Абай Құнанбаев «Қансонарда бүркітші шығады аңға» өлеңі

Пән: қазақ әдебиеті

Сынып:7 «Ә»

Өткізілген күні:10.10.2014

Сабақтың тақырыбы:Абай Құнанбаев «Қансонарда бүркітші шығады аңға»

Сабақтың мақсаты: Абай Құнанбаев туралы мәліметті кеңейту, берілген жаңа ақпаратты оқу, мәліметті саралау, «Қансонарда бүркітші шығады аңға » өлеңінің мазмұнын түсіну, идеясын ұғыну,өз ойын еркін қорғауға, пікірін дәлелдеуге үйрену, бір-бірін бағалай білу.

Сабақтың түрі:аралас сабақ.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,талдау,іздену т.б

Сабақтың көрнекілігі: сызбалары,кестелері, дидактикалық материалдар т.б

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

-Оқушылармен амандасу

- кезекшімен сұхбат.

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.

1.«Ыстық орындық » әдісі арқылы тексеремін.

-Ортаға қалауы бойынша 1 оқушыны шығарамын, ыстық орындыққа отырғызамын. Көрермендер ретінде оқушыларға сұрақтар қоюға нұсқау беремін. Ортаға калауы бойынша 1 оқушы шығады, Махамбет рөлінде ыстық орындыққа отырады.

Махамбет Өтемісұлы туралы сұрақтар қойылады, жауап алынады

• Қандай тілдерді еркін меңгердіңіз?

• Орыс,татар , араб тілдерін

• Исатай –көптеген өлеңдеріңіздің басты қаһарманы. Оған арналған «Исатай деген аңам бар», «Исатай сөзі», «Тарланым»өлеңдерінің ұқсастығы қандай?

• Барлығында да Исатайдың адамгершілігі, батырлығы , қайсарлығы сипатталады.

• Сіздің өміріңізден келешек ұрпаққа үлгі алуына бола ма?

• Әрине,болады.
  2. «Тарланым» өлеңін жатқа айту.

3. Өлеңдегі метафора, эпитет, теңеу сөздерді ата.

ІІІ.Жаңа сабақты түсіндіру. «Қансонарда бүркітші шығады аңға».

«Қансонарда бүркітші шығады аңға» өлеңіне байланысты видеоролик көрсетемін.

• Оқушылар видеороликті көреді,ойланады.

• Сұрақтарға жауап береді

• Оқушылар бұл бейнероликтен не байқадындар?

- Саятшылыктың бір көрінісін.

- Қазақтын кандай салт-дәстүрін аңғардыңдар?

- Бүркітпен аң аулау т.б.

Демек, біздің бүгінгі тақырыбымыз А.құнанбаевтың «Қансонарда бүркітші шығады аңға» өлеңі.

Абай XIX ғасырдағы қазақтың данышпан, суреткер ақыны, өз ұрпағын өнер-білімге үндеген ойлы ағартушы екендігін түсіндіремін.

Өлеңнің тақырыбы, өлеңі 1897 жылы ақынның жазғанын, көшіп-қонып жүрген ата-бабамыздың сүйікті кәсібінің бірі- тазы жүгіртіп, қыран құс салу екендігі, әрі аң-құстарды бей-берекет ауламағандығы туралы атап өтемін.

Сөздікпен жұмыс.

1. Қансонар-жаңа жауған қардағы із.

2. Ғанибет-қызық, тамаша, көңіл көтеру.

3. Аңдағанда-түлкінің ізіне түсушілердің жүрісі.

4. Томаға-бүркіттің бас қабы.

5. Қырымнан- алыстан деген мағынада .

6. « Қақпан құрған-жамбастап алар.

Тазы жүгірткен –діңкәсі қатып алар, Бүркіт салған- қызыққа батып алар» осылайша оқып шығып мақалдың мағынасын ашамын. Саятшылық туралы мағлұмат беремін. Бүркіттің жасына тоқталамын. Бүркітті қалай бағып-қағу керектігі жөнінде түсінік беремін « Томаға», «Құя», түсінік беру.

Бүркіттің жасына қарай бөлінуі:

1. балапан

2. қантүбіт

3. тірнек

4. тастүлек

5. мұзбалақ

6. көктүбіт

7. қана

8. жаңа

9. майтүбіт

10. барқын

11. баршын

12. шөгел

13. кәрі бүркіт

Қар-аппақ, бүркіт-қара, түлкі- қызыл, Ұқсайды қаса сұлу шомылғанға...

-Бұл қандай тәсіл?

Бұл шендестіру тәсілі кереғар екі затты немесе құбылысты қатар қоя отырып, келесі бір заттың, ұғымның, құбылыстың сипатын аңғартатын айшықтаудың бір түрі.

Өлеңді құрылысына қарай талдау.

Қан/со/нар/да // бүр/кіт/ші // шы/ға/ды аң/ға //

12 буынды қара өлең ұйқасы.

Өлең тармақтардан тұрады. 4 тармақ бір шумақ деп аталады. Тармақ-бунақтардан тұрады. Бунақты-буын құрайды. Әр тармақтың аяғындағы буындар үндестігінен ұйқас шығады.

Әр топқа қосымша ақпараттар үлестіремін .( жеке жұмыс- өз бетінше оқу)

Әр топ берілген ақпараттарды оқи отырып, керекті мәліметтердісараптап, жазып алады. Топтық талқылау. Ой бөліседі, пікір алмасады.

IV. Сабақты бекіту:

1. Н. Назарбаевтың сөзімен бекіту « Абайды таныту арқылы біз Қазақстанды әлемге танытамыз, қазақ халқын танытамыз. Абай әрқашан біздің ұлттық ұранымыз болуы тиіс»- деген еді.

Ал Мұхтар Әуезов « Мен Абай тереңімен шөміштеп қана іштім » десе, « Даналықты іздесең», Абайды оқы ерінбе деген сөз және бар. Демек білім кәрімен сусындағың келсе Абайды оқы, жас ұрпақ!

Біз тізерлеп жүріп күн кешкен халықпыз, әркімге жәутеңдеп бас иген де халықпыз. Енді біз тікемізден тік тұрдық, біздің тіземіз бүгілмеу үшін біз білімді болуымыз керек. Көк аспанда қыран құсына қалықтауымыз керек.

1. Сабақтың insert стратегиясы бойынша бекіту. Осы тақырып бойынша не білетін еді, нені үйренді, білді, не жөнінде білгісі келеді.

V. Қорытындылау.

1. Әр оқушы 2 төменгі, 2 жоғарғы деңгейлі сұрақтар құрастыру.

Оқушылар ойланады,сұрақтар құрастырады, жауап береді.

1. Рефлексия

Рефлексия бөлімінде сабақтан алған әсерлерін таратылып берілген түрлі түсті стикерлерге ненің ұнағандығын, қандай жұмыстың олар үшін қызықты болғандығын жазып, өз жұлдыздарына жабыстырады.

VІ. Үйге тапсырма.

«Қансонарда бүркітші шығады аңға » өлеңінен үзінді жаттау; Өз қалаулары бойынша сурет салу, мәнерлеп оқу.

VІІ.Бағалау.

Мұғалім: « » Жүзенова Б.Е.

_{(баға,қолы)}

Әдіскер: « » Кушербаева Ж.А.

_{(баға,қолы)}