" Желто?сан "

2012-12-06, 3:50 PM

Атамекен табиғаты,анамдайсың
Маңғыстау жері қайталанбайтын дара табиғаты бар мекен. Шеті көрінбейтін тегіс жазық дархан даласы мен тамашы су тамбаған шөлі бар. Мен мұндалаған ақ пен қара таулары,терең ойпаты да бар. Бес мемлекетті қосып тұрған еліміздің мақтанышы – қарт Каспий бар. Ал,мұның баріне,таң қалмай,таңдай қақпай кім шыдар?
Адам табиғаттың бел баласы. Кім-кімде болса өмірге келген сәттен бастап бұл дүниеден өткенге дейін табиғат бесігіне тербеліп, өзіне қажетін пайдаланып , емір-еркін еркелейді.Алайда еркелей жүріп,адам баласы өзін қоршаған ортадағы жан-жануарларға тағылық танытпай,зиян келтірмегені жөн.Әрине, адам баласы табиғатқа қожалық ететін, одан керегін алатыны қалыптасқан жағдай. Әйтсе де, табиғатқа қамкорлығы да қажет екенін ұмытпайық.
Атамекен жанға жайлы сая бау,
Ар алдына күнэ болар табиғатты аямау.
Қанымызға сіңген екен сүтімен ананың
Туған жердің табиғатын аялау.
Табиғатты қорғау үшін бәріміз күресейк,
Бір-бір ағаш гүл егейік.
Текке отырмай жасымыз бен кәріміз,
Таза ауа үшін терімізді төгейк.
Қадір тұтып табиғат қасиетін,
Әділдіктің алдында бас иетін.
деп.
Бабам айтқан орынды өсиетін

Адам-табиғатының ажырамас бөлігі. Сондықтан халқымызда деген егіз ұғым қалыптасқан.Жерді өз анасындай,анасын күндей қастерлеу ата қостаған салтымыз.Жер шоқтығы- Кокшетау, Жер жаннаты- Жетісу- де, бабаларымыз туған жерге, табиғатқа деген ыстық махаббатын білдірген.Сондықтан орман- тоғайларды сақтап, қоршаған ортаның,өзен мен көлдерің ластанбауына ерекше мән берген. Су ішкен құдығыңа түкірме, Бұлақ көрсең,көзін аш деп,жас ұрпақтың бойына табиғатты қорғаудың тәрбиесін сіңірген. Мұның астарында ұлкен тәрбие жатыр.
Адам үшін табиғат – ең қасиетті де қастерлі ұғым. Өйткені адам- табиғаттың бір бөлшегі әрі ғажайып туындысы. Адамның табиғатсыз өмір сүруі мүмкін емес. Себебі, адам өзіне керекті,қоректі заттардың бәрін табиғаттан алады. Әсіресе, Қазақ халқының тұрмыс-тіршілігін табиғатсыз елестету мүмкін емес. Сен ғасыр бойы халқымыз кең далада өзін аялаған табиғат аясында көшіп-қонып тіршілік еткен. Табиғаттың сан алуан құпия сырларына үңіліп,өзіндік ой түйген. Сол арқылы табиғат заңдылықтарына үндесіп,бірлікте өмір сүрген. Әсіресе, мал шаруашылығымен айналысқан халқымыз өз кәсібін табиғатпен үйлесімді жүргізіп отырған. Табиғатқа аялы алақан, жылы жүрек сезімі,көздің қарашығындай қамқорлық керек екеніне ерекше мән берген.
Таза болса табиғат,аман болар адамзат-деп ақын Фариза Оңғарсынова айтқандай, Қоршаған ортаның, табиғаттың неғұрлым таза болуы- адамзат даенсаулығының мықты болуының кепілі. Яғни,адамдардың амандығы, көтеріңкі көңіл күйі мен ерекше шабыта ,күш-қуатта болуы табиғат тазалығымен тікелей байланысы. Ал, табиғаттың ластануы адам денсаулығына, өсімдіктердің өсуіне , жануарлардың тіршілік етуіне зиянын тигізетіні белгілі.
Осы орайда айта кеткен жөн көктем шыға еліміздің барлық аймақтарында сенбілік өткізу жоспарланады.Қалада, обылыс көлемінде тазалық жұмыстары жүргізіліп,қоршаған ортаны көркейту, табиғаттың тазалығын сақтау мақсатында жүргізіліп, қоршаған ортаны көркейту, табиғатының тазалығын сақтау мақсатында арнайы жоспар жасақталып,қалалық сенбілік жарияланды.
Сенбілікте әр мекеме ұжымы болып ағаш етіп,қолдарына күрек,сыпырғыларды ұстап, тазалық жұмыстарын жасап , қаланы жасыл желектендіру жұмысында бір адамдай үлес қосады. Бұл күн-қала көркі мен табиғатының тазалығына шын мәнінде жаны ашитын адамдар үшін нағыз еңбек майданы.
Балалар , қанекей , енді бәріміз шеңбер жамап тұра қояйық. Балалар, табиғатқа тамсанып бір қараңдаршы, бәріміздің асыраушымыз- табиғат алуан түстермен боялған.Біз білетін әрбір түс табиғатты заттардың түсімен бірдей,
Солай ғай балалар. Ендеше , қолдарымдағы ленталардың табиғатқа неге ұқсайтынын айтып, Табиғат анаға өз тілектеріңді айтыңдар. (3 оқушыға түрлі-түсті леталарды алып , ол түстің табиғатқа неге ұқсайтынын айтады)
- Көк түс аспанға ұқсайды ,әрдайым аспанымыз ашық болсын
- Сары түс күнге ұқсайды, күніміз сәулесін шашып, жарқырай берсін
- Қызыл түс, қызғылдаққа ұқсайды, қызғалдақтар жайнай берсін
Бәрекелді. Ал, енді балалар , бір-біріміздің қолдарымыздан ұстап, көңілді күйде, табиғатқа байланысты сөздерді, сөйлемдерді пайдалана отыра тілек айтайық.
1Бұлақтай мөлдір таза бол 2 Жұлдызың жарық болсын 3 Айың оңынан тусын 4 Көңілің көлдей шалқысын 5 Гүлдей жайнап, қызғалдақтай құлпыра бер 6 Таудай талап бер.
Балалар , осындай сұлу дүниені жаратқан-табиғат-анаға алғысымыз шексіз. Біз оған қашан да қарыздармыз , қарымызды оны тек аялаумен , қорғаумен ғана өтей аламыз.
Адам табиғатқа мейрімділікпен , сүйіспеншілікпен , қамқорлықпен қарап, үйлесімдік сақтағанда, адамзат баласы үшін табиғат- кең сарай, мәңгі тозбас құтты қоныс болар хақ, Ал, жер бетіндегі барлық тіршіліктің аталуы табиғат-анаға қарыздар, Сондықтан да табиғатқа немқұрайлы қарау, онымен санаспау – ана сүтін ақтамағанмен пара-пар. Адам баласы табиғаттың ең ұлы перзенті болуымен бірге, ең ұлы қамқоршысы да екенінін естен шығармаған жөн.
Табиғат- адам баласына барын беріп, бойындағы бар махаббат мейрімін төгіп, күн шуағын жүрегіпмізге ұялалатын аяулы ана. Сондықтан да әрдайым табиғатымызды көздің қарашығындай сақтап , болашаққа таза күйінде қалдыруға жұмыстанайық.