Конспект урока математики "?зынды? ?лшемдері"

Жаныспаева Б?тима

Сар?ан ауданы

К. ?азыбаев атында?ы орта мектеп

Саба?ты? та?ырыбы: ?зынды? ?лшемдері

Саба?ты?  ма?саты:

Білімділік: О?ушыларыды? математикалы? ой –?рісін ке?ейту, іздену ?абілеттерін,  саба??а ?ызы?ушылы?ын арттыру,  ?мірде кездесетін ?иыншылы?тарды о?ушыны?  ?зі шеше білуіне  ы?пал жасау.

Дамытушылы?: О?ушыларды шы?армашылы?, логикалы? ойлау ?абілеттерін ж?не с?йлеу м?дениетін дамыту;

Т?рбиелік. ?аза? хал?ыны? салт-д?ст?рлерін насихаттай отырып, ту?ан елге деген с?йіспеншілігін арттыру. О?ушыларды ?лтжандылы??а, адамгершілікке,  саналылы??а т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі: пысы?тау саба?ы

Саба?ты? типі: сайыс саба?

К?рнекіліктер: санды?ша, асы?, слайдтар, карточкалар.

Саба?ты? барысы

1. ?йымдастыру
2. ?й тапсырмасы

І б?лім. ?аза?ты? байыр?ы ?лшем бірліктері

            І топ.

1. Бір п?т шамамен (16,38кг)
2. Бір ш?кім т?з (12,5г)
3. Бір ?айнатым шай (6,5г)

          ІІ топ

1. ?озы  к?ш жер(14,5 км)
2. К?згі к?ш жер (25,5 км)
3. 1 шакырым (1км)

         ІІІ топ

1. Ат шаптырым (30 м)
2. Тай шаптырым(15м)
3. Ар?ан бойы (7-8м)

ІІ б?лім. Шы?армашылы? ж?мыс.

І топ. «Ж?зтайла?» ж?мба?ы

М.?уезовты? «Т?нгі сарын» пьесасында?ы  «Ж?зтайла? » атан?ан  бас кейіпкер келіншек-Бибіш ханым ?мірде шын бол?ан ?йел. Оны? аны? аты Б?тіш. Б?тішті? к?йеуі Тарба?атай тауы баурайында?ы ке? байта? А?сауыт жерінде ал?аш рет а? тастан ?алап к?к к?мбезді сауда сарайын  салдыр?ан аса іскер бай адам, Айтм?хамбет деген саудагер. А?ылына к?ркі сай  Б?тіш с?луды? есімі б?л ??ірге А?б?тіш деген атпен жайылып тара?ан. Ал, А?б?тіш б?кіл  Семей  ша?ары мен оны? ма?ында?ы  елге  «Ж?зтайла?»  атымен  м?лім бол?ан.

         «Т?нгі сарын» пьесасында?ы  та?ы бір танымал кейіпкер Сапа  м??алім мен  оны? ынты? –зарына айнал?ан Ж?зтайла? ханым арасында  мынадай с?здер ?тсе керек. 

Сапа м??алім: ??рметті Бибіш ханым! Не ?ыл?ан  с?лу, не ?ыл?ан  н?р с?улелісіз. А? ж?зі?ізден соншама н?рлы да сырлы сипаты?ыз сайма сай А?б?тіш аты?ызды ?андай ?атігез адам «Ж?зтайла??а» ?айтып ?ана айырбастады екен деп ?айранмын.

Ж?зтайла?: Сапа м??алім,  ?зі?  салма?тай аны?тап айтшы А?б?тіш аты аны?ында неше тайла??а татуы м?мкін.

Сапа м??алім: Сіздей ай ж?зді асыл аруды малмен ба?алауды? ?зі ?иянат ?ой, мені?ше,  мы? тайла?та аз.

Ж?зтайла?: Аны?ында,  Айтм?хамбет бай мені? ?кеме 100 тайла?ты т?гел санап бермеген.  Байдан ?кем ал?ан тайла?тар санына  та?ы сонша тайла?ты,  оны? жартысын, содан со? жартысыны? жартысын ж?не ?кемні?  ?зіне біткен жал?ыз тайла?ты ?ос?анда ?ана  ?алы?  мал?а ?телген тайла?тар саны ж?зге толады.  Осы ж?мба? есепті? жауабын,  ?уелі ?зі? тапта, «Ж?зтайла?ты?» неше тайла??а татитынын ш?кірттері?е паш ет, деген екен.

ІІ топ

Шехеризада саны

         1001 – да??ы шы??ан Шехеризада саны. Б?л санны? ерекшелігі неде? М?ны? ерекшелігі мынада: б?л 1001 саны, 7, 11 ж?не 13 сандарына ?алды?сыз б?лінеді немесе 1001=7 Х 11 Х 13 болады, біра? б?л санны? ерекшелігі б?л емес. Кез келген ?ш та?балы санды 1001-ге к?бейткенде шы?атын к?бейтіндіні осы ?ш та?балы санды екі рет ?айталап жаз?ан?а те?.

ІІІ топ

Жай сандар ?анда цифрлардан басталады ж?не ая?талады?

         Бірден арты? цифры бар жайсанны? со??ы цифры ж?п бола алмайды. ?йткені онда сан 2-ден арты? ж?не ж?п болар еді де, сонды?тан ол ??рама сан болар еді; со??ы цифры 5 те бола алмайды. ?йткені б?л жа?дайда сан 5-тен арты? болып ж?не 5-ке б?лінер еді, демек, ??рама сан бол?ан болар еді. Сонымен 10-нан арты? жай саныны? со??ы цифры тек 1, 3, 7 немесе 9 бола алады.

ІІІ б?лім «Кім жылдам?»

І топ. Елі

Елі с?? сауса?ты? еніне те? ?зынды? бірлігі, шамамен 7-8 см. ?атар орналас?ан 4 сауса?ты?  2-4 елі деп аталады.

Мысалы. ?азыны? майыны? ?алы?ды?ы, ою-?рнекті? м?лшері т.б. елімен ?лшенеді.

ІІ топ. С?йем ?ай аралы?

Бас барма? пен с?? сауса?ты жаз?анда?ы аралы?.

ІІІ топ. ??лаш дегеніміз не?

Иы? де?гейіне созыл?ан екі ?ол ?шыны?  аралы?ы

 ІІІ б?лім. «Тап?ыр болса? шеш жылдам»

?р топ асы? иіреді. Асы?ты? т?су  т?ріне ?арай с?ра?тар дайындалады.

1 асы?. К?лем ?лшемдері (шымшым, ш?кіс, ?ос уыс, бір тілім, бір тамшы, бір т?йір т.б)

2 асы?. Салма? ?лшемдері: (Мыс?ал, ?ада?, келі, п?т,  баптан )

3 асы?. Уа?ыт ?лшеуіштері (бие сауым,  с?т пісірім,  ет пісірім)

4асы?. ??н ?лшемі(затты? ??ны, малды? ??ны, адамны? ??ны(?рыс т?белесте бас барма? сынса 100 ?ой т?леген))

5 асы? ?зынды? ?лшемдері: (1 ?азы? бойы, 1 с?йем, 1 к?ген, 1 б?рша?)

6асы?. Алтын?а байланысты ?лшем бірліктер(ат басындай алтын, тай т?я? алты, т.б.)

IV б?лім Саба?ты ?ортындылау (Марапаттау)