"Жиындарды? бірігуі. Жиындарды? ?иылысуы" математика п?нінен ашы? саба?

Күні:

Сыныбы: 6

Пәні:Математика

Сабақтың тақырыбы: Жиындардың бірігуі.Жиындардың қиылысуы

.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға жиынның бірігуі және қиылысуы туралы түсінік беру.

Міндеттері:

Білімділік: Оқушыларды жиындардың бірігуі және қиылысуы,белгілеулері және жиындардың бірігуін,қиылысуын таба білу,геометриялық фигуралардың бірігуін және қиылысуын таба білуге,берілген есептерді шығара білу дағдыларын қалыптастыру

.

Тәрбиелік: Оқушыларды шапшаңдыққа,іздемпаздыққа,өз бетімен жұмыс жасауға,белсенділікке тәрбиелеу.

Дамытушылық: Оқушылардың ой-өрісін,сөздік қорын,логикалық ойлауын,танымдық қабілеттерін дамыту.

Көрнекілігі: таблица,геометриялық фигуралар.

Сабақтың типі: Аралас

Сабақтың әдісі: Эвристикалық,көрнекілік,практикалық.

Жаңа технология.Дамыта оқыту.Сын тұрғысынан ойлау стратегиясы.

Сабақтың құрылымы: I Ұйымдастыру

II Үй тапсырмасын тексеру

III Өткенді еске түсіру

IV Жаңа материалды түсіндіру

V Есептер шығару (логикалық есептер)

VI Бағалау

VII Үй тапсырмасы

VIII Бекіту

IX Қорытынды

Ұйымдастыру: а)Оқушылариен сәлемдесу,түгендеу

ә)Сабаққа дайындығын тексеру

б)Оқушылардың назарын сабаққа аудару

Үй тапсырмасын тексреу:

№252

А ={1;3} В ={3;5;9} С ={7;11;15} Д ={10;21} жиындарының қайсысы F ={2;3;5;9;10;21} жиынының ішкі жиыны?Белгілеулерін пайдаланып жазыңдар.

В= {3;5;9} Д={10;21}

3є F 10 є F

5 є F 21 є F

9

В және Д жиындарының элементтері F жиынына тиісті болғасын В және Д жиындары F жиынының ішкі жиыны болады. ВcF Д cF

№256

Жиындар қалай аталады?

1.1-ге және сол санның өзіне тең әр түрлі екі ғана бөлгіші бар натурал сандар жиыны?

Жай сандар

2.2-ге қалдықсыз бөлінетін сандар жиыны?

Жұп сандар

3.Алымы 1-ге тең бөлшектер жиыны?

Дұрыс бөлшектер

4.Бірліктерденде кіші разрядтары бар ондық жүйеде жазылған сандар жиыны?

Ондық бөлшектер

Өткенді еске түсіру.

Оқушылар кәне бәріміз бері қарайық.Біздер алдыңғы сабағымызда жиын ұғымы,ішкі жиынмен таныстық.Енді өткен сабағымызды еске түсірейік.

1.Жиын ұғымын қалай түсінесіңдер?Мысал келтір.

Жиын ұғымы белгілі бір қасиеттерге ие,белгілі бір заңдардылықтары бойынша біріккен,обектілер немесе нәрселерді түсінеміз.

2.Жиын элементтері...?

Жиынды құрайтын обектілер немесе денелер жиын элементтері деп атайды.

3.Жиынды,жиын элементтерін қандай әріптермен белгілейміз?

Жиынды латынның бас әріптермен белгілейміз ал,элементтерін кіші әріптермен белгілейміз.

4.а є А а элементі А жиыны тиісті.

с ¢ В с элементі в жиыны тиісті емес.

В c А В жиыны А жиынның ішкі жиыны.

5.Жиындағы элементтер сонына қарай қандай жиындар болып бөлінді?Мысал келтір.

(шектеулі,шектеусіз жиындар)

6.Бос жиын дегеніміз?

Бірде-бір элементі жоқ жиын

7.Ішкі жиын дегеніміз?

В жиынның элементтері А жиынына тиісті болса онда В жиыны А жиынның ішкі жиыны.

Жаңа сабақтың тақырыбын хабарлау.

Оқушыларды сабақтың мақсатымен таныстыру.

Жаңа материалды түсіндіру.

Кәне оқушылар бәріміз бірге қарайық.

А

В

Мына1.20-суретте үшбұрыш және дөңгелек кескінделген.Үшбұрыш

Нүктелерін А жиыны,ал шеңбер нүктелерін В жиыны деп алып осы А және В жиынын қарастырайық.Суретте дөңгелектің боялған бөлігіндегі нүктелер жиыны А жиынынада,В жиынынада ортақ нүкелер.Сонда дөңгелектің боялған бөлігіндегі нүктелер жиыны А жиыны мен В жиынының қиылысуы.

Белгіленуі: А В, -қиылысу белгісі.

Екі жиынның қиылысуы деп сол екі жиынның екеуінеде тиісті элементтерден ғана тұратын жиынды атайды.

Мысалы:

С Д

С= {4;7;9;18} Д={2;10;7;18} болса,онда олардың қиылысуы

С Д ={7;18}

Егер А және В жиындарының ортақ элементтері болмаса,онда олардың қиылысуы бос жиын болады. А

Жиындарды бірігіуі:

В К С

L 1.22-суретте АВСД квадраты және ЕСF үшбұрышы кескінделген. АВСД квадратының нүктелерін К жиыны деп,ал ЕСF үшбұрышының нүктелерін L жиыны деп алайық.Енді АВСF квадрат нүктелерінің жиыны АВСД квадраты нүктелерінен,яғни

А Е Д F К жиынының элементтерінен және ЕСF үшбұрышы нүктелерінен яғни

L жиынының элементтерінен ғана тұрады.Сонда АВСF төрт бұрышының нүктелерінің жиыны К жиынымен L жинының бірігіуі.

Белгіленуі:К L, жиындардың бірігу белгісі.

Екі жиынның бірігуі деп әр бір элементі сол екі жиынның кем дегенде біреуіне тиісті болатын жиынды атаймыз.

Мысал:

N P N ={а,в,с,д,е} Р={д,е,х,у}болса,онда олардың бірігіуі NUP= {а,в,с,д,е,х,у}

Есептер шығару:

№263.

Дәптерге 1.24-суреттегі жиындардың кескіндерін салыңдар .Жиындардың қиылысуын бояп көрсетіңдер.

А

В

С Д

А

F

Е

№264

4624 санындағы цифрлардың Е жиынын және 45695 санындағы цифрлардың F жиынын элементтерімен жазыңдар.

а)Е және F жиындарының қиылысуын элементтерін жаз

б)Е және F жиындарының бірігу элементтерін жаз

Е={4;2;6} F ={4;5;6;9}

Е F={4;6} ЕF={4;2;6;5;9}

№265

1.25 суретте Эйлер Венн дөңгелектерімен А және В жиындары А В кескінделген .

а) А жиыны ә)В жиыны б)АВ г) АВ элементтерімен жазыңдар.

А={1;5;7;3;9;6} В={2;4;3;9;6}

АВ={3;9;6} АВ={1;7;5;3;9;6;2;4}

№267

Қиылысуы кесінді құрайтын,ал бірігуі төртбұрыш құрайтын екі үшбұрыш салыңдар.

В Д

А С

№266

Қиылысуы а) нүкте ә)кесінді б)бос жиын болатын ЕF және KL кесінділерін жүргізіңдер.

E F

Е L E K F L

O K L

K F

EF EF

E

№273

1. 56 санының бөлгіштерінің Х жиынын

2. 32 санының бөлгіштерінің У жиынын

3. Х және У жиындарының қиылысуындағы ең үлкен сан 56 және 32 сандары үшін қалай аталады.

Х Х

У 56,32 сандарының ЕҮОБ (8)

Логикалық есептер.

1. Студент бір күнде 800 теңге жұмсағанда30 күнге жетеді,аләр күні 600 теіге жұмсағанда неше күнге жетеді?

Ж: 40 күнге

1. Үйін ұрылар торауылдап жүргенін білген кемпір үйдің ішінде отырып былай дейді:

Сапырып-сапырып Сарманға бер

Құйып –құйып Құрманға бер

Есіктегі екеуге бер

Төрдегі төртеуге бер

Өзің іште маған бер

Мұны естіген ұрылар үй іші толған кісі екен әрі бізден 2 есе артық екен деп кетіп қалыпты.Кемпір тапқырлығымен ұрыларды осылай қорқытыпты.Сонда келген ұрылар саны нешеу?

Ж:5 ұры

3)Бір қариядан неше балаңыз бар деп сұрағанда:Ұл мен қызымның саны бірдей.Әр ұлымның 3 қарындасы бар дейді.Сонда ұарияныіһң қанша баласы бар?

Ж: 3 ұл,3қыз

4)Ұзындығы 135 см сымды біріншісі екіншісінен 2 есе артық етіп екі бөлікке бөлген.Әр бөліктің ұзындығын тап?

Ж.90 см, 45см

5)Асхат пен мәди 5 тоқаш сатып алды.Мәди 1 тоқашты 6 мин жесе,ал Асхат 1 тоқашты 4 мин жеді.Балалар тоқашты бірдей уақытта жеп бітірді.Мәди,Асхат неше тоқаштан жеді?

Ж: М-2, А-3

Бағалау:Сабаққа жақсы араласып отырған оқушылардың жетістіктерін мадақтап,кемшіліктерін айту.

Үй тапсырмасы:

Бекіту: Жаңа технология.Дамыта оқыту соның ішінде сын тұрғысынан ойлау стратегиясы.Оның мақсаты сендердің танымдық қабілеттеріңді дамыту.

Мен мына парақтарды таратам,соған бүгінгі сабақта не үйрендіңдер соны жазыңдар.

Жиын ұғымы

Жиын элеметтері

Жиын.Жиынның

бірігуі,қиылысуы Шектеулі,шектеусіз

Жиынды латынның үлкен әріптерң,элементтерін кіші әріптер

А,В,С,Д а,в,д,с

Жиын элементтерін {} жақшаның ішіне жазу

Жиынның бірігуі,қиылысуы

белгілеулері

Қортынды: Сонымен оқушылар біз бүгін жиындардың бірігуімен,қиылысуымен,олардың белгіленуімен таныстық.

Осымен сабағымыз аяқталды.Сау болыңыздар!