Актаныш 1нче урта гомуми белем бирү мәктәбенең
4в класс укучысы Закирова Зәлинәнең
фәнни-тикшеренү эше
Муса Җәлилнең
дуслары-
фикердәшләре
Фәнни-тикшеренү эшенең җитәкчесе: Нуриева Л.М .
Проблема:
Муса Җәлил һәм аның дуслары-фикердәшләре әсирлеккә төшкәч тә,дошман алдында тез чүкмәслек чыдамлылык һәм ныклыкны кайдан алганнар соң?
Актуальлеге:
- 15 нче февральдә Муса Җәлилнең туган көне, тууына 113 ел тула
- Февраль – Ватанпәрвәрлек ае
Фәнни-тикшеренү эшенең максаты:
- Муса Җәлил һәм аның дус-фикердәшләре турында күбрәк белергә;
- Аларның иҗатын,тормыш юлын өйрәнергә
бурычлары:
- Китапханәдән китаплар алып укырга;
- Интернет челтәреннән мәгълүмат эзләргә.
Көтелгән нәтиҗәләр:
- Аларның иҗатын,тормыш юлын яхшырак белү;
- Кызыксындырган сорауга җавап табу;
- Өйрәнгән белемнәрне тормышта куллана белү.
Муса Җәлил ...
Бу исем һәркемгә таныш.
Шагыйрь,сугышчы,
көрәшче.Бөек Ватан сугышы каһарманы.
“ Төрмәдә төш”
Төштә миңа нәни кызым килде,
Чәчләремне сыйпап тарады.
Ай-һай,әти,озак йөрдең,-диеп,
Күзләремә сөеп карады.
Мин кызымны кыстым күкрәгемә,
Шатлыгымнан шашып,исереп.
Шунда сиздем нинди көчлелеген
Мәхәббәт һәм сагыш хисенең.
...Мин уяндым.Урным шул ук төрмә,
Кулларымда шул ук богаулар.
Баш очымда шул ук кайгыларым,
Уяныр, дип көтеп торганнар.
“ Катыйльгә”
Мин тез чүкмәм,катыйль,синең алда,
Кол итсәң дә,тоткын итсәң дә,
Кирәк икән,үләм аягүрә,
Балта белән башым киссәң дә.
“ Дуска”
Кайгырма,дус,яшьли үләбез дип,
Без алмадык сатып гомерне,
Үзебезчә яшәп,үзебезчә
Без чиклибез аны түгелме?!
...Батырлык һәм илгә тугрылыкны
Шушы үлем белән белдерик.
Безнең яшьлек шушы хисләр белән
Данлы иде,көчле иде бит!
Чикләнсә дә гомер,яшьлек безнең
Эзсез сүнә диеп уйлама.
Әйтсен яшьләр:”Менә шулай яшәп,
Шулай үлсәң иде дөньяда.
Әйтсәләр дә: барып тор син дип,
Дөньяның иң рәхәт җиренә,
Әйтер идем:кирәк түгел,дип,
Кайтам мин,дип, Туган илемә.
...Сатмас илен егет алтын-көмешләргә,
Әгәр югалтмаса вөҗданын.
Алтынны ул чүпкә санар,
Иң кыйммәтле күрер Ватанын.
Җәлилчеләр
Гайнан Кормаш Абдулла Алиш Муса Җәлил
Җәлилчеләр
Фоат Сәйфелмөлеков Фоат Булатов Гариф Шабаев
Җәлилчеләр
Әхмәт Симаев Абдулла Батталов Зиннәт Хәсәнов
Җәлилчеләр
Әхәт Атнашев Сәлим Бухаров
Кайтмаганнар
Уйда сакланалар,
Җырда ятланалар
Кайтмаганнар...
...Исемнәре данга төренгәнгә
Һәйкәл булып басты
Кайтмаганнар!
Баш иябез сезгә,каһарманнар!
Фәнни-тикшеренү эшенең нәтиҗәсе:
- Кул-аягы богаулы булуга карамастан,явыз дошман белән көрәшерлек көчне Җәлилчеләр Туган илен,халкын өзелеп сөюдән тапканнар.
Кулланылган әдәбият:
- Муса Җәлил.Сайланма әсәрләр.-Казан: “Хәтер” нәшрияты;
- “ Мәгариф”,фәнни-методик гомумтатар журналы,2013,№8
Игътибарыгыз өчен рәхмәт!