7 сынып
Саба?ты? та?ырыбы:
?ЛЫ ГЕОГРАФИЯЛЫ? АШУЛАР ХІV? ая?ы мен ХVI? басында
Слайдтар. Саба? жоспары
Жалпы ма?саты: Географиялы? ашуларды? ма?сатын аны?тау,географиялы? ашуларды? барысымен таныстыру,саяхатшыларды? ?мірі мен аш?ан жерлері жайында т?сінік беру.
Міндеттер:
1. О?ушыларды? ?ызы?ушылы?ын ояту
2. Жа?а та?ырып?а о?ушыларды? білетін білімі ар?ылы кіру
3. О?ушыларды? ?здерін-?здері о?ыту ар?ылы білім беруге ы?пал жасау, сыни т?р?ыдан ойлау процестері ар?ылы ?р баланы ?амту?а жа?дай жасау
4. Жа?а саба??а белгілі бір ой ?орытындылар жасау
1 саба?. Та?ырыбы: ?лы географиялы? ашулар
?ндістан?а баратын те?із жолын іздеу
?ндістанда Шы?ыс Азия елдерінде ?ымбат заттар т?гіліп жатыр деген ??гіме тарады
Саяхатшыларды? ?айсысы ?ай жерді аш?анымен танысады
А?шаны? ма?ызы к?шейіп, сауданы? одан ?рі дамуына себепші болды
Христофор Колумбты? саяхаты
1492 жылы ?ндістан?а бару ма?сатымен саяхат?а шы?ты
Сорогос те?ізі Сан-Сальвадор аралы, Америка ??рлы?ын ашып оны «?ндістан» деп атады
Еуропада жо? ?сімдіктерді (ж?гері, картоп,темекі) кездестірді
Америго Веспучи саяхаты
1497 жылы Колумбты? аш?ан жерлерін зерттеді. Америка материгін ашты
Бразилия жа?алауын зерттеді, «?ндістанны?» жа?а материк екенін аны?тады. «Америка» деп аталды
Жа?а жерлерді Еуропалы?тарды? басып алуы ж?не тонауы
Васко да Гамма саяхаты
1497 жылы саяхат?а шы?ып ?ндістан?а баратын тура жолын ашты
«?улие Елена» аралын, «?айырлы ?міт» м?йісін, «Санто Баре» ?ойнауын ашып, ?ндістан?а бар?анын аны?талды
?ндістанды Португалия кейін Испания, Франция, Англия отарына айналдырды
Фернандо Магеллан
1519 жылы жер шарын айналып шы?у ?шін саяхат?а шы?ты
Саяхат барысында Тыны? м?хитын ашуы, т?н?ыш рет жер шарын айналып шы?ты
Жер к?нді айналатынын д?лелдеп берді
Саба?ты? ж?рілуі бойынша м??алімні? жазбалары: М??алімдер немен айналысады ж?не о?ушылар немен айналысады.
О?ушыларды ?йымдастыру, с?лемдесу 1 мин
СТО с?ра?тары
Саба? барысында жаса?ан м??алім мен о?ушыны? іс-?рекеті
Саба?ты? ма?ыздылы?ы не?
-о?ушылар не алады?
-б?рын?ы білімін ?алай пайдалана алады?
- ?мірден ал?ан т?жірибесіні? ?сері? - саба?ты? болаша?та о?ушы?а ?андай пайдасы бар?
-о?ушыларды ой ?оз?ау ар?ылы та?ырып?а ?келу
-та?ырып жайлы б?рын?ы білетіндерін аны?тау, со?ан с?йену жолдарын табу
Саба? бойынша м??алімні? жазбалары: М??алімдер немен айналысады ж?не о?ушылар немен айналысады. Саба?ты ?йымдастыру 1 мин
І. ?ызы?ушылы?ын ояту
С?ра?: Адамзат ?андай жа?алы?тар ашты? Георафиялы? ашулар ?андай ма?сатпен ж?ргізілді? ?азір О?т?стік Америкада, Солт?стік Америкада, ?ндістанда ?андай халы?тар т?рады? ?з ойлары?ды д?птерге жаз.
/уа?ыт 3 мин/
Сын т?р?ысынан ойлау ?шін м?мкін-діктер
-еркін ойлау?а ?андай м?мкіндіктер жасалды?
-?здігінен ізденуге ?андай м?мкіндіктер жасалады?
Ма?ынаны ажыра-ту сатысы (жа?а а?парат)
-о?ушыларды белсе-не ?атыстыру
-стратегияларды ж?йелі ?олдану ар?ылы о?ушылар-ды? ж?мысын ?йымдастыру (сауал ?оя білу, талдау жа-сай білу, баяндау ж?не ?ызу ой тал?ы-сын жасай білу ?абі-леттерін жетілдіру жолдарын беру)
-о?ушылармен бір-лесіп ж?мыс жасау, ?арым-?атынас шеберлігін ?тымды пайдалана білу
-о?улы?тан бас?а а?параттар к?зін ашу
-?рі ?арай не болатынына ?ызы?тыру, белсенділіктерін ояту
-алатын біліміні? пайдалылы?ына к?здерін жеткізу
-білімін, а?паратты ж?йелеуге ?йрету
ІІ. Ма?ынаны тану
?ндірісті? дамуы арзан шикізат ?орын ?ажет етті. Сол кезде Батыста осы айтыл?ан ?ымбат заттар – ?ндістанда, Шы?ыс Азия елдерінде т?гіліп жатыр деген ??гіме тарады. С?йтіп, сауданы? дамуы жа?а жерлерді іздеуге итермеледі. Б?л, ?рине, ?ылым мен техниканы? дамуыны? ар?асында ?ана м?мкін болды. Те?ізге ж?зу ?шін тол?ын?а т?зе алатын, алыс?а ж?зе алатын кемелер жасала бастады. Кеме жасауда Испания мен Португалия б?секелесті.
М?тінмен ж?мыс
№1 топ
Х.Колумб – саяхатшы, оны д?лелде.
Колумбты? саяхаты 1492 ж. тамызда басталды, оны? ма?саты ?ндістан?а бару еді. Ол ?шін кемемен Испания жа?алауында?ы Полос ?аласынан сапар?а шы?ты. Аш?ан жа?алы?тарды: Сорогос те?ізі, Сан-Сальвадор аралы, Америка ??рлы?ын ашып, оны «?ндістан» деп атады. Еуропада жо? ?сімдіктерді (ж?гері, картоп, темекі) кездестірді. ?иынды?тар – те?ізге уа?ыт ж?ру, те?ізшілер арасында абыржу, е?бегіні? ба?аланбауы.
№ 2 топ
Васко да Гамманы? жаса?ан саяхатын зерттеп, сызбасын жаса. Васко да Гамманы? экспедициясын зерттей келе, оны? 1497 жылы 8 маусымда т?рт кемемен Лиссбоннан шы??анды?ы аны?талды. Ол Канар аралдары ар?ылы Африка жа?алауына келді ж?не сол сапары барысында «?улие Елена» ?ойнауын, «?айырлы ?міт» м?йісін, «Санто Баре» ?ойнауын ашып, ?ндістан?а бар?анды?ы аны?талды.
№ 3 топ
Америго Веспучи саяхатын салыстыр. ВЕНН диаграммасы.
А.Веспучи саяхатшы Х. Колумб
- 1497 ж. сапар?а шы?ты. Испания - 1492ж. сапар?а шы?ты
- 3 рет аттанды. Америка - 1 рет аттанды
- Бразилия жа?алауын ??рлы?ын - Сан-сальвадор аралы,
Зерттеді ашты Сорогос те?ізін ашты
-?ндістанны? жа?а Жа?а жер ашып,
Материк екенін «?ндістан» деп атады
Аны?тады - ?у?ын?а ?шырады
- Америка деп атады
4 топ. Фернандо Магеллан саяхатына талдау жаса.
Ф.Магеллан жер шарын айналып шы?у ?шін 1519ж. 20 ?ырк?йекте бес кемемен Испаниядан аттанды. Ол Канар аралдары ар?ылы О?т. Американы ж?зіп ?тіп, ?лы м?хит?а шы?ты. Оны Тыны? м?хиты деп атады, ?йткені ол Атлант м?хитына ?ара?анда б?се? болатын. Атлант м?хиты мен Тыны? м?хитын байланыстыратын б??аз кейіннен «Магеллан б??азы» деп атады.К?п ?иынды?тар?а ?шырай отырып, 1521 жылы 9 наурызда аралдар?а кездеседі, Кейіннен Испания?а ?арасты Филиппин аралдарына келіп то?тайды. Сол жерде жерілікті т?р?ындармен бол?ан шай?аста Ф.Магеллан ?айтыс болады. Экспедиция м?шелері елге оралады.
?рбір топ ?з ж?мыстарын ?ор?айды.Орта?а шы?ып бір-біріне т?сінгенін айтып тал?ылайды./4 мин/ (15 мин)
ІІІ. Ой ?орытынды
Интерактивті та?тада тапсырмалар орындау ар?ылы саба?ты пысы?тау
3 топ Симантикалы? карта
2 топ -Хронологиялы? диктант
1.Ол ?ш кемемен1492 ж. Испания жа?алауында?ы Полос каласынан сапар?а аттанды (Х.Колумб)
2.Ол 1501 ж. Португалия короліні? келісімімен жа?а жерге екінші рет барды. (А.Веспуччи)
3.Оны? 1497 ж. т?рт кемелі экспедициясы Лиссабон портынан шы?ты.
(Васко да Гамма)
4.?йгілі те?ізші 41 жасында 1521 ж. д?ниеден ?тті. (Ф.Магеллан)
1 топ ж?не 4 топ Дисккуссиялы? карта
?лы географиялы? ашуларды? н?тижесі о? болды.
И?: Жо?:
Сауда дамыды; Отарлы? ?анау к?шейді;
Материктер арасында байланыс; Америка, Азия, Африка
Тауар ?ндірісі жеделтілді; халы?тарыны?
Те?із жолы дамыды; жа?дайы ауырлады;
. ?лы жібек жолы то?тады
Ба?алау (т?рлері)
-о?ушыны? ?зін-?зі ба?алауы
-топты? ?зін-?зі ба?алауы
-м??алімні? ба?алауы
-жалпы ба?алау
-критерийлер ар?ылы ба?алау
Слайд 6 Ба?алау: 7 мин/ ?зін-?зі ж?не достарын ба?алау пара?ы
§ 42 о?у, Американы? ежелгі халы?тарыны? (Майя, Ацтек, Инк) ?мірі жайлы эссе жазу.
45 мин. Саба?ты? со?ы
