"Зат есім" 3 сынып

П?ні:  ?аза? тілі                 Сыныбы: 3

 Та?ырыбы: Зат есім

Саба?ты? ма?саты:  О?ушылар?а жал?ы ж?не жалпы есім туралы берілген білімді ке?ейтуге ж?не бекітуге м?мкіндік ту?ызу; о?ушыларды? ?з бетімен  ж?мыс жасауы ар?ылы теориялы? ойлауын, с?йлеу тілін дамыту; ?йымшылды?а, досты??а, адамгершілікке т?рбиелеу.

 ?дісі: ой ?оз?ау, с?ра?-жауап, іздену.

 К?рнекілігі:  талдау, жина?тау,СТО,СКТТ.

П?наралы? байланыс: ана тілі, д?ниетану, музыка, бейнелеу, математика.

Саба?ты? к?рнекіліктері:   мазм?нды  суреттер, ?нтаспа, т?рлі-т?сті ?аламдар, о?улы?.

 Барысы: ?ызы?ушылы?ты ояту

Ой ?оз?ау

“Кубизм” стратегиясы : 

Кубикті? ?р ?ырларына мына  С?ра?тарды  жазамын.

1. Т?бір дегеніміз не?                2. Туынды с?з дегеніміз не?
   1. Ж?рна? дегеніміз не?           4. Жал?ау дегеніміз не?
   2. ?анша с?з табы бар ж?не оны ата.   6. Зат есім дегеніміз не? Ол ?андай    

                                                    с?ра?тар?а жауап береді? Мысал келтір.

                         Зат есім

             жалпы               жал?ы

Жал?ы есім дегеніміз -  біркелкі заттарды жекелеп айтатын атау,  жеке заттарды айтамыз. Мысалы, Алатау, Бал?аш.

Жалпы есім дегеніміз бірі??ай заттарды жаппай атайтын атау, ??састы?ы бойынша. Мысалы, ?ыз, ?ала, ??с. Барлы?тары?  та?та?а ?ара?дар. Сонымен зат есім нешеге б?лінеді екен?

Жа?а материалмен ж?мыс: а) о?улы?пен ж?мыс,  д?птермен ж?мыс

 К?н ретін жазу.    К?ркем жазу

 7-жатты?у.  с?йлемдерді о?у,  дыбысталуы бірдей с?здерді табу, оларды? ?лкен ж?не кіші ?ріптен басталып жазылатынды?ын  бай?ату. Жал?ы есімі бар с?йлемді к?шіріп жазу:?ыздарды? арасынан Алма  суырылып ал?а шы?ты. Раушанг?л – сыныпта?ы озат о?ушыларды?  бірі.

Интерактивтік  та?тамен ж?мыс

8-жатты?у. Суреттегі ?ыздар?а ат ?оя, ?ш с?йлем ??растыру. «Кім тап?ыр?» ойынын ойнату. Шарты: жалпы есімге  жал?ы есімді  шапша? айту керек.

9-жатты?у.        К?п н?ктені? орнына жал?ы есімдерді ?ойып жаз.

      Д?птермен ж?мыс

1топ.  ?аза?стан ?алалары: А?тау, Атырау, Орал, А?т?бе...        

2топ.  ?аза?стан  к?лдері:  Бал?аш, Алак?л, Зайсан.

3топ.   Ауыл аттары: ?ызылт?бе, Д?улет, Атамекен,Баянды...

      К?п н?ктені? орнына жалпы есімдерді ?ойып жаз.

4топ.   Жи?аз: парта, ...

5топ.   ??стар: а??у,..

6топ.   «?стаз» с?зіне бес жолды ?ле? жазу.

  Сергіту с?ті. Дене жатты?уларын орындатамын (Музыка ?уенімен).

10-жатты?у. Суреттегі ?й жануарларына ат ?ою, ол с?здер ?андай ?ріптен басталып жазылады?

Жыл?ы- ??лагер               ит- А?т?с               мысы?-           сиыр-

                                 Мысы?

                                1. Б?л с?з айтылу, жасалу, жазылу жолдарына ?арай жуан 

                                  буынды с?з. Себебі с?зді? ??рамында?ы дауысты 

                                  дыбыстар жуан дауыстылар.

                       2. Б?л с?з: мы – сы? болып екі буын?а б?лінеді. Себебі               

                                  с?зді?  ??рамында екі дауысты дыбыс бар. Мы- буыны      

                                  ашы? буын. 

                                  Себебі, буын дауыссыз дыбыстан басталып, дауысты 

                                  дыбыс?а ая?талып т?р; сы?- буыны  бітеу буын. Себебі, 

                                  буын  дауыссыз дыбыстан басталып, дауыссыз дыбыс?а 

                                  ая?талып  т?р.

           Мы    –       сы?
             а.б. (Δ ?);   б.б.( Δ? Δ)

                                3. Б?л с?з: Мы-болып бір жа?дайда тасымалданады.  

                                Себебі  мы? с?з екі буыннан т?р немесе с?з буын жігіне 

                                с?йкес тасымалдан?ан.

              4. Б?л с?зде екпін сы?  буынында?ы ы дауысты дыбысына 

                                   т?сіп т?р.

                                    Мысы?

             5. Т?бір мен ?осымшаны? арасында буын ?ндестігі жо?. 

                                   Себебі  т?бір с?з.

«Жал?астыр» ойыны ар?ылы с?здерге  фонологиялы?, синтаксистік,  с?з ??рамына  ?р о?ушы  бір сатысын талдау.

?арлы?аш, балапан, жыл?ышы, сыншы.

11-жатты?у Сызба?а с?йене отырып ой ?орытындысын жасау:

жал?ы есім дегеніміз -  біркелкі заттарды жекелеп айтатын атау, жеке заттарды айтамыз.Мысалы,Алатау, Бал?аш.

Жалпы есім дегеніміз бірі??ай заттарды жаппай атайтын атау, ??састы?ы бойынша. Мысалы: ?ыз, ?ала, ??с.

Ой-тол?аныс

?лестірмелі ?има ?а?аздармен ж?мыс

№1

Затесім дегеніміз не?

№2

Домбыра с?зіне с?ра? ?ой. Домбыра жайлы ??гімеле

№3

Д?рігер с?зіне с?ра? ?ой. Д?рігержайлы ??гімеле.

№4

С?йлемді о?ы. Жал?ы есімс?здерді  тап.

К?кшетау – С?кен Сейфуллин, Біржан сал, А?ансері, Шо?ан У?лиханов сия?ты ?аза?ты? ата?ты ?лдарыны? туып ?скенжері.

№5

?ле?ді м?нерлеп о?ы.Жал?ы есім-дерді тап.

Бурабай

?айы?,шыр-ша ?ара-?ай-К?лжиегін жа?алай

Д??геленіп т?рады-?ол?с-тас?ан баладай.

№6

Жал?ыесімдегеніміз не?

№7

Жалпыесімдегеніміз не?

Бекіту: 1. Балалар, бізб?гінсендермензатесімні??андайт?рін ?ттік?

2. Жал?ы есімдегеніз не?3.Ал, жалпы есім дегеніміз ше?4. Мысал келтірейікші енді.

?йгетапсырма: 12-жатты?у. Сені? ту?ан к?ні?е ата? ??лын атады. Сен о?ан  ат ?оясы??  Оны? т?р-т?сін, ??ла?ын, жалын, ??йры?ын сипаттап жаз.