Бәйгеге түсіп жарыспай Жүйріктің бағы жанар ма? Білім мен өнер жарысып, Тәрбие, тәлім табар мән. Бұл бәйге ойдың бәйгесі Кім жүйрік ойға, сол алда,-дегендей, бүгінгі интеллектуалды ойынымыз сайыс түрінде өтеді. Осы уақытқа дейін алған білімдеріңді көрсетіп, ортаға салыңдар. Ойынға 2 топ қатысады. Ойын V айналымнан тұрады.
Ойын ережесімен таныстыру. Ойынды бастамас бұрын әр топ өзін ,ұранымен таныстырады.
Ітоп. Топтың аты – «Сұңқар» Ұранымыз: Білім алып бүгін алтын ұяда, Ертең әлі шарықтаймыз қияда.
ІІ топТоптың аты –«Қыран»
Топтық ұраны: « Қыран» тобы алға!
Биіктерге самға
Достығымыз барда
Жүреміз тек алда!
Енді ойынымыздың І- айналымын бастаймыз.
І -айналым «Ұшқыр ой» Әр топқа қазақ тілі пәнінен сұрақтар қойылады. Тез, жылдам, нақты жауап беру керек. Әр топта 6 оқушы 1 сұраққа жауап береді.
«Сұңқар» тобына:
1.Синоним дегеніміз не?
2 «Бесінші» сөзі қандай сұраққа жауап береді?
3.Жалпылама лексика дегеніміз не?
4.Табу дегеніміз не?
5. Жәшік,бәтенке, сөмке сөздері қай тілден енді?
6.Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді?
7.Кәсіби сөздер дегеніміз не, нешеге бөлінеді?
8.Хабарлы сөйлемнен кейін қойылатын тыныс белгі?
9.Әдеби тіл нешеге бөлінеді, ата?
10.Эвфемизм дегеніміз не?
«Қыран» тобына:
1.Антоним дегеніміз не?
2.Әдемі сөзіне жуық ,мәндес сөзді ата?
3.Дауысты дыбыстар неше топқа бөлінеді?
4.Зат есім дегеніміз не?
5.Көнерген сөздер нешеге бөлінеді, ата?
6.Заттың қимылын,іс-әрекетін білдіретін сөз табы ?
7.Диалект сөздер дегеніміз не?
8.Кешен, әмбебап,кеден сөздері қандай терминдер?
9.Жәмше,дүмбі, қоза сөздері қай шаруашылыққа қатысты кәсіби сөздер?
10.Термин сөздер нешеге бөлінеді ата?
ІІ айналым «Құпия сандық» Бұл айналымда жұмбақ жасырамын, сендер жұмбақтың шешуін 2 тілде (қазақша, орысша) айтуларың керек. Әр топ кезекпен 1 жұмбақты оқып, шешуін айтады. (Слайдпен көрсету, оқушыларға оқыту)
1-топ: Қолы менен қаламы жоқ, Бірақ сурет салады көп. (аяз – мороз)
2-топ: Қоймасын қыс ақтарып, Жерді жапты ақ мамық. (қар – снег)
3-топ: Бірін-бірі қоштаған, Бір үйден көрдім, Қырық екі дос-жаран. (әріп – буква)
Әрі қарай кезектесіп оқи береді.
4. Жұқа тақтай бөлшегі, Ұзындықтың өлшемі. (сызғыш – линейка)
5. Қалқиып екі құлағы, Елеңдеп, қорқып тұрады. (қоян - заяц)
8. Бұлаңдаған құйрығы, Бір алдарлық қулығы. (түлкі – лиса)
9. Әттең, даусым, тілім жоқ, Құшағымда білім көп. (кітап – книга)
ІІІ айналым «Ойлан, тап» Бұл кезеңде ұлы ақын-жазушыларымыздың шығармаларынан үзінділер беріледі. Әр топқа 2 шығармадан үзінді (өлең, әңгіме) беріледі. Үзіндіні оқып, шығарманың атын және авторын табу. (Әр топқа тапсырманы беремін, дайындалуға уақыт беріледі)
Бес жүз жылдар шамасында Сонау ертіс жағасында, Болған біреу Саржан атты . Даңқы шыққан мерген екен, Талай жерді көрген екен, Сүйіпті жұрт сол қазақты (Ә.Тәжібаев «Толағай»)
Жүк артып инелікке ерте көштім, Шүйкелеп сары майдан арқан естім. Мұртына шегірткенің ат арқандап, Дегенде өлдім-талдым әрең шештім.( Өтірік өлең)
Баласы екеуіне Алланың жасаған рақымын және қамқорлығын көзімен көріп, тұрған ана тұла бойы талмаусырап отыра кетті.(Ажар Зәмзәм)
Күншуақ елі ешбір жерге қызықпапты. Өйткені өз жерінің көрік келбеті ешкімнің жерінен кем емес екенін мақтан тұтыпты. Ешкімнің бақытын қызғанбапты. Өйткені өз еліндегі байлық пен бақытты қанағат етіпті. Осылайша зырғып күндер, сырғып айлар, жылжып жылдар өтіп жатады. (А.Сейдімбек «Әйел -ана»)
Білген сайын келеді біле бергім, Біле беру емес пе тілегі елдің. Белден ассаң, алдыңда бел көрінсе, Қызыққаннан келмей ме жүре бергің. Сондықтан да келеді біле бергім Білімдіні сүйерін білім елдің,- дей отырып, IV айналымды бастаймыз
«Айшықты сөздер» Бұл айналымда бірнеше суреттер беріледі. Сол суреттен мақал –мәтел құрастырамыз
1.Жігітке жеті өнер де аз.
2.. Жаңбырменен жер көгерер
Батаменен ер көгерер 3. Ас –атасы нан.
4. Өнер алды –қызыл тіл.
5.Жұмыла көтерген жүк жеңіл
Ойынымыздың соңғы айналымы «Талапкер» деп аталады. Сендерге өлең жолдары беріледі. Көп нүктенің орнына сөздер қойып, өлең құрастыруларың керек.