Ал.қанекей қыздар

Тақырыбы:«Ал,қанеки, қыздар!»

1-жүргізуші:

Армысыздар абзал аналар,ақ жаулықты әжелер,көктем гүліндей

жайнаған ұстаздар,аяулы қыздар!

2-жүргізуші:

Сіздерді көгілдір көктемнің шуақты күндерімен бірге келетін 8-наурыз мерекесі халықаралық әйелдер күнімен шын жүректен құттықтаймыз.

1-жүргізуші:

Бүгінгі күн сіздерге мерекелік көңіл күй тілей отырып, 8 наурыз мерекесіне арналып өткелі отырған «Ал,қанеки,қыздар!» сайысын тамашалауға шақырамыз.

2-жүргізуші:

Ана деген бұл өмірдің мәні ғой,

Ана деген бұл өмірдің сәні ғой.

Ән жырымен дүниені тербеген,

Ана деген бұл өмірдің жаны ғой.

1-жүргізуші:

Ана-біздің жарқыраған нұрымыз,

Ана біздің солмас мәңгі гүліміз.

Анамызды аялай біз білейік,

Ана біздің жазып бітпес жырымыз.

1-жүргізуші:

Той пердесін ашайық,

Жырдан шашу шашайық.

Аналарды құрметтеп,

Ән де шырқап қалайық,-деп ән жолдаймыз.

Ән: «Ана»

2-жүргізуші:

Бүгінгі өткелі отырған «Ал,қанеки,қыздар!» байқауын бастауға рұқсат етіңіздер.

1-жүргізуші:

Қос бұрымы аш беліне төгілген,

Келбеті бар кермаралдай керілген.

Қазақ қызы-инабатты ару қыз,

Ақ жүзінен аппақ сәуле төгілген.

2-жүргізуші:

Тіл байланып қалатындай көргенде,

Сұлулықты соған ғана берген бе.

Кім де болса бас иеді мойындап,

Қарсы алдына қазақ қызы келгенде,-дей келе бүгінгі байқауға қатысушылар-

ға сәттілік тілей отырып,қошеметпен ортаға шақырайық.

Үш топ оқушылары келеді.

Әділдікпен баға берер аруға,

Әділдікпен қара қылды жаруға.

Алқасын қазылардың біз сайлайық,

Сұлуларды таңдап бүгін алуға-деп бүгінгі сайысымызға баға берер қазылар

алқасымен  таныс болыңыздар.Қазылар алқасы төрағасы...............

 

 

 

 

2-жүргізуші:Бүгінгі байқауда аруларымыз мына бөлім шарттары бойынша

сынға түседі.

1-шарт. «Сәлем – сөздің анасы» – деп аталады, әр топ атымен таныстырады.
2-шарт. «Бәйге» 3 сөзден өлең құрастырып,әуенімен айту
3-шарт. «Кім жылдам?»
Әр топ мүшелері өздерінің шеберліктерін, икемділіктерін көрсетеді.
а) «Ою ойғанның ойы ұшқыр» (қағаздан ою ою)
тізіп шығады).
4-шарт. «Өнерлінің өрісі кең».Әр топ өз өнерін көрсету.
7-шарт «Әдемі-ай» сән үлгілерін көрсету.

1-жүргізуші:

Баурап алар бір-ақ ауыз сәлемі,

Қазақ қызы әдепті де,әдемі.

Қазақ қызы ақылына көркі сай,

Тұнып тұрған сұлулықтың әлемі,-дей отырып,байқауымыздың бірінші бөлімі

«Сәлем –сөздің анасы» деп аталады.Байқауымыздың бұл бөлімінде аруларымыз өз тобының атымен, ұранымен, эмблемасымен таныс- тырады.Бұнда аруларымыздың тіл көркемдігі және сырт сымбаты,жүріс-тұрысы сынға түседі.

1-жүргізуші:

Ортаға «Шұғыла» тобын шақырамыз.

Ортаға «Гүлдер» тобын шақырамыз.

Ортаға «Достық» тобын шақырамыз.

2-жүргізуші:

Ақылдылық қыздарға жарасады,
Көзі ашықпен бәрі де санасады.
Келесі сұрақ – жауап сайысында
Сыналар білімі мен парасаты – дей отырып, келесі кезекте «Бәйге» бөлімі.

Бұл бөлімде 3 сөзден өлең құрастырып,әуенімен айту.
Ортаға 3 топ аруларын шақырамыз.

3-шарт. «Кім жылдам?»
Әр топ мүшелері өздерінің шеберліктерін, икемділіктерін көрсетеді.
а) «Ою ойғанның ойы ұшқыр» (қағаздан ою ою)
ә) картоп ашу
б) Инені сабақтап түйіндеу
в) түйме қадау
г) 1 мин ішінде инеге бисер өткізу (кім көп тізіп шығады).
4-шарт. «Өнерлінің өрісі кең».Әр топ өз өнерін көрсетеді.

Ортаға «Шұғыла» тобының орындауында «Ақ мамам» әні

«Ана» атты өлеңмен ортаға «Шұғыла» тобын шақырамыз.

«Гүлдер» тобының орындауында «Тәтті» әні

Бергалиева Жұлдызды «Ақ кимешек көрінсе» атты өлеңмен ортаға шақырамыз.

«Достық» тобының орындауында «Ақтілек» әні

Достық тобы бізге «Ана монологын » ұсынғалы отыр.

Қабыл алыңыздар.
5-шарт «Ас адамның арқауы»
Ендеше іске сәт сайыскерлер!
Ас көңілдің ажары деген ырым
Жақсы ғой тағамның да білген сырын,
Көрсетсін келесі сәт сайыскерлер
Дайындаған жаңашыл салат түрін.
Өнер-білім тұңғиығынан нәр алған сайыскерлеріміздің тағам дайындау жағынан сыналар уақыты да жетті. Әр топ арулары үйінен дайындап келген салат түрлерін ұсынады.

Келесі  6-шартымыз бойынша «Шебердің қолы ортақ, шешеннің сөзі ортақ» дейді қазақ, енді қыздарымыздың қолөнер бұйымдарын тамашалап, бағалайық.

7-шарт біздің арулар «Әдемі-ай» сіздерге сән үлгілерін көрсетеді.

Ортаға «Шұғыла» тобын шақырамыз.

Ортаға «Гүлдер» тобын шақырамыз.

Ортаға «Достық» тобын шақырамыз

2-жүргізуші:Олай болса,біздің кластың оқушыларының ақ тілегіне кезек берейік.

1.Сабыр:Дүниеде ана махаббатынан қасиетті нәрсе жоқ. Ананың алақаны – біз үшін ең жылы ұя.

2.Әлімжан:Ананың жаны сондай нәп-нәзік, мейірімді жан ғой. Түн ұйқысын төрт бөліп, шырылдасаң жұбатып, әлпештеп, жырын айтып, тісің шыққанша аузыңа тамақ салып, киіміңді тазалап, дәмді ас ішкізіп мәпелейді.

3.Ерасыл: Еркелетеді, қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқтырмай өсіріп, бағып – қағады.

4.Жаслан: Мен анама қанша алғыс айтсам да, өмір бойы анама қарыздармын. Себебі ол мені тоғыз ай, тоғыз күнде жүрегінің астында аман сақтап, жарық мына керемет өмірді сыйлады.

5.Еламан:Мен:

«Саған ешкім тең келмейді бұл өмірде,

Анашым қамқоршымсың мәпелеген.

Бір өзіңсің бойыма қуат берер,

Әрдайым тек алдыға жетелеген.

7.Алихан:Бесікке бөледің сен, жырыңды айтып,

Ұйқысыз өткіздің ғой түндеріңді.

8.Самат:Анашым алтынымсың бағасы жоқ,

Ризамын сыйладың сен осы өмірді.

9.Дамир:Шексіз менің саған деген алғысым,

Себебі сен ақылшымсың, данасың.

10.Мақсат:Өмір бойы қарыздармын мен саған,

Мейірімді, ақкөңіл жан анашым» - деп   

жырлаймын.

11.Нұр:Біз анамыздың бір бөлшегіміз ғой. Сондықтан да ол біздің қуанғанымызды, ренжігенімізді сезіп отырады.

 12.Нұрмұхаммед:«Анаңды меккеге үш рет арқалап апарсаң да, қарызыңды өтей алмайсың», үлкенді сыйлау бәрімізге міндет, ал анаңды сыйлау ол өмірлік парызың.

13.Ержан:Мерекелеріңіз құтты болсын барша аналар қауымы!

14.Нұржан:Қыздар, қызғалдақтар, мерекелеріңіз құтты болсын! Көктемнің гүліндей құлпырып, әсемдіктің, әдеміліктің, әдептіліктің иесі болып қала беріңіздер!Жанарларыңыз әрдайым нұр шашып, жүздеріңіз күндей күлімдеп жүрсін! Көңілдеріңіз көктемдей көрікті болсын!  

15.Берекет:Жанарына сыр тұнған,

Жүрегінде жыр тұрған.

16.Аллаберген:Құтты болсын мерекең,

Қызғалдақтар құлпырған!

17.Арсен:Әрқайсыңыздың жан-жүректеріңізден ертеңгі күнге деген сенім мәңгілік айнымасын! 

18.Темірлан:Дидарларыңыздан арай тарап, ажарларыңыздан шешек атсын, қыздар!

1-жүргізуші:Барлығыңызды «Ана туралы жыр» әнін орындауға шақырамыз.

1-жүргізуші:

Халқымыздың ежелгі үрдісі бар,

Адастырмас оң жолдан үлгісі бар.

Үлкен сыйлау ұққанға соның бәрін,

Зерделі ол,зейінді келіп сынар-дей келе осымен бүгінгі сайысымыз мәресіне жетті. Ал қазір кімнің ұпайы көп екенін білу үшін әділқазылар алқасына сөз кезегін береміз.
Қыздар, бүгін сендер өз білімдеріңді ортаға салып тамаша өнер көрсеттіңдер. Сайысқа қатысқан қыздарымызға және көрермендерімізге үлкен алғысымызды айтамыз.

2-жүргізуші:

Қорытынды: Салт-дәстүр, әдет-ғұрып ұрпақтан ұрпаққа үзілмей жалғасып келе жатқан халқымыздың асыл мұрасы. Салт-дәстүрлер қоғамдық әлеуметтік дүние, ол халықтың мінез-құлқы мен іс-әрекетінің рухани негізі. Халқымыздың осындай баға жетпес құнды қазынасын бүгінгі ұрпақтың санасына сіңіріп, әрі қарай жалғастыруына мүмкіндік жасау басты мақсатымыз.

Сау болыңыздар.

«Ал, қанеки, қыздар!» атты сайыс
Өтілу формасы: Конкурс (сайыс)
Міндеттері: Ойын тәсілі арқылы оқушылардың ойын дамытып, пәнге деген қызығушылығын ояту; Өнерді түсініп, бағалап, меңгеруге бағыт-бағдар беру; Өнер үйренуде өз беттерінше ізденудің қажеттілігін сезіндіру.
Мақсаты: Оқушылардың танымдық және шығармашылық қабілетін, эстетикалық талғамын, шеберлігін дамыту. Өнерді тануға, қызығушылыққа баулу, әдептілікке, парасаттылыққа тәрбиелеу.

Әдісі: Ойын сауық, жарыс.
Пәнаралық байланыс: ана тілі, математика, бейнелеу өнері.
Көрнекілігі: Ұлағатты асыл сөздер жазылған плакаттар, қабырға газеттері, сурет көрмесі, қолөнер бұйымдары.
Жоспары (1 сағатқа арналған).
І. Ұйымдастыру бөлімі:
- сайыстың тақырыбымен таныстыру,
- сайысқа қатысушы топтармен таныстыру,
- әділқазы алқаларымен таныстыру.
- сайыстың шарттарымен таныстыру, (плакатта жазулы тұр)
ІІ. Сайыстың барысы:
ІІІ. Сайыс қорытындысы.

Сайыс барысы:
Жүргізуші:
Қыздарымыз сүйкімді болсын деп,
Өнер –білімге икемді болсын деп,
Бәйтеректей бойшаңдансын деп,
Өрен-өршіл өркенді болсын деп,
Жақсы жолды таңдайық.
Жамандық тәлім алмайық,

Дарынды мектеп дәстүрін
Жаңалайық, жалғайық,
Ары адал, жаны жаз,
Арулар жолын таңдайық, - деп «Ал, қанеки, қыздар» атты кешімізді бастайық.
1) Армысыздар қадірменді көрермен қауым! Қадірменді көрермен қауым, ақылына көркі сай қыздарымыздың өнері мен өнегесін, білімі мен парасатын тамашалауға баршаңызда қош келдіңіздер дейміз.
Ендігі сәтте бүгінгі сайысымыздың шартарымен таныстырып өтейін.
1-шарт. «Сәлем – сөздің атасы» – деп аталады, әр топ атымен, ұранымен эмблемасымен таныстырады. (4 мин)
2-шарт. «Бәйге» сұрақ-жауап сайысы. (5 мин)
3-шарт. «Кім жылдам?» (8 мин)
Әр топ мүшелері өздерінің шеберліктерін, икемділіктерін көрсетеді.
а) «Ою ойғанның ойы ұшқыр» (қағаздан ою ою)
ә) картоп ашу
б) Инені сабақтап түйіндеу
в) түйме қадау
г) 1 мин ішінде инеге бисер өткізу (кім көп тізіп шығады).
4-шарт. «Тіл өнері» (5 мин)
Мақал-мәтелдерден, жұмбақтардан жасырылған сөздердің жауабын табу.
5-шарт. «Ас – адамның арқауы» (10 мин) салат түрлерін дайындау.
6-шарт. «Білімді мыңды жығар» әртүрлі пәндерден сұрақтар беріледі. (Оқушының ой өрісі қандай)
7-шарт. «Он саусағы майысқан шебер болар ұрпақпыз» - қолөнер бұйымдарын көрсету және үй тапсырмасы (сөзжұмбақ 2 мин).

Өнер, білім, өнеге тұнған дарын,
Өнерліге өз басым таң қаламын.
Өнерді әділдікпен бағалайтын,
Таныстырайын әділқазы алқаларын.

1. Мектеп директоры: Шамакова Динара Уразбаевна
2. Директордың әдістемелік істер жөніндегі орынбасары: Кашкинбаева Гулнар Советовна
3. Директордың оқу-ісі жөніндегі орынбасары: Таңсықбаева Ақөрік Сағырбаевна
4. Қазақ тілі пәнінің мұғалімі: Риза Максимовна
Сайыстың 1 шарты бойынша топтардың атымен, ұранымен, эмблемасымен таныстыру. (әр топқа 1 мин – 4 мин)

Ақылдылық қыздарға жарасады,
Көзі ашықпен бәрі де санасады.
Келесі сұрақ – жауап сайысында
Сыналар білімі мен парасаты – дей отырып, келесі кезекте сұрақтарға жауап береді.
«Бәйге»
Әр топқа 10-сұрақ беріледі, тез әрі нақты жауап беру керек. Әр қатысушыға 2 минуттан 7 минут беріледі.

«Бәйге» Ұлттық бас киімді ата. (сәукеле, тақия, бөрік т.б.)
1. Малдың сүтінен дайындалатын ұзақ уақыт сақталатын тағам (құрт)
2. Үш арсызды ата. (ұйқы, күлкі, тамақ)
3. Ою-өрнек түрлері нешеге бөлінеді. (4), (жануар тектес, өсімдік тектес, геометриялық, космогониялық).
4. Киізге ою-өрнек басып жасалған кілемше (түскиіз)
5. Кестелеуге ине мен жіптің қандай түрін алған жөн? (жіңішке ине, кесте жіп)
6. Қандай қолданбалы өнер түрлерін білесіңдер? (кілем тоқу, құрақ құрау, киіз басу, сырмақ сыру)

«Бәйге»
1. Табиғи жүнді неден алады? (қой, ешкі)
2.Кешке жатарда асты неше сағат бұрын ішу керек? (3 сағ)
3.Қамырдың негізгі шикізаты (ұн)
4.Көкөністен дайындалған салқын тағам. (салат)
5.Тамақ әзірлеу өнері (кулинария)
6.Иық бұйымына жататын қазақтың ұлттық киімі (камзол)

«Бәйге» ІІІ – топ
1. Тамақтан соң ауыз сүртуге арналған орамал. (салфетка)
2. Бидайдан әзірленген ұнтақ (манка)
3. Адам баласы тәуліктің қай мезгілінде жақсы тамақтану керек? (түсте)
4. Кестелеу үшін қандай құрал керек? (кергіш, оймақ, ине)
5. Сумоншақтың орысша атауы (бисер)
6. Нанның кептірілген бөліктері (сухари)

3-шарт. «Кім жылдам?»
а) «Ою ойғанның ойы ұшқыр» (1 қыз түрлі-түсті қағаздан ою ойып беруі керек).
ә) Картоп тазалау. (әр топтан 1 қыз шығып, картопты тез әрі жұқа, әрі үзілмеген етіп аршылуы керек).
б) Инені сабақтап, түйіндеу. (тез әрі дұрыс істеуі керек).
в) Түйме қадау. (түйме мата түсіне сәйкестігіне, ине, жіп түйілгені ескерілуі керек).
г) Бисер тізу. (1 мин ішінде сабақталған инеге бисер өткізу керек. Ең ұзын тізбек тізген оқушы жеңеді)

4-шарт. «Тіл өнері»
Ал, қанеки, қыздар, ойнайық,
Ойнайық та, ойлайық
Қандай жұмбақ болса да,
Шешпей оны қоймайық – дегендей жұмбақ шешіп көрейік.
1-топ
1. Бар екен дүниеде жалғыз көзді,
Сол көзбен дүниенің бәрін кезді.
Әлемді он сегіз мың киіндіріп,
Дүниеден жап-жалаңаш өзі безді. (Ине) Оқу инемен құдық қазғандай.

2. Құрғақ жерде сақтайсың
Онсыз тамақ татпайсың. (Тұз) Доссыз адам – тұссыз ас.

3.Екі семсер айқасқан, Асыл қайшы пішуге сән,
Оқта-текте шайқасқан. (Қайшы) Күміс қасық – ішуге сән.

4. Арық ат қарны қабысқан
Бір көлді ішіп тауысқан. (Қасық) Құрғақ қасық ауыз жыртар.

5. Дәмді-дәмді тағамдарды жинайды, Қоныс көркі – там,
Қонақтарды көңілдене сыйлайды. (Дастархан) Дастархан көркі – нан.

2-топ.

1. Бір сусын бар жұртымда,
Ішсең уыз ұртыңда.
Бәрі содан шығады, Жылқыда өт жоқ,
Ірімшік май құртыңда. (Сүт) Құста сүт жоқ.

2. Дастарханға шуылдап,
Күніне үш жиылар,
Жарты сағат қимылдап, Шешесін көріп, қызын ал
Жарты сағат жуынар. (ыдыс-аяқ) Ыдысын көріп, асын іш.

3. Қимылдаса қос шебер,
Қыруар-қыруар іс өнер (Қол) Көз қорқақ, қол батыр.

4. Инеден өзі бір елі де қалмайды,
Бөлшектерді тігіспен ол жалғайды. (Жіп)

5. Киім деуге жатпайды,
Киімді кірден сақтайды. (Алжапқыш)

5-шарт «Ас адамның арқауы»
Ендеше іске сәт сайыскерлер!
Ас көңілдің ажары деген ырым
Жақсы ғой тағамның да білген сырын,
Көрсетсін келесі сәт сайыскерлер
Дайындаған жаңашыл салат түрін.

Өнер-білім тұңғиығынан нәр алған сайыскерлеріміздің тағам дайындау жағынан сыналар уақыты да жетті. Әр топ салат жасайды. (уақыты 5 минут)

Келесі кезекте 6 - шартымыз «Білімді мыңды жығар» деп аталады. Әр түрлі пәндерден сұрақтар беріледі. (оқушы ой-өрісі).
Келесі 7-шартымыз бойынша «Шебердің қолы ортақ, шешеннің сөзі ортақ» дейді қазақ, енді қыздарымыздың қолөнер бұйымдарын тамашалап, бағалайық.
Осымен бүгінгі сайысымыз мәресіне жетті. Ал қазір кімнің ұпайы көп екенін білу үшін әділқазылар алқасына сөз кезегін береміз. Жеңген топ марапаттау қағазымен марапатталады.
Қыздар, бүгін сендер өз білімдеріңді ортаға салып тамаша өнер көрсеттіңдер. Сайысқа қатысқан қыздарымызға және көрермендерімізге үлкен алғысымызды айтамыз.

Қорытынды: Салт-дәстүр, әдет-ғұрып ұрпақтан ұрпаққа үзілмей жалғасып келе жатқан халқымыздың асыл мұрасы. Салт-дәстүрлер қоғамдық әлеуметтік дүние, ол халықтың мінез-құлқы мен іс-әрекетінің рухани негізі. Халқымыздың осындай баға жетпес құнды қазынасын бүгінгі ұрпақтың санасына сіңіріп, әрі қарай жалғастыруына мүмкіндік жасау басты мақсатымыз.

Ана туралы
Ана - шырақ, ұрпағымен жағылған,
Өз анасын бар періште сағынған.
Құдіретін сезінгендер бас иіп,
Ана деген үш әріпке табынған.

Аман болса ана деген ардағың,
Күндей болып нұрланады жан - жағың.
Қуаныш пен бар қайғысын өмірдің
Ана ғана көтереді салмағын.

Ана деген жылағанды жұбатқан,
Ана мөлдір жаралғандай бұлақтан,
Қорған болып аймаласа перзентін,
Тәңірінен амандығын сұратқан.

Ана ғана шын ұғынған жаныңды,
Ана берген жүректерге жалынды.
Қарызыңнан құтылмайсың мәңгілік,
Аналардан аямаңдар барыңды.

Ана деген түн ұйқысын төрт бөлген,
Ана ғана өткізеді өткелден.
Жадыратса жаздай етіп жаныңды,
Шуағы ыстық аумайтұғын көктемнен.

Ана болса, жүзіп өтер кемең бар,
Анаң болса, қартаймайсың деген бар.
Тірі кезде қадірлесең анаңды,
Шын өкініш жауламайды санаңды.

Аналардың бар тамырын идірген,
Ана ғана ұрпағыңды сүйдірген.
Алла өзі жаратқанда ананы
Пенделердің жерге басын идірген.

Ұзақ өмір жасай берсін аналар,
Аналарын қадірлесін балалар.
Шаңыраққа шаттық нұрын сыйлаған,
Аман болсын ақ жаулықты аналар.

167

Нравится