Ашы? саба? "Етістіктен ?ткенді ?айталау"

О?т?стік ?аза?стан облысы

Сарыа?аш ауданы

№78 «?ызыл ту» жалпы орта мектебі

?аза? тілі  мен ?дебиеті п?ніні? м??алімі:

Керимбердиева  Камила  Илесовна

Саба?ты? та?ырыбы: Етістіктен  ?ткенді  ?айталау.

Білімділік ма?саты:

  Білімділік: Етістіктен  ?ткенді  ?айталау, еске т?сіру, білімдерін пысы?тау.

     Дамытушылы?: о?ушыларды? ойлау  ?абілеттерін  дамыту, ептіліктерін  ?штау, еркін  с?йлеуге баулу, жылдам ой ?орыту?а да?дыландыру.

    Т?рбиелік: досты??а, бірлікке, ?лтты? д?ст?рге т?рбиелеу.

Саба? типі: ?айталау  сайыс саба?ы.

Т?рі: ойын саба?.

?дісі: с?ра? – жауап, талдау, ізденушілік, д?лелдеу, еркін жазу.

П?н аралы?  байланыс: ?дебиет, география.

Саба? к?рнекілігі:  ?лестірме ?а?аздар, тірек сызбалар, асы?, суреттер.

Саба? барысы:    

І. ?йымдастыру кезе?

1. О?ушыларды?  назарын саба??а аудару.
2. Саба? ма?сатын хабарлап, д?птерлеріне  к?н ретін, та?ырыпты жаздыру.
3. Т?ртіп са?тауды, саба??а  белсенді ?атысуды?, бір – біріні?  жауабын ты?дауды ескерту.

ІІ Жа?а саба?.

1. Екі  топ ?здері дайында?ан с?ра?тарын бір – біріне ?ояды.

1. Есімше с?йлемде ?андай ?ызмет ат?арады?
2. Етістік дегеніміз не?
3. К?семше ?андай м?нде ж?мсалады?
4. К?семше ?андай ж?рна?тар ар?ылы жасалады?

2 Ой жина?та талдаумен.

?лестірме  ?а?аздар  таратылып  беріледі. С?йлемнен етістікті тауып, т?л?алы? ж?не  с?йлем  талдау  жасайды. Топ м?шесіне сызба беріледі.

І топ  тапсырмасы.

1. Жайы?ты ?рлей, ?р б?таны  тасаланып, алыстан ы?ырсы?ан естіліп жат?ан Каспиге ?арай  келемін.
2. Те?із ?стін ?ор?асындай  бас?ан  бір ауыр  т?манда к?терілді.

                             іп                             іп                               іп

Естіл                    е            Кел            е          К?теріл         е

                           Гелі                         гелі                           гелі

ІІ топ тапсырмасы

1. Батыс жа?ына ?апталдай ?скен ?алы? жал  к?кжиекті к?міп, екі  к?лге тіреле келіп то?та?ан.
2. К?шпелі к?к б?лт к?ле?кесін к?лге т?сіріп, айна?а ?арап сыланады.

                    ?ан                        кен                            ?ан  

То?та          р           ?с          ер           Сылан         ар

                 йтын                       етін                           атын  

     екі топтан бір о?ушы шы?ып, с?йлем талдау?а кіріседі, топ м?шесі ?зіне берілген тапсырманы орындайды. ?ал?ан о?ушылармен кеспе ?а?азда жазыл?ан с?здерді я?ни есімше, к?семшені? ж?рна?ы жазыл?ан етістікті «Есімше», «К?семше»  деп к?рсетілген конвертке салады. Д?рыс, б?рысты?ын аны?таймыз.

3 . Асы? ойын

Ше?бер сызылып,  ортасына асы? тізіліп ?ойылаы. Екі топтан бір – бір ер бала, асы?ты атады. Ше?берден шы??ан асы?ты? т?сіне ?арай  ?дебиет, география, ?аза? тілі п?ніне  байланысты с?ра?  беріледі.

?дебиет п?ні

1. ?. М?сіреповті? ?андай шы?армасын   білесі?дер?
2. «Жа?а достар» ??гімесін негізгі кейіпкері кім?

География п?ні

1. ?.М?сіреповті? «Автобиографиялы?  ??гімесінде» айтыл?ан Шал?ар к?лін картадан к?рсет.
2. «?аза? солдаты» романында?ы Жайы? ?зенін картадан к?рсет.

?аза? тілі п?ні

1. ?аза? тілінде неше с?з табы бар?
2. С?йлемді айтылуына ?арай неше топ?а б?леміз?
3. К?рделі  с?здер  ?алай жасалады?
4. С?йлем м?шесі нешеге б?лінеді?

Зымыран с?ра?тар

               І топ?а

1. Іс – ?рекет пен ?имылды білдіретін с?з табы. (Етістік)
2. Бір ?ана т?бірден жасал?ан ?андай етістік? (негізгі етістік)
3. Іс – ?рекетті? орындалма?анын талап ететін  ?ай етістік ? (саба? етістік)
4. С?йлемде дербес м?ше бола алатын, ?з алдына толы? ма?ынасы бар ?андай етістікті? т?рі? (негізгі етістік)
5. Бір ?ана с?зден т?ратын, ?здігінен с?йлем м?шесі бола алатын  ?андай  етістік? (дара етістік)

            ІІ топ?а

1. К?семше ?андай с?з табыны?  ерекше т?рі? (Етістік)
2. Есімше с?йлемде ?ай ша?ты білдіреді? (осы ша?, ?ткен ша?)
3. Ж?рна? ар?ылы жасал?ан етістік ?алай аталады? (туынды етістік)
4. Етістік ?ай т?рі жіктелмейді? (-?алы, - гелі, - ?алы, -келі )
5. Есімшені? ??ранды  ж?рна?ын ата?дар (-атын, -етін, - йтын, - йтін)

1. Тест – конкурс

?р топ?а  бірдей тест ?лгілері   беріледі. Топ бойынша бірлесіп жауабын белгілейді. М??алім  д?рыс жауабын о?иды.  Топ м?шелері тексеріп, д?рыс жауаптары бойынша ?пай санын есептейді, ?зара ?ателерін ж?ндейді.

1. Мына к?семшелерді? ?айсысы  жіктелмейді?

А) барып   ?) келіп   Б) барлы?ы     В) келе

2. Есімшені?  ж?рна?ы ?айсы?

А) – лар, - лер, - дар, - дер

Б) - ма, - ме, - ба, - бе

В) – ?ан, - кен, - ?ан, - ген

Д) –а, -е, -й

3. Мына с?йлемде к?семше ?андай м?нде ж?смалады?

Олар ?йге  с?йлей кірді.

А) зат есім

?) етістік

Б) ?стеу

В) сан есім

4. Мына с?йлем етістікті? ?ай т?рі?

?ыз бен жігіт с?йлесті.

А) ?здік етіс

?) орта? етіс

Б) ыры?сыз етіс

В) ?згелік етіс

5. Мына с?йлемде есімше ?ай с?йлем м?шесі?

К?рген к?зде жазы? жо?

А) пысы?тауыш

?) бастауыш

Б) аны?тауыш

В) толы?тауыш

6. Етістік туралы  не білесі?дер?,,

?р топ берілген, ?з бетінше пара? ?а?аз?а етістік туралы білетіндерін жазады. Топ  басшылары шы?ып о?иды. ?р топ бір – біріні? ?атесі немесе  айтылма?ан ережелер болса т?зеді, толы?тырады.

7. ба?алау

 1. ?р топ жауабын ба?алау.

2. Топ басшылары ?з тобыны? ж?мысына ба?а беріледі.

3. О?ытушы ?р о?ушыны? жауаптарына, белсенділігіне  ?арай ба?алайды.

8. ?орытынды.

    Саба? Ж?сып Баласа??нны?  «Біле бер ?анша білсе?, та?ы тіле.  Жетерсі? ма?саты?а  біле – біле» деген на?ыл с?зімен ?орытындылады.