Математика
№144 20.04.2015ж
Та?ырыбы: Д??гелекке, ше?берге,к?пб?рыш?а тиісті ж?не тиісті емес н?ктелерді табу.
Ма?саты:
1. Д??гелек, ше?бер,к?пб?рыш сызу жолымен ж?не олар?а тиісті, тиісті емес н?ктелермен таныстыру.
2. Танымды?, шы?армашылы? тапсырмалар орындау ар?ылы ойлау ?абілеттерін дамыту.
3. Экологиялы? т?рбие беру
Саба?ты? т?рі: саяхат саба?
Саба?ты? ?дісі: практикалы? проблемалы?, Сто элементтері.
К?рнекілігі: фигуралар, интерактивті та?та, циркуль, стакан, жіп.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру
Кестені тексеру, о?ыту.
С?ра? – жауап ар?ылы т?зулерді с?рау. /сызу, д?лелдеу/
ІІІ. Жа?а саба?
?ызы?ушылы?ын ояту.
Фигуралар ?леміне саяхат
Б?гін та?ы да екі фигурамен танысамыз. Ол ?шін мына цифрограмманы шешіп к?рейік.
1. лек, ге, д??.
2. бер, ше?.
3.ыш,б?р,к?п
Сонымен б?гін біз д??гелек ж?не ше?бер, к?пб?рыш о?ан тиісті, тиісті емес н?ктелермен танысамыз.
№ 2
Суреттегі фигураларды неше топ?а б?луге болады?
Д??гелектер;
Т?йы?тал?ан ?исы? сызы?
Б?л фигураларды? ауданын ?алай табу?а болады? /жауап/
S = 60 + 10 = 70 мм2
S = 100 + 25 = 125 мм2
Б?дан ?андай ?орытынды шы?ару?а болады?
Д??гелекті? ауданы болады?
Ма?ынаны ажырату
№ 3 Сараманды? ж?мыс
Т?бі д??гелек стакан алып, д?птер бетіне ?ойып, оны айналдыра сызу керек.
?андай сызы? шы?ты? /т?йы?тал?ан ?исы? сызы?/
Осы сызы?ты ше?бер деп атайды?
Стаканды жіппек айналдыра бір орап, сонан со? жіпті жаз. Сонда стаканды бір ора?ан жіпті? ?зынды?ы сызыл?ан ше?берді? ?зынды?ына те?і болады.
Есі?е са?та! Ше?берді? ?зынды?ы болады.
Ой ?оз?ау
Ше?берді циркуль деп аталатын ??ралмен сызады. Д?птерге циркульді? к?мегімен суретте к?рсетілген ?лгіні пайдаланып, ше?бер сызу.
О – ше?берді? центрі;
ОА – ше?берді? радиусы.
?андай ?орытынды жасау?а болады? /Элементтерін атау/
Ше?берді? ?зынды?ы, ? центрі, радиусы болады.
Сергіту с?ті
/?имылмен фигураларды? элементтерін к?рсету/
№ 1
Суреттегі фигураларды салыстыру. Оларды? ??састы?тары неде, айырмашылы?ы неде?
№ 4
Суреттегі фигураларды салыстыру. Оларды неше топ?а б?луге болады? / д??гелек, ше?бер/
Д??гелекке тиісті н?ктелер
Д??гелекке тиісті емес н?ктелер
Ше?берге тиісті н?ктелер:
Ше?берге тиісті емес н?ктелер
№ 7 /а/
5 к?нде - 45 са?ат? са?ат арты? ж?ндеді
3 к?нде – 21 са?ат
45: 5 = 9
21: 3 =7
9 – 7 = 2
Ж: 2 са?ат
№ 8 Те?деулерді шешу
900 – х = 90 --- 360: х = 60 --- х: 60 = 50
х + 1020 = 3010 --- х – 740 = 10074 -- х * 200 = 1800
№ 9 Амалдарды орындау
Ой тол?ау
Шы?армашылы? тапсырма
«Ауылымызды? таби?аты» ой тол?ау
Тапсырма: Бізді? ауылымызды? жанында д??гелек пішіндес к?л бар. Осы к?лді? жа?алауына кен байыту комбинаты мен демалыс ?йін оларды? арасы мейлінше ?ашы? болатындай етіп, ?алай салу?а болады? /Д??гелекті? екі шетіне/
Саба?ты ?орыту
Венн диаграммасы бойынша ?орытындылау
ІV. ?йге тапсырма:
V. Ба?алау
Саба?ты? та?ырыбы: ?аза?ты? хас батыры ?арасай
Саба?ты? ма?саты: ?аза?ты? хас батыры ?арасай туралы дерек бере отырып
м?тінді т?сіндіру.
О?ушыларды батырлы??а, елін,жерін с?юге, ?ор?ау?а
т?рбиелеу.
Отанды ?ор?ау?а деген с?йіспеншіліктерін ж?не с?йлеу тілін
дамыту.
Саба?ты? типі: іскерлік пен да?ды
Саба?ты? ?дісі: т?сіндірмелі-иллюстративті, с?ра?-жауап
Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?та
Саба?ты? барысы: ?йымдастыру
М: О: К
-о?у ??ралдарын шы?ару
-саба??а к??ілдерін аудару
?й тапсырмасын тексеру
-?аза? хал?ыны? жо??ар бас?ыншылы?ына ?арсы к?ресі
-мазм?нын айту
Актуалдау
18 ?асырды? ортасы ау?ан?а дейін бол?ан ?аза? пен ?алма? арасында?ы ?за??а созыл?ан ?ыр?ын со?ыста ?олданыл?ан негізгі ?арулар сол б?рын?ыша ?олданды.
Жекпе-жек бірнеше к?нге созылды. Же?ген батыр же?ілген жа?тан келесі сайыскерді? шы?уын к?тіп,ортада?ы ала?да т?рады. Сол батырларымыз?а то?талса?.
Жа?а саба?
-?аза?ты? хас батыры ?арасай
?арасай батыр туралы ма?л?мат беру.
?арасай Алтынай?лы-Жетісуда жо??ар шап?ыншылы?ына ?арсы азатты? со?ыста ?ол баста?ан батыр. Алатау б?ктерінде туып ?скен. ?лы ж?з Шапырашты тайпасыны? Ес?ожа руынан. Кез-келген ?рыс бол?ан жер ?арасай атымен аталды.
1664 ?лу жылы ?арасай ?рыс?а а?ыр?ы рет алпыс алты жасында ?атысты. Осы ?рыста ?арасай батыр ауыр жараланып, саптан шы?ады. А?ынтай батыр да ая?ынан жараланып,и а?са? болып ?алады.
Енді ?атты-?айырым, к?шке т?сер ?имыл?а жарама?анды?тан ?арасай батыр ел бас?ару ісіне кірісті. ?арасай батыр Бірсыпыра ту?андарымен ?зіні? ?андык?йлек досы А?ынтай еліне к?шіп барады. Онда бір жылдай т?рып, 1671 до?ыз жылыны? тамыз айында 73 жасында д?ниеден ?тті. С?йегі Ар?ада, Айыртау деген жерге ?ойылды.
?арасай батырдан алты бала ?алды. Олар ?теп,К?шек,Т?рікпен,Еркен,Т?ркен. Со??ы екі баладан ?рпа? ?алма?ан. Біра? екеуі де есейіп, азамат бол?анда ?лген. ?кесіні? 50 жасында ту?ан егіз ?л Алтынай т??ымы Ар?а?а бар?ан со? бір к?нде мерт бол?ан. Екі бірдей ?лыны? ?азасы ?ке ?лімін тездете т?скен. Талай ?лімді к?ріп, талай ?лікті ?олымен ?ста?ан ?арасай батыр: «?ліп к?рген жо?пын, одан бас?аны? б?рін к?рдім десем, ?лі к?рдім десем, ?лі к?рмегенім к?п екен ?ой» деп екі баласына ?атты ?ай?ыр?ан. ?арасай екі ?лды? ?ыр?ына жетпей ?айт?ан. ?аза?ты? ?арасай батырыны? жылын берген со? А?ынтай батыр да д?ниеден ?тті. Оны да ?арасай батыр ?ойыл?ан бейітке жерленді.
-?арасай батырдын кесенесін ведиодан к?рсету.
С?йінбай жырау ?арасай батыр туралы былай жырла?ан:
С?йінбай жырау
-м?тінді т?сіндіру
-тізбектеп о?у
-картамен ж?мыс
Дамытушылы?ы
-батыр туралы ойдан ма?ал ??растыру
Батыр жау?а шабады, Батыр к?шіне сенеді,
----- -----
Батыры бар ел ма?танар, Батыр ж?регімен к?ресер,
------ ------
Батыр елін ?ор?айды,
-----.
Бекіту
-?арасай?а мінездеме беру.
?йге тапсырма
Мазм?нын айту
Ба?алау
