О?ушыларды? бастауыш сыныптан бастап функционалды? сауаттылы?ын дамыту жолдарын ?алыптастыру.Д?ст?рлі о?ытудан ?азіргі заман?ы о?ыту ?дістері мен т?сілдерін ке?інен пайдаланып оны о?у процесіне енгізу.
?з бетінше білім алып,жеке шы?армашылы??а ынталандыру жолдарын ?арастыру. Кітап о?у ар?ылы о?ушыны? ой-?рісін дамытып,м?дениетті,сауатты,с?йлеу мен жазу да?дыларын ?алыптастыру.
О?ушыны? саба? ?лгерімін,т?ртібін,уа?ытын тиімді пайдалануына жа?дай жасау.
О?ушы бойында?ы жеке ?абілетін дамыту ар?ылы шы?армашылы? ізденіске баулу.
- жалпы адамды? ??ндылы?тар ар?ылы ?лемдік м?дениетке т?рбиелеу
?азіргі кезе?де педагогика теориясы елеулі ?згерістерге еніп,білім беру мазм?ны жа?сарып,жа?а к?з?арастар пайда болуымен білім беру саласында жа?а технологиялар ?мірге енуде.
Осы жа?а технологияларды к?нделікті саба? процесінде пайдалану ?шін ?рбір м??алім ?зіні? алдында отыр?ан о?ушыларыны? жас ерекшеліктерін ескере отырып,педагогты? ма?сат-м?ддесіне ?зіні? шеберлігіне байланысты та?дап алады.?аза?ты? кеме?гер ?стазы Ахмет Байт?рсынов «Елді т?зетуді бала о?ыту ісін т?зетуден бастау керек» деген екен.Ерте? осы елге ие болатын,тізгінін ?стайтын азаматтар – б?гінгі мектеп о?ушылары бол?анды?тан,бастауыш сыныптарды?,б?кіл мектептерді? б?гінгі жайы,даму ба?ыттары,келешегіні? к?кжиектері б?кіл ?о?амны?,мемлекетті? назарында болып отыр.К?птеген білім орындарында ?лі к?нге дейін б?рын?ы ке?естік ж?йеден ?ал?ан сарын басым.(?рине,барлы? ?стаздарды? барлы?ы жа?ашыл емес деп айту?а болмайды) Ендігі кезе?де заман а?ымына бет б?ратын кезе? келген сия?ты.
Кітап – адамзатты? рухани ?азынасы.Рухани байлы?ы мен рухани азы?ы мол жеткіншек сауатты, м?дениетті,б?секеге ?абілетті болма?.Сонды?тан мектептегі ?з т?жірибемнен ал?ан жерлерімді ?ыс?аша осы ма?алада баяндама?пын.
«О?у мен жазу ар?ылы сын т?р?ысынан ойлауды дамыту» ба?дарламасын басшылы??а аламын.
О?ушылар?а «Ертегілер ?леміне саяхат» та?ырыбында ертегілерді о?ыту ар?ылы сыни т?р?ысынан ойлау ?абілеттерін дамытатын ертегілерді та?дады?.Кез келген ертегіні ала салмай,о?ушы жанына жа?ын,олар?а ?ызы?ты болады – ау дегендерін та?дап алып,саралап о?ыттым.Н?тижесі жаман бол?ан жо?.О?ушылар о?ы?ан ертегілерінен ал?ан ?серлерін топты?,жеке ж?мыстарда белсенділік таныта бастады.Сол ертегілерден ?ойылым ?зірлеуде о?ушыларды? ?зі белсенділік таныта бастады.Демек, ертегі о?ушылар санасына ?сер етіп о?у?а ?ызы?ушылы?ын оятты деген с?з.
Ертегілер туралы,одан ал?ан ?серлері жайлы о?ушылар?а эссе жазу тапсырмалары берілді.Сонда кейбір о?ушыларды? эсселері ?те тамаша жазыл?анды?тарын бай?ады?.О?ушылар?а, ?сіресе,бастауыш сынып о?ушыларына ойын т?рінде ?ткізілетін саба?тар ?найды.Сонды?тан саба?та о?ушылар?а ?ызы?ты, ?намды болу ?шін саба?ты т?рлендіріп отыру ?те ма?ызды т?сіл.Жеке т?л?аны? дамып ?алыптасуында ?леуметтік т?жірибе мен жалпы адамзатты? м?дениетті? ма?ызы зор. Адамгершілік-?о?амды? сананы? е? басты белгілеріні? бірі.Т?рлі адамгершілік ?асиеттерді ?алыптастыру?а о?ытуды? барлы? кезе?інде ?айта оралып отыру?а тура келеді.Т?сініктері байып,адамгершілік санасыны? ?суімен ?атар,о?ушылар мінез-??лы?ты? жа?а міндеттерін игереді.Сезім баланы? мінез-??л?ына керемет ?сер етеді.Т?рбиеде, о?ытуда сезімге с?йену,о?ытуды? тиімділігін арттырады.О?ушыларды? білім стандарттарына сай білімін жетілдіру ж?не т?рбиелеу о?ытушыны? басты ма?саты болып ?ала береді. О?ушылар?а кітап о?ыту ар?ылы біріншіден,білімін молайтамыз,екіншіден ол о?ы?ан кітабынан к?п т?рбиелік м?ні бар пайдалы н?рселермен сусындайды.Кітап о?ытуда ата-аналармен де ж?ргізуге болады.Онда біз ??р кітапты о?ып оны? мазм?нын айтып бере салу емес,ата-аналарды? да кітап о?у?а ?ызы?ушылы?ын оятты?.Олармен бірге ?ткізілген «Мен ?андай о?ырманмын?» атты т?рбие саба?ында к?птеген ата-аналар кітап о?уды? ма?ыздылы?ы,пайдасы жайлы ?з пікірлерін орта?а салатын болды.?йінде баласына кітап о?ытуда ?андай кітаптарды ?сыну керектігін, м??аліммен,кітапханашымен а?ылдасатын болды.Мына ?згермелі ?о?амда,мемлекетті? экономикалы? даму ?ар?ынын,саясатын ??ына білетін,?лемдегі ?згерістерге сыни к?збен ?арай білетін жеткіншектерді д?рыс т?рбиелеу б?гінгі ?стаздар ?ауымына міндеттелген ауыр ж?к.Осы ?иынды?ы мен ?ызы?ы мол маманды?ты та?да?ан ?стаздар ?ауымы жа?ашыл сипатта,мемлекет талаптарына сай адам капиталын дайындаушы бірден-бір к?сіп иесі екендігін ?мытпауы керек.
?орыта келгенде, біз т?рбиелеп,о?ыт?ан жеткіншектер барлы?ы ?алым болмаса да,адамгершілігі мол,жан-жа?ты білімді,талап?а сай,кез келген ?иынды?тан шы?а алатын,Отанын,елін,оны? за?дарын б?лжытпай орындайтын т?л?алар болуы шарт.
Пайдалан?ан ?дебиеттер:
1. Т?леубекова А ?аза? хал?ыны? ауыз ?дебиеті ?аза?стан мектебі 2001ж№5 61-65
М.Ж?мабаев Шы?армалары Алматы «Жазушы» 1989 ж
3.А.Байт?рсынов.Шы?армалары Алматы «Ана тілі» 1992 ж
4.?аза? ертегілері «Аруна ltd»ЖШС 2008 ж
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Оқушылардың бастауыш сыныптан бастап функционалдық сауаттылығын дамыту жолдарын қалыптастыру.Дәстүрлі оқытудан қазіргі заманғы оқыту әдістері мен тәсілдерін кеңінен пайдаланып оны оқу процесіне енгізу.
Өз бетінше білім алып,жеке шығармашылыққа ынталандыру жолдарын қарастыру. Кітап оқу арқылы оқушының ой-өрісін дамытып,мәдениетті,сауатты,сөйлеу мен жазу дағдыларын қалыптастыру.
Оқушының сабақ үлгерімін,тәртібін,уақытын тиімді пайдалануына жағдай жасау.
Оқушы бойындағы жеке қабілетін дамыту арқылы шығармашылық ізденіске баулу.
- білімін,шығармашылық ізденісін өмірде қолдана білуге мүмкіндік туғызу
- ата-ана , мұғалім,оқушы байланысын нығайту
- жалпы адамдық құндылықтар арқылы әлемдік мәдениетке тәрбиелеу
Қазіргі кезеңде педагогика теориясы елеулі өзгерістерге еніп,білім беру мазмұны жақсарып,жаңа көзқарастар пайда болуымен білім беру саласында жаңа технологиялар өмірге енуде.
Осы жаңа технологияларды күнделікті сабақ процесінде пайдалану үшін әрбір мұғалім өзінің алдында отырған оқушыларының жас ерекшеліктерін ескере отырып,педагогтың мақсат-мүддесіне өзінің шеберлігіне байланысты таңдап алады.
Қазақтың кемеңгер ұстазы Ахмет Байтұрсынов «Елді түзетуді бала оқыту ісін түзетуден бастау керек» деген екен.
Ертең осы елге ие болатын,тізгінін ұстайтын азаматтар – бүгінгі мектеп оқушылары болғандықтан,бастауыш сыныптардың,бүкіл мектептердің бүгінгі жайы,даму бағыттары,келешегінің көкжиектері бүкіл қоғамның,мемлекеттің назарында болып отыр.
Көптеген білім орындарында әлі күнге дейін бұрынғы кеңестік жүйеден қалған сарын басым.(әрине ,барлық ұстаздардың барлығы жаңашыл емес деп айтуға болмайды) Ендігі кезеңде заман ағымына бет бұратын кезең келген сияқты.
Кітап – адамзаттың рухани қазынасы.Рухани байлығы мен рухани азығы мол жеткіншек сауатты , мәдениетті ,бәсекеге қабілетті болмақ.Сондықтан мектептегі өз тәжірибемнен алған жерлерімді қысқаша осы мақалада баяндамақпын.
Мектептегі оқу шаттығы жобасының аясында сынып оқушыларымен оқу сауаттылығын қалыптастыруда көптеген әдіс – тәсілдерді меңгердім.
«Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту» бағдарламасын басшылыққа аламын.
Оқушыларға «Ертегілер әлеміне саяхат» тақырыбында ертегілерді оқыту арқылы сыни тұрғысынан ойлау қабілеттерін дамытатын ертегілерді таңдадық.Кез келген ертегіні ала салмай,оқушы жанына жақын,оларға қызықты болады – ау дегендерін таңдап алып,саралап оқыттым.Нәтижесі жаман болған жоқ.Оқушылар оқыған ертегілерінен алған әсерлерін топтық,жеке жұмыстарда белсенділік таныта бастады.Сол ертегілерден қойылым әзірлеуде оқушылардың өзі белсенділік таныта бастады.Демек, ертегі оқушылар санасына әсер етіп оқуға қызығушылығын оятты деген сөз.
Ертегілер туралы,одан алған әсерлері жайлы оқушыларға эссе жазу тапсырмалары берілді.Сонда кейбір оқушылардың эсселері өте тамаша жазылғандықтарын байқадық.
Оқушыларға, әсіресе,бастауыш сынып оқушыларына ойын түрінде өткізілетін сабақтар ұнайды.Сондықтан сабақта оқушыларға қызықты, ұнамды болу үшін сабақты түрлендіріп отыру өте маңызды тәсіл.Жеке тұлғаның дамып қалыптасуында әлеуметтік тәжірибе мен жалпы адамзаттық мәдениеттің маңызы зор.
Адамгершілік-қоғамдық сананың ең басты белгілерінің бірі.
Түрлі адамгершілік қасиеттерді қалыптастыруға оқытудың барлық кезеңінде қайта оралып отыруға тура келеді.Түсініктері байып,адамгершілік санасының өсуімен қатар,оқушылар мінез-құлықтың жаңа міндеттерін игереді.Сезім баланың мінез-құлқына керемет әсер етеді.Тәрбиеде, оқытуда сезімге сүйену,оқытудың тиімділігін арттырады.
Оқушылардың білім стандарттарына сай білімін жетілдіру және тәрбиелеу оқытушының басты мақсаты болып қала береді.
Оқушыларға кітап оқыту арқылы біріншіден,білімін молайтамыз,екіншіден ол оқыған кітабынан көп тәрбиелік мәні бар пайдалы нәрселермен сусындайды.Кітап оқытуда ата-аналармен де жүргізуге болады.Онда біз құр кітапты оқып оның мазмұнын айтып бере салу емес,ата-аналардың да кітап оқуға қызығушылығын ояттық.Олармен бірге өткізілген «Мен қандай оқырманмын?» атты тәрбие сабағында көптеген ата-аналар кітап оқудың маңыздылығы ,пайдасы жайлы өз пікірлерін ортаға салатын болды.Үйінде баласына кітап оқытуда қандай кітаптарды ұсыну керектігін, мұғаліммен,кітапханашымен ақылдасатын болды.Мына өзгермелі қоғамда,мемлекеттің экономикалық даму қарқынын ,саясатын ұғына білетін,әлемдегі өзгерістерге сыни көзбен қарай білетін жеткіншектерді дұрыс тәрбиелеу бүгінгі ұстаздар қауымына міндеттелген ауыр жүк.Осы қиындығы мен қызығы мол мамандықты таңдаған ұстаздар қауымы жаңашыл сипатта ,мемлекет талаптарына сай адам капиталын дайындаушы бірден-бір кәсіп иесі екендігін ұмытпауы керек.
Қорыта келгенде, біз тәрбиелеп,оқытқан жеткіншектер барлығы ғалым болмаса да,адамгершілігі мол,жан-жақты білімді,талапқа сай,кез келген қиындықтан шыға алатын,Отанын,елін,оның заңдарын бұлжытпай орындайтын тұлғалар болуы шарт.
Пайдаланған әдебиеттер:
1. Төлеубекова А Қазақ халқының ауыз әдебиеті Қазақстан мектебі 2001ж№5 61-65
М.Жұмабаев Шығармалары Алматы «Жазушы» 1989 ж
3.А.Байтұрсынов.Шығармалары Алматы «Ана тілі» 1992 ж
