Жармухамбетова Алтынгуль Алдабергеновна

Сабақтың жоспары

Поурочный план

The plan of the lesson

Күні/Дата/ Date:

Сынып/Класс/Class:

Пән/ Предмет/ Subject: Мемлекеттік тілде іс жүргізу

Сабақтың тақырыбы/ Тема занятия/ The theme of the lesson: Жұмыс уақыты және демалыс

Мақсаты/ Цели занятия/ Objectives:

Білімдік / образовательная/ educational: Жұмыс күні, уақыты туралы мәлімет алу.

Дамытушылық/ развивающая/ developing: Студенттердің тілдік қорларын дамыту.

Тәрбиелік/ воспитательная / bringing-up: Өздері таңдаған мамандықтарын жақсы көруге шақыру.

Сабақтың үлгісі /Тип занятия/Type of the lesson: дәстүрлі емес Сабақтың түрі/Вид занятия/Kind of the lesson: аралас Көрнекі құралдар/ Оборудование/ Resources: слайд

Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:

Амандасу.

- Қайырлы күн оқушылар! Добрый день дети! Good morning!

-Қалдарың қалай? Как дела у вас? How are you?

Оқушыларды тыныштатып, зейіндерін сабаққа аудару.

Психологиялық дайындық.

Күннен, жерден нәр алған
Біз - өмірдің гүліміз.
Сәрсенбінің сәтінде
Сәтті болсын күніміз.

Үй тапсырмасын тексеру

Этап проверки домашнего задания

Үй тапсырмасын қайталап, жауап беріңіздер:

Терминдерді жаттау.

Әр студент үй жұмысын қайталап, жауап береді

дәптерлері

Жаңа материалды белсенді меңгеруге студентердін даярлау кезеңі /

Презентациямен сабақты бастау,

негізгі керекті ақпаратты беру, әңгімелесу.

негізгі керекті ақпаратты алу, әңгімелесу

Тақта

презентация

Жаңа білімді меңгеру / Этап усвоения новых знаний

Үлестірмелермен жұмыс, мәтіндермен жұмыс

Үлестірмелермен жұмыс, мәтіндермен жұмыс жасайды

Үлестірмелер

Тақта

Қазақстан Республикасы Конституциясының 24-бабында кызметкерлердің   жұмыс   уақьтты   тынығу   уақытымен   тығыз байланыста белгіленген. Аталған бапта «Әркімнің тынығу құкығы Еңбек  шарты  бойынша  жұмыс  істейтіндерге  заңмен белгіленген жұмыс уақытының ұзактығын, демалыс және мереке күндеріне, жыл сайынғы ақылы демалысқа кепілдік беріледі делінген.

Жұмыс уақыты — қызметкер жұмыс берушінің актілері мен еңбек шартының талаптарына сәйкес еңбек міндеттерін орындайтын уақыт. Еңбек кодекстің 77-бабына сәйкес қызметкердің жұмыс уақытының қалыпты ұзактығы аптасына 40 сағаттан аспауға тиіс. Еңбек шарттарында тараптардың келісімі бойынша жұмыс уақытының ұзактығы белгіленген нормадан азырақ көзделуі мүмкін.

Қызметкер еңбек шартында белгіленген еңбек міндеттерін жұмыс уакыты ішінде орындауга міндетті, дегенмен уақыт нақты жұмыс істелген уакытпен сәйкес келе бермейді. Нақты жұмыс істелген уақыт дегеніміз — жұмыс уақытын есепке алу тізімдігінде көрсетілген жұмыс уақыты. Еңбекке ақы төлеу нақты жұмыс істелген уақытқа төленеді.

Өндірістік күнтізбелікке сәйкес уақытының қалыпты ұзақтығы аптасына 40 сағат белгіленген қызметкерлер үшін жұмыс күнінің ұзактығы:

—   5 күндік жұмыс аптасында — 5 күн — 8 сағаттан;

—   6 күндік жұмыс аптасында — 5 күн — 7 сағаттан, ал бір күн — 5 сағаттан болып белгіленген (Қазақстан Республикасының Енбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің 2000 жылгы 18 желтоқсандағы № 05 — 2 (8008 хаты).

Қазақстан Республикасы азаматының еңбек етуі мен демалысына байланысты негізгі мәселелердің хұқықтық регламенттелуі «Еңбек туралы » ҚР Заңына негізделеді .
Жұмыс уақыты дегеніміз азаматтың жеке еңбек келісім -шартында көрсетілген еңбек міндеттеріне сәйкес еңбек міндеттерін орындауы .
Қалыпты жұмыс уақыты аптасына 40 сағаттан аспауы керек .
Жеке еңбек келісім -шарттарында екі жақтың келісімімен ең аз жұмыс уақыты қарастырылуы мүмкін .

Азаматтардың жеке категорияларына жұмыс уақытының жалғасуын тоқтату

Жұмыс уақытының жалғасуын тоқтату келесі жұмысшы категориясына бекітіледі :

14 пен 16 жас аралығындағы жұмысшы аптасына 24 сағаттан көп емес , 16-18 жас аралығына аптасына 36 сағаттан аспайтын жұмыс уақыты болуы тиіс ;

ауыр және зияны бар жұмыстарды атқаратын жұмысшылар аптасына 36 сағаттан аспайтын жұмыс уақытында еңбек етеді.

Жұмыс уақытын шектеу мүмкіндігін ие ауыр және зиян жұмыс жағдайындағы өнеркәсіптер, цехтар, мамандықтар мен қызмет түрлеріне еңбек жөніндегі өкілетті мемлекеттік органдар береді.

Жұмыс аптасы мен күнделікті жұмыстың жалғасуы

Жұмысшыларға екі демалыс күні бар бес күндік жұмыс аптасы беріледі . Бес күндік жұмыс аптасының күнделікті жұмыс уақытының ұзақтығы жұмыс беруші актімен немесе ауысым кестесімен бекітіліп , бектіліген жұмыс аптасының ұзақтығын сақталады . Егер бес күндік жұмыс аптасы мақсаттық талапқа сай келмесе , ондай ұйымдар алты күндік жұмыс аптасын бекітеді . Алты күндік жұмыс аптасында күнделікті жұмыс уақытының ұзақтығы 7 сағаттан , апталық есепте 40 сағаттан , 6 сағат апталық есепте 36 сағаттан , 4 сағат апталық сағатта 24 сағаттан аспауы тиіс . Бескүндік және алты күндік жұмыс аптасы еңбек келісім -шарты бойынша жұмыс берушімен бекітіледі .

Түнгі уақыттағы жұмыс

Түнгі жұмыс уақыты 22 сағат пен таңғы 6 арасы болып саналады . Түнгі жұмысқа жүкті әйелдерді жұмылдыру тек олардың жазбаша өтінішімен жүзеге асады . Түнгі уақыттағы жұмысқа 18 жастан кіші тұлғалар мен түнгі уақытта жұмыс істеуге медициналық тыйым салынған тұлғалар жұмылыдырлмайды .

Жұмыс уақытын есепке алу

Жұмыс беруші жұмыс уақытының есебін жұмысшы өтеген уақыттарымен жасайды .
Ұйымдар , жеке өнеркәсіптер , цехтар , бөлімшелер мен басқа да жұмыс түрлерінде жұмыс талапына қарай жұмыс уақыты сақталмайтын болса , жұмыс уақытының сомалау есебі жасалады , яғни , есептік кезеңде апталық жұмыс уақытының сағаттарына аспауы керек дегендә негізге ала отырып жасайды .
Күнделікті немесе апталық жұмыс уақытының сомалық есебінде жұмыс күндерінің нормалық сағаттары көп немес аз болуы мүмкін .
Есептік кезеңдегі жұмыс уақыты сағаттарының сомасы сол кезеңдегі сағат нормасына тең келмеуі мүмкін . Сомалық есептегі жұмыс уақытының есептік кезеңі болып жұмысшының сол категорияларына үйлестірілген жұмыс уақытының орташа ұзақтығы саналады .
Жұмыс уақытынң сомалық есебін жасау тәртібі жұмыс берушінің актілерімен анықталып және ұжымдық келісім -шартпен бекітіледі .

Демалыс пен тамақтануға арналған үзіліс

Демалыс уақыты дегеніміз жұмысшының еңбек міндеттерін орындаудан босап , өз қалауымен уақыт өткізу болып табылады .

Күнделікті жұмыс ағымында жұмысшыға демалып, тамақтануына бір сағат көлемінде уақыт берілуі тиіс. Бұл үзіліс жұмысшының өз қалауымен өтпейді.
Үзіліс уақыты жұмыс беруші актілері мен жеке еңбек келісім-шартымен анықталады.
Еңбек талабы бойынша кейбір үзіліс берілмейтін жерлерде жұмыс беруші өзі жұмысшылардың тамақтанып, демалуына уақыт бөлуі тиіс. Мұндай жұмыс қатары мен тамақтану орындары жұмыс беруші актілерімен, немесе ұжымдық келісіммен жүзеге асады.
Жұмысшының күнделікті демалыс уақытының ұзақтығы 12 сағаттан аз болмауы керек.

Арнайы үзілістер

Суық жерлер мен ашық аспан астында жұмыс істейтін жұмысшыларға , жүк тасу , тиеу жұмыстарымен айналысатындарға жылынып , демалуына арнайы үзіліс беріледі . Бұл үзілістер жұмыс уақытына кіреді . Бір жастағы баласы бар жұмысшы әйелдерге демалып , тамақтануына , баланы тамақтандыруына әр үш сағат сайын 30минутттың үзілістер беріледі .
Бір жарым жасқа дейінгі екі немесе көп балалыларға үзіліс ұзақтығы бір сағаттан кем болмауы тиіс .

Демалыс күндер

Жұмысшыларға демалыс күндері беріледі (Апта сайынғы үзіліс ).
Бес жұмыс күндік аптадағы жұмысшылар аптасына екі күн , алты жұмыс күндік аптадағыларға бір демалыс күні беріледі .
Жалпы демалыс күні жексенбі болып табылады . Екінші демалы күні жұмыс берушінің актілерімен немесе жұмыс кестесімен бекітіледі . Екі демалыс күні қатар келеді .
Егер мейрам күндері жұмыс күніне сай келсе және жұмыс уақытын рационалды пайдалану ҚР Үкіметімен анықталса , жұмыс күнін басқа күнге ауыстыру көзделеді .
Жұмысшыны демалыс күндері жұмысқа жұмылдыру тек оның келісімімен жүзеге асады , егер керісінше жағдай болса , Заңның 59 бабымен қаралады .
ҚР бекітілген мереке күндері жұмыс жүрмейді , тек егер халыққа шұғыл қызмет көрсету керек болса .

Демалыс күндері жұмысқа жұмылдыру

• төтенше жағдай немесе табиғи апаттың алдын алу, өндірістік апат салдарын тоқтату;

• қайғылы жағдайлар, қаза болу немес мүлік бүлінген жағдайдағы зерттеу мен тоқтату;

• шегеруге болмайтын шұғыл түрде аяқтау керек ұйым жұмыстары.

Жаңа білімді бекіту / Этап закрепления новых знаний

Бейнероликті қарау, диспут арқылы әңгімелесу, бір-бірлеріне сұрақтар қою.

бейнероликті тамашалайды, әңгімелеседі

бейнеролик, тақта

Рефлексивті бағалау кезеңі

Сонымен – қандай тақырыты өттік?

Сұрақтарға жауап береді,

Үй тапсырмасы бойынша мәлімет беру кезеңі

уақыт кестесін құрастыру

үй тапсырмасын жазып алады, сұрақтары болса, сұрайды тақта

Сабақты қорытындылау / Подведение итогов урока

Сонымен қандай бағаға ие болдыңыздар, әр студент өзін бағалайды, дәптерлерін көрсетеді.

Бағаларын алады