"Сын есім" тақырыбындағы презентация сабағы

Сабақтың мақсаты

Білімділік: Сан есім туралы оқушыларға толық мағлұмат беру. Алған білімдерін пысықтап, теориялық алған ұғымдарын мысалдар арқылы терең меңгерту.

Тәрбиелік: Сан есім тақырыбын түсіндіру кезінде сөздер мен сөйлемдердің тәрбиелілік мәніне көңіл бөле отырып, топпен жұмыс істеу арқылы ынтымақ пен бірлікке, жолдастыққа көмек көрсетуге баулу.

Дамытушылық: Сан есімнен алған білімдерін жаттығу жұмыстары арқылы дамыту, өз бетінше орындау дағдыларын қалыптастыру, топпен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру.

Сабақтың түрі: Аралас

Сабақтың әдісі: Мәнерлеп оқу, ауызша сөйлеу, тыңдап түсіну, жазу, екеуара сөйлеу, сұрақ-жауап, ынталандыру

Сабақтың көрнекілігі: слайд, оқулық

• Ұйымдастыру кезеңі

Сыныппен сәлемдесіп, түгендеу

ІІ. Үй тапсырмасы бойынша жұмыс

ІІІ. Жаңа сабақ

І V . Өзіндік жұмыс

V . Сергіту сәті

V І. Топ жұмысы

V ІІ. Тақтамен жұмыс

V ІІІ. Қорытынды

IX . Үйге тапсырма

Х. Бағалау

Үй тапсырмасы бойынша жұмыс

Сан есім

Зат есім

Сын есім

Есімдік

Етістік

үстеу

Шылау

Еліктеу

Одағай

Зат есім дегеніміз не?

Мысалдар жазу арқылы жалпы,жалқы есімдердің ережесін шығарамыз

І топ

Сан есім дегеніміз не ? Түрлерін атаңыз

ІІ топ

Сан есімнің түрлеріне толық мағлұмат беру

І топ

Сан есім дегеніміз- заттың санын білдіретін сөз табы. Сұрақтары: неше? Қанша? Нешінші? Нешеу?

Имя числительное- часть речи которая обозначает количество предметов и отвечает на вопросы: Сколько? Который? Мысалы , бір,екі,үш

Сан есім мағынасына қарай 6 түрге бөлінеді.

По своему значению сан есім в казахском языке делится на:

• Есептік сан есім- Количественные
• Реттік сан есім- Порядковые
• Жинақтық сан есім- Собирательные
• Бөлшектік сан есім- Дробные
• Болжалдық сан есім- Предположительные
• Топтау сан есім- Разделительные

ІІ топ

Сан есімнің жай түрі- простые числительные

0-нөл

1- бір

2-екі

3-үш

4-төрт

5-бес

6-алты

7-жеті

8-сегіз

9-тоғыз

10-он

20-жиырма

30-отыз

40-қырық

50-елу

60-алпыс

70-жетпіс

80-сексен

90-тоқсан

100-жүз

1000-мың

1000000-миллион

.

Сан есімнің күрделі түрі – составные числительные

11- он бір

15-он бес

19-он тоғыз

101-жүз бір

201- екі жуз бір

428-төрт жуз жиырма сегіз

666-алты жуз алпыс алты

1957-бір мың тоғыз жуз елу жеті

Сан есім түрлері

Түрлері

Жұрнақтары

Реттік

Мысалы

-ншы, -нші, -ыншы, -інші

Жинақтық

Бөлшектік

-ау, -еу сұрақтары: нешеу? Всего семь

Бір-інші первый

Біреу, екеу, үшеу, төртеу бесеу

Болжалдық

-дай, -дей, -тай, тей

Топтау

Қырық-тай около сорока

Образуются путем повторения числительных с окончаниями шығыс сеп в конце

Бес-бестен по пять, он-оннан по десять

Бөлшектік

Есептік

Сан есім

Болжалдық

Реттік

Жинақтық

Топтау

Біздің Отанымыз – Қазақстан. Аумағы Батыстан шығысқа 3000 шақырым, ал солтүстіктен оңтүстікке дейін 1700 шақырым. Қазақстан Республиқасының жер көлемі жөнінен дүние жүзінде 9 – орында.

Қазақстан Республиқасының ұлтық құрамы әр алуан . Қазақстанда 130-дай ұлт өкілдері тұрады. Негізгі ұлт қазақтар республикада 52 пайызды құрайды.

1-топ

2- топ

2- арал: “Реттік сан есімдер”

Көп нүктенің орнына реттік сан есімді қойып жаз

Жеті атаңды біл!

Атасы- бірінші

Әкесі –

Баласы –

Немересі-

Шөбересі-

Шөпшек-

Немене-

Сан есімдерді сөзбен жазып, реттік сан есімге айналдырыңыз. 2;6;11;15;29;36;44;58;69;74;88;99;199;1840;3689534

Септік жалғауларын біл!

Біріншісі – Атау

................-Ілік

...............-Барыс

...............-Табыс

...............-Жатыс

................-Шығыс

............-Көмектес

Мына есептік сан есімдерді цифрмен жазып, реттік сан есімге айналдыру.

Мың, жуз, сексен, бес, сегіз

2-топ

1-топ

3- арал: “Жинақтық сан есімдер”

Жинақтық сан есімдерді табу:

Ауыз біреу, құлақ екеу.

Би екеу болса, дау төртеу.

Жинақтық сан есімдерді табу:

Атадан алтау туса да,

Басыңа бір жалғыздық түсер

Ағайын алтау, ана біреу .

1-топ

2-топ

4- арал: “Болжалдық сан есімдер”

Есептік сан есімдерді болжалдық сан есімдерге айналдыру, сөйлем құрау:

Сегіз жүз.......,

Қырық.......,

Есептік сан есімдерді болжалдық сан есімдерге айналдыру, сөйлем құрау:

Елу.......,

Сексен....,

1-топ

2-топ

5- арал: “Топтау сан есімдер” Сағат неше? деген сұраққа жауап бер, мағынасына ажырат

6- арал: “Бөлшектік сан есімдер”

Диалогты оқып өзара сөйлесу мағынасына ажырату

Баласы: Әке, сағат неше болды?

Әкесі: сағат сегіз жарым болды. Қайда барасың?

Баласы: Банкке

Әкесі: Банк нешеде ашылады?

Баласы: Тоғыз жарымда ашылады?

Әкесі: Онда не істейсің?

Баласы: Ақша айырбастаймын.

Диалогты оқып өзара сөйлесу мағынасына ажырату

Баласы: Ана, сағат неше болды?

Анасы: Сағат жеті жарым болды. Жұмысың бар ма?

Баласы: Ия. Сайлаудың жұмыстарымен “Нұр Отан” ғимаратына барамын.

Анасы: Қай уақытта үйде боласың?

Баласы: Сағат бір жарымда келемін

1-топ

2-топ

V .Сергіту сәті

Мына сандарды дұрыс атасаңдар, бір жануардың аты шығады.

• 9 – 6 – 8 – 5 – 6 – 40 – 6 –

• 1000 – 60 – 8 – 6 –

• 5 – 6 – 40 – 60 –

VI. Топ жұмысы. Берілген мәтінді оқып шығып тақырыпқа ат беру, сан есімдерді жазып алу

1932 жылы Есіл өзінінің жағалауындағы Қараөткел округінің негізі қалады. Кейін Ақмола сауда жәрменкелері өткізілетін орталыққа айналады. 1961 жылға кейін Целиноград болып аталады. 1939-1965 жылдары Ақмола облысының, ал 1960-1965 жылдары Тың өлкесінің әкімшілік орталығы болды.

Бір грамм алтыннан ұзындығы 3 километр 420 метрге жететін жіңішке сым жасауға болады. Ең бірінші фотосуретті 1826 жылы франция ғалымы Жозеф

Нисфор Ньеп түсерген. Біздің планетамыздағы халықтың жартысы қар көрмепті. Ең үлкен стадион Рио-де Жанейродағы “Маракана” стадионы.

1-топ

2-топ

Берілген сандарды сан есімнің түрлеріне бөліп жазу.

Үлгі: екі-екінші-екеу-екідей-екі-екіден

VII. Тақтамен жұмыс.

VII І . Қорытындылау

“ Сан есім” тақырыбын бекіту

Қазақ халқының киелі сандары жайлы мәлімет іздеп келу.

IX. Үйге тапсырма