Оқушылар, бүгін біз сендермен «Әдептілік әлемінде» деген тақырыппен «Мақал-мәтел» сайысын өткіземіз. Сайыс 5 бөлімнен тұрады. Сайыс болған соң топтарға бөлінейік. Топтастыру стратегиясы.
Халық даналығына назар аударсақ: «Егер сен бір жылдық өміріңді ойлансаң, онда арпа ек. Он жылдық өміріңді ойласаң, онда ағаш ек. Ал, ғасырлық өміріңді ойласаң, онда бала тәрбиеле» деген екен.
1. Салт-дәстүрге байланысты сайыс.
2. Тыйым сөздер, ырымдар сайысы.
3. Мақал-мәтел сайысы.
4. Киелі сандар сайысы.
5. Өнер сайысы.
Ана тілінің – арың бұл,
Ұятың боп тұр бетте.
Өзге тілдің бәрін біл,
Өз тіліңді құрметте!
Адам өмірге келкеннен кейін өзара сыйлау – баршаға ортақ қасиет. Жұмыр басты пенде, ең алдымен өзін-өзі сыйлай білу қажет. Егер өзіңді-өзің құрметтеп, бағалай білмесең өзгеден сый-құрмет көремін деу бекершілік. Адам өмірдіндегі ізгі қасиеттер сыйластық, татулық болып табылады. Егер сен айналаңдағы жандарды сыйлай білсең ғана өзің де сыйлы боласың. Қазақтың «сыйға-сый, сырағы бал» деген ұғымы осының айғағы. Үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсете білу – асқан ілтипаттылық белгісі.Алайда қазіргі кездегі замандастырымыздың бойында осы қасиеттер жетіспей жатады. Бұл – бүгінгі өміріміздің өзекті мәселелерінің бірі. Сондықтан да біз бүгінгі сабағымызды әдептілік, сыйластық, құрмет, қайырымды-лық тақырыбына арнап сайыс түрінде өткіземіз.
І сайысымызды бастайық: Салт-дәстүрге байланысты сайыс.
«Сыйластық» тобына:
«Үлкенге құрмет – кішіге міндет» әже, тайғанап құлап қалды. Жанында ойнап
жүрген Әлішер, Мұхамедәли елемеді, көмеккеде келмеді (мағынасын ашу, көрініс).
«Әдептілік» тобына:
«Сәлем бере білейік» сәлемдесу түрлері (сахналалау)
Ата мен немере.
Көрші мен көрші.
Әке мен бала.
ІІ сайыс Тыйым сөздер, ырымдар сайысы.
Күні бүгінге дейін тәрбиелік мәнін жоймаған халқымыздың тәрбиесін тыйым, ырым сөздері арқылы бала жолына, ізгілік, инабатылыққа дәнін себіту.