| Сабақтың басы 10 мин: 1 мин;
5 мин;
1 мин;
3минут
Сабақтың ортасы 29 минут:
1 минут,
5-минут;
1 минут
5 минут
5 минут
12-минут
Сабақтың соңы 10 минут:
3 минут
2 мин
| Мұғалімнің әрекеті _________________________________
Амандасу. Балаларды түгендеу.
Өткен сабақтағы білімдерін қайталау/сергіту сәті – «Сиқырлы дорба»: барлық оқушылар ортаға шығып, шеңбер құрады. Мұғалім музыканы қосқан кезде, оқушылар ішінде сұрақтар жасырылған дорбаны шеңбер бойынша бірбіріне беріп отырады. Музыка тоқтаған кезде, дорба кімнің қолында болса, сол оқушы оның ішіндегі бір сұрақты алып шығып, оған жауап береді. Бірнеше айналым жасалады. Сұрақтар: Зат есім деген не? Морфология деген не? Тәуелдеудің қандай түрлерің білесің? Тәуелдік жалғау жалғанған сөзге қандай мағына береді? Көптік жалғаудың беретін мағынасы? Көптік жалғауларын ата Оңаша тәуелдеу деген не? Ортақ тәуелдеу деген не? Әдеби тіл нормасы деген не? Қазақ тілінде қандай жалғаулар бар? Зат есімнің түрленуі деген не, оған не жатады? «Кітап» сөзін оңаша тәуелде «Дәптер» сөзін ортақ тәуелдеуге түсір Сөзге жалғанатын қосымшаның дұрыс түрін анықтауда не ескеріледі? (Қандай ереже?) Әдеби тіл нормасы деген не? Әдеби тіл нормасына нелер жатпайды? Мәтін деген не? Мәтіннің өзіндік белгілері қандай? Мәтін қандай бөліктерден құралады? Абзац деген не?
Оқушылар бірден арнайы карточкалардың көмегімен төрт топқа бөлінеді.
Үй жұмысын тексеру: 16-беттегі тапсырма (сөздерді тәуелдеу).
Жаңа тақырыпқа көшу. Оқушылар мына көбейту кестесі және ондағы сандар бойынша жаңа тақырыпты анықтайды. |
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | | 2 | З |
|
|
| Ң |
|
|
| | 3 |
| А |
|
|
|
|
| С | | 4 |
|
| Т |
| І |
| Е |
| | 5 |
|
| Е |
|
|
|
|
| | 6 |
| С |
| Н | П |
|
| У | | 7 | І |
|
| М |
| Т |
|
| | 8 |
|
|
|
|
|
| Е | Л | | 9 |
|
|
| І |
|
|
|
| 4 9 16 20 18 14 35 30 24 12 27 32 36 49 64 72 54 45 ЗАТ ЕСІМНІҢ СЕПТЕЛУІ
- Дәл таптыңдар, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы − «Зат есімнің септелуі». Сендер септік жалғауларымен бұрыннан таныссыңдар. Олар туралы не білеміз? Мағынаны тану: – Жақсы, ендеше осы айтылғандардың қаншалық дұрыс екенін тексеру үшін және зат есімнің септелуіне қатысты жаңа ақпаратқа ие болу үшін оқулықтағы ережені оқып көрейік.
Ой қозғау: Септік аттарының өзі яғни, атау, ілік, барыс, табыс, жатыс, шығыс, көмектес — өздерінің аттарын ашады. Бұл қазақ тіліндегі жеті септік. Олардың сұрақтары және септік жалғаулары болады. Ілік септігі – сөздердің бір – бірімен іліктестігін көрсетеді. Мысалы, кімнің кітабы? (оқушылар бірлесіп жауап береді) Асанның кітабы.
Барыс септігі – бару деген мағынаны білдіреді. Мысалы, кімге бардың? (оқушылар бірлесіп жауап береді) Асанға бардым.
Табыс септігі – табу деген ұғымды білдіреді. Мысалы, кімді көрдің? (оқушылар бірлесіп жауап береді) Асанды көрдім.
Жатыс септігі – орын, мекен дегенді білдіреді. Мысалы, қайда болдың? (оқушылар бірлесіп жауап береді) Мектепте болдым.
Шығыс септігі – шығу деген мағынаны білдіреді. Мысалы, неден оқыдың? (оқушылар бірлесіп жауап береді) Кітаптан оқыдым.
Көмектес септігі – жәрдемдесу, көмек ету деген ұғымды білдіреді. Мысалы, кіммен таныстың? (оқушылар бірлесіп жауап береді) Асанмен таныстым.
Мұғалім оқушылармен бірге 27-жаттығудағы «Отан» сөзін септейді. Қалған төрт сөзді септеуді төрт топқа береді. (Бір топтан бір оқушы өздерінің септеген сөзін оқиды, барлық сынып тексереді)
Бекіту: − Жақсы, зат есімнің септелуі жайлы әжептеуір мәліметке ие болған сияқтымыз, енді алған білімдерімізді бекіту үшін мынадай жарыс өткізуді ұсынамын. Төрт топқа жеті септік жазылған кестені және көптеген жалғаулар, сұрақтар мен сөздер жазылған ұсақ карточкаларды таратып беремін. Сендер топ болып бірлесіп әр септікке жататын деректерді (сұрақтары, жалғаулары, мысал сөздер) мейлінше тез табы керек.
Шығармашылық тапсырма: Тамаша, ал енді кезек шығармашылық тапсырмаларға да келіп жетті. Ол үшін төрт топтың басшыларын ортаға келіп, өзінің тапсырмасын алуға шақырамын. 1-тапсырма: Бір зат есім жеті септікте де қолданылған ең қысқа сөйлем не әңгімені құр. 2-тапсырма: Зат есімдер жеті септікте де қолданған өлең шығару. 3-тапсырма: «Септік және оның жеті ұлы» деген тақырыпта ертегі құру 4-тапсырма: «Зат есімнің септелуі» деген тақырыпта постер сызу.
Бағалау: топ басшыларына сөз беріледі
Үйге: 30, 31-жаттығулар.
R: 2 жұлдыз, 1 тілек | Оқушылардың әрекеті _________________________________
Сабаққа дайындалып, үй жұмысын қайталайды.
Сұрақтары бар дорба кімнің қолында болса, сол оқушы оның ішінен бір сұрақты алып шығып, жауап береді.
Оқушылар арнайы карточкалардың көмегімен төрт топқа бөлінеді. Әр топ өзінің басшысын сайлайды.
Әр топтан бірнеше оқушы бірнеше сөзді қалай тәуелдегенін оқып, түсіндіреді. Басқалары оларды тексеріп, қате болса, түзетеді.
Оқушылар көбейту кестесі және ондағы сандар бойынша жаңа тақырыпты анықтайды: «Зат есімнің септелуі».
Оқушылар осы тақырып төңірегінде бұрын алған білімдерін еске түсіреді, жинақтап, талдайды.
Оқушылар оқулықтағы 17-18-бетте берілген ережені оқиды.
Оқушылар белсене араласып, әр септіктің неге солай аталатынын талдап, өз болжамдарын айтады. Атау, ілік, барыс, табыс, жатыс, шығыс, көмектес септіктерінің беретін мағыналарын анықтап, мысалдарды бірлесіп септейді.
Оқушылар мұғаліммен бірге 27-жаттығудағы «Отан» сөзін септейді. Қалған сөздерді оқушылар өздері топ болып септейді.
Оқушылар өздеріне таратылған карточкалардың ішінен жеті септікке тән деректерді дәл тауып, кестені толтырады. Ең бірінші аяқтаған топ өз нұсқасын оқиды, қалғандары оларды тыңдап, тексереді. Қате кеткен тұстар болса, бірін-бірі түзетеді. Өздері толтырған кестені дәптерлеріне түсіріп алады.
Төрт топтың басшылары мұғалімнен төрт түрлі тапсырма жазылған карточкаларды алады.
Әр топ өзіне түскен тапсырманы бірлесіп орындап, уақыт өткен соң, еңбегін қорғайды.
Әр топтың басшысы өзінің қарамағындағы оқушыларды олардың қалай қатысып, сабаққа араласқанына қарай бағалайды.
Оқушылар арнайы стикерлерге бүгінгі сабақта өздеріне ұнаған екі тұсты жазып, бір кемшілік не ескертуді не қандай бір тілегін жазып, тақтадағы екі смайликтің біріне жабыстырады. Сабақтың қалай өткені ұнаса, күліп тұрғанына, ұнамаса, мұңайып тұрған смайликке жабыстырады. |
Музыка
Сұрақтар жазылған карточкалар
Power Point презентациясы
Топқа бөлуге арналған карточкалар
Power Point презентациясы
оқулық |
