Адам ?рекетінен жер бетіні? ?згеруі
Топ?а б?лу
Проблема тудыру ар?ылы о?ушылар?а ой салу
1.А?аштар
2.Жер-Ана
3.Жануарлар
О?ушылар ?здері жазады.?з ма?саттарын ай?ындау отырып,проблеманы шешуге ?рекеттенеді
?здік ж?мыс
?ол со?у ар?ылы ба?алау
Топпен ж?мыс істеуге ал?аш?ы ?адам.Ынтасы, ?ызы?ушылы?ы оянады
Саба?ты? та?ырыбы: Адам ?рекетінен жер бетіні? ?згеруі
Саба?ты? ма?саты: ?аза?станны? жер бедері жайлы м?лімет беру.Тіл байлы?ын,ойлау,есте са?тау ?абілеттерін жетілдіру,ойын толы? ж?йелі жеткізуге да?дыландыру.Отанын с?юге,таби?атына жанашыр болу?а т?рбиелеу.
?дісі: с?ра?-жауап,??гімелеу
Т?рі:аралас саба?
К?рнекілігі:суреттер,слайдтар,карта.
Саба?ты? барысы
І.?йымдастыру.
О?ушылармен амандасу,т?гендеу.Назарын саба??а аудару
1-б?лім. «?айталау-білім анасы»
ІІ.?й тапсырмасын с?рау
«Адам ?рекетінен жер бетіні? ?згеруі» мазм?нын с?рау
ІІІ.?й тапсырмасын бекіту
«Кім тап?ыр?» ойыны
Шарты:Берілген с?ра?тар?а д?рыс жауап беріп артында жасырын?ан суретті табу
1.Жер беті адамны? ?андай ?рекетінен ?згереді?
2.Террикондар деген не?
3.Оба деген не?
4.Ашы? карьерлерді? орнын ?алай пайдалану?а болады?
5.?аза?станны? жер к?лемі ?анша?
Суреттер: жазы?,тау,?зен
2-б?лім.Білімге ??штарлы?
IV.Жа?а саба?
?аза?стан туралы жалпы м?лімет беру (кесте бойынша)
Жер к?лемі 2.7млн км
К?рші елдері Солт?стік ж?не солт?стік-батысында Ресеймен,о?т?стікте ?ыр?ызстанмен,?збекстанмен.Т?ркменстанмен,шы?ыста ?ытаймен шектеседі
Е? биік н?ктесі (м) Хант??ірі (6995)
Е? т?мен н?ктесі (м) ?ара?ия ойысы (-132)
Таби?ат зонасы Орманды дала (3%), дала (26%),ш?лейт (14%),ш?п (44%), биік белдеу(13%)
?аза?станны? жер бедері
Жер бедері дегеніміз не?
Жер бедері дегеніміз – пішіні мен к?лемі,жаратылысы мен жасы,биіктігі ж?нінен айырмашылы? жасайтын жер бетіні? сипаты.
?аза?станны? жер бедері жазы?тар,ойпаттар,?стірттерден ж?не ?ыраттар мен биік,аласа таулардан т?рады.
?аза?станны? жер бедеріні? басты ерекшеліктері
1.Жер бедеріні? жазы?тар мен аласа таулар ?аза?станны? батысында,солт?стігінде ж?не орталы?ында орналас?ан.
2.Биік таулы айма?тар республиканы? шы?ыс ж?не о?т?стік – шы?ыс б?лігін алып жат?ан ша?ын аума?ты ?амтиды.
3.Елімізді? б?кіл жер беті о?т?стіктен солт?стікке ж?не шы?ыстан батыс?а ?арай бірте-бірте е?іс тартады.
4.Биік таулар мен аласа таулар тауаралы? а??арлармен ж?не жазы?тармен алмасып отырады.
3-б?лім. «Кітап – білім б?ла?ы»
О?улы?пен ж?мыс
М?тінді іштей,тізбектей дауыстап о?ыту
Сергіту с?ті
?олымды к?кке к?терсем
К?рсетеді солт?стік.
Ая? бассам о?т?стік.
О? ?олым шы?ысым,
Ал сол ?олым батысым.
Ба?ыттарды аны?тап,
Айналамын жер шарын.
4-б?лім. «Іздеген жетер м?рат?а»
Сараманды? ж?мыс
Физикалы? картадан жер беті ?алай бейнеленгенін айту.
Ойпатты,?ыратты жазы?тарды ?алай ажыратамыз?
Тауларды ше?
М?зды?тарды? шартты белгісі ?андай?
Картадан тауып к?рсету.
Мені? ойымды жал?астыр (ма?ал-м?телдерді жал?астыру)
1.?ркімге ?з жері-мысыр ша?ары
2.Отан ?шін к?рес, елге тиген ?лес
3.Отансыз адам-?анатсыз ??спен те?
4.Ту?ан жерді? к?ні де ысты?,т?ні де ысты?
5.?зге елде с?лтан бол?анша,?з елі?де ?лтан бол
6.Ел іші-алтын бесік
Д?птермен ж?мыс
Физикалы? картадан тап?ан тауларды? атауларын жазу
Шо?ы туралы т?сінік беру,шо?ыны к?ргендері болса ??гімелету.Картадан ?аза?станны? тауларын к?рсету,е? биік тауды,оны? шы?ын таныстыру.
Шы?ны? атауы Орналас?ан жері Биіктігі
Хант??ірі шы?ы Сарыжаз 6995 м
Б?кіл ода?ты? география ?о?амына 100 жыл шы?ы Меридианды? жота 6276м
Тал?ар шы?ы Іле Алатауы 4973м
М?зтау шы?ы Алтай тауы 4506м
Манас шы?ы Талас Алатауы 4482м
Тау жотасы-созыла орналас?ан к?тері?кі жер бедері.Тау жотасыны? е? биік б?лігін ?ыр?а деп атайды,м?нда шы?дар мен оларды? арасында?ы т?мендеу б?ліктер орналасады.Бірнеше тау жоталары т?йісетін ауданды тау т?йінділері деп атайды.Тау жоталары аралы?ында тауаралы? а??арлар орналасады.
Жазы? деп ??рлы? бетіні? тегіс немесе с?л белесті ал?аптарын айтады.Жазы?тар тегіс ж?не т?белі деп б?лінеді.
5-б?лім. «Б?рін білгім келеді»
Б?л ?ызы?!
Е?, е?,е?
?аза?станда?ы е? ?зын ?зен-Ертіс
Е? тере? к?л-Байкал
Е? тере? ойпат – ?ара?ия ойпаты
Е? ал?аш ?аза?стан т?уелсіздігін мойында?ан ел-Т?ркия
Е? ?зын с?з-?ана?аттандырылма?анды?тан,залалсыздандырылма?анды?тан
6-б?лім. «?йренгенім к?п мені?»
“Кім ж?йрік” ойыны
-Жер бедері деген не болды? Е? биік тау ?андай тау? -Шо?ы деген не?
-Елімізде жазы?ты? ?андай т?рлері бар?
«Алатау»с?зі ?андай ма?ына береді?
-Картадан Сарыар?аны к?рсет ж?не жер бедері ?андай екенін айт.
VI. ?йге тапсырма: м?тінді о?у, мазм?ны.
VIІ. Ба?алау
Б) М?тінмен ж?мыс
Саба?ты? та?ырыбын баяндау. «Адам ?рекетінен жер бетіні? ?згеруі»
«Ба?ыттап о?у» ар?ылы,м?тінді б?лімдерге б?ліп о?ыту
Білімді жете, тере? ме?геру ?шін ?зіні? барлы? іскерліктерін ?олданады
?осымша материалдармен ж?мыс
О?ушы ба?асы
О?ушыны? сенімділігі,дербестігі артады
О?ушылар ?з –?здеріне с?ра?тар ?ояды, жауап береді
-?ане м?тіннен не біліп,нені т?йгенізді айтайы?
М??алім тарапынан с?ра?тар ?ойып,к?мек ?йымдастырылады
О?ушылар ?з с?ра?тарына жауап береді
?згені ты?дай отырып, ?з білімін толы?тырады
Топпен ж?мыс
?жым ба?асы
?з ойын ?згені? ойымен салыстыру да?дысы ?алыптасады
Ойтол?аныс
І топ
-Орманны? пайдасы туралы сызба ??растыру:
Орманны? р?лі:
?оры?тар:
(Картамен ж?мыс: картадан ?оры?тар мен ормандарды к?рсету)
Осы б?лімде м??алім ?сімдіктер мен жануарларды ?ор?ау?а алу керектігін ??гімелейді. Сол ?шін ?оры?тар мен ??рыл?анын, онда?ы ж?мыс т?рлерімен таныстырады.
ІІ топ
-Адам ?зіні? ?рекеттерімен дала топыра?тарын ??нарландыру ?шін ?андай пайда, ?андай зиян келтіреді?
«Зиян. Пайда» кестесін ??р.
Зиян
Пайда
Кеуіп кету
Жел ?шырып кету
?німні? т?мендеуі
?ар то?тату
?ор?ау жола?тары ?шін а?аш отыр?ызу
К??, минералды ты?айт?ыштар
ІІІ топ
Эссе жазу
«Автор орынды?ында» о?у.
?з жауаптарыны? жоспар, тезисін жасай отырып, ?з білімін толы?тырады.
Таби?атты? экологиялы? проблемалары туралы жазып, ?з пікірлерін орта?а салады.
?ойыл?ан проблеманы шешуді? ?зіндік ?лгісін жасау
?зіндік ?орытынды ба?а
?з білімін ба?алау?а да?дыланады,ынтыма?тасты? пайда болады
?орытындылау.
1. С?ра?-жауап:
-Сонымен б?л м?тінді о?и отырып, ?андай ой т?йді?дер?
-Ормандарды? адам мен жануарларды? ?мірі ?шін ?андай ма?ызы бар?
-Топыра?ты? ??нарлылы?ын са?тау ?шін ?андай шаралар ?олданады?
-Су?ойма жануарлары мен ?сімдіктерін ?алай ?ор?ау керек?
2. 5 жолды ?ле?
Зат есім: Таби?ат
Етістік: ?ор?алады, са?талады
Сын есім: бай, пайдалы, таза
С?йлем: Таби?ат-б?л бізді? байлы?ымыз
Синоним: зкология
?ойыл?ан проблеманы? а?-?арасын аны?тайды, ажыратады
Жеке ж?мыс, ?мірлік ма?ызы бар ситуация тудыру
Аралас ба?а
Ал?ан білімін ?мірде ?олдану?а да?дыланады
Бірін-бірі ба?алау:
Кері байланыс
-Екі ж?лдыз, бір тілек
Тілек а?ашына ілінеді.
Топ бір-бірін ба?алайды.
Саба??а ?з ойлары мен ?сыныстарын жазады.
