ТЫ?ДАУШЫЛАР?А АРНАЛ?АН ТРЕНИНГ САБА?
Та?ырыбы: Тілдік таным.
Ма?саты: 1. Бар халы?ты? е? бірінші ба?ыты -ана тілі екенін ты?даушы
санасына сі?іру. Олар?а тілімізді? ??ндылы?ы мен ?асиеті, м?ні мен ма?ызы ж?нінде т?сінік беру.
- Ана тілі туралы ?з ой -пікірлерін, к?з?арастарын ашы?, еркін айтып, жеткізе
білуге баулу. - Ана тілін с?юге, ?астерлеугс т?рбиелеу.
?ту т?рі: Тренинг.
К?рнекілігі: Интерактивті та?та, на?ыл с?здер, кітап к?рмесі.
Ж?ру барысы: I. ¥йымдастыру.
II. Кіріспе с?з.
Т?рбие са?атымызды ?лы жазушы М. ?уезовты? " Б?л д?уірде ?з тілін, ?з
?дебиетін білмеген, ?адірлемеген адам толы? м?нді интеллигент емес " - деген
?анатты с?зімен баста?алы отырмын.
Ана тілі- б?л ата?нын, ана?ны? тілі, ту?ан халкы?ны? тілі. Ана тілін біз кішкентай
кезімізден ?ке -шешемізге, ?жеміз бен атамыз?а, айналамызда?ы ересек
адамдар?а еліктеп ж?ріп ?йренеміз. Ананы? а? с?тіндей бойымыз?а біртіндеп
сі?іреміз. Ана тілі - бізді? ?згелсрмен ??ынысатын негізгі ?атынас ??ралымыз.
?Р ?н?раны орьшдалады. Тренинг
- Ты?даушыларды 3 топ?а б?лу.
- Келісімшарт жасау.
- С?ра?тарды тал?ылауда белсенділік к?рсетеміз.
- Бір-бірімізді ты?даймыз.
- ?з т?жірибелерімізді орта?а саламыз.
- Уа?ытты ?немді пайдаланамыз.
- Ойлану?а 3 минут, пікір ?ор?ау?а 2 минут, толы?тыру?а 1 минут.
- Б?л б?лімді ?зіліссіз 15 минутта ая?тау?а.
" Тіл та?дыры -ел та?дыры "
1- топ ?аза? тіліні? де?гейі ?андай д?режеде деп ойлайсы?дар?
- - топ Ана тілІмізді? м?ртебесін к?теру ?шін не істеу керек?
- - топ. Ана тілімізді? ерте?гі болаша?ын ?алай елестетесіз?
Т ? й і н:
Тіл та?дыры-ел та?дыры екендігін бізді? ата-бабаларымыз ежелден-а? ???ан. ?аза?стан т?уелсіз сл болып ?алсын десек, онда е? алдымен ана тілін дамыту?а к?ш сал?анымыз ж?н.
"?аза?тілі-рухани байлы?ымызды? ?айнар б?ла?ы"-деп бекер айтылма?ан. ?аза? елінде, ?аза? жерінде ?аза? тілі ?ркендеуі тиіс. О?ан ?аза? хал?ыны? ?рпа?ы ?ана емес, ?аза?станды мекендеп жат?ан барлы? халы? ?лес ?осуы тиіс.
Ана тілін дамыту, ?ор?ау дегеніміз-?з ана тілімізде таза с?йлеп, оны жа?сы біліп, ту?ан анамыздай с?юіміз керек деген с?з. " Тілім - тірегім, со?ып т?р?ан ж?регім " Практикалы? б?лім ( к?ріністер к?рсету )
1-топ: "Е? ащы да - тіл, е? т?тті де - тіл"
2-топ: "Тілден ?ымбат ?азына жо?"
3-топ: "Мені? тілім ?лмейді" "Тілі жо?ал?ан халь?ты? озі де жогалады " Жагдаяттар шешу
(?яшы?ты та?дау ар?ылы келген с?ра??а жауап беру )
Сен д?кенде т?р еді?. Кенет ішке 2 ?ыз бала кірді. Олар ?лты каза? бол?анымен, орысша сойлесіп отыр, Сені? о?ан к?зкарасы??.
Сен ж?мыс?а асы?ыс келе жатып, к?шеде кездескен ?зі? ?атарлас ??рбыдан
уа?ытты? ?анша бол?анын с?рады?. Ол са?ан орыс тілінде жауап берді.Ол
туралы ?андай ойдасыз?
Сені? досы? к?біне ??гіме арасында ?аза? тілін ш?барлап, орыс с?здерін
араластыра с?йлейді. Со?ан сені? к?з?арасы??
"?нер алды -?ызыл тіл " (тіл туралы ?анатты с?здер):
?абиден М?стафин
Ана тілін білмсйтін адам -
бір ?олы жо? шола? адам сия?ты.
?. Мырзалиев:
Д?улет деген ??ы?дар ! Кеше бар да, б?гін жо?. Тілі? болса, к?ні? бар, Тіл болмаса, т?гі? жо?. Ана тілі? -ары? б?л, ?яты? боп т?р бетте. ?зге тілді? б?рін біл,
?з тілі?ді ??рметте!
?айран тіл, ?айран с?з,
Надан?а кадірсіз.
?. М?сірепов:
Тілден биік ас?ар жо?,
Тілден ас?ан байлы? жо?,
Тілдсн тере? те?із жо?.
?. Т?жібаев:
Ту?ан тілім-тірлігімні? ай?а?ы,
Тілім барда айтылар сыр ойда?ы.
?ссе тілім, мен де біргс ?семін,
?шсе тілім, мен дс бірге ?шемін.
Тілсіз хайуан -бишара,
Бишара?а не шара?
Б. Момыш?лы: Анамызды? а? с?тімен бойымыз?а дары?ан ана тілімізді
?мыту - б?кіл ата-бабамызды, тарихымызды ?мыту.
А. Байт?рсынов: Тіл тазалы?ы дсйтініміз - ана тілді? с?зін бас?а тілді?
с?зімен ш?барламау.
Ж. Аймауытов: Ана тілі - халы? болып жаратыл?аннан бергі жан д?ниесіні?
айнасы, ?сіп-?ніп т?рлене беретін, м??гі ??ламайтын б?йтерегі.
" ?зге тіліді? б?рін біл, ?з тілі?ді ??рметте! "
Жалпы тіл білу, оны игеру- ?рбір жеткіншекті? біліктілігін арттыратын зор
байлы?. Жа?а ?асырда?ы жас ?рпа?ты? тілге ?атысты ат?ару?а тиісті 3 абзал
міндеті бар.
1. Ана тілін жетік ме?геру- б?л бізді? елдігіміз бен ?лтты? ?асиеттімізді са?тап
?алу кепіліміз.
2.0рыс тілін білу- б?л бізді? ?лы к?ршімен ?алыптас?ан жа?сы д?ст?рлерімізді
жал?астыра беруімізді? шарты.
З.Шет тілін ?йрену- б?л бізді? ?лемдік ?ркениеттен ?з жолын таба білуімізді?
бір жолы. ( ма?алдар жал?асын табу, с?зді 2 тілде айту )
Тіл к?гермей - . ( ел к?гермейді) Ел -народ
Т?рбие басы -. ( тіл ) Тіл - язык
?нер алды - . ( ?ызыл тіл ) ?ызыл - красный
Піл к?термегенді. ( тіл к?тереді) Піл - слон
"Тілім мені? -ба?а жетпес байлы?ым " (?деби -музыкалы? монтаж)
Ана тіл, ана с?тім,арым мені? Баяным, ба? - д?улетім, барым мені? ?зі?менен рухым к?теріліп, ?зі?менен атады та?ым мені?. Анатіл, шыр?ап салар ?нім мені?, С?улетім,сая ба?ым, с?нім мені?. ?зі?менен кеудемде к?ктем г?лдеп, ?зі?менен ашылар м?нім мені?.
?зге елмен сен ар?ылы те?есемін, Кеме?гер даналармен ке?есемін.
?з тілімде ?н айтып, с?з с?йлесем, Шабытты? айдарынан жел еседі.
Ана тіл, ?зі?мен кіл сырласамын, Тол?анып то?сан бел мен кырды асамын, Айналдым, ?руа?ы?нан, ата-бабам,
Са?та?ан ?рпа?ы ?шін тіл ?атамын.
Тілім мені?!
¥лы Абайдай, М?хтардай пірім мені?! Тілім ?шін мы? ?ліп, тірілді елім,
Тілді ?ор?ау- парызым б?гін мені?.
?н " Анамны? тілі - аяулы ?ні "
?ымбат ма?ан анам тілі, бал тілім, ?ьшбат ма?ан, дана тілім, ар тілім.
Ана с?тімен бірге сі?ген бойыма,
Ана тілім -арда? т?тар алтыным,
Ана тілін жырлап ?ткен талайлар, Жырлап ?ткен Ыбырай мен Абайлар, ?асиетті мені? ана тілімде,
?пшес м??гі алаула?ан арай бар.
Ана тіл -халы?ты? бас ?азынасы
?орытынды
Елбасымыз Н.?.Назарбаев " Тіл - ата-баба аманаты. ?асырдан ?асыр?а, ?рпа?тан ?рпа??а ?лас?ан, бабадан бала?а жал?ас?ан ?лы м?ралардын ¥лысы-алдымен ?р ултты? тілі ?ой. Ендеше, ата- баба м?расын жал?астыру, оны? мэртебесін к?теру - мына баршамызды? міндетіміз, парызымыз. "деген екен. Сол сия?ты, ананы? бал сутімен бой?а сі?іп, асыл ?лдиімен жан?а дары?ан, тэуелсІздігімізді, сркіндігіміздІ баянды етер басты ?аруымыз - ту?ан тілімізді ?адірлеп, м?ртебесін асырайы?!
Сен жұмысқа асығыс келе жатып, көшеде кездескен өзің қатарлас құрбыдан
