Просмотр содержимого документа
«Үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс»
Үлгерімітөмен оқушылармен жұмыс жоспары
Мақсаты: Үлгерімі төмен оқушылармен жеке-бағыттық жұмыс жүргізу.
Міндеттері:
1. Үлгерімі нашар оқушылармен жеке-бағыттық жұмысын ұйымдастыру үшін жағдайлар жасау.
2. Оқушылардың жеке жетістіктерін анықтау жүйесін жасау
3. Мұғалімдер білімі мен кәсіби сапасын арттыру . /пән мұғалімдері/ 4. Оқушының жеке даму диагностикасы. /мектеп психологі/ 5. Инновациялық білімдік технологияның берілуі мен жүйесі, жиналуы, ізденісі 6. Мониторинг арқылы үлгерімі нашар оқушылардың дамуы мен оқуын қадағалау.
Үлгерімітөмен оқушыларды үш топқа бөліп қарастырған жөн:
1 – топ: Ақыл – ой қызметі төмен. (танымдық процестердің төмендегі
ойлау, қабылдау, зейін, есте сақтау)
2 – топ: Ақыл – ой қызметі жоғары, бірақ оқуды игеру деңгейі төмен
3 – топ: Ақыл – ой қызметі төмен,оқуды игеру деңгейі орта
Үлгерімі төмен оқушыларменжеке-бағдарлықжұмыс бойынша әдістер мен тәсілдер
1. Оқушылармен сабақта жеке жұмыс атқару
Тәсілдің жақсы жақтары
Тәсіл кемшіліктері
Оқушының жеке дайындығын толығымен ескеруге және бар мәселелерді шешуге
болады
Ұйымдастырушылық: жеке жұмыс кезінде кіші балалармен қиыншылық тууы мүмкін. Психологиялық: толымсыздық комплексін қалыптасады.
2. Жеке тапсырмалар(таратпа материалдар)
Жеке дайындығының деңгейін ескере отырып, оқушыны жұмысқа жұмылдыру керек, оқушы өз күшіне сенуі керек.
Мұғалімнің сабаққа дайындалуына көп уақыт кетеді.
3. Шағын топтарды ұйымдастыру жұмысы
Әр оқушыны жұмысқа тарту арқылы сыныпта жұмыс жағдай туындайды
Белсенді оқушы белсенділігі төмен оқушыны басып тастайды, өз пікірін міндеттейді
4. Жұптық жұмыс
Психологиялық кедергілерді жеңу, әр оқушының сөзі тыңдалады, оны түсінуге
жағдай туады
Оқушылардың белсенділіктерінің төменділігі – оқу мотивациясының төменділігі
5. Әдістер мен ойын түрлерін қолдану
Психологиялық кедергілерді жеңу, әр оқушы тындалады, оны түсінуге жағдай туады
Танымдық әрекеттерге кедергі болып оқушы сабақты «ойынға» айналдыру қаупі бар
6. Бұрынғы алынған тапсрымалармен байланысы жоқ шығармашылық жұмыстардықолдану
Психологиялық кедергілерді жеңу, танымдық әрекеттердің белсенділігі байқалады
Алған білімінің таяз, жеткіліксіз болуы
7. Сыныптан тыс кезеңде оқушылармен жеке жұмыс
Оқушының жеке дайындық деңгейін ескеруге жағдай туады, оқушы өз күшіне сенуі керек.
Уақытты талап етеді: көп жұмыс жүктеледі, мазасыздық туындап, өзін-өзі ыңғайсыз сезінеді.
8. Оқушыларды үйірме және факультативтерге тарту
Оқушының танымдық әрекеті, оқуға ынтасы жоғарылайды
Мектептің қаржылық базасының шектеулі болуы үлгерімі төмен оқушыларды тартуға қиындық туғызады
9. Оқушыларды қоғамдық жұмыстарға тарту
Кедергілерді жеңе білу
Қоғамдық жұмыспен және оқушы арасындағы тікелей байланыстың болмауы оқушыны танымдық және қоғамдық жұмыстарға тартуға қиындық туғызады
10. Ата – аналардың педагогикалық деңгейін көтеру жұмыстары
Мектеппен ата – аналар арасындағы байланысты нығайту, балаларды тәрбиелеу ісінде бірігіп жұмыс істеу
Ата – аналар балаларды тәрбиелеуде өздерін алшақ ұстауы және мектептің ата –
аналардың мінез – құлқын жөндеу мүмкіншілігінің болмауы
«Үлгермейтіндерге арналғанереже»:
1. Үлгермейтін оқушыға бірден жағдаятты сұрақ қойып, тез жауабын талап етуге болмайды;
2. Оқушының ойлану мен дайындалуына жеткілікті уақыт беру қажет;
3. Міндетті түрде жауап жазбаша болғаны дұрыс;
4. Аз уақыт ішінде үлкен материалды меңгеріп алулары мүмкін емес, сондықтан қиын материалды шама шарқынша бөлімдерге бөліп беру керек;
5. Жаңа өтілген тақырыптар бойынша сұрақтарға жауап берулерін талап етпеу керек, одан да келесі сабаққа қалдырған дұрыс;
6. Оқу қызметінің жетістігін қамтамасыз ету үшін мұғалім жұмыс жүйесін ойластыру керек;
7. Мұндай оқушылардың өзіне деген, біліміне, күшіне деген сенімділігін қалыптастыру
Оқыту тиімділігін арттыру үшін берілгенпсихологтың нұсқаулары
1. Әр түрлі жағдайларға сәйкес мұғалім өз жеке ережесін қолдануы керек 2.Мұғалім сынып тазалығын бақылауы керек 3.Мұғалім тәртіпті қадағалауы керек 4.Сыныпта мұғалім үнемі қозғалыста болуы керек 5. Мұғалім ашық және эмоционалды түрде жанжал жағдаяттарын сабақта шешпеуі керек (нұсқау: Көзбе-көз сөйлесу). 6. Мұғалім оқушымен жеке жұмыс жүргізген кезде, берген тапсырмасы оқушыны қызықтырды ма , соған көңіл бөлу керек 7. Мұғалім көбіне оқушыларға тапсырма берген кезде, белгілі бір ережелерге сәйкес , оқушыларға үнемі көмек бермеуі керек 8. Оқушының жіберген қателігі үшін қатты сөкпеуі керек 9. Сұраққа жауап беру кезінде оқушыға қателігін өзі дұрыстауы үшін уақыт беруі керек
Түсінік хат
Үлгерімі төмен оқушыларда дамудың жеке варианттарының көп түрлілігі бар.Олар таным компоненттерінің қалыптасуының әр түрлі деңгейіне байланысты, яғни бұл артта қалудың әр түрлі себептері бар екенін көрсетеді. Оқушылардың негізінен білімді меңгеру үрдісі мына компоненттерден тұрады: қабылдау, түсіну, есте сақтау,қорыту және жүйелеу.Оқу үрдісінде бұл компоненттер өте тығыз байланысты.Оқушы меңгеретін материалдың қиындығына соқтыққанда ғана өз бетінше шешім қабылдап, қорытынды жасай алады.Осыдан кейін ол материалды толық игереді.Қабылдауы баяу оқушылар әрбір сабақ кезінде қажетті көрнекі құралдармен, дидактикалық материалдармен, тарататын және көрсететін көрнекіліктермен қамтамасыз етілуі қажет. Сонда ғана өткізілген сабақтар өз мақсатына толық жетеді.Осы білімді меңгеру компоненттері баяу болғандықтан нашар оқушы шығады.Оқу жылдамдығы баяу болғандықтан және есеп мәтінін қате оқығандықтан оның мазмұнын түсінбейді, есте сақтауы да төмен. Үлгерімі төмен оқушылардың ақыл- ой параметрі және жағымды ақыл сапалары қалыптаспаған ,білім қоры аз.Нашар оқудың алдын алу үшін артта қалу мен үлгерімнің төмендеуінің себептерін анықтау керек. Нашар оқушылардың кемшіліктері төмендегідей:
1) есеп шартын оқығанда әріп ,буын немесе сөз қалдырып оқу,
2)кейбір буындарды сөздерді қайталап немесе ежіктеп оқу. Мұндай кемшілігі бар оқушыға оқулықтан арнайы тапсырмалар немесе карточкамен жұмыс беріледі.
Карточкамен жұмыс оқушыны жалықтырмайды, оқуға деген ынтасын арттырып отырады.Таным әрекетінің нәтижелілігі- ақыл ой әрекетінің даму дәрежесіне байланысты.Оның негізгі компоненттерінің қалыптаспауы үлгерімнің төмен болуының басты себебі болып табылады.
Компоненттердің қайсысы үлгерімнің төмендеуіне негізгі себеп болуына байланысты артта қалу екіге бөлінеді:
1.педагогикалық жағынан назардан тыс қалған балалар;
2.нашар оқитын оқушылар.
Педагогикалық жағынан назардан тыс қалған балалармен жұмыс орындау нашар оқитындармен салыстырғанда әлдеқайда тиімді болып табылады.
Нашар оқитын оқушылар оқу- тәрбие үрдісінде көбірек біліктілікті қажет етеді.Бірақ олардың екі түрінде де жұмыстың жалпы бағыты бірдей.
Педагогикалық жағынан назардан тыс қалған балаларды мектепке дейін қолға алу керек. Сабақ үстінде және сабақтан тыс уақытта зейін мен ырықты, есте сақтауды дамыту қажет.
Балалардың артта қалуы мен нашар оқуын болдырмау және алдын алу жұмыстары көп уақытты, ынта-жігерді қажет етеді.Осы қиыншылықтардың себебі –баланың ақыл-ой ерекшеліктерінің,ақыл сапаларының қалыптаспағаны, ал бұл ерекшеліктер мидың кейбір органикалық аномалияларымен байланысты, сондықтан олар сыртқы әсерлерге тез көне алмайды.
Оқи алуларына сәйкес топтарға бөлу критерийлері:
1- топ. Нашар оқитын балалар. Олар баяу әрекет етеді, сыныпқа ілесе алмайды. Егер осыларды есепке алмасақ, оқуға деген қызығушылықтары төмендейді сыныптастарынан қалып қояды. Бұл оқушылар үшін өткен материалдардан тапсырмалар берілуі керек және тапсырмалардың көлемі шағын болуы тиіс.
2-топ. Бұл топтың оқушыларына материалды естеріне сақтау үшін көп рет қайталау қажет. Сырттай олардың психологиялық ерекшеліктері асықпайтындығынан, жоғары эмоционалдығынан,зейінінің төмендегінен және жинақы еместігінен байқалады.Олар үшін жинақтауға берілген тапсырмалар қиын. Бұл оқушыларға берілген жұмыс алгоритмін қолданған пайдалы. Теорияны жақсы игере отырып, олар практикада қате жіберуі мүмкін.Мұндай оқушыларға әр –әрекетті ауызша түсіндіруді талап ететін тапсырмалар ұсыну маңызды.
3-топ. Бұл топқа қозуы мен тоқтауының тепе -тең үрдісі бар оқушылар кіреді. Олардың тұрақты зейіні бар, жинақтау үрдісін жақсы игерген, үлкен сөздік қоры бар.
Сараланған тапсырмалар -бұл жаттығулар жинағы, оларды орындау негізінде балалар ережелерді жақсы түсініп, игереді, қажетті дағдыларды қалыптастырады. Сараланған тапсырмалар тақтада, кәртішкеде, слайдтарда, таблицаларда жазылуы мүмкін. Сараланған тапсырмалардың негізгі түрі міндетті тапсырмалар, дағдыны қалыптастыру үшін оқыған ережені дұрыс қолдануға ықпал етеді; олардың көлемі шектелген болуы керек және әр оқушының шамасы келетін тапсырмалар болуы тиіс.
Үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс жоспары
№
Үлгерімі төмен оқушылармен жүргізілетін жұмыстар
Берілетін тапсырмалар
Орындауға берілетін жұмыс
1
Жаңа тоқырапты игеру
1. Карта, оқулықпен жұмыс жасау.
2. Жаңа сабақты бекіту сұрақтарына жауап беруін қадағалау
Жаңа сабақта өткен оқиғаларды, терминдерді кесте ретінде толтырту
2
Үй тапсырмасын орындауға бейімдеу
1. Параграфтардың соңында берілген сұрақтарға жауап жазып келу.
2. Үйге берілген параграфтың ең маңызды пунктін белгілеп, оқып келуді, мазмұнын айтуды қадағалау.
Үйге берілген параграфтың ең маңызды пунктін белгілеп, оқып келу, мазмұнын айту
3
Оқушының есте сақтау қабілетін дамыту
1. Сөзжұмбақ жасауды және шешуді үйрету.
2. Тестпен жұмыс жасауға жаттықтыру.
Сөзжұмбақ жасау, тест құрастыру.
4
Шығармашылық жұмыстарға баулу
1. Әр тарауды қорытындылағанда тарихи тұлғалар, мемлекеттер, ірі шайқастар бойынша реферат жаздыру.