Саба?ты? та?ырыбы: ?здік етіс
Ма?саты:
1.О?ушылар?а етістерді? т?рлері туралы ма?л?мат бере отырып, ?здік етіс туралы білім беру,
2.О?ушыларды? ойлау ?абілеті дамыту, с?йлем ішінен ?здік етісті таба білуге ?йрету.
3. О?ушыларды ж?йелі с?йлей білуге, ана тілін ??рметтеуге т?рбиелеу.
Саба? ?дісі: т?сіндірмелі, с?ра? - жауап;
К?рнекілігі: интерактивті та?та, слайдтар, кроссворд.
Саба?ты? барысы:
1. ?йымдастыру кезе?і:
2. ?й тапсырмасын с?рау.
3. Сергіту с?ті«Ж?рек лебізі» ойыны. О?ушылар ж?ректі? суретін бір - біріне ?сыну ар?ылы бір ауыз с?збен ізгі тілектерін білдіреді.
Жа?а саба?:
?имылды?, іс - ?рекетті? орындаушы?а, я?ни ?имыл иесіні? істелетін іске ?атысын білдіру ?шін белгілі бір ?осымшалар ар?ылы жасалатын етістікті? т?рі етіс деп аталады. Мысалы: Ол жуынды. Ол баласына кітап о?ытты. деген с?йлемдерде жуу ?имылы іс иесіні? ?зіне ?арай ба?ыттыл?анын, о?у іс - ?рекеті тікелей ?имыл иесі(ол) ар?ылы емес, екінші бір иесі ар?ылы орындал?анды?ын білдіріп, ол ма?ыналар т?бірге
– ын,- т,- ыл,, ыс ж?рна?тары ар?ылы берілген.
Етістер т?рт т?рге б?лінеді:
1. ?здік етіс
2. ?згелік етіс
3. Ыры?сыз етіс
4. Орта? етіс
Болымсыз етістік ж?рна?ы етіс ж?рна?ынан кейін жал?анады: айт - ?ыз - ба, ки - ін - бе, с?йле - с - пе.
?здік етіс деп - ?имыл, іс ?рекет орындаушысына, іс иесіне ба?ытталып, тікелей со?ан ?атыстылы?ын білдіріп, ?детте саба?ты етістіктерге - ын,- ін,- н ж?рна?ы жал?ану ар?ылы жасалатын етістікті? т?рін айтамыз. Мысалы: Та? ат?анша таранды? (Махамбет). О?ушылар ерте т?рып, жуынды. Бала ?зі киінді деген с?йлемдердегі тарану, жуыну, киіну ?имылдары ?рі белгілі бір иесі(орындаушы)- біз (таранды?), о?ушылар (жуынды), бала (киінді) ар?ылы орындал?анды?ын, ?рі ?имыл сол иесіне ба?ыттал?анын білдіріп т?р.
Жатты?умен ж?мыс:
238 - жатты?у.
?ажетті ж?рна?тарды жал?ап, берілген с?здерден ?здік етіс жаса?дар.
Ора - н - ды, к?р - ін - ді, сез - ін - ді, жасыр - ын - ды, ?ара - н - ды, сыла - н - ды, тазала - н - ды, с?рт - ін - ді, ки - ін - ді, сал - ын - ды.
239 - жатты?у. К?шіріп жазып, ?здік етісті? астын сызы?дар.
С?й - ін - ді, ки - ін - ген, ки - ін - іп, бу - ын - ып, т?р - ін - іп.
240 - жатты?у. ?ле?ді о?ып, ?здік етістерді? ?алай жасал?анына к??іл аудары?дар. Оларды м?тіннен теріп жазы?дар.
К?р - ін - ді, б?л - ін - ді, т?й - ін - дік, тара - н - ды?, ?ара - н - ды?, ки - ін - іп, сый - ын - ып, без - ін - бей, ?р - ын - бай, та? - ын - бай, жаста - н - бай, баста - н - бай.
Саба?ты бекіту:
1. Етісті? т?рлерін ата.
2. ?здік етісті? ж?рна?тарын ата.
3. Мысал келтір.
?йге тапсырма.
Ба?алау.