Аралас сандар

5 сынып математика Аралас сан.

Математика пәнінің мұғалімі: Сеитова Г.Қ.

Сабақтың мақсаты:

Аралас сан туралы түсінік беру. Аралас санның

бүтін және бөлшек бөлігін ажырата білу.

Бұрыс бөлшекті аралас санмен жаза білу.

а)Білімділік: Аралас сандардың бүтін, бөлшек бөлігін

ажырата білу, бұрыс бөлшекті аралас санға

айналдыра білу.

ә)Тәрбиелік: Аралас сандарды, бөлшектерді жазғанда дұрыс жазу,

нәрселердің бүтін және бөлшек бөлігін таба білу, суреттер

арқылы жаза білуге тәрбиелеу.

б)Дамытушылық: Аралас сандарды бұрыс бөлшекке айналдыруда

есептеу дағдыларын қалыптастыру және алған

білімдерін одан әрі дамыту.

Сабақтың түрі: жаңа тақырыпты меңгеру.

Мейірімді

жүрекпен,

Ақпейілді тілекпен,

Амандасып алайын,

Сабақты мен бастайын .

Сабақтың жоспары:

I. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Өткенді бекіту.

1) Ауызша жұмыс.

2) Тест.

3) Венн диаграммасы.

ІІІ. Ой қозғау.

IҮ. Жаңа сабақ.

Ү. Жаңа сабақты бекіту.

1 ) «Мен ойлаған санды тап».

2) Оқулықпен жұмыс.

3) Жұмбақ шешу.

VІ. Бағалау, қорытындылау.

VIІ. Үй тапсырмасы.

Сұрақ-жауап. 1. Қандай бөлшектерді білесіңдер ? 2. Дұрыс және бұрыс бөлшектерге мысал келтір. 3. Мына бөлшектердің ішінен дұрыс және бұрыс бөлшектерді ата: 4. бөлшектерінің ішінен: а) 1-ден кіші бөлшектерді ата, ә) 1-ге тең бөлшектерді ата, б) 1-ден үлкен бөлшектерді ата. 5. а) бөлімі 10-ға тең дұрыс бөлшекті ата, ә) Алымы 8-ге тең бұрыс бөлшекті ата.

Тест

• х-тің қандай натурал мәнінде бөлшегі бұрыс бөлшек

болады?

А. 6,7,8, ... В. 1,2,3,4 С. 1,2,3,4,5 Д. 0,1,2,3,4

• Бөлшекті қысқартыңдар:

А. В. С. Д.

3. Бөлшекті қысқартыңдар:

А. В. С. Д.

• х-тің қандай натурал мәнінде теңдік орындалады:

=

А. 1 В. 5 С. 2 Д. 4

Жауабы

С В А Д

Венн диаграммасы.

Дұрыс Бұрыс

бөлшек бөлшек

Сөзжұмбақ

ж а р т ы

д ұ р ы с

сан .

т а қ

а л ы м ы

а л т ы

с е г і з

• Бүтіннің бөлігі қалай аталады ?

• - қандай бөлшек ?

• Екіге бөлінбейтін сандар қалай аталады ?

• мұндағы а бөлшектің ...

• = , х- тің қандай мәнінде теңдік тура болады ?

6. - тің мәнін тап.

АРАЛАС САН .

= 1

1 + = 1 - аралас сан ,1- бүтін бөлігі , - бөлшек бөлігі.

Бүтін бөліктен және бөлшек бөліктен тұратын сан аралас сан деп аталады.

Мысалы: 3 ; 9 ; 17

Бұрыс бөлшекті аралас сан түрінде жазу.

• Бөлшектің алымын бөліміне бөлу керек;
• Толымсыз бөлінді аралас санның бүтін бөлігі болады;
• Қалдық бөлшек бөліктің алымы, ал бөлгіш бөлімі болады.

Мысалы:

Мен ойлаған санды тап.

• екі таңбалы санды екіге көбейт;
• көбейтіндіге 4-ті қос;
• қосындыны 4-ке көбейт;
• шыққан көбейтіндіден 16-ны азайт;
• айырманы ойлаған санға бөл;
• оған -ті қос.

Жауабы .

Оқулықпен жұмыс.

• № 487 ауызша,
• № 488(1,2),
• № 489(1).

Жұмбақ.

1. «Айқасқан екі таяқ, тұрады жоқты сұрап.»

Х

2. Бөлшектің негізгі қасиетін пайдаланып, х-ті табыңдар.

=

Шешуі: 45 : 9 = 5, сондықтан 70 : 5 = 14, ендіше

5х – 6 = 14

5х = 14 + 6

5х = 20

х = 20:5

х = 4

• Шаршының қандай бөлігі боялған ?

2. Шеңбер салып онда

1

бояп көрсет.

Есеп.

360 г. тұзды су ерітіндісінің -і тұз, қалғаны су. Ерітінді құрамында қанша тұз, қанша су бар ?

Шешуі: 1) 360 : 18 *1 = 20(г)

2) 360 – 20 = 340(г)

Жауабы: ерітінді құрамында 20г. тұз, 340г. су бар.

Білім деген биік шың ,

Бақытқа сені жеткізер,

Білім деген ақылшың

Қиындықтан өткізер деп

бүгінгі сабақты аяқтаймыз.

Үй тапсырмасы:

§3.6, сұр (1;2) 125 б.

№ 490(1)