Тың игеру

Пәні: Қазақстан тарихы Сыныбы: 9

Сабақтың тақырыбы: Тың және тыңайған жерлерді игеру

Білімділік: Тың және тыңайған жерлердің демографияға әсері туралы нақты

мәліметтер арқылы түсіндіріп, одақтық өнеркәсіп құрылыстарының

Қазақстан халқының этностық құрамының өзгеруіндегі алатын орнын

ашып көрсету.

Дамутышылық: Патшалық Ресей мен Кеңес одағы мемлекеттерінің көші-қон

саясатындағы ұқсастықтары мен айырмашылықтарын талдай білуге

оқушыларды дағдыландыру

Тәрбиелік: Елжандылыққа, отаншылдыққа тәрбиелеу

Сабақтың типі: жаңа білімді меңгеру

Сабақтың әдісі: баяндау, көрнекілік арқылы түсіндіру

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың көрнекілігі: сурет, карта, кесте

дидактикалық материалдар, құжаттар

Пәнаралық байланыс: Дүниежүзі тарихы

Сабақтың жоспары:

1. Ұйымдастыру кезеңі

2. Үй тапсырмасын сұрау

3. Жаңа сабақты меңгерту

4. Жаңа сабақты бекіту

5. Сабақты қорытындылау, бағалау

6. Үйге тапсырма.

Cабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

• Оқушыларды түгелдеу

• Оқушылардың сабаққа қатысу даярлығын, оқу құралдарын түгелдеу

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

Оқушыларға төмендегі тапсырмаларды беру арқылы оқушылардың өткен сабақтағы білімін

тексеру.

Тапсырма:

1. 1920-1949 жж. КСРО-да депортацияға ұшырағандардың саны 4,2 млн. жетті

2. КСРО-да жаппай қуғын-сүргіндік өзіндік белгілеріне қарай қолданылды

3. 1936 жылы көшірілгендер 1940-1941 жж. Көшірілген поляк азаматтарынан құқық

жағынан айырмашылығы болмады

1. 1936 ж. Корейлерді көшірудің ІІ кезеңі басталды

2. Кеңес азаматтығын алған 8 мың ирандық арнаулы қаулы негізінде көшірілді

3. Әзербайджан құрамында 1924 жылы Күрдістар Автономиялы республикасы құрылды

4. 1943 жылы Қарашай автономиялы республикасы жойылды

5. Қазақстанға көшірілген шешендер мен ингуштардың жалпы саны 506,3 мың адамға

жетті

1. Қазақстанда соғыстан кейін депортацияланған халықтар 7,5 млн. адам болды

ІІІ. Жаңа сабақты меңгерту.

Жаңа сабақ жоспары:

1. Тың және тыңайған жерлерді игерудің демографияға әсер

2. Одақтық өнеркәсіптің құрылыстың демографияға әсері

3. Кеңестік кезеңдегі ұлт мәселесінің «шешілуі»

1. Тың және тыңайған жерлерді игерудің демографияға әсері

Ақмола облысы

20мың

Тың игеруге 1 386 маман

Ауыл шаруашылық және дайындау кәсіподағының облыстық комитетіне 300 адам

«Қазақсельмаш» 121 адам, 5 инженер

Тың игеру жылдары жіберілген мамандар

1954-1965 ж. Өнеркәсіп, құрылыс және көлік үшін сырттан келді

Жұмысшы күшінің 80%

0,5 млн адам

Тың игерушілерге материалдық ынталандыру

Әр отбасына

Әр мүшесіне

Үй салу үшін

Мал сатып алу үшін

Салықтан босату

500-1000

150-200

10 мың сом 35% мемлекет

1500-2000

2-5 жылға босатылды

Нәтижесі

1954-1959 жж. 1 млн. 500 мың адам

1959 ж. 38%-дан 30% төмендеді

2 млн. 787 мың адам

Ауыл шаруашылығы тұрғындары 1,5 есе артты

Одақтық өнеркәсіптің құрылыстың демографияға әсері

Өнеркәсіп қрылысы үшін: Еуропадан 1 млн. 200 мың адам

«Өнеркәсіпте ұйымдық қабылдау»: 1931-1940 ж.- 509 мың жұмысшылар

Баку мен Грозный

Донбас шахтасы

Қарағанды, Екібастұз көмірі

Орал-Ембі мұнай игеру

Жоспарлы түрде көшірілгендер

1961-1965 жж. 160 мың адам

Нәтижесі

Қазақстан

«Халықтар достығының лабораториясы болды

Этномәдениет

ХХ ғ. басында 25 мың мешіт болды

1986 ж. 376 қалды.

Бекіту сұрақтары:

1954-1965 жж. республикаға неше адам көшірілді?

Жұмысшы күшінің неше пайызы сыртан әкелінді?

Тың игеруге келгендерге қандай көмек көрсетілді?

1959 ж. санақ бойынша қазақтар 38% неше пайызға төмендеді

1931-1940 ж. сырттан неше жұмысшы әкелінді?

Жоспарлы түрде Қазақстанның қай өңіріне көшірілді?

Қазақтардың этномәдениетіне қандай нұсқан келді?

V. Қорыту: сабақта әр түрлі тапсырмаларды орындау барысында оқушылардың жетістіктеріне қысқаша шолу жасап, еңбектерін бағалап, үйге берілетін тапсырмамен таныстыру.

VІ.Үйге тапсырма: § 25