Дүниетану: Алтын адам туралы аңыз

Пәні: Дүниетану

Сабақтың тақырыбы:

Алтын адам туралы аңыз

Мектеп: «Т.Рысқұлов атындағы орта мектебі және МЖИ» КММ

Мұғалімнің аты-жөні: Аманкулова Г.Б.

Күні: 15.03.2018 ж

СЫНЫП: 1

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

1.3.1.2 көне заманның танымал тарихи ескерткіштері/жәдігерлері туралы әңгімелеу

Сабақ мақсаты

Алтын адам туралы аңызды білесің.

Бағалау критерийлері

білу

Алтын адам туралы аңызды біледі

түсіну

Бұрынғы заман мен болашақ арасындағы айырмашылықты түсінді

қолдану

Тапсырмаларды орындайды.

Тілдік мақсаттар

Айтылым

«Ыстық орындық»

тыңдалым

i.mektep.kz

оқылым

Алтын адам

жазылым

Алтын адамды боя. Сөздерді оқы. Оларды алтын адамның суретінен тауып, араларын , сызықпен қосып жаза алады

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

АКТ қолдану

i.mektep.kz

Құндылықтарды дарыту

Бір-біріне көмек көрсете білуге, қолдау көрсетуге тәрбиелеу

Алдыңғы оқу

Көне жазбалар

Пәнаралық байланыс

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Ресурстар

Басталуы

5 минут

Қызығушылықты ояту.

Психологиялық ахуал қалыптастыру:

Сабағымызды бастаймыз,
Жалқаулықты тастаймыз.
Асыл сөзді жаттаймыз,
Есімізде сақтаймыз.

«Ыстық орындық» әдісі.

Үй тапсырмасын қайталау.

• Ежелгі адамдар жазуды қайда жазды?

• Көне жазбалар қалай сақталып келді?

Слайд

Сабақтың тақырыбын мақсатын хабарлау

Алтын адам туралы аңызды білетін боласыңдар.

Шаттық шеңбері

Сабақтың басы

10 минут

5 мин

Оқулықпен жұмыс

Суретке қара

Ертеде адамдар ақша орнына бағалы заттарды қолданған.

Бұл заттарды не үшін қолданған деп ойлайсыңдар?

Бұл саудада заттарды қолдану ыңғайлы ма?

Кейіннен қолайлы болуы үшін монетаны ойлап тапқан.

Алтын адам монетасының оң жақ бетінде қанатты аттар бейнеленген. Келесі бетінде Алтын адам бейнесі салынған. Алтын адам туралы аңыз тарихта сақталған.

Оқушылар оқулықтағы негізгі тақырыппен танысады.

Дәптермен жұмыс

- Аңыз деген не?

«Аңыз» сөзі бізге латын тілінен енген. Бұл халық ауыз шығармасы түрлерінің бірі. Бірақ ертегілерден ерекшелігі шынайы өмірді суреттейді. Жазу әлі болмаған кезде аңыз ауыздан ауызға беріліп отырған. Тиындардағы барлық жазбалар да аңыздар деп аталады.

Алтын адам туралы аңыз. Ерте заманда қазақтыңұлан байтақ даласында бір тайпа мекендепті. Бұл тайпаның балалары бір-біріне ұқсас болған және бір тілде сөйлеген екен. Халқы күшті әрі бай болған. Қасқалдақ батырдың отбасында 9 ұл болыпты. Күндердің күнінде оныншы ұл дүниеге келіпті. Оның ұзын алтын бұрымы болған дейді. Сондықтан оны Алтын Айдар деп атаған екен. Оны барлығы еркелеткеніне қарамастан Алтын Айдар қыңыр болмапты. Кішкентай кезінен бастап ол атпен шабуға құмар болып, бәйгеде әрқашан бірінші келеді екен.

Күндердің күнінде тайпаға шығыстан қаһарлы жау келе жатқаны туралы жаман хабар келеді. Халық жиналып, жауға қарсы шығуға шешім қабылдайды. Батыр Қасқалдақ бас қолбасшы болады. Атты әскерлер темір сауыт киіп, болаттан жасалған өткір семсер мен қылыш тағынады. Бәрінен де Алтын Айдар жақсы жасақталады. Жас батыр алтын сауыт-сайман тағынады, басына дулыға киіп, кеудесі мен арқасын алтын кіреукемен жапты, беліне алтын белдік тағынды. Аяғына ұшы үшкір, алтын өрнекпен өрнектелген қонышы биік етік киді. Ол өз әскерімен жауға қарсы шапқанда, алтын киімі ұшқын шашады екен. Оның пайда болғанының өзі жауға үрей туғызады. Жау Қасқалдақ әскерін жеңе алмады. Үш күндей айқасқан соң екі жақ та бітімге келеді. Бірақ жау Алтын Айдарды қулықпен жойып жібергісі келеді. Жау оғы да, басқаның семсері де Алтын Айдарды жеңе алмады. 18 жасында ол қатты науқастанып, қайтыс болады. Оны сол үстіндегі алтын киімімен жерлеген екен. Қабірінің жанына «Сен бізден болашаққа ерте кетіп қалдың.....» деген жазуы бар күміс ыдыс қойылған.

1969 жылы Алматыға жақын Есік қорғанында археологтар «Алтын адамды» тапты. Ол жерде көмілген адамның шамамен алғандағы жасы 18 жас. Қабірінде киімдерге, аяқ киімге және бас киімге тігілген, алтыннан жасалған төрт мыңнан астам әшекей бұйымдар, сонымен қатар алтын балдақ сақиналар, мүсіншелер, қалайы және алтын қару-жарақ, әртүрлі ыдыстар табылды. Жазуы бар күміс ыдыс тар біздің ата-бабамызда жазу өте ертеде пайда болғанын дәлелдейді.

Ұ.Ж.

Дескриптор:

1. Алтын адам туралы аңызды біледі.

2. Монетаны қолдануды біледі.

3. Алтын адамның суретін тауып, араларын сызықпен қоса алады.

Оқулық, суреттер

Слайд

Видео

Сергіту сәті

2 минут

Топ-топ, топ-топ басайық,

Жалаудан күн жасайық.

Жаса - жаса жарқын күн,

Жаса -жаса алтын күн.

Сабақтың ортасы

10 минут

Білу және түсіну

Оқылым

Мәтінді оқу

Сен білесің бе?

"Ия", "Жоқ" әдісін пайдалану

Ұ.Ж.

Ж.Ж.

Өз монетаңды жаса

Суреттер ескерткіш қай қалада көшеде орналасқанын айту

Дескриптор:

1. Мәтінді оқи алады.

2. Өз монеталарын жасай алады.

Видео

АКТ

Сабақтың соңы

5 минут

Т.Ж.

1-топ Алтын адаммен бірге табылған заттарды жинақтау.

2-топ Ұлттық киімдердің аттарын жазу.

3-топ Ұлттық ойындардың атын жазу.

4-топ Киіз үйдің жиһаздарының атын жазу.

5-топ Алтын адамның киімдерінің атын жазады.

6-топ Алтын адамның суретін салу.

«Сұхбат алу» әдісі

Дескриптор:

1. Талқылауға арналған сұрақтарға жауап бере алады. 

Бағалау

3минут

Бүгінгі сабақта болған көңіл – күйді бас бармақ салынған суреттер арқылы бағалау.

Бағалау парақшасы

.

Рефлексия

Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?

Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?

Мен өз жоспарыма қандай түзетулер

енгіздім жəне неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?