Просмотр содержимого документа
«?дебиеттік о?у. Абай ??нанбаев «?ыс». »
Сынып: 3 «Е» Күні: 24.12.14 ж. Пәні: Әдебиеттік оқу
Тақырыбы : Абай Құнанбаев «Қыс».
Мақсаты:
1.Білімділік: Оқушыларды қазақ халқының ұлы ақыны Абай Құнанбаевтың өмірі туралы , оның шығармаларын оқып үйренуге баулу. Бұрынғы білімін жаңа ақпаратпен толықтырып, кеңейтуге көмектесу. «Қыс» туралы өлеңнің мазмұны мен идеясын ашу. Оқушылардың таным мүмкіндіктерін анықтау.
2. Дамытушылық: Оқушыларға бағыт-бағдар бере отырып, өздіктерінен жұмыс істеу, іздену, білім, іскерлік дағдыларын қалыптастыру.Сөздік қорын, ойын, көз алдына елестету, есте сақтау қабілеттерін, тіл байлығын дамыту.
3.Тәрбиелік: Қоршаған ортаның тылсым сырларына қызықтыру арқылы туған елінің табиғатын сүйе білуге, қорғауға баулу. Тапқырлық пен ізденімпаздыққа, сонымен бірге эстетикалық тәрбие беру.
Көрнекіліктері: Абай суреті, «Қыс» суреті, «қыс» мезгілі слайд, сабаққа қатысты сызба .
Сабақ түрі: жаңа сабақ, дамытушылық
Сабақ әдістері: баяндау, сұрақ-жауап, сын тұрғысынан ойлау стратегиялары, топпен жұмыс, ой қозғау, шығармашылық жұмыс, сөздік.
Сабақ барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі: Оқушыларды топқа бөлу.
1) Жаз. 2) Күз. 3) Қыс. 4) Жазғытұры.
Оқушыларға топпен жұмыс жүргізбей тұрып, топпен қалай жұмыс істеу ережесімен таныстырып өтемін.
Құрал – жабдықтарын түгендеп, сабаққа әзірліктерін байқау.
II. Психологиялық дайындық:
Барлығымыз көзімізді жұмып,
Мен сабақта мектептемін.
Менің зейінім тұрақты,
Мен жақсы ойлап отырмын – деймін.
5 мин ызыңдап оқу,В.Н.Зайцевтің техн. элемент. Көркем әдебиеттерін алып.
Ызыңдап оқу.
Көзбен оқу.
Бір сөзді қалдырып оқу.
Секіріп оқу.
Шапшаң оқу.
3. Үй тапсырмасын сұрау.
Оқушыларға әр топтан үйге берілген тапсырмаларды сұрау.
- Балалар біз қандай тарауды аяқтадық?
(Ата-бабам тарихы – менің тарихым)
- Бұл тарауда тақырыптар не жайында жазылған?
(Батырлар)
- Қандай оқиғаларды қамтиды?
( Жоңғар шапқыншылығы, Ұлы Отан соғысы,- Желтоқсан оқиғасы, аштық, репрессия жылдары ).
Мен сендерге үй тапсырмасы ретінде Абай туралы ізденіп, мәлімет жинап келуді тапсырған едім. Қане, сол тапсырмаларды тыңдап көрелік.
1.« Жаз» тобы: Ақынның өмірбаяны.
2. «Қыс» тобы: Ақынның өлеңдерімен шығармалары.
3. « Күз» тобы: Абайдың сазгерлігі.
4. « Жазғытұры»: Абайдың қара сөздері.
Әр топ бір-бір топтан тұрып, өз жазғандарын оқиды
Поэзия минуты.
Әр топтан бір оқушыға өлең оқытып, соған байланысты топтың атын қою. «Жаз», «Күз», « Қыс», « Жазғытұры».Олай болса, балалар, біз Абай туралы білетінімізді байқадық. Абай атамызды бүкіл әлем таныды дедік, енді Абай атамызды бүкіл әлемге танытқан жазушы туралы кім біледі? Абай атамызды танытқан жазушы Мұхтар Әуезов. Қандай шығармасы арқылы? «Абай жолы» романы арқылы.
«Ой-қозғау» стратегиясы. Ал, енді балалар мына бір жұмбақтарды шешіп көрейік:
1.Қыста ғана болады.
Ұстасаң, қолың тоңады. (қар).
2 . Құлағы мен көзі жоқ,
Жоқ тіпті қол мен аяғы.
Бірақ ғажап өнерпаз,
Мәнерлеп ою ояды. (Аяз).
3. Көлге жапқан қақпақ
Сіресіп тұр –
Қатты –ақ. (Мұз).
4. Қанаты жоқ - ұшады.
Аяғы жоқ - желеді.
Аузы жоқ – ұлиды. (Боран)
- Жыл мезгілі нешеге бөлінеді?
- Жыл мезгілдерін атаңдар.
- Кімге қай жыл мезгілі ұнайды?
III. Жаңа сабақты түсіндіру.
Жақсы балалар, олай болса бүгінгі жаңа тарауымыз «Туған жерге қыс келді» деп аталады. Балалар, бүгін қазақтың жазба әдебиетінің негізін салушы, дана, кемеңгер, ұлы ақынымыз Абай Құнанбаевтың табиғат жайында жазған, «Қыс» өлеңімен сабақтастырайық.Қазір осы өлеңді мәнерлеп оқып беремін, сендер мұқият тыңдап отырыңдар.
- Қыс өлеңін Абай атамыз 1884 жылы Семей өңірінде қыс қатты болып ел жұтаған, мал қырылған екен. Қыста жауған қар сәуір айында бір-ақ еріген. Бұл өлең сол кезеңде жазылған.Сондықтан ақын қысты «Ақ киімді,денелі, ақ сақалды” зор тұлғалы адам ретінде сипаттаған.
Өлеңді оқу.
Сұрақ – жауап әдісімен.
Жауып тұрған қарды бақыладыңдар ма?
Қар жауған соң айнала қалай өзгереді?
Қыста дала қандай болады?
Жатқан қарды неге ұқсатар едіңдер?
Желсіз кезде жауған қар жерге қалай түседі?
Ағаштардың бастары қандай болады?
Қар түйіршіктері қандай болады?
Жаңа жауған қар қандай болады?
Қыста орман қандай болады – дей келе, оқушыларды мынандай әңгімеге тартамын.
Ағаш түбіне қар аз түсіп, ағашы сирек жерге қалың жауады.Қар астында әр түрлі хайуанаттардың іздері көрініп жатады.Ағаш бастары бас киім кигендей, қар өте қалың.Келе жатқанда аяқ астына аппақ мақта жайып тастағандай болып көрінеді.Күзде аспан сұрланып, жер қарайып, ағаштар жалаңаштанып тұрса, қыс түскенде жердің беті аппақ, ауа таза, аспан көбіне ашық болады. Қар жамылған ағаштар ертегіні еске түсіреді.Қыс сиқыршыдай өзенді мұзбен жабады да, Аязата қыспен бірге келеді. (бейнелі әңгіме).
2. Өлеңді мұғалім оқып түсіндіреді.
3. Өлеңмен жұмыс. Өлеңнің мазмұнын ашу. Өлеңнің шығу тарихынан.
4. Оқушыларға өлеңді іштей оқуға тапсырмалар беріледі.
6. Дәптермен жұмыс. Қиын, түсініксіз сөздерді мәнін анықтайды да, дәптерге талдауымен қоса жазып алу.
6. Соқыр мылқау дейтін себебі не? (Ол ештеңені көрмейді, аямайды, бәрін тоңдырады).
7. Түрі, түсі қандай? (Түсі ақ қырау сияқты, түсі суық болады).
8. Түсі суық дегенді қалай түсінесіңдер?
(Қатал, ашулы адамның түсі суық болады).
Толықтыру. Ақын қысты жанды адам бейнесіндей суреттеген. Бұл Абайдың жаңалығы, себебі Абайға дейін ешбір ақын табиғатты жанды нәрсеге теңемеген. Абай атамыз қыстың қатты болатынын, үскірік аязды қорқыныш әкелген қатал бейнеде көрсеткен. Мал баққан қазақ даласының тіршілігі мен бейнесін суреттеген.
3 - топ. Өлеңді аяқтап жазу немесе «Қыс» туралы өлең шығару.
............................... даламыз,
............................... баламыз.
............................... шанамыз,
............................... боламыз.
4 - топ.«Қыс келбеті» сурет салу.
ХІV. «Топтастыру» стратегиясы.
Абай --------→ Ақын, ойшыл, данышпан, сазгер, сыншы, табиғат суретшісі, аудармашы.
ХV. Қорытынды. Біз бүгін кімнің шығармасымен таныстық?
1.Қыстың белгісі қандай?
2.Қысқы ойын түрлерін атаңдар.
3.Қыста болатын қандай мерекелерді білесіңдер?
ХVІ. Үйге тапсырма.
1. Өлеңді оқуға жаттығу, жаттау.
2.Қыс туралы өлеңдер тауып келу.
3. Әр шумақты оқып, соңынан бейнелеп айтуға – « сөзбен» сурет салуға машықтану. 115-116 беттер.
Сабаққа қатысқан оқушыларды спикер бағалайды.
« Қыс » тобы
Бағалау / мин /. Өзін-өзі және достарын бағалау парағы ( 5 бал )
№
Оқушының
аты-жөні
Топта сөйлеп, идея айтқанды-
ғын бағала
Белсенділі-
гін бағала
Мұғалімнің бағалауы
1.
Жаркин Дінмухамед
2.
Калымжан Мансур
3.
Махметов Алишер
4.
Бекбусунова Сабина
5.
Бауыржан Айша
6.
Ақжайық Аяулым
Әркім өзін бағалау парақшасы арқылы бағалайды.
Топтағы жұмыста өзін бағалау парақшасы
Оқушының аты-жөні: Қайырбек Мәлике
ия
жоқ
1
Мен топта белсенді болдым
2
Мен тапсырманы қалай орындау қажеттігін бірден түсіндім
3
Тапсырманы орындаудың бірнеше нұсқаларын ұсындым
4
Негізгі жұмыстан аутқығамын жоқ
5
Мен жұмысты сәтті аяқтауға тырыстым
6
Топ мүшелерінің ұсыныстарын мұқият тыңдадым
7
Тобымының жұмысты өте жақсы орындағанын қаладым
Сабақ соңында сиқырлы баспалдақ арқылы рефлексия жасалады. Кімге сабақ ұнаса, олар баспалдақтың жоғарғы жағына күннің көзін орналастырады, ал кімге сабақ ұнамаса бұлтты баспалдақтың соңына қояды.
№19 орта мектебі
Қалалық ашық сабақ
( Әдебиеттік оқу)
3 «Е» сынып
Тақырыбы: «Қыс» Абай Құнанбаев
Өткізген: Абишева Б.С.
Көкшетау қаласы
2014-2015 оқу жылы
Сабақтың тақырыбы: Абай Құнанбаев «Қыс»
Сабақтың түрі: Панорамалық сабақ .
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік : А.Құнанбаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы мәлімет алады, Абай өлеңдерін терең меңгертеді, мәнерлеп жатқа айтады.
2. Дамытушылық: Әр оқушының өзіндік ой-қиялына ерік бере, өзінше ой түюге баулу, шығармашылық жұмыс жасауға жұмылдыру арқылы таным- түсініктерін, сөйлеу мәдениетін дамытады.
3.Тәрбиелік : Ақын өлеңдерін оқи отырып, оқушы дүниетанымын қалыптастыру, адамгершілік қасиеттерді бойға сіңіред.
Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, тарих, орыс әдебиеті
Сабақ барысы:
Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу
Топқа бөліп отырғызу
Сабаққа дайындықтарын тексеру
«Қызығушылықты ояту.»
«Абай кім?»тірек сызба бойынша сөйлейді.
Абай
Ақын Жазушы Сазгер Аудармашы
Мұғалім сөзі: Негізгі күн көрісі мал болғандықтан, соның жайын ойлап, сай-сала, ықтасынды паналаған көшпелі қазақ елінің қалың қар, қақаған аяз, ақ түтек бораннан көрген азабы аз болмаған.
Ұлы ақын , міне, сол қазақ үшін қаҺарлы маусымға да «Қыс» деген өлең
арнаған. Ал қысты адам кейпінде, адам бейнесінде суреттеу ұлы Абайға дейін болмаған.
Ақ киімді, ақ сақалды, үсті –басы ақ қырау, алып денелі соқыр, мылқаудың басқан жері сықырлап келіп қалды, әрі сондай қорқынышты болса, әрі сондай әсерлі, бейнелі.
Жаңа сабақ. « Мағынаны таныту»
Сөздікпен жұмыс:
Түсі суық- суровый вид
Сықырлау-скрипеть
Қасы-брови
Сілку- трясти
Алты қанат үй шайқалды - раскачалась шести крылатая юрта
Түсіндірмелі сөздікпен жұмыс:
Шидем-қойдың терісінен тігілген тон
Алты қанат ақ орда- киіз үй
Өлеңін мәнерлеп оқу : А.Құнанбаев « Қыс»
1-тапсырма:
Өлеңді суреттеу
2-тапсырма: Аудармасын тап.
Дұрыс аудармасын тап.Екі топқа орыс халқының ақындарының өлеңдерінен үзінді беру.
3-тапсырма:
Суретпен жұмыс. Абай атамыз суреттеген қысты табады.
4-тапсырма: Жұмыс дәптерімен жұмыс.
Бекіту:
Абай Пушкин Оқушы
Сабақты қортындылау. «Ой- толғау»
Ал, балалар біздің жерімізді халық «ұлылар мекені»- деп бекер айтпаған. Осы жерде ұлы Абай, Шәкәрім, Мұхтарлардың өмірге келуі - сирек құбылыс. Бұл өңірде бұдан бұрын да атақты адамдар өмір сүрген.
Осы Семейде туған қандай атақты, ұлы адамдарды білеміз?
Абай атамыз туралы не білдік?
Бағалау. Сабақта белсенділік көрсеткен оқушыларды бағалау.
Топтағы жұмыста өзін бағалау парақшасы
Оқушының аты-жөні: Қайырбек Мәлике
ия
жоқ
1
Мен топта белсенді болдым
2
Мен тапсырманы қалай орындау қажеттігін бірден түсіндім
3
Тапсырманы орындаудың бірнеше нұсқаларын ұсындым
4
Негізгі жұмыстан аутқығамын жоқ
5
Мен жұмысты сәтті аяқтауға тырыстым
6
Топ мүшелерінің ұсыныстарын мұқият тыңдадым
7
Тобымының жұмысты өте жақсы орындағанын қаладым
« Қыс » тобы
Бағалау / мин /. Өзін-өзі және достарын бағалау парағы ( 5 бал )
Сабақ соңында сиқырлы баспалдақ арқылы рефлексия жасалады. Кімге сабақ ұнаса, олар баспалдақтың жоғарғы жағына күннің көзін орналастырады, ал кімге сабақ ұнамаса бұлтты баспалдақтың соңына қояды.
