Педагогтарға арналған тренинг

ПЕДАГОГТАРҒА АРНАЛҒАН ТРЕНИНГ

Мақсаты: Жас маман-мектепке алғаш кірген кәсіп иесінің жаңа ортаға бейімделуі де адам өміріндегі бейімделу үрдісінде маңызды орын алады.Жас маманның бойына кәсіби іс-әрекеттердің эффективті индивидуалды стилін қалыптастыру; оқушылармен, олардың ата-аналарымен, мектеп басшылығымен, әріптестерімен  сонымен қатар өз отбасы мүшелерімен ойдағыдай қарым-қатынас жасай алуын қалыптастырып, дамыту.

Міндеті: Оқушылармен тиімді қарым-қатынас орнатудың жолын шешу. Мұғалімдердің психикалық көңіл-күйлерін көтеру, шығармашылық қабілеттерін бағалай білу, өздеріне құрметпен қарау, ұжымда сыйластық қарым-қатынас орнату.

Тренинг жұмысында қолданатын негізгі әдістер: ойын, топтық пікірталас, психогимнастика және денеге бағытталған тераия техникалары.

Жүргізілу формасы: Жекелей жұмыс, жұппен, топпен.

Кездесу уақыты: айына бір рет

Сабақ ұзақтығы: 1-2 сағат

Сабақтың мазмұны:

1-тренинг: Мұғалімдердің қарым-қатынас дағдыларын дамытуға қадам жасау

2-тренинг: Жақсы көңіл-күй жан азығы

3-тренинг: Қарым-қатынаста өзін-өзі ашу

4-тренинг: Әріптестерімен жағымды қатынас орнату

5-тренинг: Эмоцианалды қысымды түсіру

6-тренинг: Тиімді педагогикалық шеберліктің құпиясы

7-тренинг: Мұғалім-оқушы

8-тренинг: Мен-мұғалім /қорытынды/

1- тренинг

Тақырыбы: Мұғалімдердің қарым-қатынас дағдыларын дамытуға қадам жасау.

Амандасу: Сәлеметсіздерме! Бүгінгі треннингке қош келдіңіздер, сіздерді көргеніме өте қуаныштымын.

Уақыты: 2 сағат.

«Танысу» ойыны:

Уақыты: 15 минут.

Менің атым ... Құрметті тренинг қатысушылары, барлығымыз өзімізді таныстырайық. Барлығымыз орнымызда отырып, өзіміздің атымызды айтамыз және атымызға затымыз сай дегендей өзімізді қандай да бір табиғат құбылысына теңейміз, неге осы табиғат құбылысына өзіңізді теңедіңіз, сіздің мінез-құлқыңызға қай жағынан жақын екенін айта кеткеніңіз жөн.

«Карусель» ойыны.

Мақсаты: Ойын түрлі жағдайда сөйлесу ептіліктерін қалыптастырады. Қатысушылардың әртүрлі рөлдерді ауыстырып ойнауы, күтпеген жағдайда қарым-қатынасқа түсу ерекшелігін үйретеді.

Уақыты: 25 мин.

Топ мүшелері карусель принципінде тұрады, бір-біріне қарама-қарсы екі шеңбер жасайды: ішкі қозғалмайтын (қатысушылар круг орталығына арқаларымен тұрады.), сыртқы қозғалмалы (қатысушылар шеңбер ортасына бетімен қарай орналасады). Жүргізушінің сигналы бойынша сыртқы шеңбердің барлық қатысушылары бір уақытта бір немесе екі қадам оңға басады. Мүмкін болатын жағдайдың мысалы:

1. сіздердің алдарыңызда реніш сезімімен бір адам отыр, сіз келіп әңгімелесіңіз, сабыр сақтауға көмектесіңіз.

2. Сіздің алдыңызда сіз соңғы рет көрген адам отыр, сіз оны бірінші сыныпта көргенсіз, сіз оны бірден таныған жоқсыз, біраз уақыт ойланып кейін назар аударасыз.

3. Мектеп ауласында екі баланың төбелесіп жатқанын көрдіңіз, сізді көріп олар қашып кетеді. Екіншісі орнында қалады, онымен сөйлесіп қақтығыстың себебін анықтаңыз.

4. Сіздің алдыңызда оқушы, бүгін сіздің сабағыңызда ренжулі отырды.Сіз өте дөрекі типте ескерту жасадыңыз. Сіз одан сабақтан кейін қалуды сұрадыңыз.Сөйлесіп не болғанын анықтаңыз.

Әңгіменің өтуіне әр ситуация үшін 3 минут уақыт беріледі. Кейін жүргізуші сигнал береді. Қатысушылар 30 секундта әңгімені аяқтау керек., қоштасады, оң жағындағы жаңа партнерға жылжиды.

Сұрақтар: 1. Жаңа жағдайға байланысты сізде қандай сезім пайда болды?

2. Жаңа рөлді қабылдау сізге жеңіл болды ма, әлде ауыр болды ма?

«Телепатия» ойыны.

Мақсаты: Қарым-қатынаста партнердің ойлары мен сезімдерін қамтамасыз етеді, трансляцияланған бейненің эмоцианалды фонын дұрыс анықтауға көмектеседі.

Уақыты: 30 мин.

Қатысушылар екіге бөлінеді. Бір-біріне қарама-қарсы отырып келіседі, біреуі жүргізуші екіншісі қатысушы болады. Жүргізуші қандай да бір ойды немесе бейнені береді. Жүргізуші 4-5 минут ішінде өз партнерін сендіру қажет. Соңғы тапсырма жүргізушінің не ойлағанын түсіну немесе сезіну.Бейне құрылғаннан кейін қабылдаушы өзінің нені сезінгенін және түсінгенін жүргізушіге айтады.

Сұрақтар: 1. сізге басқа адамның ойын қабылдау қиынға соқты ма?

2. өзіңізді қалай сезінесіз?

«Өзіңізді жайлы сезініңіз» ойыны.

Қатысушылар көздерін жұмып өздеріне ыңғайлы жағдайды жасайды. Осы негізде өздерінің сезімдерін айтады.

Сұрақтар: 1) Бұл сезім сіз үшін қаншалықты маңызды?

2) Мұндай сезімді қандай сипатта бағалайсыз?

3)Қарым-қатынас процесінде мұндай сезімдерді қолдануға бола ма?

4) Сіз үшін өміріңіздегі қарым-қатынастың рөлі қандай?

Сау болыңыздар! Келесі кездескенше.

Шығу парағын толтыру.

2 - тренинг

Тақырыбы: Жақсы көңіл-күй - жан азығы

Мақсаты: мұғалімдердің психикалық көңіл-күйлерін көтеру, әріптестерін жақынырақ танып, жағымды қатынас орнату.

Уақыты: 1,5 сағат

Оқушылардың интеллектуалдық дәрежесінің күннен күнге артуына байланысты мектепте жұмыс істеу барған сайын күрделеніп келеді. Қазіргі заман талабына сай білімді, интеллектуалды, ғылым мен техникадан, өнер мен саясаттан хабары бар, жан-жақты мінезге бай мұғалім жоғары бағаланады.

-Қазір сіздердің еркін, ыңғайлы отыруларыңыз сұралады. Баршаңыздан мына табиғат көріністері бейнеленген суретке зейін қойып, мұқият қарауларыңыз сұралады.

Табиғат суреттері

Уақыты: 15 минут

- Көз алдыңызға жаңа суретте көрген табиғатты елестетіңіз.

• Терең дем алып, әуеннің ырғағына зейін аударыңыз.

• Соқпақ жолмен жүріп келесіз.......

• Жол ұзақ, шаршадыңыз, шөлдедіңіз.................

• Кенет алдыңыздан ғажайып бақ көрінеді............

• Алма бағы..................

Тест «Ашуыңызды ірке білесіз бе?»

Уақыты: 20 минут

Бұл тест 20 сұрақтан тұрады. Әр сұрақтың 3 жауабының біреуін таңдау керек. Мұғалімнің бәрі бірдей емес. Әр мұғалімнің шыдамдылығы әр алуан.

1. Егер басшымен ұрысысып қалсаңыз, татуласуға жол іздейсіз бе?

1) Әрқашан; 2) Анда-санда; 3)Ешқашан;

1. Қиын жағдайда өзіңізді қалай ұстайсыз?

1) Ішімнен ашуланамын; 2) Өз-өзімді ұстаймын; 3)Өз-өзімді ұстай алмаймын;

3. Ұстаздар сізді қандай адам деп санайды?

1) Өзімшіл және қызғаншақ; 2) Мейірімді; 3) Салмақты және өз-өзіне сенімді;

4. Егер сізге жауапты жұмыс берілсе не деп жауап бересіз?

1) Сенімсіздікпен келісім беремін; 2) Ойланбай келісем; 3) Өзімнің тыныштығым үшін келіспеймін;

5. Егер сіздің рұқсатыңызсыз мұғалім үстеліңізден қағаз алса, сіз өзіңізді қалай ұстайсыз?

1) Қатты ұрсамын; 2) Орнына қойдырамын; 3) Тағы ештеңе керек жоқ па деп сұраймын;

6. Егер сіздің күйеуіңіз (әйеліңіз) жұмыстан кешігіп келсе оны қалай қарсы аласыз?

1) Сен неге кешіктің? 2) Кеше қайда қаңғыдың? 3) Мен енді уайымдай бастадым.

7. Сіз өзіңізді машинаның рөлінде қалай ұстайсыз?

1) Алдындағы машинаны қуып жатасыз; 2)Сізге бәрібір, қанша машина озады;

3) Машинаны қатты жылдамдығына салам.

8. Сіз өмірге қалай қарайсыз?

1) Орташа; 2) Жеңіл; 3) Қатты.

9. Егер жолыңыз болмаса сіз не істейсіз?

1) Жаланы басқа біреуден көремін; 2) Көнесіз; 3) Келесі жолы абай боласыз.

10. Жастардың өзінің бос уақытын дұрыс өткізбеуіне сіз қалай қарайсыз?

1) Оларға тыйым салу керек; 2)Оларды дұрыс ұйымдастыру керек (мәдениетті демалу) 3) Солармен біз неге әуреленеміз;

1. Егер сіздің жұмыс орныңызға басқа біреуді қойса, сіз қайтесіз?

1)Несіне босқа жүйке-жүйемді тоздырам; 2)Оның бет-әлпеті бастыққа ұнады;

3) Келесі ретте менің жолым болады;

1. Қорқынышты киноны қалай көресіз?

1) Қорқасыз; 2) Жалығасыз; 3) Жақсы көңіл бөлем;

1. Жолдың кедергісінен маңызды жиналысқа кешіксеңіз:

1) Жиналыста мазасызданып кетесіз; 2) Тіл табысуға тырысасыз; 3) Өкінесіз;

1. Спорттық жетістіктерге қалай қарайсыз?

1) Жеңуге тырысасыз; 2) Өзіңізді жас сезінесіз; 3) Жеңілсеңіз ашуланасыз;

15. Егер сізді мейрамханада дұрыс күтпесе:

1) Айғай-шу болмас үшін үндемейсіз; 2) Күтушіні шақырып сөгіс бересіз; 3) Арыз кітабымен директорға барасыз.

16. Сіздің балаңызды мектепте ренжітсе:

1) Мұғаліммен сөйлесем; 2) Ренжіткен баланың ата-анасына айқай шақырамын;

3) Балаға «өзің ақылмен шеш» деймін;

17. Сіз қандай адамсыз?

1) Орташа; 2) Өз-өзіме сенімді; 3) Өткір.

18. Егер мектеп есігінің алдында әріптеспен қақтығысып қалсаңыз, ол сізден кешірім сұраса сіз не дейсіз?

1) Оқасы жоқ; 2) Көзіңе қарамайсың ба; 3) Кешіріңіз мен кінәлімін.

19. Жастардың арасындағы бұзақылыққа қалай қарайсыз?

1) Қашан бұл жастарға тыйым салынады; 2)Жүрекке тиетін жаза беру керек; 3) Тек қана жастарды кінәламау, бұл жерде тәрбиешілер де кінәлі.

20. Егер бұл дүниеге аң болып келсеңіз, қай аңды тандайтын едіңіз?

1) Жолбарыс; 2) Үй мысығы; 3) Аю.

Жауабы: 36-44 ұпай алса, мұғалім өз-өзіне сенімді, шыншыл, өмірде өз жолын таңдай білген, агрессиясы орташа адам.

45-тен жоғары ұпай алса, ол өте ашушаң, басқа адамдарға қатал қарайтын, өз-өзін ұстай алмайтын адам. Жеңіске жету үшін, биікке көтерілу үшін, ол жанұясын, қоршаған ұжымын құрбандыққа шалуы мүмкін.

35-ұпайдан төмен алған мұғалім өте мейірімді, өз-өзіне толық сенбейтін адам, оған өмірде кішкене батылдық сенімдік қажет.

«Тиімді қарым-қатынас орнату» бағытында бейне жаттығу

Уақыты: 40 минут