Сыныбы: 5
Та?ырыбы: Лексиканы ?айталау
Саба?ты? ма?саты:
а) білімділік : на?ты мысалдар келтіре отырып лексика тарауынан ?ткенді ?айталау ар?ылы о?ушы білімін сарап?а салу. Лексикалы? терминдерді д?рыс ажыратып, ?олдана білу;
?) дамытушылы?: о?ушыны? шы?армашылы? ойлау ?абілетін дамыту;
б)т?рбиелік: суреттермен ж?мыс ж?ргізе отырып, т?рбиелі та?ылымдарынан ?лгі алдыру.
Саба?ты? ?дісі: с?ра?-жауап, талдау, тіл дамыту, жина?тау.
Саба?ты? т?рі: сайыс саба?.
Саба?ты? к?рнекілігі: т?рлі кеспелер (карточкалар), ?алаларды? суреттері, слайд, ?Р картасы.
П?наралы? байланыс: ?дебиет, жаратылыстану, бейнелеу.
Саба?ты? барысы.
І.?йымдастыру
а) амандасу
-С?леметсіздер ме? К??іл-к?йлері?із ?алай? Саба??а дайынды?тары?ыз ?алай? Б?гін кезекші кім?
?) т?гендеу
ІІ.Жа?а саба?:
- О?ушылар, біз б?гін саба?ымызда лексика тарауын ?айталай отырып тіл ?старту ж?мысымен айналысамыз.
-Саба?ымыз сайыс т?рінде ?теді. Сыныпты екі топ?а б?лейік. Бірінші топ-"С?з", Екінші топ-"Ма?ына" деп аталады. Же?ген топ?а емес, саба??а белсене ?атысып отыр?ан о?ушыларды жекелей ба?алаймыз. Ол ба?алау пара?ы ар?ылы іске асатын болады.
Ба?алау пара?ы
О?ушыны? аты-ж?ні
"?ажайып ба?"
-О?ушылар, сіздер саяхаттауды ?натасыздар ма? ?ай жа??а саяхаттап баруды армандайсыздар? Б?гін біз де пойызбен ?аза?стан ?алаларына саяхаттау?а шы?амыз. Дайынсыздар ма?
-Дайын болса?ыздар, ойын ережелерімен таныстырып ?тейін.
1 аялдама "?ажайып ба??а саяхат".
2 аялдама- Астана
3 аялдама- Т?ркістан
4 аялдама- Алматы
5 аялдама-Атырау
-Бірінші саяхат?а шы?пас б?рын ?амданып алу керекпіз. Ол ?шін ?ажайып ба??а барамыз. ?ажайып ба?ты? екі жолы бар. Біріншісі-"С?з", екіншісі- "Ма?ына". ?р топ ?зіні? саласынан ?ажетті тапсырмаларды ала алады.
С?ра?тары:
"С?з" тобына:
1. ?демі, к?рікті, с?лу с?здері- синоним
2. Кереует, т?релке, ж?шік с?здері.(кірме с?здер)
3. С?укеле, саптыая?, барымта, би?асап с?здері. (к?нерген с?здер)
4.Б?дірен, сым, т??ым, мекиен с?здері..( диалект)
5. Квадрат, ше?бер, параллель с?здері.(термин)
6. Пыш?ы, шербек, атауыз с?здері.(к?сіби)
"Ма?ына" тобына:
1. "?уат" с?зіне ма?ынасы жуы? с?здер.
2. "Айы о?ынан туды" т?ра?ты тіркесіні? ма?ынасы. (Жолы болды)
3. "?алауын тапса?, ?ар жанар" м?теліні? ма?ынасын т?сі?дір.
4. Ерж?рек, шапша?, "?ой аузынан ш?п алмас" с?здеріні? ма?ынасы ?арама-?арсы с?здерді айты?ыз.
5. Ер, к?л, без с?здеріні? ма?ыналары.
6. Мына суреттердегі ??састы?ты тап (ыдысты?, адамны?, домбыраны? ??ла?ы берілген, к?п ма?ыналы с?здер).
-Жа?сы.
-Пойызбен Астана ?аласына жету керек. Астана с?улетті, ?сем ?ала. Астана ?аласында жа?алы?тар ?те к?п екен.
Интелектуалды? тапсырма.
Тапсырма: Сізді? алды?ызда?ы ма?сат-т?мендегі кірме с?здерді? баламасын тауып, т?л тілімізге аудару. Егер осы тапсырманы орындаса?ыздар, ?аза? тіліні? с?здік ?орына ?лкен ?лес ?осар еді?іздер.
Капуста- Планшет-
Баклажан- Автобус-
Троллейбус- Апельсин-
Ноутбук- Газет-
М?нда о?ушылар?а таныс кірме с?здер берілген. О?ушылар м?лде д?рыс емес аударма беруі м?мкін. Дегенмен б?л- оны? жеке ойы, ?сынысы.
/?тымды жауап берген топ ал?аш?ы болып ?ала?а жетеді/.
-Балалар, Т?ркістан жайлы не білесіздер? Киелі де к?не ?алаларды? бірі Т?ркістан?а барып к?рді?іздер ме? Бармаса?ыздар, б?гін соны? с?ті т?сіп т?р. Т?ркістан?а жету ?шін мені? тапсырмамды орында?ыздар.
Танымды? тапсырма.
Тапсырма: Сен ?алай елестетесі?? /Суретін сал/. О?ушылар?а к?нерген с?здер о?ылады.
Айбалта
Кебеже
С?укеле
-Жарайсыздар! Б?л ?андай с?здер?
-Ал?аш?ы болып..тобы Т?ркістан ?аласына жетті.
-Келесі аялдамамыз Алматы ?аласы. Алматы ?аласына жету ?шін о?улы?та?ы 220-жатты?уды орындайы?.
220-жатты?у.
?арамен жазыл?ан с?здерді? синонимдерін, антонимдерін, егер бар болса, омонимдерін тауып жазы?дар.
?жет, ?атыгез, айлакер, д?л, жа?сы.
-Толы? жауап берген. тобы бірінші болып Алматы ?аласына жетті.
-Келесі аялдама-Атырау ?аласы. Атырау ?аласына жету ?шін таратпа ?а?азда?ы тапсырмаларды орындайы?.
1-тапсырма.
Т?ра?ты тіркестер
Ма?ынасы
Ж?рек жал?ау
Кірпік ?а?пау
Тас ж?рек
?ыр?и ?аба? болу
Барма?ын тістеу
Аузына ??м ??йылу
Ит ?лген жер
Тай?а та?ба бас?андай
Ат ізін салмау
Тама?тану
?йы?тамау
?атыгез
Ренжісу
?кіну
?ндемеді
Алыс
Аны?
Келмеу
2-тапсырма.
Бір дыбыстан басталатын антоним с?здерді жазу.
?лгі: Ж-жа?сы, жаман. А -; Б -; С -; Ш -;
3-тапсырма. Берілген с?йлемдерден синонимдерді, антонимдерді тауып, астын сызы?дар.
1. Бір суып, бір ысып,
Барады іш пысып.
Бір ?міт, бір ?ауіп
К??ілге жол тауып.
2. ?ылым о?ып білгенше,
Тыным, тынышты? таппа?ан.
3. М?ны тапсам ойланып, а?ыл де?із,
Таба алмасам, а?ылды болар неміз.
?ыс пен жаз, к?н мен т?н, та? пен ж?п,
Жа?сылы? пен жаманды? болды сегіз.
-Жа?сы. Таратпа ?а?азда?ы барлы? тапсырманы д?рыс орында?ан.тобы
Атырау?а бірінші болып жетті.
ІІІ. Бекіту.
-Балалар, біз ?аза?станны? к?рікті деген ?алаларыны? бірнешеуін аралап шы?ты?. Семей ?аласына ?айтадан ?айтайы?. Семейге жетпес б?рын мына тапсырманы орындайы?.
Тіл дамыту
Мына та?ырыптар?а
1.Мені? досым
2.Мені? мектебім
3.Мені? ауылым
-К?п ма?ыналы с?здер;
-Тура ж?не ауыспалы ма?ыналы с?здер;
-Омонимдер;
-Синонимдер;
-Антонимдер;
-Ма?ал-м?телдер;
-Т?ра?ты тіркестер; т.б. сия?ты с?здерді ?атыстырып м?тін не т?рт шума? ?ле? ??ра?дар.
-Тамаша! Екі топ та бір уа?ытта Семей ?аласына жетті. Сіздерді ??тты?таймын!
ІV. ?орытынды
Балалар, біз б?гінгі саба?ымызда жалпы лексика тарауы бойынша ?ткен материалдарды ме?гердік деп есептеймін. Лексика — с?з байлы?ын зерттейтін ?ылым. Тіліміз с?зге не??рлым бай болса, со??рлым жаты? та ?демі с?йлей аламыз. Ол ?шін к?ркем шы?армаларды к?п о?ып, ма?ал-м?телдерді, т?ра?ты с?з тіркестерін, синонимдерді орынды жерде пайдалана білуіміз керек.
V. ?йге тапсырма
-Сіздер Маугли мультфильмін к?рді?іздер ме?
230-жатты?у. *Суреттер топтамасында?ы 15-суретке с?йеніп, Мауглиді? бастан кешкен бір с?ті туралы м?тін ??рап жазы?ыздар. Онда т?ра?ты с?з тіркестері,ма?ал-м?телдер, синонимдер мен антонимдер ?атыстырылатын болсын.
VІ. Ба?алау
Сіздерді? алдары?ызда ба?алау пара?ы берілген. Б?л пара?та ?р о?ушыны? аты-ж?ні ж?не саба?ты? кезе?дері жазыл?ан. ?р кезе?де кім ?андай де?гейде жауап бергенін ба?аласын. Барлы?ын ?орытындылап мен ба?алайтын боламын.
Тапсырма: Сен қалай елестетесің? /Суретін сал/ . Оқушыларға көнерген сөздер оқылады.
Сәукеле
