А?латма язуы
Эш программасы структурасы.
Татар эш программасы ?ч ?лешт?н тора: а?латма язуыннан, т?п б?лекл?рне, белем ??м к?некм?л?рне ?з эчен? алган программаны? эчт?легенн?н, укучыларны? ?зерлек д?р???сен? тал?пл?ренн?н.
Эш программасыны? эчт?леге.татар теле укытуны? т?п максаты ??м бурычлары.
укучыларны? башлангыч м?кт?пт? ?зл?штерг?н белемн?рен ??м с?йл?м к?некм?л?рен камилл?штер?;
татар телене? орфоэпик, орфографик, лексик, грамматик нигезл?рен системалы р?вешт? ?зл?штер?;
укучыларны? и?ади ??м м?ст?кыйль фикерли алу м?мкинлекл?рен ?стер?, ?з фикерл?рен д?лилл?рг? к?нектер?;
укучыларда тел сиземл?? к?некм?л?ре булдыру;
татар телене? башка телл?р арасындагы урыны, татар д?ньясы турында м?гъл?мат бир?;
халыкларны? ?зара а?лашып ??м хезм?тт?шлек итеп яш?вен? омтылыш т?рбиял??;
укучыларны? татар телен ?йр?н?г? ихтыя?ын арттыру.
Белем бир? эчт?легене? м??б?ри минимумы.
Ты?лап а?лау. Эчт?леге ??м к?л?ме ягыннан укучыларны? яшь ?зенч?лекл?рен? туры килг?н б?йл?нешле с?йл?мне ты?лап а?лау ??м, ?з фикере?не белдереп, т?п м?гъл?мат турында х?б?р ит?; ?анлы аралашу барышында с?йл?мне? эчт?леген? т?шен? ??м фикер алышуда катнашу.
С?йл??. Коммуникатив максатларны а?лап, аралашу ситуациял?рен? б?йле диалог яки монолог т?з?; т?къдим ителг?н тема буенча эзлекле ??м а?лаешлы монологик с?йл?м (тасвирлау, хик?ял??, фикер й?рт?) булдыру; татар с?йл?м этикасы гыйбар?л?ренн?н файдаланып, ??г?м? кору.
Уку. Танышу, эзл?н?, ?йр?н?, карап чыгу максаты бел?н уку т?рл?ренн?н файдаланып, а?лап уку ??м кир?кле м?гъл?матны табу; укылган текстны? эчт?леген кыскача яки тулы итеп с?йл?п бир?; вакытлы матбугат язмаларын а?лап уку.
Язу ??м язма с?йл?м. Аралашу темаларына б?йле язма с?йл?м булдыру. Диктант язу. Б?йл?нешле текстларны рус теленн?н татарчага язмача т?р?ем? ит?. Р?сми аралашу к?газьл?ре (белдер?, хат, т?р?ем?и х?л, гариза) язу.
Укучыларны? белем д?р???сен? тал?пл?р
Фонетика буенча:
-сузык ??м тартыкларны классификациясен , алардагы аерманы таный бел?;
- татар теленд? и?ек калыплары, с?зл?рне д?рес басым бел?н ?йт?;
- аваз ??м х?рефл?рне аера бел?; Алфавитны ист? калдыру;
- с?зл?рг? фонетик анализ ясау;
- орфоэпик ??м орфографик с?злекл?рд?н файдалану;
Лексикология буенча:
- татар телен? с?злек составын килеп чыгуы, кулланылу ?лк?се ??м кулланылу активлыгы буенча б?яли бел?.
- С?зл?рне ??м фразеологизмнарны урынлы куллану, аларны? м?гън?л?рен? а?латма бир? бел?. Синоним, омоним, антоним с?зл?рне д?рес куллану.
- Т?рле типтагы с?злекл?р бел?н эшл??.
С?з т?зелеше ??м с?з ясалышы буенча:
- с?зл?рне? м?гън?ле кис?кл?рен? а?латма бир? бел?. Тамырдаш ?зл?р табу. С?зл?рне т?зелеше ??м ясалышы буенча тикшер?.
- Татар теленд? с?зл?рне? ясалыш ысулларын бел?.
Морфология буенча:
- ?йр?нелг?н с?з т?ркемн?рен лексик-грамматик м?гън?се, морфологик ??м синтаксик билгел?ре буенча аера ??м аларны таный бел?. Морфологик анализ ясау.
- ?йр?нелг?н с?з т?ркемн?ре бел?н ??мл?л?р ??м текстлар т?з?. Суз т?ркемн?рене? т?рле ысул бел?н ясалышын бел?.
Синтаксис буенча:
- с?зтем?не ??мл?д?н аера бел?. С?з т?ркеме бел?н ??мл? кис?ген д?рес билгел??.
- Гади ??м кушма ??мл?л?рне аера бел?.
- ??мл?не? ?йт? максаты буенча т?рен билгели бел?.
- ??мл?не? баш ??м иярчен кис?кл?рен табып, аларны? кайсы с?з т?ркемн?ре бел?н белдерел?ен к?рс?т?
Эш к?газьл?ре буенча:
- т?рле эш к?газьл?рен ( хат, белдер?, гариза, ышаныч к?газе ?.б.) яза бел?
С?йл?м эшч?нлеге буенча:
- Укучыларны?, ?з т??риб?л?ренн?н чыгып, диалогик ??м монологик с?йл?м оештыра бел?е.
- Укыган яки ты?лаган текстны? эчт?леген с?йл??, планын т?з?.
- Бирелг?н план буенча сочинение (хик?я) язу.
- Татарчадан русчага яки русчадан татарчага т?р?ем? ит? к?нег?л?ре эшл??.
Эш программасы структурасы.
Татар ?д?биятыннан эш программасы ?ч ?лешт?н тора: а?латма язуыннан, т?п б?лекл?рне, белем ??м к?некм?л?рне ?з эчен? алган программаны? эчт?легенн?н, укучыларны? ?зерлек д?р???сен? тал?пл?ренн?н.
Т?къдим ител? торган программаны? максаты:
- башка милл?т в?килл?рене? к??елен яулардай, алар гомумкешелек ?хлакый сыйфатларын т?рбияли алырдай ?с?рл?р аша укучыларны? татар телен ?йр?н?г? кызыксынуларын, ягъни уку мотивациясен к?ч?йт?;
- татар ?д?биятыны? алтын х?зин?сен т?шкил итк?н ?д?би ?с?рл?р бел?н таныштыру;
- татар халкыны? тарихына, м?д?ниятына ихтирам хисе т?рбиял??;
- татар ?д?бияты ?с?рл?рен ?йр?н? аша, укучыларны? татар теленд? телд?н ??м язмача аралашу м?мкинлекл?рен ки??йт?;
?леге максатны тормышка ашыру ?чен т?б?нд?ге бурычлар куела:
- м?кт?п баласыны? с?йл??, уку, ты?лау с?л?тен ?стер?, т?рле текстларны ?йр?т?не? нигезл?рен а?лату;
- баланы м?ст?кыйль р?вешт? китап укырга ?зерл??;
- татар ?д?биятына, с?нгатен?, м?д?ниятен? кызыксыну ??м х?рм?т хисл?ре т?рбиял??;
- татар ?д?би текстларын д?рес интонация бел?н укырга ?йр?теп, с?нгатьле уку к?некм?л?рен булдыр?;
- тексттагы с?зл?рд?н, гыйбар?л?рд?н файдаланып, эчт?лек с?йл?рг? ?йр?т?;
- татар теленд? язылган ?д?би ?с?рне? мо?ын, а???ен тоярга ?йр?т?.
Татар теленд? укыту максатларыны? берсе – аларны язма с?йл?м аша аралашырга ?йр?т?. Шу?а к?р? уку ??м татар ?д?бияты д?ресл?ренд? т?рле характердагы язма эшл?р эшл?? д? максатка ярашлы эш т?ре булып тора. Аларга т?б?нд?гел?р керерг? м?мкин:
- ?с?рне? планын т?з?;
- ?с?р геройлары турында ?з фикере?не язу;
- ?с?рне? сюжетын ?зг?ртеп, я?а хик?я т?з?;
- к?рг?н, ишетк?н турында хик?ял?п язу, ?.б.;
- укылган ?с?рне? эчт?леге буенча инша язу;
- бирелг?н темага ?йр?нелг?н ?д?би ?с?р буенча сочинениел?р язу.
Просмотр содержимого документа
«6 клМуниципальное общеобразовательное учреждение средняя общеобразовательная школа с»
Просмотр содержимого документа
«??????? ???? 6 ??»
Аңлатма язуы
Эш программасы структурасы.
Татар эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.
Эш программасының эчтәлеге.татар теле укытуның төп максаты һәм бурычлары.
укучыларның башлангыч мәктәптә үзләштергән белемнәрен һәм сөйләм күнекмәләрен камилләштерү;
татар теленең орфоэпик, орфографик, лексик, грамматик нигезләрен системалы рәвештә үзләштерү;
укучыларның иҗади һәм мөстәкыйль фикерли алу мөмкинлекләрен үстерү, үз фикерләрен дәлилләргә күнектерү;
укучыларда тел сиземләү күнекмәләре булдыру;
татар теленең башка телләр арасындагы урыны, татар дөньясы турында мәгълүмат бирү;
халыкларның үзара аңлашып һәм хезмәттәшлек итеп яшәвенә омтылыш тәрбияләү;
укучыларның татар телен өйрәнүгә ихтыяҗын арттыру.
Белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы.
Тыңлап аңлау. Эчтәлеге һәм күләме ягыннан укучыларның яшь үзенчәлекләренә туры килгән бәйләнешле сөйләмне тыңлап аңлау һәм, үз фикереңне белдереп, төп мәгълүмат турында хәбәр итү; җанлы аралашу барышында сөйләмнең эчтәлегенә төшенү һәм фикер алышуда катнашу.
Сөйләү. Коммуникатив максатларны аңлап, аралашу ситуацияләренә бәйле диалог яки монолог төзү; тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле һәм аңлаешлы монологик сөйләм (тасвирлау, хикәяләү, фикер йөртү) булдыру; татар сөйләм этикасы гыйбарәләреннән файдаланып, әңгәмә кору.
Уку. Танышу, эзләнү, өйрәнү, карап чыгу максаты белән уку төрләреннән файдаланып, аңлап уку һәм кирәкле мәгълүматны табу; укылган текстның эчтәлеген кыскача яки тулы итеп сөйләп бирү; вакытлы матбугат язмаларын аңлап уку.
Язу һәм язма сөйләм. Аралашу темаларына бәйле язма сөйләм булдыру. Диктант язу. Бәйләнешле текстларны рус теленнән татарчага язмача тәрҗемә итү. Рәсми аралашу кәгазьләре (белдерү, хат, тәрҗемәи хәл, гариза) язу.
Укучыларның белем дәрәҗәсенә таләпләр
Фонетика буенча:
-сузык һәм тартыкларны классификациясен , алардагы аерманы таный белү;
- татар телендә иҗек калыплары, сүзләрне дөрес басым белән әйтү;
- аваз һәм хәрефләрне аера белү; Алфавитны истә калдыру;
- сүзләргә фонетик анализ ясау;
- орфоэпик һәм орфографик сүзлекләрдән файдалану;
Лексикология буенча:
- татар теленң сүзлек составын килеп чыгуы, кулланылу өлкәсе һәм кулланылу активлыгы буенча бәяли белү.
- Сүзләрне һәм фразеологизмнарны урынлы куллану, аларның мәгънәләренә аңлатма бирә белү. Синоним, омоним, антоним сүзләрне дөрес куллану.
- Төрле типтагы сүзлекләр белән эшләү.
Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы буенча:
Морфология буенча:
өйрәнелгән сүз төркемнәрен лексик-грамматик мәгънәсе, морфологик һәм синтаксик билгеләре буенча аера һәм аларны таный белү. Морфологик анализ ясау.
өйрәнелгән сүз төркемнәре белән җөмләләр һәм текстлар төзү. Суз төркемнәренең төрле ысул белән ясалышын белү.
Синтаксис буенча:
сүзтемәне җөмләдән аера белү. Сүз төркеме белән җөмлә кисәген дөрес билгеләү.
Гади һәм кушма җөмләләрне аера белү.
Җөмләнең әйтү максаты буенча төрен билгели белү.
Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен табып, аларның кайсы сүз төркемнәре белән белдерелүен күрсәтү
Эш кәгазьләре буенча:
Сөйләм эшчәнлеге буенча:
Укучыларның, үз тәҗрибәләреннән чыгып, диалогик һәм монологик сөйләм оештыра белүе.
Укыган яки тыңлаган текстның эчтәлеген сөйләү, планын төзү.
Бирелгән план буенча сочинение (хикәя) язу.
Татарчадан русчага яки русчадан татарчага тәрҗемә итү күнегүләре эшләү.
Эш программасы структурасы.
Татар әдәбиятыннан эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.
Тәкъдим ителә торган программаның максаты:
башка милләт вәкилләренең күңелен яулардай, алар гомумкешелек әхлакый сыйфатларын тәрбияли алырдай әсәрләр аша укучыларның татар телен өйрәнүгә кызыксынуларын, ягъни уку мотивациясен көчәйтү;
татар әдәбиятының алтын хәзинәсен тәшкил иткән әдәби әсәрләр белән таныштыру;
татар халкының тарихына, мәдәниятына ихтирам хисе тәрбияләү;
татар әдәбияты әсәрләрен өйрәнү аша, укучыларның татар телендә телдән һәм язмача аралашу мөмкинлекләрен киңәйтү;
әлеге максатны тормышка ашыру өчен түбәндәге бурычлар куела:
мәктәп баласының сөйләү, уку, тыңлау сәләтен үстерү, төрле текстларны өйрәтүнең нигезләрен аңлату;
баланы мөстәкыйль рәвештә китап укырга әзерләү;
татар әдәбиятына, сәнгатенә, мәдәниятенә кызыксыну һәм хөрмәт хисләре тәрбияләү;
татар әдәби текстларын дөрес интонация белән укырга өйрәтеп, сәнгатьле уку күнекмәләрен булдырү;
тексттагы сүзләрдән, гыйбарәләрдән файдаланып, эчтәлек сөйләргә өйрәтү;
татар телендә язылган әдәби әсәрнең моңын, аһәңен тоярга өйрәтү.
Татар телендә укыту максатларының берсе – аларны язма сөйләм аша аралашырга өйрәтү. Шуңа күрә уку һәм татар әдәбияты дәресләрендә төрле характердагы язма эшләр эшләү дә максатка ярашлы эш төре булып тора. Аларга түбәндәгеләр керергә мөмкин:
әсәрнең планын төзү;
әсәр геройлары турында үз фикереңне язу;
әсәрнең сюжетын үзгәртеп, яңа хикәя төзү;
күргән, ишеткән турында хикәяләп язу, һ.б.;
укылган әсәрнең эчтәлеге буенча инша язу;
бирелгән темага өйрәнелгән әдәби әсәр буенча сочинениеләр язу.
Төп эчтәлек
| № | Темалар | Сәгать саны |
| 1 | Җөмлә кисәкләре | 2 |
| 2 | Мөстәкыйль сүз төркемнәре | 47 |
| 3 | Бәйләгеч сүз төркемнәре | 6 |
| 4 | Модаль сүз төркемнәре | 4 |
| 5 | Язма эшләр | 8 |
| 6 | Морфология бүлеген кабатлау | 3 |
| 7 | Халык аваз иҗаты | 1 |
| 8 | Язучыларның иҗаты,әсәрләре | 28 |
| 9 | Язма эшләр | 5 |
| 10 | Йомгаклау | 1 |
Календарь- тематик план түбәндәге планга нигезләнеп төзелде:
1.Татар мәктәпләре өчен татар теленнән программа авторы А.Ахмадуллин Казан нәшрияте 2005.
2.Татар урта мәктәпләре өчен әдәбият программалары 5-11 сыйныфлар авторы
А.Ахмадуллин Казан “Мәгариф” нәшрияты 2010.
Дәреслекләр:
1. Р.Г.Миннеахметов , Т.Ф.Минниахметова Татар теле 6нчы класс Китап Уфа 2012.
2.Ф.А.Ганиева, И.Г.Гыйләҗев Татар әдәбияты Казан мәгариф нәшрияты 2006.
Диктантлар җыентыгы:
1.Б.С.Салемгареева, М.Б. Юлмухаметова Татар теленнән диктантлар һәм изложениялар җыентыгы Китап Уфа 2005.
