Жазба және шығармашылық жұмыстарға қойылатын талаптар

Введен орта мектебі

Жазба және шығармашылық жұмыстарға қойылатын

талаптар

• Хусаинова Ботагөз Ауесқанқызы

Алға қойып талапты.

Жұмыс жолын тауыпты,

Шығармашылық топты көтеріп,

Жазба жолын көрсетті.

Мақсаты :

1 Білімділік:

• Оқушылардың білімдерін бақылау, білім деңгейін тексеру;
• Оқушылардың білімдерін бақылау, білім деңгейін тексеру;

2.Дамытушылық :

• Жазба көркем тілін дамыту, теориялық білімдерін практикалық жұмыстарда қолдануға, өз беттерімен ойларын жүйелі түрде жеткізуге, қорытынды жасай білуге дағдыландыру;
• Жазба көркем тілін дамыту, теориялық білімдерін практикалық жұмыстарда қолдануға, өз беттерімен ойларын жүйелі түрде жеткізуге, қорытынды жасай білуге дағдыландыру;

3 Тәрбиелік:

• Оқушыларды ынтамен тыңдауға,есте сақтауға бағыттау,іс-әрекетке ұйымдастыру.
• Оқушыларды ынтамен тыңдауға,есте сақтауға бағыттау,іс-әрекетке ұйымдастыру.

Жазба және шығармашылық жұмыстар

Диктант

Мазмұндама

ШЫҒАРМА

ДИКТАНТ

• латыншадан аударғанда, “ естiртiп айту” деген мағынаны бiлдiредi. Яғни, айтып жаздыратын жұмыс түрi .

еркiн диктанты

бақылау диктанты

көру диктант

шығармашылық диктант

түсiндiрме диктант

сөздiк диктант,

терме диктант,

Диктант мәтініне қойылатын талап:

а) көлем сынып ерекшелегіне сай болуы тиіс;

ә) тәрбиелік мазмұны болуы керек;

б) мәтіндегі орфограммалар мен пунктограммаларды оқушылар

игерген, таныс бағдарламаға сәйкес болуы керек ;

в) мәтіннің көркем шығармалардан алынған үзінді түрінде

жеңіл болуын ескерген жөн;

2-сыныпта-15-20 сөз

3-сыныпта-20-30 сөз

4-сыныпта-30-40 сөз

5-сыныпта-40-50 сөз

6-сыныпта-60-70 сөз

7-сыныпта-70-80 сөз

8-сыныпта-90-100 сөз

9-сыныпта-90-100 сөз

10-сыныпта-100-110 сөз

11-сыныпта-110-120 сөз

Диктанттың сөз мөлшері:

Шығарманың өзін бірнеше топқа бөлуге болады: 1. Оқушының өз тәжірибесінде, алған әсеріне байланысты. 2. Еркін тақырыпқа жазылған шығарма. 3. Әдеби тақырыпқа жазылған шығарма.

Шығарма жұмысын тексергенде қателерді түрлі шартты белгілер арқылы көрсету керек.Мұның өзіндік бір жүйесі бар:

/ - емле қатесі белгіленеді. V- тыныс белгісінен кеткен қате. Z- абзац керек деген белгі. Z- артық қойылған абзац. ?- дүдамал, екі ұшты, осы сөйлемді ойлан деген белгі. ?!- пікірді немесе фактіні бұрмалаудан кеткен кемшілік . !- осы жерге ерекше көңіл аудар. ~~ - ауыстыруды керек ететін, бірнеше қайталанған сөздер мен сөйлемдер. ---_ стильдік жағынан дұрыс құрылмаған, жөндеп жаз деген белгі. ...- сөз қалдырып кетсе, түсініксіз сөйлемдерді белгілейді.

Мазмұндама жаздыруда мұғалім нені ескеру керек?

1 .Оқушының білім деңгейін;

2 .Дағдысын;

3. Жас ерекшілігін;

4. Оқушыны неге үйрету;

5. Мазмұндама түрін (негізінде

мазмұндаманың 5 түрі бар:

бақылау мазмұндама,

үйрету мазмұндама,

қысқа мазмұндама,

таңдамалы мазмұндама,

тапсырмасы бар мазмұндама)

6. Қазақ тілді мектептер мен

орыс мектептерінде

мазмұндама талаптары екі

түрлі екенін ескерту керек .

Кіріспе әңгіме

Мұғалім оқушының назарын ұйымдастыру үшін мәтін туралы оларға қысқаша түсінік береді,мәтіннің мазмұнын түсінуге дайындайды,өйткені кіріспе әңгіменің мазмұндама сапасына әсері үлкен.

Мәтінмен танысу, мәтін бойынша жұмыстар

1. Мәтінді асықпай,жағымды дауыспен, салмақпен оқу керек.

• Түсініксіз сөздерді сөздік дәптерлерге жаздырады,кейбір қиын, жаңа сөздерді тақтаға жазып қояды.
• Оқушылар мәтіннің ең басты сөздерін теріп бірінші бағанаға жазады, екінші бағанаға етістіктерді жазады.
• Содан кейін оқушылар бірінші мен екінші бағаналардағы сөздермен сөз тіркестермен,сөйлем құрастырады.

2 .Мұғалім оқушының мәтін мазмұнын түсінген-түсінбегенін тексеру қажет.

• Оқушылар мәтін мазмұнын түсінбесе мұғалім түсіндіру керек.
• Мұғалім өзі түсіндірмей тек сұрақ арқылы оқушыларды мәтінді түсінуге жетелейді .

Мысалы: - Мәтінде не туралы айтылған?

- Басты кейіпкерлері кімдер? Деген сияқты сұрақтар арқылы іске асады.

3. Жоспар құрастыру:

Мысалы: І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

ІІІ. Қорытынды бөлім

ІV. Толықтыру

4 . Мұғалім мәтінді екінші рет оқиды, бұдан соң мәтінді 2-3 оқушыға жоспар бойынша әңгімелетеді.

5. Тілдік тапсырмалармен байланыстырады.Ол үшін тірек сөздерді

қолданады

6. Дұрыс жазу. Қазақ тілінде ауызша тіл мен жазбаша тілде кейбір

сөздердің айтылуы мен жазылуы бірдей бола бермейтінін ескерту

керек. Үндестік заңын ескерту.

7. Қосымша материал. Тақырыпқа байланысты мақал- мәтелдерді, нақыл

сөздерді, өлең шумақтарын қолдануға болады .Бұл мазмұндаманы

бастауға немесе өз ойларын қорытындауға, дәлелдеуге, жалпы

тақырыпты ашуға көмектеседі.

8. Мазмұндама жазу.

.

Мазмұндама жұмыстарының көлемі мен өлшемдері.

Сыныптар

Сөйлем саны

5

4 немесе 5 сөйлем

6

Мазмұндама саны

5 немесе 6 сөйлем

2

7

2

6 немесе 7 сөйлем

8

7 немесе 8 сөйлем

9

2

8 немесе 9 сөйлем

10

2

9 немесе 10 сөйлем

2

11

2

10 немесе 11 сөйлем

2

Мазмұндама мен шығармаға екі баға қойылады: 1-шісі: жұмысының мазмұны мен көркемдік сапасы, тіл байлығы үшін; 2-шісі: грамматикалық сауаттылығы үшін.

КӨМЕКШІ ҚҰРАЛДАР

Назарларыңызға рахмет!