Бауыржан Момышұлы

Пәні: әдебиет

Сабақтың тақырыбы:

Бауыржан Момышұлы

Уақыты:

Мұғалімнің аты – жөні: Ауляйсова Д.К

Сынып: 8 «А»

Белгілі бір оқыту мақсаты

Т/Ж.8.1.2.1 -әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу

Сабақ түрі

Жаңа сабақ

Сабақтың смарт

мақсаты

Оқушылардың барлығы:

Екінші дүниежүзілік соғыстың даңқты жауынгері Бауыржан Момышұлымен танысады

Құндылықтарды игерту

Құндылықтар:

• Өзіне және айналадағы адамдарға құрмет;

• Ынтымақтастық;

• Жауапкершілік;

Аталған құндылықтар сабақ тақырыбы арқылы оқушылардың жеке және жұптаса, топтаса отырып жұмыс жасаулары, сын тұрғысынан ойлай білу дағдылары негізінде жүзеге асады.

Бағалау критерийі

Автор бейнесін анықтап, талдау жасайды, Қазақтың жазушылар шығармашылығымен салыстыра алады.

Пәнаралық байланыс

Тарих

Тілдік

міндеттер

Пән лексикасы және терминология:

Екінші дүниежүзілік соғыс —
даңқты жауынгер —

халық қаһарманы —

өскери міндет —
атақ - 
жасақталған —

дивизия қүрамында –

майдан —  
шайқас -
Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер:

Сіздің пікіріңізше, .... не айтар едіңіз,менің ойымша; пікіріме мынадай дәлелдер келтіремін; оның мынадай себептері бар; себебін былай түсіндіремін;

Алдыңғы білім

Көркем шығармадағы кейіпкер бейнесін ашып, үзінділерді жатқа айту.

Жоспар

Сабақ кезеңдері

Жоспарланған іс - әрекеттер

Ресурстар

Сабақтың басы

І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен сәлемдесіп, сабақтың тақырыбымен, мақсатымен, жетістік критерийімен таныстыру.

Үй тапсырмасын қайталау

Сұрақ- жауап

Романның авторы? ( М.Дулатов)

.Роман қай жылы жарық көрді? (1910 жылы)

.Романдағы Ғали бейнесі? ( оқыған, мәдениетті)

.Роман қай қалада басылып шықты? ( Қазан қаласы)

.Ғали Жамалды алып қашып кімнің үйінде паналайды? ( Фатихолланың)

Жамал қай мезгілде үйінен қашып шығады? ( Қыс мезгілінде)

.Романның тегі? (Эпос)

Романның тақырыбы? ( Әйел теңсіздігі)

Жамал қандай рудан шыққан? (Атығай руы)

.Сәрсенбайдың екінші әйелінің есімі ? (Шолпан)

.М. Дулатов қай жылы дүниеге келген? (1885 жылы)

М.Дулатовтың шығармаларын ата? («Қазақ жерлері», «Таза бұлақ», «Шәкірт»)

Қиын қыстау кезінде қызы үшін шырылдап, отқа түсетін жан? (Анасы Шолпан)

Байжан қандай мінезді адам? (Қатігез)

Сабақтың ортасы

Ой шақыру» әдісі арқылы үй тапсырмасын сұрау.

• Бауыржан Момышұлы кім?

• Майданда Бауыржан Момышұлы қандай қызметтер атқарды?

• 1941 жылы қандай ерлік көрсетті?

• Оның қолбасшы ретіндегі таланты қашан ашылды?

• Бауыржан Момышұлының ерлігі қай кітапта суреттеледі?

Ол кітап қандай тілдерге аударылды?

Әскери әдебиеттің атасы кім?

Бауыржан қандай марапаттар алды?

1.Бауыржан Момышұлы Халық қаһарманы, қазақтың көрнекті жазушысы.

2.Бауыржан майданда батальон, полк командирі қызметтерін атқарды, гвардиялық дивизияны басқарады.

3.1941 жылы өз батальонын 27 рет шабуылға бастап шықты. 5 рет қоршауды бұзды.

4. Оның қолбасшы ретіндегі таланты соғыста полк, дивизия басқарған жылдары кеңінен ашылды.

5. Бауыржан Момышұлының атақ-даңқы, батырлығы А.Бектің «Волоколамск тасжолы» атты кітабында суреттеледі.

6. Ол кітап неміс, чек, еврей, ағылшын, француз т.б. шет тілдеріне аударылды.

7. Бауыржан Момышұлы қазақтың әдебиетінің атасы атанды.

8. Оған «Халық қаһарманы» деген атақ беріледі.

Бауыржан Момышұлы (1910-1982) 
Бауыржан Момышүлы - Екінші дүниежүзілік соғыстың даңқты жауынгері, халық қаһарманы, ңазаңтың көрнекті жазушысы. Туған жері - Жамбыл облысының Жуалы ауданындағы Көл-бастау мекені. 
Б.Момышүлы жеті жылдық мектепті бітіріп, ауылда мүғалім болып қызмет істейді. Әскери міндетін өтіп, коман-дир атағын алады. 1941 жылы Үлы Отан соғысы басталысымен, генерал-майор И.В.Панфиловтың басшылығымен Алматыда жасақталған 316 атқыштар дивизиясының қүрамында майданға аттанады. Соғыста батальон, полк командирі қызметін атқарып, гвардиялық дивизияны да басқарады. 
Б.Момышүлының соғыс кезіндегі, Москва түбіндегі шайқастағы қаһармандың ерлігі аңыз болып жайылған. Бауыржан Мо-мышүлының ерлігі туралы орыс жазушысы А.Бек «Волоколам тас жолы» повесін жазды. 
Соғыстан кейін батыр ағамыз әскери-педагогикалың жүмыспен айналысты. Сонымен қатар шығармашылық жүмысын да жалғастырды. Ол қазақ және орыс тілдерінде бірдей жазып, «Офицердің күнделігі» атты жинақты, «Қанды күндер оқиғасы», «Москва үшін шайқас», «Үшқан үя» атты шығармаларын дүниеге әкелген. 
Әскери жазушы Б.Момышүлы - Кеңес Одағының Батыры, Қазақстан Республикасының «Халық Қаһарманы». 

«Өрмекші» ойыны арқылы автордың толғауларындағы өзінің бейнесін тануына ықпал ету.

Сіздерге алдын –ала үйге өткен сабағымыздағы тақырыптар бойынша тереңдеп зерттеу тапсырмалары берілген болатын , соған орай келесі сөзді баяндау үшін «Автор орындығына» шақырамыз.

Баяндау:

1 Қаһарман батыр- Бауыржан(өмірі туралы)

2.Жазушының шығармалары, еңбектері

3. «Ұшқан ұя» Үзіндісі туралы

Зерттеушілер: Бауыржан қандай тұлға?

Батырдың тегі туралы білеміз бе?

Ұрпақтары кімдер?

Сұрақтар құрастырушылар: 5 сұрақ беріледі.

5 жауап беріледі.

Сілтемелер табушы: «Ұшқан ұядағы» рухани байлық : мақал-

мәтелдер, бата сөздер, ұлттық салт-дәстүрлер,

ұлттық тәлім-тәрбие туралы ой қозғау.

Бейнелеуші- суреттеуші: «Менің қиялымдағы- Бауыржан»

Сурет салу, суретпен жұмыс

Дәнекер- жазушы Эссе « Ел болам десең ,бесігіңді түзе»

Сабақтың соңы

Бекіту кезеңі.

Сұрақтарға жазбаша жауап жазу 
1. Б.Момышұлы кім? 
2. Майданда Б.Момышұлы қандай қызметтер атқарды? 
3. 1941 жылы қандай ерлік көрсетті? 
4. Оның қолбасшы ретіндегі таланты қашан ашылды? 
5. Оның ерлігі қай кітапта суреттеледі? 
6. Ол кітап қандай тілдерге аударылды? 

Үйге тапсырма: «Қазтуған жырау толғауларындағы автор бейнесі» тақырыбында қосымша ізденіп, 80 сөз көлемінде мәтін жазу.

.