Ынтымақтастық атмосферасы | Қазақ тілім – өз тілім, ана тілім, Абай, Мұхтар сөйлеген дана тілім. Қастерлейді ұл - қызың мәңгі сені, Болашағым, бақытым, дара тілім! |
Қызығушылықты ояту | «Зат есімнің септелуі» (Мақсаты айтылады). Септік аттарының өзі яғни, атау, ілік, барыс, табыс, жатыс, шығыс, көмектес - өздерінің аттарын ашады. Бұл қазақ тіліндегі жеті септік. Септіктердің аты Сұрақтары Септік жалғаулары Атау септік Кім? не? Ілік септік Кімнің? Ненің? - ның, - нің, - дың, - дің, - тың, - тің Барыс септік Кімге? Неге? Қайда? - ға, - ге, - қа, - ке Табыс септік Кімді? Нені? - ны, - ні, - ды, - ді, - ты, - ті Жатыс септік Кімде? Неде? - да, - де, - та, - те Шығыс септік Кімнен? Неден? - нан, - нен, - дан, - ден, - тан, - тен Көмектес септік Кіммен? Немен? - мен, - бен, - пен
16,17-18-жаттығуды үш топ орындап, постер қорғайды Қосымша шығармашылық тапсырмалар. |
Ой толғаныс | 19-жаттығу «Терме диктант Мақал - мәтелдерден септелген зат есімдерді теріп жазады. 1. Жігітке өлең де өнер, Өнер де өнер. 2. Шешендіктің күші – шындықта. 3. Ердің атын еңбек шығарады. 4. Тау таумен кездеспейді, Адам адаммен кездеседі. 5. Қыз өссе, елдің көркі, Гүл өссе, жердің көркі. 6. Сөз сүйектен өтеді, Таяқ еттен өтеді. Семантикалық карта. Дұрыс жауапқа «+» белгісін қоямыз. Септіктер Сөздер Атау Ілік Барыс Табыс Жатыс Шығыс Көмектес Домбыраның Қаламмен Гүлді Тілден Сөзде Балаға Кітапты Мектеп Ұстазбен Шаңқобызды Оқушыға Шығармашылық жұмыс. 1. Оқушылардың өздері жұмбақ құрастырып, соның ішінен септік жалғауы жалғанған сөздерді табады. Сұрақ қояды. 2. Жыл мезгілдеріне байланысты оқушылардың өздеріне 5 жолды өлең шығарту. 3. «Тілім менің - тірлігімнің айғағы». Бес минуттық эссе жазу. Деңгейлік тапсырмалар 1. Мәтіндегі зат есімдердің астын сыз. «Жығылғанға жұдырық» дегендей, кедейлікке кәрілік қосылады. Кәрілік тұсау, кедейлік бұғау болыпты. Қарт шешен қанатсыз қыранша отырып қалыпты. Алайда ағайындарының емен - жарқын көмегіне сүйенген ол аштан өліп, көштен қалмапты. («Шешендік сөздер» кітабынан) 2. Сөйлемдердегі көп нүктенің орнына тиісті жалғауларды қой. Сандыбай қарға... тұзын екі қолы... ұстап, айна... қарағандай жымиып отыр. Бойында әдет пен әдепке сыя бермейтін мінез... болғандықтан, жынды Бижан атанған адам. (Ғ. Мүсірепов) 3. Мәтіннен көптік, септік жалғауларының астын сыз және түрін ажырат Шеткі үйлерден қымызға жүгіретін Тезекбай, Терлікбайлар үйлерінің қасында солбырайып тұр. Сабаның даусы шықпайды. Көрінгенмен құрдас болып, арсалаңдап жүретін. Дүрмағанбеттің де иығы түсіп кетіпті. Қолында жүгені, жылқы жаққа бара жатыр. (Ж. Аймауытов) Мақал – мәтелдер. І қатар. Туған жер – алтын бесік. ІІ қатар. Білекті бірді жығар, Білімді мыңды жығар. ІІІ қатар. Ең тәтті де, ащы да – тіл. Тест сұрақтарына жауап беру 1. « Әке» сөзі қай септікте тұрғанын тап А) А. с. С) Б. с. В) І. с. Д) Ж. с. 2. Ілік септігінде тұрған сөзді белгіле А) Оқушы С) Оқушының В) Оқушыға Д) Оқушыда 3. Табыс септігінің жалғауын белгіле А) – ны,- ні,- қы,- кі,- ғы,- кі. С) - ны,- ні,- ды,- ді,- ты,- ті В) – ны,- ні,- шы,- ші,- ды,- ді Д) - нан,- нен,- тан,- тен,- дан,- ден 4. Барыс септігінің сұрағын белгіле А) кімге? неге? қайда? С) кімге? кімді? нені? В) кімдерге? Кімді? нені? Д) кіммен? немен? 5. Жатыс септігінде тұрған сөзді белгіле А) көктемде С) мектеппен В) далаға Д) ауылдан 6. Шығыс септігінде тұрған сөзді табыңыз А) Сабаққа С) Сабақты В) Сабақтан Д) Сабақпен 7. Көмектес септігінің сұрақтарын ата А) кімде? неде? С) кімнен? неден? В) кімге? неге? Д) кіммен? немен? |