Тәуелденген зат есімдердің септелуі

Педагогтің аты-жөні

Ерланқызы Марал

Мектеп

«Мұқатай Әбеулов атындағы жалпы орта білім беретін мектебі» КММ

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Қоршаған ортаны қорғау

Пән:

Қазақ тілі

Сынып:

4

Сабақтың

тақырыбы

Тәуелденген зат есімдердің септелуі

Құстар туралы не білемін?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

4.4.2.3 - зат есімді септеу,тәуелденген сөздердің септелуін білу және қолдану.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар орындай алады: Зат есімді септейді,тәуелдей алады.

Оқушылардың көпшілігі орындай алады: Сөйлем ішінен септеулі зат есімдірді таба алады.

Кейбір оқушылар орындай алады:

Зат есімнің жай түрі мен салыстыра отырып, тәуелдеулі зат есімдерді тиімді қолдана алады.

Тілдік мақсаттар

Тәуелденген зат есім

1)кесене+нің сырт+ы, кесене+нің төбе+сі

2)кесене+нің төбе+сінде, кесене+нің алд+ында

Бағалау критерийлері

Зат есімді септей алады.

Тәуелдеулі зат есімдердің септелуін біледі.

Сабақтың барысы.

Сабақтың кезең

уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

Ұйымдастыру кезеңі Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру.

Ұшақ түстеріне байланысты топқа бөлінеді. 1-топ. «Қарлығаш» 2-топ. «Көкек» 3-топ. «Тоқылдақ»

Алдыңғы білімді тексеру

Тест

1.Септік жалғаулары...

А) заттың көптігін білдіру үшін

Ә)сөздерді бір-бірімен байланыстыру үшін керек

Б) заттың біреуге тән екенін білдіреді

2. Мына сөз қай септікте тұр? Оқушыдан

А) атау септік

Ә) ілік септік

Б) шығыс септік

3. Септік жалғауларын атаңдар:

А) - лар, - лер, - дар, - дер, -тар, - тер

Ә) -ым, - ім, -ың - ің, - ыңыз, - іңіз, ы, і.

Б) -ның, - нің, - дың, - дің, -тың, - тің,- ға, - ге, - ды, - ді

4. Мына сөз қай септікте тұр: Гүлге

А) ілік септік Ә) шығыс септік

Б) барыс септік

5. Сөйлемді дұрыс толықтырыңдар: Сара ... жинады.

А) оқушыға

Ә) төсекті

Б) құсты

Психологиялық ахуалға берілген тақпақтарды дауыстап айтып, тілді жаттықтыружәне жаңа сабаққа назар аудару.

Берілген сұраққа жауап беріп, тапсырмаларды талапқа сай орындайды

тапсырмаларын орындау

ҚБ:

«3 Ж» әдісі арқылы бағалау (жарайсың,жақсы, жаман емес)

Психологиялық ахуал.

Алдыңғы білімді еске түсірутапсырмалары Learning.apps..

Ортасы

Жаңа сабақ. Кесте арқылы тәуелдеулі зат есімнің септелуімен танысады

Тәуелдеулі зат есімдердің септелуінде ерекшеліктер болады

I. II жақ тәуелдеулі зат есімдерге барыс септікте – а, - е жалғаулары жалғанады. III жақ тәуелдеулі зат есімдер септелгенде төмендегі септіктерге мынадай жалғаулары жалғанады:

Б.с. –на, -не, мыс: досына, дәптеріне,

Т.с. –н досын, дәптерін,

Ж.с. –нда, -нде мыс: досында, дәптерінде.

Мыс: әжеме, әжеңе, әжесіне.

1 - тапсырма Топтық жұмыс

І топ: . Тәуелдеулі зат есімдерді тауып, қай жақта тұрғанын айт. Тәуелдік жалғауларын ата.

Бесігім ,(1 ж, а.с. )

төсіңде, (2 жақ. Ж.с.)

есімің (2 ж. а.с.),

есімде, (1ж. а.с.),

далаң (2 ж, а.с.),

тауларың (2-ж. а.с.),

ІІ топ:

Қарамен жазылған сөздерді сөз құрамына талда. Олардың қай септікте тұрғанын айт. Не байқадың?

Оқушылар мұражайға(б.с.) барды. Оқушылар Жамбыл мұражайына(б.с.3-ж.)

барды. Жұмыртқаны (т.с.) тоңазытқышта сақтайды. Көкек жұмыртқасын (т.с. 3-ж.) кез келген торғайдың ұясына тастап кетеді.

Көшеде (ж.с.) машина көп. Әсия Төле би көшесінде (3-ж. ж.с.) тұрады.

ІІІ топ: Берілген сөздерді барыс септігіне қойып жаз. Осы сөздерді қатыстырып сөйлем құра.

Дәптеріме, ініме, әжеме, қызыма, атама, досыма.

2-тапсырма

Жұптық жұмыс «Ойлан »

1. Әріптерден «Б» әріпінен басталып, «н» әрпімен аяқталатын құстың атын тауып оқы.Тапқан құстың атын т.бір күйінде және тәуелдік жалғау жалғап, септе.

2. Берілген сөздер мен қосымшаларды пайдаланып, зат есімді тіркес жасап, сөйлем құра

3. Деңгейлік: Төмендегі сөздерді пайдаланып,өтірік өлеңді қалпына келтіріп жаз.

Жарып өтіп түнекті,

Жеттім Айдың қасына

Түнгі аяздан күн өтті,

Тымақ киген басыма.

Керекті сөздер: аяз, түнек, Ай бас.

Сергіту сәті: « НЕЙРОЖАТТЫҒУ »

Жаңа сабақты меңгеруге арналған ережелерге назар аударады

Берілген тапсырмаларды орындайды

Тапсырманы жұптасып орындайды

ФБ: І топ: Тәуелді зат есімдерді табады – 1 балл

ІІ топ: Қарамен жазылған сөздердің қай септікте тұрғанын жазады – 1 балл

ІІІ топ: Тәуелдеулі зат есімді сөздерді қатыстырып сөйлем құрау – 2 балл

ҚБ:

« Желпуіш » әдісі

Оқылым, жазылым тапсырмалары.

Соңы

Сабақты қорытындылау мақсатында үш топқа үш түрлі суреттер беріледі. «Мозайка» әдісі арқылы суретті құрастырып,суреттегі бейнелерді атап,септейді.

Суретті құрастыру арқылы сөздерді тәуелдейді,септейді

ҚБ:

«Бір ауыз сөз» әдісі

Топтық тапсырмалар.

Кері байланыс

« Плюс, Минус,Қызықты»

«плюс»- Сабақта алған білімдері туралы жазады.

«минус»- қолымнан келмей жатыр» немесе түсініксіз болып тұр» деген ойларын жазады.

« Қызықты» - Бүгінгі сабақта не қызықты болды соны жазады.

Сабақтан алған әсерлерін жазады.