Жұрнақ пен жалғау.

Алматы облысы,Қарасай ауданы, «Жамбыл атындағы орта мектеп мектепке дейінгі шағын орталықпен» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Кожабекова Эльмира Каримбердиевна-бастауыш сынып және мектеп алды мұғалімі

Тақырыбы: Жұрнақ пен жалғау.

Мақсаты:

1.Жаттығулар орындай отырып, жұрнақ пен жалғау жайлы түсінік  беру. Жұрнақ пен жалғауды ажырата  білуге үйрету.

2.Оқушының таным мүмкіндігін анықтау.Тілін, сөздік қорларын дамыту.

3.Пікір алысу стратегиясын пайдаланып, оқушыларды өздік жұмыс істеуге, ізденуге үйрету.

Сабақтың түрі: дамытушылық сабақ

Қолданылатын стратегиялар: «Ой шақыру», «Венн диаграмасы»

Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, іздену.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа әзірлік.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру: 280-жаттығу.

Үлестірмемен жұмыс

ІІІ. Өткенді сабақты  пысықтау.

-Түбір сөз деген не?

-Түбір сөзге не жалғанады? Мысалдар келтіру.

Қызығушылық ояту.

«Пікір алысу» стратегиясы бойынша сұрақ беру.

-Балалар, қазір қай мезгіл? -қыс

-Қыста ауа райы қалай болады? -суық.

-Қыстыгүні аяғымызға не киеміз? -етік

 «Етік »сөзін магнит тақтаға ілу.

Етігіміздің табаны түсіп қалса, сөгілген жерін кім жөндейді?-Етікші.

-Етікші нені жөндейді?-Етікті.

«Етікті», «Етікші» сөзі ілінеді.

2.Мағынаны ашу:

-Енді осы сөздердің жасалу жолына назар аударып, қандай қорытынды шығаруға болады? Түбір сөзге жұрнақта, жалғауда жалғана береді.

Ережені оқу. Қосымша жұрнақ, жалғау болып  екіге бөлінеді.

   Сөз мағынасын өзгертетін қосымшаны жұрнақ дейміз. Жұмыс-жұмысшы, ойын-ойыншық

 Сөз бен сөзді байланыстыратын қосымшаны жалғау дейміз. Жұмыс-жұмыста, ойын-ойынға.

-Бүгінгі тақырыбымыз «Жұрнақ пен жалғау.»

Ү. Жаңа сабақ.Оқулықпен жұмыс.

а/ 282 – жаттығу. Қосымшаны сөзге қосып айт, өзгерісін байқа, салыстыр. Олардың мағыналары әр түрлі екенін түсіндір. Сөзге сұрақ қой. Бұл сөздер неліктен әр түрлі сұрақтарға жауап беретінін дәлелдеп көр.

Топтық жұмыс.

І-қатар          Бүркіт- бүркітші, бүркітпен, бүркіттер,бүркітті.

ІІ-қатар        Су- суға, суды, сусын, сула

ІІ-қатар        Таза- тазалық, тазала.

                       Бүркіт              су                 таза

Ережені хормен оқыту.

Өзіндік жұмыс.

283-жаттығу.Мақалды оқып, жатқа жаздыру.Жұрнақ жалғанған сөзді тауып мағынасын түсіндіру.

                Өнерлі жігіт өрде озар,

                Өнерсіз жігіт жер соғар.

ҮІ. Білімдерін тексеру.

284-жаттығу. Сөздерге жұрнақ жалғап оқы. Жұрнақ жалғанған сөздерді қатыстырып сөйлем құра.

І-қатар. Дос - достық.

ІІ-қатар. Іс – іскер.

ІІІ-қатар.Жұмыс – жұмысшы. 

Сергіту сәті.

Жазда гүлдер тереміз

Қыста шаңғы тебеміз

Думандатып өңірді,

Демаламыз көңілді

285-жаттығу. Жұрнақ жалғанған сөздерді бір бөлек, жалғау жалғанған сөздерді бір бөлек топтап жаздыру.Солай топтау себебін  дәлелдеу.

Батырлық                              Ғалымның  

Іскер                                      көмірді

Көлшік                                  дәптері

Биші                                      бидайды

Бастық           

 Тест тапсырмалары

ҮІІ. Қорыту. «Венн диаграммасы» арқылы қорыту.

-Бүгін не өттік?

-Қосымша нешеге бөлінеді?

-Жұрнақ деген не?

- Жалғау ше?

ҮІІІ. Үйге тапсырма: 286 – жаттығу.

Бағалау.