«Нұр себеле, Ұлыстың ұлы күні»

Күні: 20.03.20ж

Тақырыбы: «Нұр себеле, Ұлыстың ұлы күні»

Мақсаты: Наурыз мейрамы туралы түсінік беру арқылы Қазақ халқының салт – дәстүрін көрсету және оны құрметтей білуге тәрбиелеу.
Барысы: Кіріспе. Мұғалім: - Армысыздар, ұстаздар, ата – аналар, қонақтар! Бәріміздің асыға күткен Наурыз тойымыз келіп жетті. Тойларыңыз құтты болсын!
Наурыз – «жаңа күн» деген сөз. Бұл күн – біздің ата – бабаларымыз, арғы тегіміз мыңдаған жылдардан бері тойлап келе жатқан жыл басы мерекесі. Наурыз тойымыз құтты болсын! Ұлыстың ұлы күні деп аталған Наурызда денсаулықтарыңыз мықты болсын, тілектеріңіз қабыл болсын! 1 ж: Құрметті қонақтар, ата - аналар, ұстаздар, оқушылар!
Осы бүгінгі көктем мезгіліндегі қазақтың ұлт мейрамы Наурыз - яғни Жаңа жыл! Жалпы мұсылман жұртына ортақ ораза, құрбан айтты есептемегенде, біздің қазақтың жалғыз - ақ мейрамы ол - Наурыз.
Наурыз айының 22 - інде күн мен түн теңеледі. Адамдар бір - бірін мерекемен құттықтайды. Үлкен кісілер ақ тілек айтып, бата береді.

2ж:Армысыздар ағайын! Наурыз тойын жұп жазбай Қошеметпен қарсы алайық!
Досқа құшақ ашайық, Өлең жырға басайық Қазақтың бір салты деп тойға шашу шашайық
Наурыз келсе, Құт келгені халайық! Есік ашып, шашу шашып, Ел боп қарсы алайық
1 ж: Наурыз – көктем мерекесі. Наурыз – жыл басы. Наурыз – жаңа серпін, жаңа леп.
2 ж: Наурыз – қуаныш мерекесі, Бақыт пен шаттық мерекесі.
1 ж: Наурыз – шаруаның мерекесі.Наурыз – еңбек мерекесі.
2 ж: Армысыңдар, халайық, Бармысыңдар, халайық.

Наурыз тойын жұп жазбай Жылда қарсы алайық.
1 ж: Ал, халайық, тұрмайық, Әндетейік жырлайық!

Ортамызды ашайық, Ырыс тілеп бұл жылға, Жырдан шашу шашайық!

2 ж: Шашу! Шашу! Көп шашайық шашуды, Жауғандай кеп аспаннан нөсер жаңбыр. Уа, жамағат, теріп ал несібіңді, Ризығың болсын көл – көсір!
2 ж: Қашанда құт – береке орнасын деп,Тойларда шашу шашу - салты елімнің. Уа, халайық! Теріп ал несібіңді,Қабыл болсын, жамағат, ақ тілеуің!
Мұғалім Шашу шашып қарсы алады оқушыны

Хор:  Наурыз думан

Мұғалім: Наурыз айы – Шығыс күн есебі бойынша жылдың алғашқы айы. Бұл айда жылдың алғашқы айы есебінде күн мен түн теңеледі, сол себептен Наурыз жыл басы болып саналады.
1 ж: Жауқазындай жайқалған гүлдерміз біз, Ұтармыз біз, қолдасаңыз сіз.

Бақыт, шаттық, көңілге арман тілеп, Өмірде болмасыншы ызғар мен сыз.
2ж: Құрметті қонақтар мен ұстаздар! Біздің сыныбымыздың оқушылары өзара бақ сынасып, сайысқа түспекші. Ендеше, көп күттірмей сол оқушыларымызды ортаға шақырайық.
« Салт- дәстүрді білесің бе?»

1. Рамазан айында айтылатын жыр қалай аталады? (Жарапазан)

2. Қазақтың үрмелі музыклық аспабының атауы (Сыбызғы)

3. Қазақтың түнде айдың жарығымен ойналатыи ойыны калай айтылады? (Ақсүиек)

4. Қазақ қыздарының шашқа тағатын әшекей бұйымы (Шолпы)

5. Көрімдік деген не? (Жаңа туған балаға, жас келінге, ботаға тағы басқа алғаш көрген сәтте көрімдік сұрау халықтың ежелгі және лайықты дәстүрі)

6. Бес байлықты атаңыз –(Әуелі байлық- денсаулық.Екінші байлық-еркіндік.Үшінші байлық- тіл байлық.Төртінші байлық –қайрат-күш,ақ жаулық.Бесінші байлық-балаңыз)

7. Бес қаруға нелер жатады?(Мылтық, садақ,найза,қылыш,айбалта)

8. Қазақ халқы жаңа туған сәбиге жақсы есімдер беделді кісілерге қойғызып батасын алған. Бұл салт қалай аталады?(ат қою)

9. Басқа жерден көшіп келген көршілерге сол жерде бұрыннан тұратындар қонаққа шақырады. Бұл салт қалай аталады? (Ерулік)

10. Сыбаға дегеніміз не?( Құрметті қонаққа немесе өздерінің жақын - жуығына сақтаған кәделі ет мүшелері)

11. Базарлық деген не?( алыс сапарға шыққан адамдардың жақындарына әкелген сыйлығы).

12. Байғазы дегеніміз не? ( балалардың, жастардың жаңа киімі, заты үшін берілетін ақшалай, заттай сый).

13. Үш тәттіні атаңыз (Жан тәтті, мал тәтті, жар тәтті)

14. Тыштырма деген салт туралы не білесің? (Сәбиді бесікке салар кезде бесіктің түбегі тұратын тесіктен құрт,ірімшік, тәттілер өткізіп «тыштыма,тыштыма»деп ырым жасайды және оны «тыштырма» деп атайды.Тыштырманы әйелдер ырым етіп бөлісіп, бала-шағаларына үлестіріп береді.)

15. Өлім -жітімде жасалатын кәденің соңғысы, еске алу рәсімі қалай аталады? (ас беру)

Ойын өткізуге арамызға Ұзақбай Әдлді шақырамыз..

Асық ату, Қол күрес ойыны

Мотаж.

 Хормен: Наурыз!Мына Ұлыстың Ұлы күні әрбір отбасына қуаныш, бақыт әкелсін! Ұлыс оң болсын! Қош сау болыңыздар!