Ана тілі туралы ке? т?сінік бере отырып, о?ушыларды елжандылы??а, ту?ан тілін ?астерлеуге, Отанды с?юге, ата-баба д?ст?ріне адал болу?а т?рбиелеу.
Тіл ?уезділігін, к?ркемдігін, байлы?ын, шешендігін к?рсететін на?ыл с?здер, ма?ал-м?телдер ар?ылы о?ушы д?ниетанымын, ой ?рісін дамыту.
К?рнекілігі: слайдтар, ?анатты с?здер, тіл мерекесіне орай шы?арылатын газеттер, буклеттер.
М??алім: ??рметті ?она?тар, ?стаздар, о?ушылар!
?азіргі та?да еліміз ?з т?уелсіздігіне ?ол жеткізгеннен кейін мемлекеттік тіліміз – ?аза? тілі болып бекітілді. ?аза?стан Республикасыны? «Тіл туралы За?ы» к?шіне енді. Болаша?ымызды баянды етер басты ?аруымыз – тіліміз.
«Адам?а екі н?рсе тірек тегі,
Бірі – тіл, бірі – ділі? ж?ректегі», - деп Ж?сіп Баласа??н бабамыз айт?андай кез-келген мемлекетті?, елді? е? негізгі р?мізі де, ?раны да, тірегі де сол елді? ана тілі болма?.
Бізді? ана тіліміз – ?аза? тілі. Бізді? Отанымыз – ?аза?стан. ?аза?стан Республикасыны? ?з елта?басы, ?н?раны, туы бар. Сонымен ?атар ?з тілі бар.
3. туры ма?ал-м?телдерге арналады. Ма?ал-м?телдер талай замандар бойы ?алыптас?ан, ?рпа?тан-?рпа??а ауысып келе жат?ан асыл м?раны ?аншалы?ты білетіндіктерін к?рсетеді.
“Ма?ал – с?зді? м?йегі ” ма?ал сайысы ма?алды? жал?асын тауып, жал?астырып айтады.
1. ?нер алды – ....
2. Ана тілі азбасын,
.......
3. Тіл тас жарады,.....
4. Бас кеспек болса да,.....
5. Шеберді? ?олы орта?,.....
6. Е? ащы да – тіл, е? т?тті де – тіл,
........
7. А?ылды? к?ркі – тіл.
.........
8. Тілден арты? ?азына жо?,
........
9. Тілі?ді но?таласа?,
.........
10. Білекті адам бірді жы?ады,
........
4. тур. Осы кезекте алдын-ала дайындал?ан пара?тарда?ы ма?ал-м?телдерді? т?сіп ?ал?ан сы?арын тауып екі тілде баламасын айту.
1.??ла?тан кірген. Ж?рекке барып м?з болар
(С?з-слова)
2.Таза мінсіз асыл. Су т?бінде жатады,
Таза мінсіз асыл с?з, Ой т?бінде жатады.
(тас-камень)
3. Бас кеспек болса да,. кеспек жо?.
(тіл – язык)
4.С?з анасы – ??ла?,. анасы – б?ла?.
(су – вода)
5.Ілім – б?ла?. – шыра?!
(білім – знание )
6. Жігіт бір сырлы,. ?ырлы болсын.
(сегіз – восемь )
7.Тіл тас жарады, Тас жармаса.жарады.
(бас-голова)
8.Жеті ж?ртты? тілін біл, Жеті т?рлі. біл.
(Ілім-знание)
9.?а?арлы с?з. б?зар.
(?амал-замок)
10.Ине к?зінен сынады,. с?зінен сынады.
(Шешен –оратор)
11.Айтыл?ан с?з, атыл?ан. те?.
(О?-пуля)
12. с?з жарым ырыс.
(Жа?сы-хорошее)
7. Сайысымызды? келесі б?лімі “Тап?ыр дос” ?ле? ??растыру
деп аталады, берілген ?ріптерге ?ле? ??растыру. А,Б,?,О
8. “?нер алды-?ызыл тіл” капитандар сайысы
Берліген с?здерден ма?алдар ??райды.
?орытындылау, марапаттау.
Ж?ргізуші: Ана тілі – асыл к?ні бабамны?,
?уатымсы? а? с?тіндей анамны?.
С?би ша?тан бесігіме жыр ты?дап,
Ту?ан тілді жаттап ?скен баламын.
«Анамызды? а? с?тінен бойымыз?а дары?ан тілімізді ?мыту – б?кіл ата-бабамызды, тарихымызды ?мыту» деген Б.Момыш?лы. Ана тілімізді ??рметтеп, с?йе білейік. Мемлекеттік тілде к?п о?ып, бір-бірімізбен ?аза?ша с?йлесейік. Б?гінгі ?рпа? ана тіліне жетік, білімді, м?дениетті болуы шарт, – дей отырып б?гінгі «Тілім- ?лшеусіз ?азына, ?рісі ке?- ?лем» атты 5-сынып о?ушыларыны? арасында ?йымдастырылып отыр?ан сайысымыз осымен ?з м?ресіне жетті. ?ош сау болы?ызар!
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Ана тілі туралы кең түсінік бере отырып, оқушыларды елжандылыққа, туған тілін қастерлеуге, Отанды сүюге, ата-баба дәстүріне адал болуға тәрбиелеу.
Тіл әуезділігін, көркемдігін, байлығын, шешендігін көрсететін нақыл сөздер, мақал-мәтелдер арқылы оқушы дүниетанымын, ой өрісін дамыту.
Көрнекілігі: слайдтар, қанатты сөздер, тіл мерекесіне орай шығарылатын газеттер, буклеттер.
Мұғалім:Құрметті қонақтар, ұстаздар, оқушылар!
Қазіргі таңда еліміз өз тәуелсіздігіне қол жеткізгеннен кейін мемлекеттік тіліміз – қазақ тілі болып бекітілді. Қазақстан Республикасының «Тіл туралы Заңы» күшіне енді. Болашағымызды баянды етер басты қаруымыз – тіліміз.
«Адамға екі нәрсе тірек тегі,
Бірі – тіл, бірі – ділің жүректегі», - деп Жүсіп Баласағұн бабамыз айтқандай кез-келген мемлекеттің, елдің ең негізгі рәмізі де, ұраны да, тірегі де сол елдің ана тілі болмақ.
Біздің ана тіліміз – қазақ тілі. Біздің Отанымыз – Қазақстан. Қазақстан Республикасының өз елтаңбасы, әнұраны, туы бар. Сонымен қатар өз тілі бар.
Ұйымдастыру: Сынып төрт топқа алдын ала бөлініп қояды. Әр топтың басшылары тағайындалады. «Қазына» « Дастан» « Мұрагер» «Шежіре»
1. “Сәлем- сөздің анасы” таныстыру
«Әдепті елдің баласы
Алыстан сәлем береді» - дейді данышпан халқымыз.
2. “Өлең сөздің патшасы, сөз сарасы” мәнерлеп оқу
3. “Мақал – сөздің мәйегі ” мақал сайысы
4. “Тапқыр дос” өлең құрастыру
5. “Сөз тапқанға қолқа жоқ” керек сөзді тауып, екі тілге аудару
6. “Өнер алды-қызыл тіл” капитандар сайысы
1. турымыз “Сәлем- сөздің анасы” таныстыру
«Әдепті елдің баласы
Алыстан сәлем береді» - дейді данышпан халқымыз. Әр топ өздерін таныстырады.
2. турымызды “Өлең сөздің патшасы, сөз сарасы” деп атап,
Таза мінсіз асыл тас,
Су түбінде жатады.
Таза мінсіз асыл сөз,
Ой түбінде жатады. - дей келе,
Қазақ ақындарының шығармасынан өлеңді мәнерлеп оқып жарысайық. Әр адамның азаматтық қасиеті мен мәдениеті өз халқын, өзінің елін қалай сүюімен, білуімен, ардақтауымен өлшенеді. Бұл азаматтық борышты ақын қалай жырлайды? Ақындардың өлеңіне арналады.
3. туры мақал-мәтелдерге арналады. Мақал-мәтелдер талай замандар бойы қалыптасқан, ұрпақтан-ұрпаққа ауысып келе жатқан асыл мұраны қаншалықты білетіндіктерін көрсетеді..
“Мақал – сөздің мәйегі ”мақал сайысы мақалдың жалғасын тауып, жалғастырып айтады.
1. Өнер алды – .................... 2. Ана тілі азбасын, ....................................... 3. Тіл тас жарады, ............................ 4. Бас кеспек болса да, ............................ 5. Шебердің қолы ортақ, ......................... 6. Ең ащы да – тіл, ең тәтті де – тіл, .............................................. 7. Ақылдың көркі – тіл. ...................................................... 8. Тілден артық қазына жоқ, ................................................ 9. Тіліңді ноқталасаң, ...................................................... 10. Білекті адам бірді жығады, .............................................
4. тур. Осы кезекте алдын-ала дайындалған парақтардағы мақал-мәтелдердің түсіп қалған сыңарын тауып екі тілде баламасын айту.
1.Құлақтан кірген.... Жүрекке барып мұз болар
(Сөз-слова)
2.Таза мінсіз асыл ... Су түбінде жатады,
Таза мінсіз асыл сөз, Ой түбінде жатады.
(тас-камень)
3. Бас кеспек болса да, ... кеспек жоқ.
(тіл – язык)
4.Сөз анасы – құлақ, ... анасы – бұлақ.
(су – вода)
5.Ілім – бұлақ... – шырақ!
(білім – знание )
6. Жігіт бір сырлы, ... қырлы болсын.
(сегіз – восемь )
7.Тіл тас жарады, Тас жармаса...жарады.
(бас-голова)
8.Жеті жұрттың тілін біл, Жеті түрлі ... біл.
(Ілім-знание)
9.Қаһарлы сөз ... бұзар.
(Қамал-замок)
10.Ине көзінен сынады, ... сөзінен сынады.
(Шешен –оратор)
11.Айтылған сөз, атылған ... тең.
(Оқ-пуля)
12 ... сөз жарым ырыс.
(Жақсы-хорошее)
7. Сайысымыздың келесі бөлімі “Тапқыр дос” өлең құрастыру
деп аталады, берілген әріптерге өлең құрастыру . А,Б,Қ,О
8. “Өнер алды-қызыл тіл” капитандар сайысы
Берліген сөздерден мақалдар құрайды.
Қорытындылау, марапаттау.
Жүргізуші: Ана тілі – асыл күні бабамның,
Қуатымсың ақ сүтіндей анамның.
Сәби шақтан бесігіме жыр тыңдап,
Туған тілді жаттап өскен баламын.
«Анамыздың ақ сүтінен бойымызға дарыған тілімізді ұмыту – бүкіл ата-бабамызды, тарихымызды ұмыту» деген Б.Момышұлы. Ана тілімізді құрметтеп, сүйе білейік. Мемлекеттік тілде көп оқып, бір-бірімізбен қазақша сөйлесейік. Бүгінгі ұрпақ ана тіліне жетік, білімді, мәдениетті болуы шарт, – дей отырып бүгінгі «Тілім- өлшеусіз қазына, өрісі кең- әлем» атты 5-сынып оқушыларының арасында ұйымдастырылып отырған сайысымыз осымен өз мәресіне жетті. Қош сау болыңызар!
