Көп таңбалы сандар

Пәні:

Математика

Сыныбы:

4

Уақыты:

Сабақтың тақырыбы:

Көп таңбалы сандарды екі таңбалы сандарға жазбаша бөлу тәсілдері.

Қалдықпен бөлу.

Құзіреттілікке жеткізетін сабақтың мақсат-міндеттері:

а) ақпараттық құзіреттілік:

Көп таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту және бөлуді дұрыс орындауды қалыптастыру,сәйкес қалдықпен бөлуді орындау.

ә) коммуникативтік құзіреттілік:

Көп таңбалы сандарды бір таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу біліктерін арттыру.

б) проблеманы шешу құзіреттілігі:

Көп таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту және бөлуді дұрыс орындауға, сәйкес қалықпен бөлуді орындауға машықтандыру.

Сабақтың типі:

аралас

Сабақта қолданылатын педагогикалық технологиялар:

білім беруді ізгілендіру, тірек сигналдары арқылы оқыту, дамыта оқыту

Сабақтың әдісі:

көрнекілік,практикалық, түсіндірмелі-иллюстративті

Пәнаралық байланыс:

әдебиеттік оқу, бейнелеу өнері

Оқыту құралдары:

оқулық,кестелер

Сабақтың барысы

Мұғалімнің қызметі

Оқушының қызметі

Күтілетін нәтиже

І. Ұйымдастыру

бөлімі

Амандасу, түгендеу;

оқу-құралдарының дайындығын, кезекшінің жұмысын тексеру;

сабақтың мақсат-міндеттерін таныстыру;

бүгінгі сабаққа оқушылардың қызығушылығын ояту, назарын сабаққа аудару.

Психологиялық дайындық

Good morning, good morning

Good morning to you

Good morning dear Teacher

We are glad to see you!

Амандасады;

оқу-құралдарын дайындайды, кезекшілік міндеттерін атқарады;

сабақтың мақсат-міндеттерімен танысады;

көңіл-күйі көтеріңкі болады, мұғаліммен бірге өлең жолдарын қайталайды.

Good morning, good morning

Good morning to you

Good morning dear Teacher

We are glad to see you!

Сынып сабаққа психологиялық тұрғыдан дайын, кезекшілік атқарылды, мұғалім мен оқушының арасында ынтымақтастық қарым-қатынасы орнайды.

ІІ. Үй тапсырма-

сын тексеру.

Дәптерлерін жинап алады.

Дәптерлерін жинап береді.

Өз бетімен орындалған жұмыстың нәтижесін талдау.

ІІІ.Өткен материалды қайталау арқылы жаңа материалды қабылдауға дайындық.

1 тапсырма. «Ауызша санау»

Әрбір торкөз 4 апельсин деп санасаңдар, әрбір себетте неше апельсин бар?

8 6 9 12

2 тапсырма

«Иә-жоқ» математикалық диктант

• 29 бен 3-тің нәтижесі 87- ге тең.

• 5 санын 19 есе арттырдық, 85 деген сан пайда болды.

• 17 мен 5-тің қосындысын 4 есе арттырдық, 98 деген сан шықты.

• 56-ның жетіден бір бөлігін 12 есе арттырдық, 96 саны шықты.

• Бірінші көбейткіш 25-тің бестен бір бөлігіне, екінші көбейткіш 11-ге тең. Сонда нәтиже 55-ке тең.

• 12 мен 8-дің көбейтіндісі 100-ден кем.

• 57 мен 37-нің айырмасын 4 есе арттырдық. 90 саны пайда болды.

• Бөлінгіш 72-ге, бөлгіш 20 мен 11-дің айырасына тең. Сонда бөлінгіш 9-ға тең болады.

• Бірінші көбейткіш 37 мен 4 сандарының қосындысына, екінші көбейткіш 2-ге тең. Көбейтіндінің мәні 82-ге тең болады.

3 тапсырма

«Үндемес» ойыны.

Ауызша есептеу арқылы мәнін тауып, қолданылған амалдарды үш тілде атап айту.

800 + 600 - 1 200 • 8 - 900 + 6 • 10 - 60

66 : 22 • 15 - 8 • 5 + 15 • 7 - 20 : 2

640 :8 + 5 + 2:3 •10+ 6 + 4:2•3

-Қандай амалдар қолданылды?

Оқушылардың білмегендерін мұғалім өзі айтып өтеді.

-Дұрыс айтасыңдар, балалар!

Көбейту және бөлу амалына берілген ауызша тапсырмаларды орындайды.

8 6 9 12

16 32 24 36 48

-иә

-жоқ

-жоқ

-иә

-иә

-иә

-жоқ

-жоқ

-иә

«Үндемес» ойыны бойынша ауызша есептеу арқылы мәнін тауып, үш тілде айтады.

-7000

-600

-450

-Қосу-прибавлять-to add

Азайту-уменьшать-to diminish

Көбейту-умножать-to increase

Бөлу-делить-to divide

Көбейту және бөлу амалдарына берілген тапсырмаларды орындау арқылы оқушылардың өткен тақырыптары бойынша жинақтаған білімдері байқалады.

Ауызша «математикалық диктант» орындау арқылы оқушылардың шапшаңдық, алғырлық,тапқырлық қасиеттері артады.

Ауызша тапсырмалар орындау арқылы жаңа материалды меңгеруге дайындық жасалады.

«Үндемес» ойынын ойнау арқылы қолданылған амалдарды үш тілде атап айту.

Тапсырмаларды орындау арқылы оқушылардың сабаққа деген қызығушылықтары артады.

IV. Жаңа материалды меңгерту.

Балалар, тақтаға назар аударайық.

Жаңа сабақ, жаңа түсінік, терминдер плакаттың көмегімен түсіндіріледі.

-Қалдықпен бөлген кезде нені есте сақтау керек?

Жаңа материалды толықтай меңгерту мақсатында кесте бойынша жұмыстанғызамын.

Сергіту сәті:

Hand up clap clap

Hands down clap clap

Hands on the head hop hop

Hands on the hips hop hop

Плакат арқылы мұғалімнің берген ақпаратын қабылдап , тапсырмалар орындап, жаңа тақырып бойынша жұмыстанады.

-Қалдық әрқашан бөлгіштен кем.

Бөлуді орындау арқылы кестені толтырады.

Мұғалімнің айтқанын қайталайды, сергіту сәтін орындайды.

Hand up clap clap

Hands down clap clap

Hands on the head hop hop

Hands on the hips hop hop

Жаңа материалды сызба, плакаттар арқылы меңгереді.

Тапсырманы орындай отырып, тақырыпқа байланысты түсініксіз мәліметтерге жауап алады.

Көп таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейтіп және бөлуге дағдыланады.

Қалдықпен бөлуді орындауға машықтанады.

Сергіту сәтін орындайды, бойлары сергіп, сабаққа белсінділіктері артады.

V. Жаңа материалды бекіту.

а) мұғалімнің басшылығымен бекіту.

ә) өз бетімен бекіту.

Оқулықпен жұмыс.

2-тапсырма

Баған түрінде шығар. Дұрыстығын тексер.

384 545 : 22=

20 ц 5 кг : 17 =

90 т 6 кг : 43=

3-есеп.

Дайындық жұмысы:

Бірінші велосипедші 18 км қашықтықты 3 сағатта, ал екіншісі- 20 км қашықтықты 4 сағатта жүріп өтті. Қай велосипедшінің жылдамдығы артық және қанша артық?

Мазмұнымен таныстыру:

-Есепте не туралы айтылған?

-Есепте не белгілі?

-Есеп не сұрайды?

-Есепті талдау:

- Есептің сұрағына бірден жауап беруге бола ма?

-Қандай амал қолданамыз?

-Нешені нешеден азайтамыз?

-Ал енді есептің қысқаша берілгенін жазу үшін негізгі сөздерді атайық.

-Есептің қысқаша берілгенін жазамыз.

ә) Ш: 2520 : 84 км/сағ = 30сағ 72*30=2160км 2160+2520=4680км

Ж: арақашықтығы 4680 км.

Мазмұнымен таныстыру:

-Есепте не туралы айтылған?

-Есепте не белгілі?

-Есеп не сұрайды?

-Есепті талдау:

- Есептің сұрағына бірден жауап беруге бола ма?

-Қандай амал қолданамыз?

-Нешені нешеден азайтамыз?

-Ал енді есептің қысқаша берілгенін жазу үшін негізгі сөздерді атайық.

-Есептің қысқаша берілгенін жазамыз.

4-есеп

Дайындық жұмысы:

Кітапхананың студенттерге арналған залында 12 қатар, ал оқушыларға арналған залында 10 қатар бар.Улкен және кіші залдардағы орындар саны бірдей. Егер үлкен залда кіші залға қарағанда 100 орын артық болса, онда әр залда неше орын бар?

Мазмұнымен таныстыру:

-Есепте не туралы айтылған?

-Есепте не белгілі?

-Есепте не белгісіз?

-Есеп не сұрайды?

Есепті талдау:

-Есептің сұрағына бірден жауап беруге бола ма?

-Неге?

-Оны табуға бола ма?

-Қандай амал қолданамыз?

- Нешені нешеге қосамыз?

- Ал енді есептің қысқаша берілгенін жазу үшін негізгі сөздерді атайық.

-Есептің қысқаша берілгенін жазайық.

Мазмұнымен таныстыру:

• Есепте не туралы айтылған?

• Есепте не белгілі?

• Есеп не сұрайды?

Есепті талдау:

-Есептің сұрағына бірден жауап беруге бола ма?

-Қандай амал қолданамыз?

-Нешені нешеден азайтамыз?

- Ал енді есептің қысқаша берілгенін жазу үшін негізгі сөздерді атайық.

-Есептің қысқаша берілгенін жазайық.

5-тапсырма

Тік бұрышты параллелепипед пішінді, өлшемі 8*6*4 бактағы сумен 20 литрлік неше ыдысты толтыруға болады?

6-тапсырма

Дөңгелектерде жазылған сандардың арасынан карточкадағы барлық сандарға бөлінетін санды тап. Тиісті теңдіктерді жаз.

640000

400000

720000

240000

8 -тапсырма

1. Көбейтінділері олардың бөліндісіне тең болатындай екі сан ойлап тап.

∙ = :

1. Көбейтіндісі олардың қосындысына тең болатындай үш сан ойлап тап.

∙ ∙ = + +

1. Екі санның көбейтіндісі көбейткіштердің біреуіне, әрбір көбейтіндіге тең болуы мүмкін бе?

∙ = ∙ =

384 545 : 22=17479 қ 7

20 ц 5 кг : 17 = 117 қ14

90 т 6 кг : 43=2093 қ7

Есепті оқиды.

а) Бірінші пойыз 3 750 км қашықтықты 15 сағатта, ал екіншісі -5 880 км қашықтықты 21 сағатта жүріп өтті. Қай пойыздың жылдамдығы артық және қанша артық?

-Шешуі: 18:3=6(км/сағ) 20:4=5(км/сағ)

6-5=1(км/сағ)

-Жауабы:Бірінші велосипедшінің жылдамдығы екіншісінен 1 км/сағ артық.

-Пойыз туралы айтылған.

-бірінші пойыз 3750 км қашықтықты 15 сағатта, ал екіншісі – 5880км қашықтықты 21 сағатта жүріп өткені белгілі.

Қай пойыздың жылдамдығы артық және қаншаға артық екенін сұрайды.

-иә

-бөлу,азайту.

-жылдамдықты тауып, үлкенінен кішісін азайтамыз.

-бірінші пойыз, екінші пойыз.

Берілгені:

бірінші пойыз – 3750 км = 15 сағ

екінші пойыз – 5880 км = 21 сағ

Шешуі: 1.3750:15=250 км/сағ 2.5880:21=280 км/сағ

3.280-250=30 км/сағ

Жауабы:екінші пойыздың жылдамдығы бірінші пойыздан 30км/сағ жылдамдық артық.

Есепті оқиды.

ә) Бір бекеттен бір уақытта бірінен-бірі қарама-қарсы бағытта екі пойыз екі жаққа жолға шықты. Бірінші пойыз 72 км/сағ жылдамдықпен, ал екіншісі 84 км/сағ жылдамдықпен жүріп отырды. Екінші пойыз 2 520 км жолды жүріп өткеннен кейін, олардың арасындағы арақашықтық қанша болды?

-пойыз туралы айтылған.

-бір бекеттен бір уақытта бірінен-бірі қарама-қарсы бағытта екі пойыздың екі жаққа жолға шыққаны, бірінші пойыз 72 км/сағ жылдамдықпен, ал екіншісі 84 км/сағ жылдамдықпен жүріп отырғаны белгілі.

- екінші пойыз 2 520 км жолды жүріп өткеннен кейін, олардың арасындағы арақашықтық қанша болғанын сұрайды.

-иә.

-бөлу,азайту.

-уақытты тауып

Есепті оқиды.

а) Филармонияның үлкен залында 36 қатар, ал кіші залында 28 қатар бар. Үлкен және кіші залдардағы орындар саны бірдей. Егер үлкен залда кіші залға қарағанда 240 орын артық болса, онда әр залда неше орын бар?

-Шешуі:12+10=22  100 - 22 = 78(орын)

Жауабы:Әр залда 82

- филормонияның үлкен залында 36 қатар,ал кіші залында 28 қатар бары туралы

- үлкен залында 36 қатар, ал кіші залында 28 қатар бар екені, үлкен және кіші залдардағы орындар саны бірдей екені белгілі.

-әр қатарда неше орындық бар екені

- егер үлкен залда кіші залға қарағанда 240 орын артық болса, онда әр залда неше орын бар екенін сұрайды.

-жоқ.

-себебі әр қатарда неше орын бар екені белгісіз.

-иә.

- қосу.

-36-ны қосамыз 28-ге.240-ты қосамыз 64-ке

-үлкен зал,кіші зал.

Берілгені:

Үлкен зал – 36қатар

Кіші зал – 28қатар ↑ 240артық

Әр залда - ?

Шешуі:36+28=64 240-64=304(орын)

Жауабы:Әр залда 304 орын бар.

Есепті оқиды.

-Бөшкені сумен толтыру үшін,әкесі 7 шелек,ал ұлы дәл осындай 5 шелек су әкеп құйды.Егер әкесі 16 л су артық әкелген болса онда әрқайсысы бөшкеге неше литр су құйды?

-Әкесі мен баласының бөшкеге су құйғаны

-Әкесі 7 шелек,ұлы 5 шелек су әкеп құйғаны

- Егер әкесі 16 л су артық әкелген болса онда әрқайсысы бөшкеге неше литр су құйды?

-Ия

-азайту,бөлу,көбейту.

-7-ден 5-ті азайтамыз,содан шыққан санды 16-ға бөлеміз,одан шыққан санды әрқайсысына көбейтеміз.

-әкесі,ұлы

Берілгені:

Әкесі – 7 шелек

Ұлы – 5 шелек

Бөшкеге - ? л су

Шешуі:

7-5=2ш 16:2=8л 8*7=56л 8*5=40л

Ж: әкесі 56л, ұлы 40 л су тасыды.

V=8*6*4=192м2 =19200дм2: 20=960 ыдысты толтырады.

1 л су=1 дм2

Дөңгелектерде жазылған сандардың арасынан карточкадағы барлық сандарға бөлінетін санды табады.

640000/800 =800

400000/800 =500

720000/800 =900

240000/800 =300

1. және 1; 2 және 1

1. + 2 +3 = 1*2*3

3)Егер көбейткіштердің бірі 1-ге немесе о-ге тең болса;

Егер көбейткіштердің екеуі де 1-ге немесе 0-ге тең болса.

Оқулықпен жұмыстанады.

Қалдықпен бөлуді орындап, өз біліктерін арттырады.

Есепті түсініп оқиды, мұғалім қойған сұрақтарға түсініп жауап береді.

Есепті шығаруға дайындық жұмысын жасайды.

Мазмұнымен қойылған сұрақтарға жауап бере отырып танысады.

Есепті талдайды, шығарылу жолын жоспарлайды.

Есепті түсініп оқиды, мұғалім қойған сұрақтарға түсініп жауап береді

Мазмұнымен қойылған сұрақтарға жауап бере отырып танысады.

Есепті талдайды, шығарылу жолын жоспарлайды.

Есепті түсініп оқиды, мұғалім қойған сұрақтарға түсініп жауап береді.

Есепті шығаруға дайындық жұмысын жасайды.

Мазмұнымен қойылған сұрақтарға жауап бере отырып танысады.

Есепті талдайды, шығарылу жолын жоспарлайды.

Есепті түсініп оқиды, мұғалім қойған сұрақтарға түсініп жауап береді.

Мазмұнымен қойылған сұрақтарға жауап бере отырып танысады.

Есепті талдайды, шығарылу жолын жоспарлайды.

Мазмұнды есептерді шығару арқылы өз біліктерін арттырады.

Тапсырманы орындай отырып, сыйымдылық тақырыбын естеріңе түсіреді.

Тапсырмаларды қызығушылықпен орындайды.

Өз бетімен тапсырмалар орындау нәтижесінде өз білімдерінің қаншалықты деңгейде екенін көрсетеді.

Белгіленген орындарға сандарды қою арқылы логикалық ойлау қабілеттері артады.

Тапсырманы орындайды, өз іс-әрекетін бағалайды. Нәтижеге жетеді.

VI. Үйге тапсырма.

2-тапсырма

907 654 : 25=

6 т 345 кг : 26=

23 км 45 м : 54=

7-тапсырма

Кейбір құстардың қанатының құлашының өлшемін көрсететін кестені қарастыр. Берілген өлшемдерді миллиметрмен өрнекте.

Үй тапсырмасын түсініп алады.

907 654 : 25= 36306 қ4

6 т 345 кг : 26=244 қ1

23 км 45 м : 54=426 қ41

Берілген өлшемдерді миллиметрмен өрнектеп, кестені толтырады.

Ұсынылған ақпараттан қойылған міндеттерді шешуге қажетін бөліп алады, өз бетімен жұмыстанады.

VII. Бағалау.

Қорытынды.

Оқушылардың іс-әрекетін бағалайды.

Қойылған бағаларға түсінік береді.

Оқушылардың өз бетімен орындаған тапсырмалары тексеріледі, талданып, қорытындыланады. Өз әрекетінің күшті және әлсіз жақтарын көрсетеді. Өз бағасын мұғалім бағасымен салыстырады. Өз іс-әрекетін бағалайды.

Өз іс-әрекетініңң нәтижесін көреді.