ХХІ ғасырдың жас математигі

«ХХІ ғасырдың жас

математигі»

атты

интеллектуалдық ойын

Мақсаты:

Математикалық ой-өрісін дамыту, білімді, дарынды, озық болуға тәрбиелеу.

Ойын 5 бөлімнен тұрады :

І бөлім – «Бәйге»

ІІ бөлім – «Тіл - өнер»

ІІІ бөлім – «Дода»

ІҮ бөлім – «Тапқырлық»

Ү бөлім – «Жорға»

І бөлім

«Бәйге»

“ Бәйге” сұрақтары

• Геометрия сөзі грекшеден аударғанда қандай ұғымды білдіреді?
• Геометрия сөзі грекшеден аударғанда қандай ұғымды білдіреді?

“ Бәйге” сұрақтары

• Алгебра сөзі қандай сөзден шыққан?
• Алгебра сөзі қандай сөзден шыққан?

“ Бәйге” сұрақтары

• Параллелепипедтің неше қыры, неше жағы бар ?
• Параллелепипедтің неше қыры, неше жағы бар ?

“ Бәйге” сұрақтары

• Үшбұрыштың төбесі мен қарсы жатқан қабырғасының ортасын қосатын кесінді.
• Үшбұрыштың төбесі мен қарсы жатқан қабырғасының ортасын қосатын кесінді.

“ Бәйге”

сұрақтары

• Шеңбердің ең үлкен хордасы
• Шеңбердің ең үлкен хордасы

“ Бәйге “

• Қай сан барлық санға қалдықсыз бөлінеді?
• Қай сан барлық санға қалдықсыз бөлінеді?

сұрақтары

5

2 ғасырда неше жыл бар?

Бір нүктеден шығып, екі сәуледен құралатын геометриялық фигура.

Кез – келген екі нүкте арқылы нені жүргізуге болады?

Қандай түзулердің ортақ нүктесі жоқ?

Бұрышты өлшейтін құрал .

Кез-келген барлық санға қалдықсыз бөлінетін сан?

6

Тік бұрыш неше градусқа тең?

Екі нүкте арқылы неше түзу жүргізуге болады?

Қандай өрнекті әріпті өрнек деп атайды?

Координаталық жазықтықта неше ширек бар?

Геометриялық жазықтықтағы денені зерттейтін бөлімі.

Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы

7

ІІ бөлім

«Тіл-өнер»

7

Жоқ өзінде бас та, қас та, мойын да, Ұзындығы жазулы тұр бойында.

Ел құлағы нешеу?

сызғыш, линейка, a ruler

Түйеқұс таразыда бір аяғымен тұрғанда 12 кг. Тартады. Ал егер екі аяғымен тұрса, қанша тартады?

елу, пятьдесят, Fivty

Отыз тістен шыққан сөз – неше рулы елге тарайды?

он екі, двенадцать, tweive

Өзі сөйлей білмейді, салған ізі сөйлейді.

отыз, тридцать, soty

Қабат-қабат қаттама, ақылың болса аттама

қалам, ручка, pen

кітап, книга, book

7

ІІІ бөлім

«Дода»

7

30

Қазақтың байырғы есептері

40

50

20

30

40

50

«Ақбота» есептері

20

40

30

50

«Кенгуру» есептері

40

20

30

50

Викториналық сұрақтар

11

Қазақтың байырғы есептері

• Жыл он екі айдың ішінде 30 және 31 сандары ауысып отырады. Ал 28 саны қай айда кездеседі
• Жыл он екі айдың ішінде 30 және 31 сандары ауысып отырады. Ал 28 саны қай айда кездеседі

• Түйеқұс екі аяғымен тұрғанда бір пұт тартса, бір аяғымен тұрғанда қанша тартады? – деп атасы немересіне қарады.
• Түйеқұс екі аяғымен тұрғанда бір пұт тартса, бір аяғымен тұрғанда қанша тартады? – деп атасы немересіне қарады.

• Ұлу биіктігі 10м ағаштың басына шығуы керек. Ол күндіз 4 м. жоғары көтеріледі, түнде 3 м. төмен түседі. Неше күнде ұлу ағаштың басына шығады?
• Ұлу биіктігі 10м ағаштың басына шығуы керек. Ол күндіз 4 м. жоғары көтеріледі, түнде 3 м. төмен түседі. Неше күнде ұлу ағаштың басына шығады?

20

30

40

• Бір патшаның сұлу қызы болыпты. Ол 18 жасқа толғанда, кімнің байлығы көп болса соған қызымды беремін депті. Сонда бір жігіт келіп, менің 27360 сандық алтыным бар, оған жыл сайын 33 сандық қосылып тұрады депті. Патша жігітке 30000 сандық алтын әкелсе қызын беретінін айтыпты. Жігіт 30000 сандық алтын жинағанша қыз неше жасқа толады?
• Бір патшаның сұлу қызы болыпты. Ол 18 жасқа толғанда, кімнің байлығы көп болса соған қызымды беремін депті. Сонда бір жігіт келіп, менің 27360 сандық алтыным бар, оған жыл сайын 33 сандық қосылып тұрады депті. Патша жігітке 30000 сандық алтын әкелсе қызын беретінін айтыпты. Жігіт 30000 сандық алтын жинағанша қыз неше жасқа толады?

50

12

30 ұпай

20 ұпай

40 ұпай

50 ұпай

«Ақбота» есептері

• Үш бала 17 бауырсақ жеді. Ең көп жегені Тимур. Аз дегенде Тимур неше бауырсақ жеген? А) 5 б) 9 с) 7 д) 8
• Үш бала 17 бауырсақ жеді. Ең көп жегені Тимур. Аз дегенде Тимур неше бауырсақ жеген?
• А) 5 б) 9 с) 7 д) 8

• Қоян қорқынышты түс көрді. Оның түсіне түлкі сағатына 154 км, ал қасқыр одан 2 есе артық жүгіре алады екен. Егер қоян 5 минутта 30 км жүгіре алатын болса, түлкі мен қасқыр оған жете ала ма, жоқ па?
• Қоян қорқынышты түс көрді. Оның түсіне түлкі сағатына 154 км, ал қасқыр одан 2 есе артық жүгіре алады екен. Егер қоян 5 минутта 30 км жүгіре алатын болса, түлкі мен қасқыр оған жете ала ма, жоқ па?

• Үшбұрыш-тың екі қабырғасы-ның ұзындықта-ры 5 және 1, үшінші қабырғасы натурал санмен өрнектелсе қандай болады? А) 4 б) 5 с) 6 д) 3
• Үшбұрыш-тың екі қабырғасы-ның ұзындықта-ры 5 және 1, үшінші қабырғасы натурал санмен өрнектелсе қандай болады?
• А) 4 б) 5 с) 6 д) 3

• Месопотамияда біздің эрамызға дейінгі 2005 жылда бір саны- α, он саны – β, ал алпыс саны - € таңбаларымен белгіленетін. Мысалы, 22 саны β β α α түрінде жазылатын. Сонда 124 саны қалай жазылады? А) β €€ α α α α б) € € β β α α α α с) € β β α α α α д) € € α α α α
• Месопотамияда біздің эрамызға дейінгі 2005 жылда бір саны- α, он саны – β, ал алпыс саны - € таңбаларымен белгіленетін. Мысалы, 22 саны β β α α түрінде жазылатын. Сонда 124 саны қалай жазылады?
• А) β €€ α α α α б) € € β β α α α α с) € β β α α α α д) € € α α α α

• А) иә б)жоқ
• А) иә б)жоқ

12

«Кенгуру» есептері

Қояндар жанұясының үш мүшесі барлығы 73 сәбізді жеп қойған. Әкесі шешесіне қарағанда 5 сәбізді артық жеген. Ал баласы Банни 12 сәбіз жеген, шешесі неше сәбіз жеген?

• А) 27 б) 28 с) 31 д) 33 е) 56
• А) 27 б) 28 с) 31 д) 33 е) 56

Айдар қағаз парақты 5 рет бүктеді, сосын ол бүктеген қағазды тескен. Қағаз парақты қайта жазғанда неше тесік шығады?

• А) 6 б) 10 с) 16 д) 20 е) 32
• А) 6 б) 10 с) 16 д) 20 е) 32

Мына сандардың ең үлкені қайсысы?

• А ) 999 б) 99 9 с) (9 9 ) 9 д) 9 99 е) 9 9
• А ) 999 б) 99 9 с) (9 9 ) 9 д) 9 99 е) 9 9

Компьютерлік вирус компьютерлік дискінің қандай да бір бөлігін зақымдайтыны белгілі. Бірінші күні ол дискінің ½ бөлігін зақымдаған, екінші күні зақымданбаған жерінің 1/3 бөлігін, үшінші күні қалған бөлігінің ¼ бөлігін, ал төртінші күні қалғанының 1/5. Дискінің қандай бөлігі зақымданбай қалған?

• А)1/5 б) 1/6 с)1/10 д) 1/12 е) 1/24
• А)1/5 б) 1/6 с)1/10 д) 1/12 е) 1/24

В и к т о р и н а л ы қ с ұ р а қ т а р :

50

Төрт дос бала мейрамханаға жиі барып, әрқашан бір үстелге отырады. Жалғастың әрқашан бір орынға отыра беретіні белгілі болса, достар неше түрлі тәсілмен үстелге отыра алады?

40

Ұшақ А қаласынан В қаласына дейін 1 сағ 20минут ұшады да, сол жолмен қайтарда 80 мин. Ұшты . Себебін түсіндір.

30

Тәрелкедегі 7 бауырсақтан 7 балаға бір-бірден және тәрелкеде бір бауырсақ қалатындай етіп қалай бөліп беруге болады?

20

Үш түйеқұс ұшып келе жатты. Аңшы олардың бірін атып алды. Олардың қаншасы қалды ?

14

ҮІ бөлім

“ Тапқырлық”

15

Біздің үйдегі қабырға сағаты қоңыраулы, ол әрбір жарты

сағатта 1 рет, толық сағат сайын сол уақытты көрсету санына тең қоңырау соғады. Сонда ол тәулігіне неше рет қоңырау соғады?

(1+2+3+4+5+6+7+8+9+10+11+12)*2+24*2=204

15

15

Ү бөлім

«ЖОРҒА»

15

Шеңбер бойындағы кез – келген нүктені центрмен қосатын кесінді.

радиус

өзара жай сан

Ортақ бөлгіші 1-ге тең сан.

Алымы бөлімінен үлкен бөлшек

бұрыс бөлшек

Нәрселерді санағанда қолданылатын сан.

натурал сан

иә

369 саны 3-ке бөліне ме?

Қабырғасы 1-ге тең квадраттың ауданы неге тең?

1

аксиома

Дәлелденбейтін тұжырым не деп аталады?

вектор

Бағытталған кесінді.

шеңбер

Бір нүктеден бірдей қашықтықта жатқан нүктелер жиыны қалай аталады?

абсцисса

ОХ осі қалай аталады?

15

Биссектрисалары өзара перпендикуляр болатын төртбұрыш.

Шеңбер ұзындығының диаметрге қатынасы нешеге тең не пи-дің мәні нешеге тең?

Жазыңқы бұрыш шамасы нешеге тең?

Дәлелденетін тұжырым не деп аталады?

Натурал сандар нешеден басталады?

Алымы бөлімінен кіші бөлшек.

640 саны 5-ке бөліне ме?

Көбейтіндісі 1-ге тең бөлшектер қандай сандар деп аталады?

Шеңбер бойындағы екі нүктені қосатын және центр арқылы өтетін кесінді.

диаметр

Өзара кері

иә

Дұрыс бөлшек

1-ден

теорема

180 градус

3,14

Шаршы, ромб

ордината

ОУ осі қалай аталады?

Көңіл бөліп бұл кешке

Келгендерге көп рахмет.

Шын сезінген көрерменге,

Мың рахмет, мың рахмет!

20

Сау болыңыздар!

20