Тригонометриялық функциялардың туындыларына есептер шығару

Жумагалиева Эльмира Садыковна математика пәні мұғалімі

Қ.Байсықов атындағы орта жалпы білім беретін мектебі

Тригонометриялық функциялардың

туындыларына есептер шығару

/ашық сабақ 10 «а» сынып/

Өткізген : математика пәні мұғалімі

Жумагалиева Эльмира Садыковна

Сабаққа әістемелік түсінік беру

Ұстаздың алға қойған мақсаттарының бірі оқушы белсенділігін арттыру, олардың іс-әрекеттерін басқару арқылы іздестіру, ой-таласын туғызу. Оқушылардың қабылдау ,түсіну әрекеттерін дамытуда , қалыптастыруда математика сабақтарының маңызы зор.

Мен өзімнің 10 «а» сыныпта «Тригонометриялық функциялардың туындыларына есептер шығару» тақырыбына өткізген қысқа мерзімді сабақ жоспарын Күнтізбелік жоспар, ОМЖ, А.Әбілқасымова, оқулығы алгебра пәні бойынша құрастырдым. Тақырыпты түсіндіруге топпен жұмыс жасау тәсілін қолдандым, оқушыларды сыни тұрғыда ойлауға жетілдіріп, бағалаудың түрлерін пайдаланып, жұппен топпен жұмыстану арқылы оқушылар арасындағы көш басшылық пен дарындылықты анықтадым. Әр оқушының сабаққа белсене қатысуын қамтамасыз ету үшін топпен жұмыс жасап, білім деңгейлері әртүрлі оқушыларды жұптастыруға баса назар аудардым. Бұл тәсілдердің басты ерекшелігі – оқушы өз бетімен ізденіп, шығармашылықпен жұмыс жасайды, оның сабаққа деген ынтасы, қызығушылығы артады.

Күні: 10. 02. 2016ж					Алгебра 10 «а» сыныбы
Сабақтың тақырыбы			Тригонометриялық функциялардың туындыларына есептер шығару
Сабақтың мақсаты			Функциялардың туындыларын табуға есептер шығарып машықтандыру, алған білімдерін тереңдету,жинақтау, жүйелеу. Оқушылардың ой-өрісін кеңейту, пәнге қызығушылығын арттыру.
Күтілетін нәтиже			А. Туынды формуласын біледі В. Дифференциалдау ережелері мен туындыны табу формулаларын қолданып орташа деңгейдегі есептер шығара біледі. С.Күрделі функция формулаларын біледі есеп шығаруда орынды пайдалана алады.
Сабақтың түрі:					Практикалық сабақ
Сабақтың көрнекілігі:					Интерактивті тақта, үлестірмелі материал, тест тапсырмасы, жеке бланк
Пән аралық байланыс:					Қазақ тілі, педагогика,география, физика.
Сабақтың кезендері:					І. Ұйымдастыру кезеңі: а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу – 1 минут II. Үй жұмысын тексеру: № 232-233 – 4 минут ІІI. Негізгі бөлім: а) Ой қозғау – 5 минут ә)Деңгейлік тапсырмалар– 7 минут б) Тест тапсырмалары – 8 минут в) Тақтада орындалатын жұмыс-7минут Сергіту сәті-3минут г) Бастапқы функцияны табу– 5 минут IV. Сабақты қорыту: 3минут V. Оқушынын білімін бағалау – 1 минут VI.Үйге тапсырма беру – 1 минут
Сабақ эпигрофы					2слайд: “Мейлі, сені бір түгелі, жүз ұстаз баулысын – егер өзіңді өзің көндірмесең, өзің өзіңнен талап ете білмесең, олар да дәрменсіз...”
Сабақтың барысы:					1-б “Формулалар ағашы” 2-б “Білімділер қаласы” (деңгейлік тапсырмалар) 3-б “Туындымды тауып көр!”(берілген функцияның туындысын табу) 4-б“Зеректер қаласы” (бастапқы функцияны табу)
Ұйымдастыру		уақыт			Мұғалімнің іс әрекеті	Оқушының іс әрекеті
		1мин Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер			Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу 1.Қарапайым туынды 2.Күрделі туынды 3.Тригонометриялық туынды /парақшалармен / топқа бөліну	Әр оқушы өз тобын тауып орналасу
Үй жұмысын тексеру		3-4 мин			Слайдпен тақтада жауабы №232 а) =cos2x-sin2x-cosx=cos2x-cosx ә)=2x ctgx- б)= cos2x-sin2x-sinx=cos2x-sinx в)= 2x tgx+ №233 а) =sin2x+10 ә)=sin2x-x б)=10cos2x(sin2x-3)4 в)= 4(2х+сosx)3(2-sinx)	Сағат тілі бағытымен дәптерлерін алмастырып тексеру
Негізгі бөлім:	5 мин				Ой қозғау Формулалар ағашы	Топпен жұмыс Әр топ постерге формулалар жазады Туындылар формуласын жазу білгендерінше
	7мин Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету				Деңгейлік тапсырмалар Білімділер қаласы 1-деңгей А тобы f(x)= 3х6+2х f(x)= 3х6-12х f(x)=х5+√х f(x)=cosx+7x f(x)=6x3+sinx 2-деңгей В тобы f(x)=(4-3x)10 f(x)= f(x)=sin2x+8x2 3-деңгей С тобы f(x)= (9x2+7x9)5 f(x)= f(x)= x2-4x+2 x0 =1 болғандағы жанама теңдеуін жаз	Оқушылар өз деңгейлеріне қарай тапсырмаларды таңдайды:
Тұсау кесер	7мин АКТ				Эл Оқулықпен жұмыс №172 есептер жинағынан	Жеке жұмыс
Сергіту сәті	3мин Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу.				Телефондағы сыңарыңды тап	Телефонның біреуінде тапсырма екіншісінде жауабы екі оқушы бірін бірі табу
	8мин Талантты және дарынды балаларды оқыту.				1-нұсқа у= 7х5 а)12х4 в) 35х6 с)35х4 д) 7*5х у=0,5х4+х а) 2х5+1 в)4,5х3+1 с)2х3+1 д) 4х3+х у=х4 а)4х3 в)16х4 с)х3/3 д)4х5 у=х6+3 а) 6х5+ 3/ в) 6х5+3/2 с)6х5+6 д) 6х5 у= 1/х2 а) -2/х2 в)-2/х с) 1/2х д)1/2 2-нұсқа у=3х9 а)27х9 в)27х8 с) 12х8 д12х10 у=3х5-2х а)8х4-2 в) 15х4-2х с)15х4-2 д)15х-2 у= sinx+cos2x a) cosx-2sin2x в) cosx+sin2x c) sinx+2sin2x д) cosx-sin2x у=tg4x+sin3x a) в) tg4x+3sin3x c) sinx+2sin2x д) cosx-sin2x у= сos(3x+5) а) 3sin(3x+5) в) 5соs(3х+5) c) 3sin(3x- 5) д) ) 5соs(3х-5)		1 нұсқа 1.с 2.с 3.а 4.в 5.в 2 нұсқа в с а а а
Қорытынды				3мин	Бастапқы функцияны тап Тақтада орындалатын жұмыс: 1. .............................................34х16 2. ...................................... 3. ............................................... 4. ................................... 5. .....................................	Қандай функцияның туындысы
Бағалау		2мин Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.			Бағалау парақшасы Оқушы аты-жөні Үй тапсырмасы Формулалар ағашы Деңгейлік тапсырма Оқулықпен жұмыс Тест тапсырмасы Бастапқы функцияны тап Қорытынды баға
рефлексия				4мин	«Мадақтау сэндвичі» 1 бөлік – позитивті комментарий, не ұнады; 2 бөлік – сындарлы сын, не нәрсеніжақсарту керек; 3 бөлік – келешекке арналған комментарий: маған ұнады, бірақ келесі жолы...	Оқушылар өз ойларын жазады
Үйге тапсырма					«Еліміз еңселі болсын десек -шәкіртіміз білімді болсын» деп сабағымызды аяқтаймыз №173 формула жаттау	Күнделіктеріне жазып алу

Өз сабағымды бағалауым

Сабақ күндегіше ынтымақтастық атмосферасын қалыптастырудан басталып өздері алған шағын парқшалар арқылы өздері топқа бөлумен жалғасты. Үй тапсырмаларын тақтамен тексергеннен соң әр топ бірігіп формулалар ағашын салу арқылы тақырыпты еске түсірді , бұл жерде мен осы постер арқылы оқушылардың қызығушылығымен қатар өз беттерінше сабақ тақырыбын қайталауына ықпал жасадым. Одан соң сыныпты бағалау парақшасымен таныстырып өттім. Осыдан сыныпқа тақырып туралы шағын түсінік бере отырып әр топтың тапсырмалары айтылды Бұл жерден мен топпен жұмыстану және топ ішіндегі көшбасшылықты көрдім. Оқушылар тегістей жұмыстануға тырысты. Оқулықпен жеке, жұппен жұмыстану кезінде топ ішіндегі тығыз байланысты байқадым, оқушылар өз ара сабаққа түгел қатысуға бір-біріне ықпал жасады. Сергіту кезінде бұл сыныпқа жас ерекшеліктері мен жаңа заман талабына сай телефон арқылы «сөйлесетін жұбыңды тап» деген ойын тәсілін қолдандым бұл кезде оқушылар 1-шіден Формула сыңарын тапса 2-ші жағынан қызығушылықтары жоғары болды. Сәкестендіру тест кезінде оқушылар белсенділік танытты.Үй тапсырмасы беріліп түсінік жұмысы жүргізілгеннен соң рефлексия жазуға кірісті. Бұл сабақтағы рефлексияның өзгеше болғаны және оқушыларға ұнағаны көңіл күйлерінен байқалды. Онда оқушылар бүгінгі сабқтың қызықты өткендігі, сергіту сәтінің ұнағандығы, формуланы өз беттерінше еске түсіргендігі, сәкестік тестінің ерекше болғанын жазған.

Бұдан мен өзімнің бүгінгі сабағымның мақсатына жетіп оқушылардың толық сабақты меңгергенін байқадым. Сабаққа қатысқан әріптестерімде сабақтың өтілу барысының ұнағандығын айтты.

І модуль - . Оқу мен оқытудағы жаңа тәсілдер.

Қалай оқу керектігін үйрету. Жүйелі ойлануға үйрету. Өзін-өзі тану әдісі ретінде оқуды жақсы көрту. Білім міндеттері қоятын талаптарды түсінуге, стратегияларын әзірлеуге және ойластыруды үйрету. Сыныпта оқуды үйрететін білім ортасын құру нені оқу керектігін түсіну, оқу нәтижесінің бағалай мүмкіндігінің тууы, оқу үдерісін қалай құрылымдау қажет екендігі туралы ұғымның қалыптасуы. Әр сабақта оқушы оқу үдерісінің барлық аспектілеріне белсене қатысуы керек. Жұмыс үдерісінде мақсатқа жету жүйесін енгізу. Кері байланыс әдісімен өз білімін қадағалауға және бағалауға көмектесу. Білімде тәуелсіздікті қамтамасыз ете оқыту. Диалог құру топтық әңгіме, зерттеушілік әңгіме, әңгіме дебат барысында. Түрткі болатын, сынақатн өткізу, қайта бағыттау сұрақтары қою.

ІІ-модуль. Қалай оқу керектігін үйрету. «Өзін –өзі реттеу» үдерісі

Метатанудың үш өлшемді құрылымы: өзін оқушы деп білу, мақсаттар мен тапсырмаларды білу, түсіну, бағалау, тапсырманы орындауда қажетті стратегшияларды білу және оның мониторингі. Орман өсіру үрдісі оқушылардың тапсырманы орындауға итермелеуі. Жером Брюнер. Оқушыларға жол көрсету біртіндеп азйып, оқу тәуелсіз сипат алып, өздігінен треттелетін болады. Оқушылардың пікірін назарға алу. – қабылдаушының көзқарасы тұрғысынан оқудың не екендігін түсіну, жеклеген оқушылар мен топтар үшін оқуды қалай жақсарту керек екендігін түсіну.... оқушының оқу мен оқыту туралы пікірін ескерту, қауіпсіз диалог құрудың мүмкіндіктерін анықтау.

ІІІ-модуль. Сыни тұрғыдан ойлану.

Релеванттық ақпараттар жинау, дәлелдерді сыни тұрғыдан талдау мен бағалаау, кепілдендірілген шешімдер мен жинақталған қорытындылар, ауқымды тәжірибе негізінде болжамдар мен ұсыныстарды қайта қарау. Балалардың жеке басының тәжірибесіндегі дәлелдерге мән беруге ынталандыру. Сыни тұрғыдан ойлаудың дағдылары: Бақылау, талдау, қорытынды, интерпретация. Зерттеушілік әңгіме, дәйектеу, диалогтық оқыту, қолдау. Диалогтық педагогика – балалар мен мұғалімдердің жаңалық ашу мен оқуда өзара қарым қатынас құруы. Мерсер бойынша сыныпта талқылаудағы дәлелдің үш түрі: пікірталастық әңгіме, комулятивтік әңгіме, зерттеушілік әңгіме туып отырады. Рефлексивті оқыту: балаларды ңне үйренгені туралы сыни тұрғыдан ойлауы. Балалрдың сыни тұрғыдан ойлауы үшін негізгі қажеттіліктер:Ұтқырлық, сыңаржақты болмауы, Пайым болуы, Тәртіп, Өзіндік сана сезім. Сыни тұрғыдан ойлайтын оқушылар белсенді болады.

ІҮ. Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.

Бағалау- одан арғы оқу туралы шешімді қабылдаумақсаттымен оқытудың нәтижелерін жиынтықтайға бағытталған қызметті белгілеу үшін қолднылатын термин. Формативтік бағалау – оқыту үшін бағалау - оқытуды әдістерді және осы мүмкіндіктерді іске асыру түрлерін жақсарту мүмкіндіктерін анықтауға бағытталған бағалау және жиынтық бағалау – Егер бағалау мақсаты баға қою немесе серртификаттау немесе оқудың алға жылжуын тірекеу үшін қорытынды шығару . Кері байланыс жетістікке жеткенін көрсетеді және уәж болып табылады. Болжау және сұрыптау.- оқушылардың білім мен дағдыларын бағалау арқөылы мұғалімдер олардың болашақтағы мінез құлқы мен дамуын болжайды. Бағалаудың барлық түрлері : бақылау, алынған мәліметтердің интерпретациясы (логикалық қорытындысы), бұдан арғы іс әрекетті анықтау үшін қолданылуы мүмкін шешімдерді қабылдау. Оқыту үшін бағалау – бұл білім алушылар өздернің оқудың қандай сатысында тұрғанын, қандай бағытта даму керек екендігін және қажетті деңгейге қалай жету керек екендігін анықта үшін оқушылар мен олардың мұғалімдерінің қолданатын мәліметтерді іздеу және түсіну үдерісі. Оқуды бағалау кезінде оқушылар жетістіктерінің белгіленген нормаларымен немесе бірдей жастағы оқушылардың қол жеткізген деңгейімен арақатынасы салыстырылған соң қорытынды жасалады.

Ү. Талантты және дарынды балаларды оқыту.

Фриман – есте сақтау және білім: олардың есте сақтау қабілеттері жоғары болады, ақпаратты біліп қана қойймай пайдаланады. 2. Ойлау қабілетінің жылдамдығы. олар жоспарлауға көп уақыт жұмасуы мүмкін бірақ жоспардың жүзеге асуына тез жетеді. 3. өз білімін жетілдіру . олар оқыту үдерісінің қалай жүретіндігін басқалардан гөрі жақсы біліп, өздерінің оқуын реттей алады. Мәселені шешу: олар ақпаратты толықтырып, олардың қайшылықтарын анықтап, мәніне тезірек жетеді. Икемділік : басқаларға қарағанда олардың ойлау қабілеттеріжақсы ұйымдасытырылған, дегенмен олар оқуда және проблемаларды шешуде балама шешімдерді көріп қабылдай алады. Күрделілікке деген сүйіспеншілік : қызығушылығын арттыру үшін олар күрделі ойын мен тапсырмаларға ұмтылады. Шоғырлану : ерте жастан бастап ерекше қабілеттерін ұзақ уақытқа шоғырлау қабілеттері бар Ерте символдық белсенділік: олар ерте жасынан сөйлей жаза , оқи бастайды. Тапсырманы кеңейте беру, тереңдете оқыту, кең көлемді жобаларнемесе зияткерлік тапсырмалар қажет. Мейер үш түрлі өзгеріс енгізуді жөн көрген : мазмұнына өзгерістер енгізу, қолданылатын әдістерді өзгерту, оқу мәнмәтініндегі өзгерістер. Эйр сапалы тапсырмалар беру керек

ҮІ. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай оқыту, оқу.

Жан Пиаже, Джин Пиагет, Мария Мотессори Кіші жастағы балалар дәл өзін қоршаған ортамен және адамдармен әрекеттесу кезінде оқу және даму жүзеге асады. Джером Бруннер жаңалық ашу арқылы оқу маңызды деп атап көрсетеді. Оқытуда Гуманистік тәсілдерді қолдану. Балалардың сөйлеу білуі. Метасананы дамыту. Выготский саналы рефлексивтік бақылау және білімді кемелдендіре игерумектепте оқытудың аса маңызды фактісі болып табылатынын түсіндірген. Флейвел оқыту үдерісін ұғыну деңгейіне ауыстыра алса , онда біз балаларға ойлау үдерісін жақсыінуге өзінің оқуын бақылауы мен ұйымдастыруынигеруге көмек бере алар деік. Үлкенірек балалар Меткогнитивті ақпаратты көптеген мөлшерде игергендіктен олардың үлгерімі жоғарырақ болады. Метасананы оқытудың жолдарының бірі – ойлау тілін анық етіп жасау, оны сабақ жоспарына және сыныпта талқылауға қосу:- бүгін біз сабақта .... туралы ойлаймыз. Бұл сабақ ...... туралы. Не туралы ойладық:.. деген сауалдар ойбағдар бола алады. пайдаландырылған терминге оқушыларға анықтама беруді ұсыну қажет. Ұқсасатық бойынша ойлау қабілеті – адамның санасы және білім алуы үшін өте маңызды. Ұқсастық бойынша ой жүгірту - ой жүгіртудің жоғарғы жеңгейлі дағдалары, оларға проблемалармен табысты жұмыс істеуге мүмкіндік береді, әр түрлі мәнмәтіндерден алынған ақпараттарды ьпайдалану арқылы оқыту мен білімді жаңа жағдайларға орайластыру қажет. Шығармашылығын дамыту. Шығармашылық үдеріске, өзіндік идеяларды дамытуға мемесе өндіруге көңіл болу қажет.

ҮІІ Оқытудағы басқару және көшбасшылық.

Мұғалім оқу қоғамдастығының бір бөлігі болып саналады.Ұжымдық және кешеннді тәсіл қажет. Мұғалім көшбасшылық қасиеттерін көрсетеді. Мұғалім дамыту жұмысының көшбасшысы.- басқаларды серіктестікке тартып, рефлексия мен өзін өзі бағалауға қатыстыратын тапсырмалар береді. Сапалы даму жұмысына жаңа технологияларды қолдану, бағалау, талқылау, және шолу жатады. Нәтижелері практикалық бағыта әртүрлі болады Оқөушылар мектеп басқаша бағытта жұмыс істеуге үйренеді.