«Қазақстанның болашағы – білімді ұрпақ»

БҚО, Орал қаласы,

№1жалпы орта білім беретін мектебі

ІІ-ші санатты, география пәні

Тасбаева Гүлнар Балмұханқызы.

«Қазақстанның болашағы – білімді ұрпақ» атты сыныптан тыс сайыстық шараның жоспары 7 сыныптар

Мақсаты:1.XXI ғасыр –білімділер ғасыры болғандықтан,бүгінгі таңда заманына сай ой-өрісі дамыған азаматты қалыптастыру,

2.Жас ұрпаққа сапалы білім беру,әлемнің дамыған елдерімен тең дәрежеде болуға тәрбиелеу,

3.Оқушының пәнге қызығушылығын, ойлау қабілетін дамыту,мектептің көшбасшысын анықтау,алғырлыққа,тапқырлыққа және тез ойлана білуге үйрету.

Тәрбиелік мәні: Оқушылар бойында отансүйгіштік, эстетикалық-экологиялық тәрбие қалыптастыру және шығармашылық қабілетін ашу.

Өткізілу жоспары:

І. Тренинг «Өрмекші торы»

ІІ. Жұптық тапсырма «Қара жәшік»

ІІІ. Бой сергіту флешмоб.

ІV. Ғажайып алаң «Қызықты география»

V. Шығармашылық сәт «Менің хоббиім»

VІ. Қорытынды.

Барысы:

География-ерекше ғылым. Дүние жүзіне әйгілі географтар тізімінен сіздер әйгілі қарақшылармен авантюристер,барлаушыларды таба аласыздар.Олар алтын іздеді,бірақ дүниежүзілік ұлы саяхатшылармен қатар атақ иеленді,олар билік пен қызықты оқиғалардың артынан қуды. Бірақ дүниежүзілік картада олардың аттары өз орнын тапты.Олардың көпшілігі жаңа жерлерді ашуға ұмтылды.Осынау ерлік пен өрлікке толы мақсатпен өмір сүрген ұлы адамдарға әрқашан құрмет ғана лайық.

«Өрмекші торы» (Оқушылар дөңгелектене отырады, бір-біріне сәттілік тілеп жіпті алма-кезек лақтырады. Содан соң шырмалған жіпті шешу үшін арнайы сұрақтарға жауап береді ) тренингке берілетін сұрақтар:

1. «Абай жолы» романының авторы – М. Әуезов

2. Жұмулы көзбен нені көруге болады – түсті

3. 100 жылды өтпелі кезеңді қалай атайды – ғасыр

4. БҚО-ң әкімі кім – Алтай Кулгинов

5. Адам мен компьтердің қарым-қатынас тілі – интерфейс

6. ҚР туының авторы кім – Шәкен Ниязбеков

7. Ең алып жануар – көк кит

8. 2017жылдағы Қазақстанның басты уақиғасы – ЭКСПО

«Қара жәшік» (екі оқушы жұптасып, жасырынған затты табады)

1.Бұл өсімдікті орта ғасырларда ежелгі гректер жыланның шаққан жеріне бірден-бір ем ретінде қолданған. Сондықтан оны «жылан өсімдігі» деп атаған. Ал Ежелгі Мысырда оны пирамида құрылысы кезінде мыңдаған құлдарға күн сайын беріп отырған. Жәшікте не бар? 1) Отаны – Орта Азия

2) Францияда шілдеден қаңтарға дейін әр бейсенбіде бұл өсімдіктің ғажайып жәрмеңкесі өткізіліп тұрады.

3.Иісі өткір, дәмі ащы, тамаққа пайдаланылады.

2.Ең алғаш бұл сусын ХVІІІ ғасырда голландтардың дастарханында пайда болған. Ресейге тосыннан келген.1638 жылы Мәскеуден монғол ханына сыйлық келеді. Риза болған хан жауап ретінде өз сыйын жібереді. Орыс елшілері бұл сыйды көріп, жарамсыз зат ретінде қабылдап, өз елдерін төмендету деп есептейді. Дегенмен сыйлық Ресейге жетеді. Басында оны дәрі ретінде пайдаланады, ал кейін оны көп мөлшерде қолдана бастайды. Жәшікте не бар? 1) Отаны – Қытай

2)Қытайдан басқа Үндістан, Индонезия, Вьетнам, Грузия, Тайланд, Бирмада өсіріледі.

3)Бұл сусынды ішпесе қазақтың басы ауырады.

3.Грек мифологиясында Аполлон бұл өсімдік жапырағын гүлдесте ретінде жасап, басына және өзінің саз аспабына әдемілік ретінде тағып жүрген. Содан бері күні бүгінге дейін бұл гүлдесте «даңқ символы » ретінде халықаралық түрлі сайыстарда жеңімпаздардың мойындарына тағылып жүр. Жәшікте не бар? 1) Отаны – Жерорта

2.Бұл өсімдік Грекия мемлекетінің елтаңбасында бейнеленген.

3.Дәмдеуіш ретінде тамаққа қосылады.

4.Дәмдеуіш ретінде жоғары бағаланады. Тарихы қызықты, Қытай әміршісінің сарайында аула сыпырушылардан бастап, барлық қызмет көрсетушілер ауыздарынан жағымды иіс шығып тұруы үшін ауыздарына салып жүруі керек болған. Жәшікте не бар? 1)Отаны – Индонезия.

2)Гүлін көбіне ер адамдарға сыйлайды.

3)Емге де қолданылады.

«Қызықты география» (Мұнда қатысушы әр оқушы танымдық сұрақтарға жеке жауап береді. Алдымен оқушыларға «Сандар сыры» атты тренинг өтіледі. Оқушы өзі қалаған санды таңдайды, содан таңдаған сан бойынша сол санның адамның мінез-құлқына байланысты сипаттамасы беріледі)

1.Бұл тіршілік иелері өз жемтігін іздемейді. Б.Э.Д 30 жылдары Диаскард осы тіршілік иелерімен созылмалы бас ауруын емдеген. Оларды тірі электр стансиялары деп атайды. Ол қандай ағза? (электрлік скат)

2.Сіз бейтаныс жерге кемемен жүзіп келдіңіз. Сол жердің тұрғындарына әртүрлі сұрақ қоя бастадыңыз, Ал олар болса сізге «кенгуру» деген сөзден басқа сөз айтқан жоқ. Сіз қай жерге келдіңіз, адамдар не деп жауап берді? (Аустралия және «білмеймін» деген сөз)

3.Бұл ел өзінің аса бай мәдениетімен және өркениетімен әйгілі. Жылына шығаратын кинофильмдердің (750 фильм) саны жөнінен онымен дүние жүзінің бірде-бір елі теңдесе алмайды. Сонымен бірге шахматтың отаны, қасиетті құсы-тауыс, қасиетті гүлі-тұңғиық гүлі. Бұл қай ел? (Үндістан)

4. ХVІ ғасырдың бас кезінде Педро де Леон деген 13 жасар бала Оңтүстік Америкаға сапар шеккен испандық қарақшылардың кемесімен ілесіп Перуге келеді. Оны мұнда жергілікті жер тұрғындарының тамақтанатын тағамы ерекше таң қалдырды. Перуліктер оны папа деп атайды, оның күнге кептірілгенін чуньо дейді. Ал француздар оны жер алмасы, итальяндықтар әуелі тартуфоль деп атапты. Ресейде ол ХVІІІ ғасырда тарай бастапты, оның тарауына І Петрдің еңбегі зор екен. Ол қандай дақыл? (картоп)

5.Бұл ғаламдық проблема адамзаттың алдына орасан зор ой салады. Тамақты тойып ішпеу, аштыққа, таза ауыз су тапшылығына байланысты аурудан дамушы елдерде жыл сайын40 млн адам (бұл бүкіл 2-ші дүниежүзілік соғыстағы адам шығынымен пара-пар) соның ішінде 18 млн бала өледі. БҰҰ-ң балалар қоры шығарған плакатта бейнеленген африкан қызы «өскенде қандай болғың келеді» деген сұраққа «тірі болғым келеді» деп жауап берген. Бұл қандай проблема? (азық-түлік проблемасы)

6.Бұл ағаштар құмды топырақты жерлерде ерекше жақсы өсіп шоқ-шоқ ормандар түзеді. Бұлар Қазақстан жерінде ертеде мұз басу дәуірі болғанын дәлелдейтін айғақтың бірі. Бұл ағаштардың орманның әртүрлі бактериялардан ауаны тазартатын ерекше қасиеті бар. Тарихта Жәңгір хан Нарын құмдарында құм тоқтату мақсатында осы ағаштарды арнайы өсірген деген дерек бар Қандай ағаш туралы айтылған? (қарағай)

7. Бұл күміс сияқты жарқыраған ақ түсті, өте жеңіл метал. Одан гүлі ыдыс-аяқтар, күнделікті тұрмыста жиі пайдаланатын бұйымдар жасалады. Әсіресе оның басқа металдармен қоспасы өте құнды.Мұндай қоспалар әрі берік, әрі жеңіл болғандықтан ұшақтарда, ғарыш кемелерін жасауға кеңінен қолданылады. Ал таза күйінде ХІХ ғасырда өндіріле бастады. Оны балқыту алғашқы кезде өте қиынға түсті. Біразға дейін мұның сирек әрі қымбат болғаны соншалық, Франция королінің отбасында одан жасалған пышақ пен шанышқы алтыннан да қымбат , сирек кездесетін зат ретінде қолданылған.Бұл қандай метал? (алюминий)

8.Кезінде Л.Толстой «Сіз сөз жоқ адамның барлық жерде де адам екенін, яғни олардың көңілінің ақтығын, ешкімді жатырқамайтынын, олармен қарым-қатынас жасауды зеңбірек оғымен және соғыспен емес, тек шынайы ақ көңілділікпен ғана жүзеге асыруға болатынын өз тәжірибеңізбен дәлелдеген бірінші адам болдыңыз және мұны нағыз ерлік ісіңізбен дәлелдедіңіз» деген болатын. Ақыл-ойын дамытуға қабілеті жоқ төменгі нәсілдер бар деген теорияның ешбір негізсіз екенін дәлелдеген адам делінген пікір қай саяхатшыға арнап айтылған. (В.Махлуко-Маклай)

«Менің хоббиім» ( қатысушы әр оқушы өзінің қолөнер, музыкалық, шығармашылық танымдық бағыттағы өнерін ортаға салады)

Қорытынды.

Сарапшылар оқушылардың сайыстағы нәтижелерін талдай келе, төмендегі номинациялармен марапаттайды.

«Ең білгір», «Ең эрудит», «Ең өнерлі», «Ең шығармашыл», «Ең тапқыр», «Ең шапшаң», «Ең ұтқыр», «Ең ғылыми»