Жиындардың бірігуі мен қиылысуы

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: 5.3C Жиын

Мектеп: «Қ.Байсықов атындағыЖОББМ»КММ

Күні: Мұғалімнің аты-жөні: Жумагалиева Э.С

Сынып 5 сынып Қатысқаны: 18 Қатыспағаны:0

Сабақтың тақырыбы

Жиындардың бірігуі мен қиылысуы

Осы сабақта қолжеткізетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.4.1.2

жиындардың қиылысуы және бірігуі анықтамаларын білу;

5.4.1.3

берілген жиындардың қиылысуы мен бірігуін табу, нәтижесін символдарын қолданып, жазу;

Сабақтың мақсаты

Оқушылардың бәрі:

- жиындардың қиылысуы және бірігуі анықтамаларын біледі

-жиындардың бірігуі мен қиылысуын оқи және жаза алады,

- Эйлер-Венн диаграммасын қолдану арқылы жиындар арасындағы қатынастар сипатын бейнелей алады;

Оқушылардың көпшілігі:

- жиындардың бірігуі мен қиылысуын таба алады;

- нәтижесін символдарын қолданып, жаза алады;

Кейбір оқушылар: Эйлер-Венн диаграммасын қолданып, есептер шығарады

Бағалау критерийі

Білім алушы

- қиылысатын және қиылыспайтын жиындарды анықтайды;

-берілген жиындардың қиылысуын және бірігуін табады

- нәтижесін символдарын қолданып, жаза алады;

-Эйлер-Венн диаграммасын қолданып, есептер шығарады

Тілдік мақсаттар

- жиындар арасындағы қатынастарды сипаттай алады;

- символдарының қолданылуын түсіндіре алады;

- жиындарының бірігуі мен қиылсуын суреттеу тәсілі арқылы берілуін сипаттайды;

- Эйлер-Венн диаграммасын ып есептердің шешімін түсіндіре алады;

Лексика мен терминология

- жиын, ішкі жиын;

- жиынның элементі;

- тиісті, тиісті емес;

- бос жиын;

- oртақ элемент;

- жиындардың қиылысуы, бірігуі;

- Эйлер-Венн дөңгелектері;

Диалогтік

- А және В жиындарының ортақ элементтері барма?

- ... А және В жиындарының ортақ элементі болып табылады;- А және В жиындарының қиылысуы деп (АВ)…;

- А және В жиындарының бірігуі деп (А В)…;

Құндылықтарға баулу

Жауапкершілік, ынтымақ, шығармашылық, өзара құрмет, ашықтық

Пәнаралық байланыс

Жаратылыстану, бейнелеу, қазақ тілі, еңбек

Тақырып бойынша алдыңғы білім

Жиын және оның элементтері туралы біледі

Ішкі жиын ұғымын меңгеру; жиындар арасындағы қатынастардың сипаттамасын анықтау (қиылысатын және қиылыспайтын жиындар);

Сабақтың барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

ресурстар

Сабақтың басы

( 5 минут)

Ұйымдастыру кезеңі. (амандасу, сабақтың тақырыбы мен мақсатымен және күтілетін нәтижемен таныстыру)

Топқа бөлу.

Үлестірме қағаздардағы таңдаған суреттері бойынша сынып үш топқа бөлінеді:

1 топ: қиылсатын жиындар

2 топ: қиылыспайтын жиындар

3топ: ішкі жиындар

Үлестірмелі қағаздар

Сабақтың ортасы

( 27 минут)

Жаңа білім меңгеру- 10 мин

Оқушыларға ДЖИГСО әдісі арқылы оқулықтаң жаңа тақырыпты меңгереді:

1 тапсырма: І. Жиындардың қиылысуы.

2 тапсырма: II. Жиындардың бірігуі.

3тапсырма: ІІІ. Қиылыспайтын жиындардың қиылысуы мен бірігуі

Алдымен материалды өз бетімен оқып, жұппен талдап, топпен бөліседі, сосын сыныпта талқылап,

жиындардың қиылысуы және бірігуінің негізгі ұғымдарын дәптерге жазып алуы керек.

Оқушылардан жиындарға қолданылатын амалдарды Эйлер-Венн дөңгелектері арқылы бейнеледі.

І. Жиындардың қиылысуы.

Екі жиынның екеуіне де ортақ элементтерден ғана

тұратын жиынды сол жиынның қиылысуы деп атай-

ды.

А және В жиындарының қиылысуы мына түрде

жазылады: AABB.

1-мысал. A = {d, k, m, n, p};

B = {n, p, q, r, x, y};

AB = {n, p}; n(AB) = 2.

II. Жиындардың бірігуі.

Екі жиынның кем дегенде біреуіне тиісті элемент-

терден тұратын жиынды сол екі жиынның бірігу і деп

атайды.

А және В жиындарының бірігуі мына түрде жазы-

лады: AB.

2-мысал. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6};

B = {5, 6, 7, 8, 9}.

AB = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9}; n(AB) = 10.

ІІІ. Қиылыспайтын жиындардың қиылысуы мен бірігуі

5.11-суретте кескінделген E

және F жиындары – қиылыспайтын

жиындар. Олардың қиылысуы бос

жиын болып табылaды.

Ортақ элементтері жоқ жиындар да біріге

алады.

Мысалы, N = {a, b, c, d); P = {n, x, y} болса,

N P = {a, b, c, d, n, x, y} (5.14-сурет);

n(N P) = n(N) + n(P) = 4 + 3 ;

n(N P) = 7 .

Кез келген А және В жиындары үшін, егер В ⊂ А болса, A B = В,ал АВ = А.

Оқушылардан тапсырмаларды Эйлер-Венн диаграммасын пайдаланып орындауды сұралады.

Қалыптастырушы бағалау 1-2 тапсырмалар орындалуы «Басмармақ» әдісі арқылы оқушылар өздерің бағалайды

Интербелсенді тақта

Үлестірмелі қағаздар

Үлестірмелі қағаздар

Слайд

Үлестірмелі қағаздар

Слайд

Тапсырма-5 мин

Төмендегі келесі суреттер салынған үлестірме қағаздарын дайындап, оларды бір қораптаң саламын. Әр топтаң бір оқушы кез-келген үлестірме қағазды алып, ондағы жиындардың қиылысуы немесе бірігуін табады, бояп көрсетеді.

.

Қалыптастырушы бағалау топтар бір-бірін «Смайлик» арқылы бағалайды

Үлестірмелі қағаздар

Сергіту сәті «Жиындар шеруі»-2 мин

Мынау біздің А жиын (оң қолдарын көтереді)

Мынау біздің В жиын (сол қолдарын көтереді)

Мынау біздің С жиын (екі қолдарын көтереді)

Ортамызда ештеңе- бұл болады құр жиын

Бірігейік жиындар, айқастырып білекті

Бағалайық бірлекті

Оқулықпен жұмыс -10 мин

А деңгей: № 1053,1054

В деңгейі:№ 1056

С деңгейі: №1066

Сергіту жаттығуы

Оқулық

«Математика» Т.А.Алдамұратова, Алматы, «Атамұра-2017»

Сабақ соңы

(10 минут)

3 мин

Қалыптастырушы бағалау тапсырма -10 мин

Оқу мақсаты 5.4.1.5 жиындар арасындағы қатынастардың сипаттамасын анықтау (қиылысатын және қиылыспайтын жиындар); 5.4.1.3 берілген жиындардың қиылысуы мен бірігуін табу, нәтижесін ∪, ∩ символдарын қолданып жазу.

Ойлау дағдыларының деңгейі : білу және түсіну, қолдану , жоғары деңгей дағдылары

Бағалау критерийі: Білім алушы

- қиылысатын және қиылыспайтын жиындарды анықтайды;

-берілген жиындардың қиылысуын және бірігуін табады

- нәтижесін символдарын қолданып, жаза алады;

-Эйлер-Венн диаграммасын қолданып, есептер шығарады

1-тапсырма

Қай суретте: i) қиылысатын жиындар; ii) қиылыспайтын жиындар көрсетілген?

Дескриптор: Білім алушы - қиылысатын жиындарды табады; - қиылыспайтын жиындарды табады.

2-тапсырма

𝐴 = {𝑎,𝑏,𝑐,𝑑, 𝑒,𝑓},𝐵 = {𝑏,𝑑,𝑘,𝑙},𝐶 = {𝑚,𝑛,𝑐,𝑙,𝑒},𝐷 = {𝑙,𝑠,𝑚,𝑒,𝑏,𝑎} жиындары берілген.

Табыңыз: a) A және D жиындарының бірігуін; b) В және С жиындарының бірігуін; c) А және В жиындарының қиылысуын; d) С және D жиындарының қиылысуын.

Эйлер-Венн диаграммасын қолданып, бейнелеңіз

Дескриптор: Білім алушы - берілген жиындардың қиылысуын анықтайды; - берілген жиындардың бірігуін анықтайды; - нәтижесін символдарын қолданып жазады.

Бағалау критерийі: Білім алушы: Эйлер-Венн диаграммасын қолданып, есептер шығарады.

3-тапсырма

5 сынып оқушыларының арасында олардың нені: балмұздақ немесе шоколадты көбірек жақсы көретіні жөнінде сауалнама жүргізілді. Сауалнама нәтижесі төмендегі суретте көрсетілген.

Келесі сұрақтарға жауап беріңіз:

a) Неше оқушы балмұздақты жақсы көреді?

b) Неше оқушы шоколадты жақсы көреді?

c) Балмұздақты да, шоколадты да жақсы көрмейтін оқушылар бар ма?

d) Тек қана балмұздақты жақсы көретін оқушылар саны?

e) Тек қана шоколадты жақсы көретін оқушылар саны?

f) Сауалнамаға барлығы неше оқушы қатысты?

Дескриптор: Білім алушы

- әр жиын үшін мәліметтерді анықтайды;

- жиындардың қиылысуында көрсетілген мәліметтерді қолданады;

- сауалнамаға қатысқан оқушылардың санын анықтайды

Сабақты қорытындылау

Рефлексия: «Тақтадағы граффити»

Бұл әдіс арқылы оқушылардың нені түсінгенін, нені түсінбегенін, нені білгісі келетінін анықтап, келесі сабақты жоспарлауда оқушылардың жазған ойларын ан туған қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін пайдаланамын.

Үлестірмелі қағаздар

Үлестірмелі қағаздар

Үлестірмелі қағаздар

Әр түрлі стикерлер

Саралау

Бағалау

Денсаулық пен қауіпсіздік техникасын сақтау

Сабақ өткізу барысында ДЖИГСО, жеке, жұптық, топтық белсеңді оқу тәсілдерін пайдаланамын. Тақырыпты меңгеру үшін оқушыларға тілдік мақсаттың лексика және терминология, диалогтік тармактарын пайдаланамын

Топтап жұмыстану арқылы қабілеті жоғары оқушылар басқа оқушыларға көмектесе, түсіндіре отырып мақсатқа бірге жетеді. Сабақты бекіту тапсырмалары беріледі.Сабақтың соңында қалыптастырушы бағалау кезінде үш тапсырма беріледі, рефлексия кезеңінді «Тақтадағы граффити» әдісі арқылы қорытылаймын.

Теорияны қайталау бөліміндегі сұрақтарға жауап беруі бойынша, жеке, топтық тапсырмаларын орындауы бойынша бағаланады. Тапсырмалар, есептер шығаруда А,В,С деңгейлік тапсырмалар орындалуын қадағалаймын және кейбіреулерге үшін қосымша есепттер ұсынамын. Қалыптастырушы бағалауға жетелеу мақсатында «Бағдаршам», «Басбармақ», «Смайлик» ауызша мадақтау әдістерін қолданамын.

Оқушылардың партада орналасуын, техникалық қауіпсіздігін қадағалаймын. «Жиындар шеруі» сергіту сәті дене қимылдары арқылы өткіземін.