№ 45 мектеп-гимназиясы Шымкент қаласы
Есімдіктен өткенді қайталау
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Қаржаубаева Жазира Мамыровна
Сабақтың мақсаты.
А) Білімділік: Есімдік туралы алған теориялық білімдерін практикада қолдану; ауызша, жазбаша талдау жұмыстарын жүргізе отырып, білімдерін бекіту.
Ә) Дамытушылық: ойлау қабілеттерін, қиялдарын дамыту; ой қорытып, нақты шешім жасауға үйретіп, өздеріне сенімдерін арттыру.
Б) Тәрбиелік: сауатты жазуға, ұқыптылыққа баулу, топпен жұмыс жасап, бір – бірін тыңдай білуге үйрету; сөйлеу мәдениеттерін қалыптастыру.
Сабақтың барысы.
1.Есімдік туралы осыған дейін не білдік?
2. Есімдік дегеніміз не?
3. Жұмбақ сұрақтар» Бұл қай есімдіктер?»
4. Басқаның бәрін өзі сұрайды, өзінен ешкім сұрамайды?
5. Жақтас жалғауға жіктеле қояды, жақтас емесіне жоламай қояды?
6. Көпшіл және көңілшек,
Ештемені бөліп жармайды,
Көптік ұғым беріп,
Көпшілікті қармайды.
7. Құрамындағы сөздің көбін көршісінен сұрап алыпты. Алдына бір буын қосыпты да, есімдіктің бір түрі боп тұра қалыпты.
Деңгейлік тапсырмалар І деңгей 4-тапсырма. Мәтіннен есімдіктерді табу
2. Көп нүктенің орнына тиісті есімдіктерді қойып жаз
..... айтып тұрған қасиеттер .... баладан табылмасына ... кепіл?..... ертіп жүрген бала қазақтың белгілі ақыны болған Нұржан Наушабаев екен. .....- Күршім өзені. .........- Ұлыстың ұлы күніне арналып құрылған киіз үйлер. ...елің- алтын бесік.
Есімдіктер: осы, сіз, бұлар, өз, мына, мынау, кім
ІІ деңгей
1.Бәрі, түгел,барлық деген сөздерге сөйлем құра.
2.Мәтіннен септік және жіктік жалғауы бар сөздерді теріп , жалғауларын ажыратыңдар.
Анасынан, үйге, нанымыз, адамға, зейінмен, топырақты.
“ Сергіту сәті”
“ Сіз” деген – сыпайылық,
“ Сен” деген – анайылық.
“ Біз” деген – көмек,
“ Сіз” деген – әдеп.
Семантикалық карта
Мысалдар
Барлық
жіктеу
олар
сілтеу
сұрау
мыналар
өздік
өздері
болымсыздық
ешқашан
жалпылау
біздің
қайда
әлдеқашан
Біреуге
ештеңе
әне
Қалай
өзім
бүкіл
ешқашан
Тест .
1. Жіктеу есімдігін табыңыз:
А) Бұлар В) қайдан С) ешкім Д) олар Е) кейбіреу
2. Тәуелденген тұлғадағы сілтеу есімдігін табыңыз:
А) Кіміңіз? Несі?
В) Бұнысы, мынауымыз
С) Соның, анаған
Д) өздерің, өзіңіз
Е) Барлығынан, бәрінің
3. Болымсыздық есімдігін көрсетіңіз:
А) Бірнеше
В) Саған
С) Дәнеңе
4. Есімдік сөйлемде қандай жағдайда анықтауыш болады?
А) Зат есім орнына қолданылса
В) сын есім, сан есім орнына қолданылса
С) Мезгіл, мекен мағынасын білдірсе
Д) Сөйлем соңында келсе
Е) Үстеу сөздердің орнына қолданылса
5.Дұрыс септелген есімдікті табыңыз:
А) менге В) сенмен С) сода Д) бұдан Е) сеннің
6. Болымсыздық есімдігін тап
А) дәнеме
В) бірдеме
С) сода
Д) әлдекім
Е) біреу
Есімдіктерді тауып, есімдік болған сөздердің қандай бөліктерден тұрғанын ажырат.
....Ерлік, елдік, қайрат, бірлік, бақ, ардың,
Жауыз тағдыр жойды бәрін не бардың...
Алтын күннен бағасыз бір белгі боп,
Нұрлы жұлдыз, бабам тілі, сен қалдың!
Үй тапсырмасы.
Есімдікті қатыстыра отырып,
«Менің отбасым» тақырыбында әңгіме жазу