Ма?саты: О?ушылар?а сын есім туралы білімді жете ме?герту,ойлану?а із-денуге жетелеу, ойын т?рлері ар?ылы о?ушыларды? тап?ырлы?, ізденімпазды? ?асиеттерін дамыту с?здік ?орын молайту, шы?армашылы??а баулу, ?з ойын тияна?ты жеткізуге да?дыландыру,таным ?абілеттерін арттыру. Тияна?тылы??а, тілді ??рметтеуге, достарын сыйлау?а, сауатты жазу?а т?рбиелеу.
Мақсаты: Оқушыларға сын есім туралы білімді жете меңгерту,ойлануға із-денуге жетелеу, ойын түрлері арқылы оқушылардың тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін дамыту сөздік қорын молайту, шығармашылыққа баулу, өз ойын тиянақты жеткізуге дағдыландыру,таным қабілеттерін арттыру. Тиянақтылыққа, тілді құрметтеуге, достарын сыйлауға, сауатты жазуға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап,көрнекілік,ойын .
Пән аралық байланыс: математика,дүниетану,сурет,география
Сабақ барысы. І.Ұйымдастыру кезеңі. Психологиялық дайындық
ІІ.Үй тапсырмасын тексеру: 15-жаттығу Мәтінге ат қою. Сын есімді табу. Сұрақ қою
І.Ұйымдастыру
ІІ. Өткенді қайталау (Оңтүстік Қазақстан облысы , Шымкент)
ІІІ. Жаңа сабақ (Жамбыл қаласы)
ІV.Оқулықпен жұмыс және жазба жұмыстарын орындау (Алматы қаласы)
а) Көркем жазу
б) 1-жаттығу
V. Сергіту сәті: “Сиқырлы сандар” ойыны. (Шығыс Қазақстан) в ) 2-жаттығу
VІ. Ойын: «Мен қандаймын» ( Қостанай қаласы)
г) 4-жаттығу(Атырау қаласы)
VІІ. «Кім жылдам?» ойыны ( Ақтөбе қаласы)
V ІІІ. Сөздік диктант (Қызылорда қаласы)
XI.Семантикалық карта (Қарағанды қаласы)
X.Сабақты қорытындылау ( Астана қаласы)
а) Тест тапсырмалары
XІ.Үйге тапсырма
XІІ.Бағалау
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру
-Балалар ,бүгін сабақ өзгеше болмақ,себебі бізге қонақтар келіп отыр.
Сабақ ел басымыздың мынадай сөзімен басталады. « Сабақтан қалмай сапалы да, саналы білім алу»
- Біз өз тәуелсіздігімізді қашан алдық?
- Биыл Тәуелсіздігіміздің неше жылдығын тойладық?
- Иә тәуелсіздік алғанымызға биыл 24 жыл толды.
- Бүгін біз осы Қазақстан Республикасының қалаларына саяхатқа шығамыз.
Саяхатқа шықпас бұрын көлік таңдап алайық. Қандай көлікпен шығаты-нымызды мына жұмбақты шешкеннен кейін білеміз.
Жұмбақ шешу
Тауға қарай немқұрайлы, Ойға қарай сырғыйды. (поезд)
Саяхат бағыты:
1. Оңтүстік Қазақстан облысы , Шымкент
2. Жамбыл қаласы
3. Алматы қаласы
4. Шығыс Қазақстан облысы , Өскемен, Семей
5. Қостанай қаласы
6. Атырау қаласы
7. Ақтөбе қаласы
8. Қызылорда қаласы
9.Қарағанды қаласы
10. Астана қаласы
(Әр қалада туған ақын-жазушылар туралы мағлұмат беру)
ІІ. Өткенді қайталау (Оңтүстік Қазақстан облысы , Шымкент)
- Қазақ тілінде неще сөз табы бар?
- Зат есім дегеніміз не?
- Зат есімге қандай сұрақтар қойылады?
- Етістік дегеніміз не?
- Етістікке қандай сұрақтар қойылады?
- Зат есімге бірнеше мысал келтіріңдер?
- Мысалы : аспан,оқушы , жұлдыз
- Енді ,осы зат есімдердің түрін,түсін,сапасын білдіретін сөздерді табайықшы,ол үшін есімізге түсірейік заттың түрін,түсін сапасын білдіретін сөздерге қандай сұрақтар қоямыз?
- Қандай? Қай?
- Көк аспан,тәртіпті оқушы, жарық жұлдыз
- Бұл сөздерге қандай сұрақтар қойылады?
ІІІ. Жаңа сабақ (Жамбыл қаласы)Сын есім туралы ұғым.
а) Сөзжұмбақ шешу
- Бұның басқа сөзжұмбақтардан біраз өзгешелігі бар. Мен сендерге зат есім-дерді айтамын ,ал сендер сол зат есімнің түрін,сапасын,түсін білдіретін сөз-дерді немесе қандай?, қай?сұрағына жауап беретін сөзді табуларын керек.
1.Қой
2. Тон
3. Арқан
4. көше
5. жапырақ
6.тау
7.қыз
ж
у
а
с
ж
ы
л
ы
ұ
з
ы
н
к
е
ң
ж
а
с
ы
л
б
и
і
к
ә
д
е
м
і
Міне, жасырын торкөзден сын есім деген сөз шықты.
Ереже:Заттың түрін,сапасын,түсін білдіретін сөзді сын есім дейміз.
Сын есім
Мағынасына қарай Тұлғасына қарай Құрамына қарай
Дара
Күрделі
Негізгі
Қатыстық
Туынды
Сапалық
тұзды арманды ақшалы
кең суық
жақсы
кіші мол
тар
қысқы таулы өткір
қызыл ала ұзын бойлы ойлы-қырлы
қара жеңіл үлкен
ә) Қазақ тілі –өте бай тіл.Оның құрамында әлденеше мыңдаған сөздер бар.Сол сөздер құрамына,қызметіне қарай бірнеше топқа бөлінеді,яғни сөз табына бөлінеді.
Зат есім заттың.құбылыстың атын білдірсе,етістік сол заттың қимылын, іс-әркетін білдіреді,ал сын есім сол заттың түрін,түсін,сапасын білдіреді.
Міне,осындай қорытынды шығаруға болады.
Сын есім
Заттың түрін,
түсін білдіреді
Заттың көлем-дік,салмақтық белгісі
Қимыл,іс-әрекетіне,мезгіліне қатысты сынды білдіреді
Заттың дәмін,
иісіне сипатталатын белгілері
Заттың сапа-лық белгісі,
сипатын білдіреді
Балалы,тасты,
жазды, аспалы,
білімді
Ащы
Тәтті
жұмсақ
Жақсы,жаман
тентек,зерек,
ақылды, жалқау
Биік
Кіші
ұзын
Ақ
сұр
қызыл
ІV.Оқулықпен жұмыс және жазба жұмыстарын орындау (Алматы қаласы)
А) Көркем жазу. Ққ қыран,астық
1-жаттығу(жұмбақты оқып,шешуін табу)
Сырты жасыл,қап – қатты,
Іші қызыл,тәп –тәтті.
-Жұмбақтың шешуін табуға қандай сөздер көмектесті?
- Олар заттың несін білдіріп тұр?
V. Сергіту сәті: “Сиқырлы сандар” ойыны. ( Шығыс Қазақстан облысы , Өскемен,Семей)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
а
т
щ
і
ы
к
с
қ
ұ
р
2-жаттығу .(Керекті сөздерді пайдаланып ,сұрақтарға жауап беру.) Күн қандай?
Сын есім
Мағынасына қарай Тұлғасына қарай Құрамына қарай
