Санды те?сіздіктерді? ?асиеті

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

“ ӨРЛЕУ” БІЛІКТІЛІК АРТТЫРУДЫҢ ҰЛТТЫҚ ОРТАЛЫҒЫ АҚ ФИЛИАЛЫ

АЛМАТЫ ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ПЕДАГОГ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ БІЛІКТІЛІГІН

АРТТЫРУ ИНСТИТУТЫ

“ Санды теңсіздіктердің қасиеттері” тақырыбында

оқушылардың функционалдық математикалық

сауаттылығын дамыту

Жобаны орындаған: Калиева А.Х

Жоба мазмұны

• Жоба тақырыбы
• Жоба өзектілігі

3) Жоба мақсаты (1), жоба міндеттері (арттыру, жетілдіру, дамыту)

4) Күтілетін нәтиже: артады, жетеді, дамиды

5) Жобаның болжамы (гипотезасы: егер, онда)

6) Жобаның жетекші идеясы

7) Жоба жаңашылдығы

8) I Кіріспе

9) II Негізгі бөлім

n) III Жоба қорытындысы

Пайдаланған әдебиеттер

Жоба өзектілігі:

Оқушылардың функционалдық математикалық сауаттылығын қалыптастыру және PISA тапсырмаларын өз бетімен шығара алатын қабілеттерінің қажеттілігі.

Жобаның мақсаты:

PISA зертеулерін пайдалана отырып оқушылардың функционалдық – математикалық сауаттылығын, танымдық күшін қалыптастыру, ойлау қабілетін шыңдап, ойын еркін жеткізе алу, алған білімдерін әртүрлі өмірлік жағдайларда шешім қабылдау мақсатында қолдана алуға тәрбиелеу.

Жоба міндеттері :

• «PISA” тапсырмаларын әр сабақта жүйелі қолдану арқылы оқушылардың білім сапасын арттыру
• Қоршаған әлемдегі математика арқылы шешілетін мәселелерді ұғыну және оларды есепке ала отырып талдай білу қабілеттерін дамыту
• Игерген білімдерін болашақта өмір жағдайында қолдана білуге үйрету

Күтілетін нәтиже:

-Санды теңсіздіктердің қасиеттерін біледі

-Қасиеттерді есептер шығаруда қолдана алады

-Сабаққа өздері мақсат қоя алады

-Топпен жұмыс жасау арқылы өз ойын еркін, тұжырымдап, дәлелдемелер арқылы жеткізе алады.

-Оқушы еркін ойлануға мүмкіндік алады

-Жан-жақты ізденіп, шығармашылық белсенділігі артады

Жобаның жетекші идеясы:

• Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. ҚР Үкіметінің № 832 қаулысы. 2012 жылғы 25 маусым.
• 2. ҚР Президентінің «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты 2014 жылғы жолдауы.

Жаңашылдығы:

Сабақ барысында меңгерген білім, білік дағдыларын басқа пәндерден алған білімдерімен ұштастыра білу

“ Математиктер – француздар сияқты, олармен сөйлессең олар сенің сөзінді өз тілдеріне аударады-математика тіліне”

Гете И.В

І. КІРІСПЕ

Н.Ә.Назарбаев 2012 жылғы 27 қаңтардағы «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» жолдауын негізінде мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша ұлттық жоспар қабылдаңды. Қазақстанның әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіруі-нақты міндеттердің бірі. Мұндай стратегиялық міндетті шешу жағдайында белсенділігі жоғары,шығармашыл тұрғыда ойлауға және шешім қабылдай алуға, кәсіби жолын таңдай білу қабілеттілігін, өмір бойы білім алуға дайын тұратын тұлғаның ең басты функциялық сапаларын қалыптастыру орта білім жүйесіне жүктеліп отыр. Білім берудегі сауаттылық мәселесі халықтың әлеуметтік жағдайына, мемлекеттің экономикалық дамуына, елдің мәдени өсуіне тікелей байланысты. Ол - мемлекет пен қоғамның табысты дамуының кепілі. Білім берудегі артта қалушылық мемлекеттің бәсекелестік қабілеті мен ұлттың болашағына ықпалын тигізеді.

II. Негізгі бөлім

Сабақтың тақырыбы:

«Санды теңсіздіктердің қасиеттері »

Мақсаты:

Оқушыларды санды теңсіздіктердің қасиеттерін түсініп, есептер шығаруда қолдануларына ықпал жасау. Топта бір-біріне көмек көрсету арқылы ұйымшылдыққа тәрбиелеу. Топ белсендісін сайлап, жаңа тақырыпты түсіндіруге, есептер шығара білуге дағдыландыру

Міндеті:

Білімділік: Санды теңсіздіктердің қасиеттерін оқып үйрену. Оларды есептер шығаруда қолдана алу

Дамытушылық: Өмірге байланысты есептерді шығара отырып, оқушылардың математикалық, логикалық және функционалдық ойлау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік: Оқушылардың топпен ұйымдасып жұмыс жасауға, тапсырмаға жауапкершілікпен қарауға, негізгі мақсатқа табандылықпен жетуге, жинақтылыққа тәрбиелеу

в болса, онда в Егер а Егер а Егер а0 болса, онда ас Сабақтың түрі: Дәстүрлі Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгерту Сабақтың әдісі: Сыни тұрғыдан ойлау технологиясының топтастыру, миға шабуыл, сұрақ-жауап, тест, Джик-Со стратегияларын қолданып, түсіндіру Сабақтың көрнекілігі: Тест, бағалау парағы, стикерлер, интерактивті тақта " width="640"

Негізгі идеялары

Егер ав болса, онда в

Егер а

Егер а

Егер а0 болса, онда ас

Сабақтың түрі: Дәстүрлі

Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгерту

Сабақтың әдісі: Сыни тұрғыдан ойлау технологиясының топтастыру, миға шабуыл, сұрақ-жауап, тест, Джик-Со стратегияларын қолданып, түсіндіру

Сабақтың көрнекілігі: Тест, бағалау парағы, стикерлер, интерактивті тақта

Сабақ барысы

І. Қызығушылығын ояту

1.Ұйымдастыру кезеңі

а) Оқушылармен сәлемдесу

в) Оқушыларды түгендеу

с) Сабақтың мақсатымен таныстыру

2.Геометриялық фигуралар (үшбұрыш, төртбұрыш, дөңгелек) көмегімен оқушылар үш топқа бөлінеді

Білемін

Білдім

Білгім келеді

және 4 5 және белгілері қандай теңсіздік белгілері? Қатаң және қатаң емес теңсіздіктер дегеніміз не? 6 Өмірде санды теңсіздіктерді қолдануға мысалдар келтір " width="640"

Миға шабуыл математикалық сұрақтар

№

1

Сұрақтары

Қандай жағдайда а-в оң сан болады?

2

3

Қандай жағдайда а-в теріс сан болады?

және

4

5

және белгілері қандай теңсіздік белгілері?

Қатаң және қатаң емес теңсіздіктер дегеніміз не?

6

Өмірде санды теңсіздіктерді қолдануға мысалдар келтір

3 болса, онда 3 * 5 Егер 97 және 75 болса, онда 9 * 5 Егер 62 болса, онда 6+1.25 * 2+1.25 Егер 1612 болса, онда 16/4 * 12/4 Егер 1711 болса, онда 1/17 * 1/11 " width="640"

ІІ кезең. Мағынаны ашу

а) Жаңа тақырыпты түсіндіруге дайындық

Жұлдызшаның орнына тиісті теңсіздік белгісін қойыңдар:

• Егер 53 болса, онда 3 * 5
• Егер 97 және 75 болса, онда 9 * 5
• Егер 62 болса, онда 6+1.25 * 2+1.25
• Егер 1612 болса, онда 16/4 * 12/4
• Егер 1711 болса, онда 1/17 * 1/11

в болса, онда вМысалы: 5.33.7 болса, онда 3.7 1.51.5 Санды теңсіздіктің оң (сол) жақ бөлігі мен сол (оң) жақ бөлігін орын ауыстырғанда теңсіздік белгісін қарама қарсы белгіге өзгерту керек. 2-қасиет. а саны в санынан кіші, ал в саны с санынан кіші болса, онда а саны с санынан кіші болады. Егер аМысалы: 9,33-қасиет. Санды теңсіздіктің екі жақ бөлігінде бірдей санды қосқанда, теңсіздік өзгермейді. Егер ав болса, онда а+св+с, с- кез келген сан Мысалы: 8,95,3 теңсіздігіне 1,2 санын қосайық: 8,9+1,25,3+1,2; 10,16,5 Санды теңсіздіктің бір жақ бөлігіндегі қосылғышты екінші жақ бөлігіне көшіргенде, оның таңбасын қарама-қарсы таңбаға өзгерту керек. " width="640"

Жаңа тақырыппен танысу

1 –қасиет. а саны в санынан үлкен болса, в саны а санынан кіші болады.

Егер ав болса, онда в

Мысалы: 5.33.7 болса, онда 3.7

1.51.5

Санды теңсіздіктің оң (сол) жақ бөлігі мен сол (оң) жақ бөлігін орын ауыстырғанда теңсіздік белгісін қарама қарсы белгіге өзгерту керек.

2-қасиет. а саны в санынан кіші, ал в саны с санынан кіші болса, онда а саны с санынан кіші болады.

Егер а

Мысалы: 9,3

3-қасиет. Санды теңсіздіктің екі жақ бөлігінде бірдей санды қосқанда, теңсіздік өзгермейді.

Егер ав болса, онда а+св+с, с- кез келген сан

Мысалы: 8,95,3 теңсіздігіне 1,2 санын қосайық:

8,9+1,25,3+1,2; 10,16,5

Санды теңсіздіктің бір жақ бөлігіндегі қосылғышты екінші жақ бөлігіне көшіргенде, оның таңбасын қарама-қарсы таңбаға өзгерту керек.

10 | : 5 онда, 15,5 :510 : 5; 3,12 в) Санды теңсіздіктің екі жақ бөлігін де бірдей теріс санға көбейтсек немесе бөлсек, теңсіздік белгісін қарама-қарсы белгіге өзгерту керек. Егер авс, а/св/с мысалы;: 3,12,3 теңсіздігін (-2)-ге көбейтейік: 3,1*(-2) 127 санды теңсіздігін (-3)-ке бөлейік: -12/3 5-қасиет. А саны в санынан кіші болса, а санына кері сан -1/а в санына кері сан-1/в-дан үлкен болады. Егер 0 1/в Мысалы: 3 1/4 " width="640"

4-қасиет. а) Санды теңсіздіктің екі жақ бөлігінде бірдей оң санға көбейтсек немесе бөлсек, теңсіздік өзгермейді. Егер а0 болса, онда ас

Мысалы: 6,2| *2 онда, 6,2*2

15,510 | : 5 онда, 15,5 :510 : 5; 3,12

в) Санды теңсіздіктің екі жақ бөлігін де бірдей теріс санға көбейтсек немесе бөлсек, теңсіздік белгісін қарама-қарсы белгіге өзгерту керек. Егер авс, а/св/с

мысалы;: 3,12,3 теңсіздігін (-2)-ге көбейтейік:

3,1*(-2)

127 санды теңсіздігін (-3)-ке бөлейік:

-12/3

5-қасиет. А саны в санынан кіші болса, а санына кері сан -1/а в санына кері

сан-1/в-дан үлкен болады.

Егер 0 1/в

Мысалы: 3 1/4

Есептер шығару. Оқулықпен жұмыс

№ 911 (ауызша) орындалады.

№ 912 Мына өрнектерді салыстырып, нәтижесін теңсіздік белгісімен жазыңдар:

8 және 8-3 8 және 8+3 8*2 және 8:2

№ 913

Теңсіздіктегі бос орынға ( ) теңсіздік тура болатындай санды қойыңдар

а+4

Сергіту сәті

“ Қара жорға” биі

ІІІ кезең. Ой толғаныс

PISA зерттеулеріндегі логикалық есептерді ескере отырып, өмірмен байланысты

есептер шығару.

Суретте Меркурий, Шолпан, Жер, Марс планеталарының радиустарын көрсететін

бағанды диаграмма салынған.

Сұрақ :

1.Кестеде планеталардың радиустары берілген. Шолпан мен Жердің, Меркурий

мен Марстың радиустарын салыстыр және оларды теңсіздік белгісімен жазыңдар.

2.Ең үлкені, ең кішісі қайсысы?

3.Қай планеталардың радиустары шамалас?

R (км)

Жер

6000

Шолпан

5000

4000

Марс

3000

Меркурий

2000

1000

2400 км Жауабы: Марстың радиусы үлкен " width="640"

1.а)Шешуі: Шолпанның радиусы: R=6000км

Жердің радиусы: R=6300км

6000 км

Жауабы: Жердің радиусы үлкен

б)Шешуі: Марстың радиусы: 3200 км

Меркурийдің радиусы: 2400 км

3200 км2400 км

Жауабы: Марстың радиусы үлкен

Суретте аңшы итінің, түлкінің және қоянның жылдамдықтарының бағанды

диаграммасы берілген.

Сұрақ:

-Аңшы итінің, түлкінің, қоянның жылдамдықтарын салыстыр. Оларды теңсіздік

таңбасымен жазыңдар.

-Аңшы итінің түлкіні қуып жету мүмкіндігі көппе, әлде қоянды қуып жету

мүмкіндігі көп пе?

Аңшы иті

түлкі

қоян

2 5 8 11 14 V(м/с)

9, 95, 9 Аңшы итінің түлкіні қуып жету мүмкіндігі көп " width="640"

Шешуі:

Аңшы итін34 жылдамдығы- 11 м/с

Түлкінің жылдамдығы- 5 м/с

Қоянның жылдамдығы-9 м/с

119, 95, 9

Аңшы итінің түлкіні қуып жету мүмкіндігі көп

6,3 болса, онда А.6,39,3 С.9,3 2.3,2 О.3,2 3.7,42,3 теңсіздігіне 1,5 санын қойсақ: А.8,93,8 В.8,9≥3,8 С.3,8 4. 5,3 К.12,9 5. 24,816 теңсіздігінің екі жағында 4-ке бөлсек, онда Р.24,84 6. 4,13,2 теңсіздігінің екі жағында (-2)-ге көбейтсек, онда К.-8,2-6,2 О.8,2 7. 2811 теңсіздігінің екі жағында (-7)-ге бөлсек, онда А.411/7 Б.-4-11/7 " width="640"

Тест

• 9,36,3 болса, онда

А.6,39,3 С.9,3

2.3,2

О.3,2

3.7,42,3 теңсіздігіне 1,5 санын қойсақ:

А.8,93,8 В.8,9≥3,8 С.3,8

4. 5,3

К.12,9

5. 24,816 теңсіздігінің екі жағында 4-ке бөлсек, онда

Р.24,84

6. 4,13,2 теңсіздігінің екі жағында (-2)-ге көбейтсек, онда

К.-8,2-6,2 О.8,2

7. 2811 теңсіздігінің екі жағында (-7)-ге бөлсек, онда

А.411/7 Б.-4-11/7

Бекіту сұрақтары(4 минут)

• Санды теңсіздіктің бір жақ бөлігін оның екінші жақ бөлігіне орын ауыстырғанда теңсіздік белгісі қалай өзгереді?
• Санды теңсіздіктегі қосылғышты оның бір жағынан екінші жақ бөлігіне қалай көшіруге болады?
• Санды теңсіздіктің екі жақ бөлігін де бірдей теріс санға көбейтсек немесе бөлсек, теңсіздік белгісін қалай өзгертуге болады?

Үйге тапсырма: 5,2, 5,3 тақырыптарын оқу

№ 913 № 915 жұптары

Бағалау

Оқушылардың бағалау парағын салыстыра отырып, бағаланады. Оқушылар өздерін бағалау парағы арқылы бағалайды.

Рефлексия

Мен қандай жетістікке

Мені не ойландырды?

жеттім?

Қорытынды

1. Бала бойында сенімділік пайда болады.

2.Ізденуге ұмтылады.

3.Сабаққа барлық оқушы жұмыла кіріседі.

4.Мұғалім тек бағыт береді.

5. Оқушы тақырыпты өздігінен түсінеді.

Жоба қорытындысы:

Ұлы философ Конфуций : « Оқымай ойлану- құр бос әрекет» деген, яғни білім ғана биікке жеткізеді. Оқушының нәтижеге жетуі білімді болуы ғана емес, білімді өздігінен алуы және алған білімдерін қажетіне қолдану болып табылады. Оқушының функционалдық сауаттылығына қол жеткізуді қамтамасыз етіп, жан-жақты дамыған, мектепте алған білімін өмір бойы пайдалана алатын тұлға өсіру - білім мамандарына жүктелетін үлкен міндет.

Осы курс бағдарламасы оқушылардың математикалық сауаттылығын дамыту жолдарын көрсетіп берді. Алдағы уақытта күнделікті оқу үдерісінде математикадан берілетін теориялық білімді өмірдегі жағдайлармен байланыстыра отырып, практикалық жағына бағыттап отыру керек деп ойлаймын.

Пайдаланылған әдебиеттер

6 сынып оқулығы Алдамұратова Т.А

Байшоланов Т.С 2011 жыл

PISA халықаралық зерттеуі бойынша қысқаша мәлімет Астана 2011 жыл

Назарларыңызға рахмет!