?аламторды? пайдасы мен зияны

«Ойыл аграрлық колледжі» МКҚК

Ашық тәрбие сағаты тақырыбы:

" ИНТЕРНЕТТІҢ ПАЙДАСЫ МЕН ЗИЯНЫ"

/пікір – талас/

Пәні оқытушысы А. Қуанышева

2014-2015 оқу жыл

" Интернеттің пайдасы мен зияны" пікір - талас
Сабақтың тақырыбы: «Интернеттің пайдасы мен зияны»
Сабақтың түрі: дебат /пікір-талас/
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Бүкіләлемдік маңызға, сұранысқа ие болған, маңыздылығын мойындатқан интернетке байланысты оқушылардың білімдерін нығайту, тиянақтау; интернетті дұрыс пайдалана білуге үйрету;
Дамытушылық: Оқушылардағы интернет туралы толық ойды қалыптастыру, оқушылардың тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін қалыптастыру, шығармашылыққа баулу.
Тәрбиелік: Оқушылар өз ойларын тиянақты жете айта біліп, өздерін сабырлы әрі тәртіпті ұстауды, қарсыластарын тыңдай білуге тәрбиелеу;
Сабақтың әдісі:сұрақ-жауап /ситуация туғызу, шешу жолын айту, нақты дәлелдер келтіру/
Сабақтың көрнекілігі:тақырыпқа байланысты дидактикалық материалдар,мультимедиа
құралдары, плакаттар, түрлі-түсті маркерлер.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
1.Сәлемдесу
Топ мүшелермен және сарапшылармен таныстыру
Қайырлы күн, құрметті оқытушылар мен оқушылар!
Сарапшыларымыз:
ІІ. Тақырыппен жұмыс

1. Жүргізуші ашық пікір-таластың ойын-шарттарымен таныстырады:
Қайырлы күн, құрметті ұстаздар,оқушылар!

Көп жастармен дос болған бір желі бар әлемде,

Тегін берер ақпарат, бәрі бар іздегенге,

Мәтіндер аударылып, жылдам хабар алынуда,

Бәрімізге белгілі, мұның бәрі ҒАЛАМТОРДА!

-дей келе сіздерге «Интернеттің пайдасы мен зияны» атты пікір-таласты ашық деп жариялаймын. Бұл пікірталаста 1-топ жақтаушы, ал 2-топ даттаушы. Ендеше келесі бейнебаянға назар салып кетейік. /1-бейнебаян қосылдады/

Ендеше сөзді 1–топқа береміз. Екі топ өзара кезектесіп 3- сұрақтан алмасады. Ойлануға 1 минут .Әділқазылар уақытты қадағалайсыздар.
Пікірталас шарттары:
1./ екі топ өз ойларын ортаға салады, онда (регламент сақтау,) 3 мин
2/ сұрақ жауап кезеңі
3/ спикерлердің қорытындысы
4.әділқазылардың қорытынды сөзі.
1. 1-топ спикері Мақпал
Армысыздар құрметті көрермен,менің қарсыластарым! Біз бүгінгі дебатта сіздердің сұрақтарыңызға барынша жауап беруге тырысамыз. Біздің ұстанып отырған позициямыз «Интернет өмірімізге нақты қажет, қазіргі таңда одан бас тарту мүмкін емес» Интернеттің пайдасы өте зор. Алдымен интернетке анықтама берейік. Интернет бүкіл ғаламдық тор. Ол бүкіл әлемдегі миллиондаған компьютерлік желілерді бір-бірімен байланыстыратын орасан зор компьютерлік желі. Интернет ұғымы ХХ ғасырдың аяғында пайда болса да, жүрдек пойыздың жылдамдығын еске салатындай жедел қарқынмен кең қанат жайып келеді. Ыбырай атамыздың «Айшылық алыс жерлерден, көзіңді ашып жұмғанша, жылдам хабар алғызды – деген жолдарында бүкілғаламдық желі – Интернетті болжаған болар, бәлкім.
Оның өзі шығу тарихы да қызық. «1957 жылы Кеңестер Одағы жасанды жер серігін ғарышқа ұшырған соң, АҚШ Қорғаныс министрлігі «егер соғыс бола қалған жағдайда Америкаға сенімді ақпарат алмасу жүйесі керек болады» деп есептеген. Ондай жүйені АҚШ-тың Орталық барлау басқармасының қызметкерлері ойлап тапқан деседі. Бұл мақсатта Лос-Анджелес, Юта және Калифорния штаттарындағы университеттерге және Стэнфорд зерттеу орталығына компьютерлерді бір-бірімен жалғайтын желі жасау тапсырылады. ARPANET деп аталатын жоба 1969 жылы 29 қазанда төрт мекеменің компьютерлерін телефон арқылы байланыстырады. Содан соң ARPANET дамып-жетіліп, оны түрлі сала ғалымдары пайдалана бастайды. 1983 жылы бұл атау «Интернет» деген ұғыммен алмастырылды».
Бұл күнде Интернетті тұрақты пайдаланушылар саны бүкіл әлем бойынша 1,5 млрд адамнан асыпты. Бұл - жер шарын мекендейтін халықтың төрттен бір бөлігі ғаламтор игілігін өз кәдесіне жаратуда деген сөз.
2. 2-топ спикері : Халел
Сәлем бердік қауымға! Біздің қарсыластарымыз «Интернет керек, ол біздің өмірімізге қажет. Интернеттің пайдасы зор» деп жатыр. Қазіргі таңда интернет әлемдік қауымдастықтың негізгі ақпараттық-коммуникациялық құралына айналып отыр.Бұл тұрғыда қарапайым халықтың күнделікті өмірдегі байланысқа деген қажеттілігі туралы айтпасақ та болады. Дегенмен де интернеттің жақсылықтарымен бірге келеңсіз жақтары да барын естен шығармағанымыз жөн. Интернетке қосылу үшін әрине бізге компьютер керек. Ал, әр күнін компьютер алдында өткізу денсаулыққа зиян екенін білесіздер ме? Ол адам ағзасына қауіп төндірумен қатар, сананы улаумен шектесетіні белгілі. Интернетке тәуелді адамдарды – метоголиктер деп атайды. Бұл тәуелділіктің өзі бірнеше бөлікке бөлінеді. Ақпарат іздеудегі тәуелділік, хат алмасу, пошта тексеруге, интернет дүкендерге құмарту және интернет ойындарға деген тәуелділік. Сол ойындардан пайда бар ма? Оны дәрігер мамандардын кеңесінсіз-ақ білеміз. Қазіргі ойындардың көбі бір сарында. Яғни, атысу, шабысу, өлтіру, т.б. Бұл – адамның психологиясына кері әсер тигізеді. Заман ағымына ілесеміз деп виртуалды әлемде күш сынасып жүріп, халқымыздың «күш білімде, білім кітапта» деген салиқалы сөзін ұмыт болған сынды. Компьютер алдында ұзақ отырса адамның көзі, жотасы ауырады және қимыл-қозғалысына, адам психологиясына да әсер етеді.Сезімдік нерв жүйесі ауруларына шалдығады. Интернетке жүгініп,үйреніп кеткен бала, яғни интернет арқылы хат алысып, сөйлесу-баланың айналасындағы адамдармен бетпе-бет сөйлесуіне де әсер етеді, сөйлеу мәдениетінен айырылады.Компьютерден бөлінетін ультра-күлгін сәулесі көзге кері әсер етеді. Ал одан сорақысы- ұлттық, адами қасиеттерге нұқсан келтіретін материалдардың интернет бетінен орын алуы. Қазірде шығарма, эссе жаза алмайтын оқушылар бар. Бұның бәрі көп уақытын кітап оқумен емес, интернетке кіріп түрлі ойындар ойнап,уақытын тиімсіз өткізудің зардабы.
Тыңдағандарыңызға рахмет.
3. 1-топ спикері Асылбек
Саламатсыздарма! Интернеттің жеке-дара қожайыны жоқ. Оны ешкім бір жерден басқара да алмайды. Интернетте көптеген пайдалы да қажетті ақпараттарды табуға болады
1.Алысты жақындату
2.Қоғамға (адамға) байланысты мүмкіншіліктерді арттыру.
3.Сана-сезімді жоғарылату.
4.Ізденіс талпынысқа қашықтықтан оқу бағдарламаларына сұранысты арттыру.
5.Қажеттілікті толығымен қанағаттандыру.
6.Дамыған мемлекеттермен тең дәрежеде бәсекелесу.
7.Әлемде болып жатқан жаңалықтардан сол сәтте хабардар болу.
8.Халықтарға түрлі жолдармен көмек көрсету.
9. Интернет арқылы мәтінді, хабарламаны, құжаттарды, фото, аудио, видео материалдарды қабылдап алуға не керісінше жіберуге болады;
10. Күн сайын емес, сағат сайын, сәт сайын бүкіл әлем жаңалықтарымен танысып отыруға;
- Кез келген тақырыпқа қатысты материалдар, анықтамалар алуға;
- Қашықтықтан оқуға, яғни үйде отырып білім алуға;
- Қызмет түрлерін ұсынуға, тауар сатып алуға не сатуға;
- Қаржылық операциялар жасауға;
- «Maіl.Ru Агент», «Facebook», «Skype» т.б. арқылы реалды уақытта тіл қатысуға да, бейнебайланыс орнатуға да болады. Бұдан өзге біз біліп-біле бермейтін жаңа көкжиектерін айтып тауысу мүмкін емес.
Интернеттен көптеген жапа шегеміз деп қол қусырып отыра берсек, оның мүмкіндіктеріне шектеу қоюға болмайды. Оданда ондай қиыншылықтармен күресе отырып, алға ұмтылу жолдарын қарастырғанымыз жөн. Интернетке кіру үшін компьютерде отыру керек. Компьютерде отыру денсаулыққа зиян. Алдымен денсаулықты сақтауымыз керек деп жатырсыздар. Әрине, бұл орынды, ол үшін алдымен әр бала компьютерде жұмыс жасап отырғанда техника қауіпсіздік ережесін сақтау керек. Ережелер талапқа сай орындалса денсаулыққа зиян тимейді. Көзге жаттығулар жасалады, әр 20-25 минут сайын, көзбен компьютердің ара қашықтығы 60-70 см болу керек. Жұмыс кезінде ақ халат кисек, ультра күлгін сәулесін сақталады. Ал көзді сақтау үшін компьютердің алдына кактус гүлін қою керек немесе арнайы көзілдірік кисе де болады. Гүл бойына компьютерден бөлінген сәулені тартып алады. Осы айтылған ережелер орындалса денсаулығымызды сақтай аламыз. Интернет арқылы біз басқа қаладағы болсын, басқа елдегі болсын алыстағы достарымызбен сөйлесе аламыз. Мысалға, ұстаздар берген реферат, мәнжазба, солардың бәрін мен интернет арқылы таба аламын. Кітапханаға барып жүрмей мен үйдегі интернеттен іздеймін. Интернеттің пайдасы мен үшін өте зор
Назарларыңызға рахмет.
Жүргізуші: Интернет жайында біраз мағлұматтар біліп жатырмыз яғни,бар мәселе интернетті дұрыс қолдана білуімізде екен. Осы жайында әр топ өз ойларын ұйымдаса отырып, алдарыңыздағы плакатқа өз жобаларыңызды түсірсеңіздер.яғни интернетті қалай дұрыс пайдалану керек, қандай шек қояр едіңіз немесе қандай мүмкіндік қосар едіңіз. Енді ғаламтор жайлы белгілі ақын, қоғам қайраткері М.Шаханов ағамыз не айтады екен, назар аударалык. /2-бейнебаян қосылады/
4. 2-топ спикері Жадыра
Интернетті дұрыс мақсатқа пайдалансаң, ісің де оңынан болады, құлашың да кеңге жайылады. Ал егер теріс бағытқа, пайдакүнемдікке, қарау ойлы мақсатқа, т.с.с. жасөспірімдерді аздыруға қолдансаң, оның жайы бір басқа. Яғни терроршылдық, экстремистік, дінбұзарлық, қоғамға жат сананы насихаттау секілді әрекеттер үшін Интернетке цензура енгізу қажет-ау деп ойлайсың... Бірақ ең демократияның орнаған саласы - осы ғаламтор екенін Интернетті қолданушылар жақсы түсінеді. Өйткені, мұнда қандай ой, пікір айтсаң да, қалай айтсаң да, тек өзіңе, адамгершілік арыңа сын.
Ендігі бір мәселе - Интернетке тәуелділік. Сағаттап, тіпті таңды-таңға ұрып, Интернетті қызықтайтындар да кездеседі. Бұл да бір есірткіқұмарлық, нашаға тәуелділік сияқты нышанды байқатады. Адамның психикасына, денсаулығына кері әсер етеді.. Осындай келеңсіз, жаныңды түршіктіретін ақпараттар интернетте орын алып жатса, оның жұртшылыққа пайдасынан гөрі зияны көп емес пе? Демек, Интернетті қажетіне қарай, шамамен пайдалана білу мәдениетін қалыптастыру да көп ойланатын дүние.

5. 1-топ спикері Бекнар
Интернет - тиімді байланыс құралы. Көптеген мәліметтер жинақталған. Балама ақпарат көзін табуға болады. Мысалы: үкіметтік емес сайттар мен үкіметтік сайттар, ақпарат агенттігінің мәліметтері мен тәуелсіз басылым мәліметтері. Электронды пошта қызметі жылдам хабарласуға мүмкіндік береді. Далада, күннің астында азып тозып асық, футбол, волейбол ойнағанша, интернет арқылы әр түрлі қызықты ойындар ойнауға болады. Біздің өміріміз күнде бір жаңалықпен толығып отырады. Интернетті сол жаңалықтың ішіндегі ең озығы деуге де болар. Себебі, бір өзіне соншама ақпарды сиғызып, жан-жаққа лезде таратып тұру, әлемнің бір шетіндегі кісіні екіншісімен байланыстыру, керек болса, көзбе-көз әңгімелестіріп, бейнесін көрсету қандай жетістік десеңізші.
Тыңдағандарыңызға рахмет!

Жүргізуші: Рахмет, шынымен – ақ, әлеуметтік желілерді жастар кең пайдаланады, тіпті әр студент пен оқушының басында 2-3-тен әлеуметтік желі түрі бар десек, қателеспеспіз, ендеше, әлеуметтік желілер жайында психолог мамандарымыз не айтады екен, көрелік./3-бейнебаян/
6. 2-топ спикері Азат
Сәлем бердік көрерменге! Енді компьютерлік ойындарға келсек, олардың қаншалықты зиянды екенін айта кетейік. Интернеттегі онлайн ойындары атыс-шабыс, тағы басқа қантөгу, жауыздық тақырыбында болады. Осы ойындарды бала ойнап, оның психологиясына қандай жаман әсер беретінін өздерімізде білесіздер. Ұдайы ойнаған баланың миында ойынның мазмұны, әдіс-тәсілдері еніп, жаман қылық, тіпті қылмысқа да баратын болады. Қалалы жерде ақша табу үшін компьютерлік ойындарды жарнамалап, оқушы балаларды өздеріне тарта бастап, жаман қылықтарға бағыттайды. Интернет ойындарынан басқа да өзіміздің ұлттық ойындарымыз бар, соны неге ойнамасқа? Асық ойнау, күрес, қол күресі, волейбол, футбол сияқты көп ойындар бар. Біз бөлмеде тығылып компьютерлік ойынды ойнағанша, далада таза ауа жұтып, көпшілікпен көңіл көтеріп, денемізді шынықтырып, сау болғанымызға не жетсін.
Құлақ қойып тыңдағандарыңызға рахмет.

/Сұрақ-жауаптармен алмасады/
7. 2-топ спикері Әскербек
Сәлем бердік қауымға! Күн сайын теледидар қарап отырып не бір түрлі келеңсіз жағдайларға кезігесің.Отбасымен ажырасу, жаман әрекеттерге бару. Қорлық-зомбылық, зорлық бұның бәрі қайдан шықты дейсіз? Әрине қазір заман ауқымы, талабы әр үйде компьютер, интернет желісі бар. Жаңағы өздерің айтқандай компьютерге қол жеткізбесе де ұялы телефон арқылы интернетке де шығуға болады дейсіңдер.Міне, сол арқылы не бір ұятсыз көріністер көреді, интернет арқылы танысады. Мектеп жасындағы баланың сабаққа дайындалғаннан гөрі көп уақытын ұялы телефонына үңілумен өткізеді. Ол неге үңіле береді десең, әрине ол ішіне сабағын жазып алған жоқ. Небір түрлі қырғын атыс-шабыс ойынын, өзгелермен танысу,ұятты көріністер қарайды.Міне, содан барып, ол баланың өмірге көз-қарасы психологиясы өзгереді. Ұрлық-зорлық көбейеді. Жас бала еліктегіш келеді. Әр жаман затты көрген сайын, естіген сайын оның бір ұшқыны адам бойында ұялап қалмай ма? Әр нәрсе өз нормасынан асқан соң, жаманға айналады. «Сақтансаң сақтайды, сақтанбасаң сені құдай не қылады», демекші Шәкәрім атамыздың мына сөзіне тоқтала кетуді жөн көрдім:
Сақтық-деген әрқашан байқап жүрмек,
Пайда не залал ма ескерілмек,
Көргенің естігенін есепке алса,
Сонда оңай әрбір істі ойлап білмек.

Сондықтан интернетті меңгеруіміз керек деп, интернетті білмеген заман көшінен қалды деп, таңертеннен қара кешке дейін заман техникасымен шұғылдана бергеніміздің адамзат өміріне тигізетін өзіндік пайдасы мен зияны баршылық екеніне көзіміз жетті. Әрқашан әр нәрсенің жақсысын үйреніп, жаманнан жиреніп, пайдасын көріп біліп, ал зиянынан сақтанайық демекпін.
Тыңдағандарыңызға рахмет
8. 1-топ сарапшы Гүлзия
Армысыздар пікір-сайыс дегенде ішкен асын жерге қоятын көрермен қауым.
Иә,балық сүйексіз,адам қатесіз болмайды демекші, бүгінгі біздің топтың қатесі болса,кешірім сұраймын.
Жер халқының келешегі жас буын, яғни біз! Олардың мәселесі шешілмесе келешектен қандай үміт күтеміз! Асыл тастан, өнер жастан-демекші, осылай жас-ұрпаққа интернетпен жұмыс жасауға, қажет мәселерін алуға жағдай жасалып отыр. Сондықтан қазіргі техника қарқынды дамыған заманда, дені сау білімді,интернеттен бар керек мағұлматын жинап, Қазақстанға өз үлесін қосатын сауаты мол ұрпақ керек! Сондықтан интернет кімге де болсын өте қажет, оның пайдасы өте зор!
Назар салып тыңдағандарыңызға үлкен рахмет.

Жүргізуші: Жақсы, өте жақсы ой-пікірлерді естідік. Көтеріліп отырған мәселе әлемдік деңгейде қаралып отыр. Жаста болсақ, біз осы мәселеге үлесімізді қосып, қосымша мағұлматтармен жұмыс жасадық. Бүгінгі біз ұсынып отырған қарар өзекті. Ендеше, интернеттің зиянды жағынан құтылудың жолы – оны дұрыс қолдана білу. Ортаға жобасын қорғау үшін әр топтың бас спикерлерін шақырамыз.

/Бас спикерлер өз жобаларын қорғайды/

Қорытындылай келе, интернетті пайдалануда мынадай ережелерді сақтауымыз керек деген ортақ шешім жасадық:/ 3д презентация арқылы көрсетіледі/

1. Компьютерді ата-анасы, жалпы адам көп жүретін, яғни асхана сияқты бөлмелерге жақын орналастыру, яғни баланы интернетімен жеке қалдырмау;

2. Ата-ана баласын үнемі бағыттап отыруы;

3. Зиянды (атыс-шабыс, және т.б) браузерлерге тыйым салу;

4. Қазақ тіліндегі білім беретін, тәрбиелейтін, ағартушылық, сапалы сайттарды көбейту;

5. Баланың интернетте отыру уақытын шектеу. (1-2 сағат)

6. Компьютерде отырғанда барлық қауіпсіздік ережерін сақтау, мүмкіндігінше компьютерге УК сәуледен қорғайтын стикерлер жапсыру, көзілдірік кию.

7. Ғаламторға мемлекеттік бақылау енгізу;

5. Қорытынды
1.Әділ қазылардың қорытындылауы
2.Марапаттаулар

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. http://www.youtube.com/watch?v=xXmdwXY17z8

2. http://www.youtube.com/watch?v=eeY2PW4Mv5g

3. http://bilimsite.kz/informatika/396-internettin-paydasy-men-ziyany.html