Та?ырбы: ?оян
Ма?саты: ?оян туралы о?ушыларды? т?сініктерін ?алыптастыру. Таби??аты аялау?а ша?ыру, эстетикалы? т?рбие беру.
Барысы:О?ушылармен амандасу, т?гендеу.
?ояндар – с?т?оректілерді? бір т??ымдасы, 8 туыс?а б?лінетін 50 т?рі бар. Б?ларды? ішінде тез ж?гіруге, ін ?азу?а, ж?зуге, а?аш?а ?рмелеуге бейімделген т?рлері кездеседі. Салма?ы 0,1 – 4,5 кг, дене т?р?ы 12 – 75 см, Мадагаскар аралы, О?т?стікАмериканы? о?т?стік айма?ы, Антарктидадан бас?а барлы? жерде тарал?ан. Ш?п, а?аш ?абы?ын, б?ршігін, б?та?ын жейді. Жылына 4 рет 2 – 8 (кейде 15) к?жек туады. Т?ра?ты іні болмайды, к?жегі ж?ндес, бірден ж?ріп кететіндей жетіліп туылады, бірнеше к?ннен кейін ?зі ?оректенеді. ?й ?ояны ?ана ін ?азады, топ-топ болып тіршілік етеді. К?жегі к?зі ашылмай, ?те д?рменсіз, ?ызылша?а болып туылады. К?сіптік ма?ызы бар, ?уестік ?шін де ауланады. ?оянны? кейбір т?рлері жайылым?а, жеміс ба?ына, жас орман?а ?лкен за?ым келтіреді. Кейбіреулері індет таратады. ?аза?станда кездесетін 3 т?рі (а? ?оян, ??м ?оян, ор ?оян) бар. А? ?оян, негізінен, ?алы? ?ар т?сетін ?останай, Солт?стік ?аза?стан, Павлодар ж?не А?мола облыстарында?ы орманды далаларда, ?ара?анды, Шы?ыс ?аза?стан облыстарында?ы таулы айма?тарда к?птеп, ал Батыс ?аза?стан, А?т?бе, Алматы облыстарында сирек кездеседі.
О?ушы: ?зын ??ла? с?р ?оян,
Естіп ?алып сыбдырды,
Ойлы ?ырлы жерлермен
Ыт?ып ыт?ып секірді.
О?ушы: ?арап еді артына
?иы?ын сап к?зінін
Келе жат?ан томпа?дап
К?жегі екен ?зіні?.
О?ушы: С?р ?ояным отыр,
?ула?тарын ?оз?алтып.
Былай, былай
?ула?тарын ?оз?алтып.
О?ушы: ?оян отырса суы?,
Ая?ын жылытайы?.
Хлоп-хлоп-хлоп-хлоп,
Ая?ын жылытайы?.
О?ушы: ?оян?а т?ру суы?,
?оян?а секіру керек.
Ыт?ып-ыт?ып,
?оян?а секіру керек.
?орытынды