«Алғашқы адамдар қалай өмір сүрді»

Бөлім:

5.1AҚазақстандағы ежелгі

Адамдардың өмірі

Мектеп: №19 ЖОББМ

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Жумагазиева А.Б

Сынып: 5

Қатысқан оқушы саны: 25 Қатыспағаны:

Сабақтың тақырыбы:

«Алғашқы адамдар қалай өмір сүрді»

Зерттеу сұрағы: Алғашқы адамдар қалай өмір сүрді

Оқу мақсаты:

5.1.1.1 алғашқы адамдардың антропологиясын сипаттау

5.1.2.1 алғашқы адамдардың тұрмыс-тіршілігін шығармашылық түрде (әңгімелеу,бейнелеу,көрініс,макет.) көрсету

Сабақ мақсаттары:

• Барлық оқушылар:

5.1.1.1 Алғашқы адамдардың антропологиясын сипаттау

• Басым көпшілігі:

5.1.2.1 алғашқы адамдардың тұрмыс-тіршілігін шығармашылық түрде (әңгімелеу,бейнелеу,көрініс,макет.) көрсету

• Кейбірі:

Алғашқы адамдардың даму эволюциясын ұқсастығы мен айырмашылығын салыстырып қорытынды жасайды.

Бағалау критерийлері:

• Алғашқы адамдардың тұрпатындағы ерекшелікті анықтайды

• Алғашқы адамдардың сырт келбетіне сипаттама жасайды

• Алғашқы адамдардың терімшілік,аңшылық кәсібіне сипаттама жасайды

• Алғашқы адамдардың тұрмыс тіршілігін дәлелдер келтіру арқылы талдайды

Тілдік мақсаттар:

• Лексика мен терминология: тобыр, абыз,ру,тесе,еңбек бөлінісі,аналық ру,құмыра,өнім,меншік,терімшілік,аңшылық, антропология, питекантроп, неандертальдық, кроманьондық т.б сөздерді еске тұсіреді

• Оқытудың тілдік мақсаты: Алғашқы адамдардың өмірі туралы әңгімелейді (айтылым дағдысы). «Сипатта», әдістерінде қолдану. Алғашқы адамдардың өмірі, қола дәуірінің ерекшеліктері туралы интерактивті түсіндірмені тыңдайды (тыңдалым дағдысы). Тақырып бойынша мәтінмен жұмыс жасайды (оқылым дағдысы) – Мәтінді талдау жұмысы кезеңінде

• Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер:

- Алғашқы адамдардың өмірін қалай түсіндіресіз?Алғашқы адамды қоршап тұрған әлем қандай болды? Ал қазір не өзгерді?

Алғашқы адамдардың даму сатысында келесі өзгерістер орын алды.............

- Қазақстанда өмір сүрген алғашқы адамдар питекантроп екенін келесі ақпараттар береді...? Алғашқы адамдарға...............жатады. Адамның кезең кезеңмен дамуы маңызды болды, өйткені......

Құндылықтарға баулу:

Ееңбексүйгіштік және төзімділік, еңбек және шығармашылық, өмір бойы білім.

Пәнаралық байланыс:

Дүниежүзі тарихы, География пәнімен байланыс сабақта ізденіс жұмысы арқылы жүзеге асырылады. Археологиялық ескерткіштердің орналасуынәлемдегі табиғи,қоғамдық өзгерістердісалыстыра отырып қортынды жасайды

Алдыңғы білім:

дүниетану пәні арқылы Қазақстанның ежелгі тұрғындарының антропологиясы мен археологиялық ескерткіштерімен танысты.

САБАҚ БАРЫСЫ

Сабақ кезендері:

Сабақтағы іс-әрекеттер:

Құрал-жабдықтар (ресурстар)

Сабақтың басы

5минут

• Бастапқы стимул

1. (Б) Оқушылар бастауыш сыныпта алғашқы адамдар туралы танысқан ақпараттарын еске түсіруі қажет. Ол үшін оқушыларға «алғашқы адамдар жайлы не білесің?» деген сұрақ қоямын. Бұл оқушылардың жаңа сабаққа ынтасын алдыңғы білімдер арқылы аударады. Оқушыларға сабақ мақсаты, тапсырмалар және бағалау критерийлері (дескипторлармен) таныстырылады

Интерактивті тақта

суреттері бар слайдтар.

Суреттерге сілтеме:

http://www.kazportal.kz/epoha-kamnya-v-kazahstane

Сабақтың ортасы

5 минут

10минут

10 минут

10минут

2минут

Негізгі кезең: «Ежелгі дүниеге саяхат»

2) (Б).Оқушыларға алғашқы адам мен қазіргі адамның суретін ұсынып , сұрақтар қойылады:

1.суретте не бейнеленген

2.Алғашқы адам қандай болған

3.қазіргі адам қандай

4.Ежелгі заманда табиғат қандай болды, қазіргі қоршаған ортадан айырмашылық бар ма

Содан кейін ежелгі дүниеге саяхат жасаймыз

(Т) Зерттеу сұрақтары:

• Алғашқы адамдар қоршаған ортамен қалай әрекеттескен?

• Алғашқы адамдар өмірінде өзгерістер болды ма?

2) (Ж) 2-тапсырма. «Алғашқы адамның тұрмысы». Слайдтан алғашқы кездегі табиғат жағдайын, жойылып кеткен жануарларды, динозаврлар, мамонттармен қатар тіршілік етіп жүрген адамдар тобыры бейнеленген суреттерді немесе бейнематериалдан дыбыссыз үзінді көрсетемін. Оқушылар суреттерге немесе бейнематериалға мұқият қарап, алғашқы адамдар қоршаған ортамен қалай байланысын, тұрмыс тіршілігін сипаттайды.

(Ф) Қалыптастырушы бағалау жұмысын ұсынамын.

Дискрипторлар:

- Алғашқы адамдардың антропологиясындағы ерекшелікті анықтайды.

- Алғашқы адамдардың түр келбетіне сипаттама жасайды.

Бағалау: жетті талпынады

Кері байланыс:

1. (М) Алғашқы адамдардың өмірін сипаттайтын интерактивті материалды ұсынамын.

(Б\Т) 3-тапсырма. «Кинометафора әдісі» Әр топ бейнематериал мазмұнының түрлі фокустарына назар аударуы тиіс:

І топ: бейнематериалдағы адамдардың іс- әрекетін бақылайды;

ІІ топ: еңбек құралдары, олардың қолданылуы туралы ойларын жазады;

ІІІ топ: алғашқы адамдардың дене тұрпаты мен бет-әлпетіндегі өзгерістерді байқайды;

IV топ: алғашқы адамдардың кәсібін сипаттайды.

Оқушылар өздерінің бақылау қорытындыларын дәптерлеріне жазып отырады. Топтар өздерінің жауаптарымен алмасады, бір-бірін толықтырады.

(Ф) Қалыптастырушы бағалау жұмысын ұсынамын.

Дискрипторлар:

• Ежелгі адамдардың кәсібіне сипаттама жасау

• дәлел келтіру арқылы алғашқы адамдардың тұрмыс-тіршілігін талдау

1. 4-тапсырма. «Шығармашылық жұмыс»

(Б) Оқушыларға шығармашылық тапсырма орындауды ұсынамын. Оқушы тиісті тапсырмалардың біреуін таңдап, топпен орындайды.

Мысалы,

• «Алғашқы адамдардың бір күндік өмірі» туралы шағын әңгіме жазу;

• «Алғашқы адамдардың бір күндік өмірі» тақырыбында макет жасау;

• Алғашқы адамдардың өмірін сипаттайтын сурет салу;

Оқушылар өздерінің шығармашылық жұмыстарын сыныпқа таныстырады.

(Б) «Алғашқы адамдар қалай өмір сүрді?» тақырып сұрағына қайта оралып, сабақты қорытындылаймын.

презентация

оқулықпен жұмыс

Қазақстан тарихы. Жалпы білім беретін мектептің 5-сыныбыны арналған оқулық/ С.Р.Ахметова т.б. – Астана: «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ, 2017.

Адам эволюциясының суреті:

http://900igr.net/fotografii/biologija/Osnovnye-etapy-evoljutsii

СББР №100. Алғашқы адамдардың өмірі:

http://e-history.kz/kz/scorm/course/141

Доп

Сабақтың аяқталуы

3минут

• Рефлексия - «Пирамида»

• Есте сақтау керек маңызды 1 нәрсе

• Көбірек білгім келетін 2 нәрсе

• Бұрынан білетін 3 нәрсе

- Мен үйренген 4 нәрсе.

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Барынша қолдауды қажет ететін оқушылар үшін:

Оқушыларды топтық, жұптық жұмыс кезінде жұмылдырып, бейнесюжет көрсетіліп, қосымша сұрақтар қойылады.

Орташа қолдауды қажет ететін оқушылар үшін:

• топтық жұмыстар, серпілген сауал, даму эволюциясын салыстыру

• өзіндік қортынды шығарады

Қабілеті жоғары оқушылар

• ұйымдастыру жұмысын атқарады

• өздік жұмыс жасауға мүмкіндік беріледі

• топта қалған оқушыларға түсіндіре алады

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз.

• Формальды емес бағалау түрлері

• Ынталандыру, қолдау көрсету

• Зерттеу жұмысы қалыптастырушы бағалау түрінде

• Кері байланыс түрінде

Денсаулық және қауіпсіздік ережелерінің сақтау; АКТ-мен байланыс,

Оқушылар сабақ барысында туындайтын қауіп-қатердің алдын алу шараларын белгілейді

Сабақ бойынша рефлексия:

Жалпы бағалау

Сабақтың жақсы екі аспектісі (оқыту мен оқуға қатысты)

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту мен оқуға қатысты)

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылар жөнінде келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпарат білдім?

Бағалау критерийлері

Дескрипторлар

Алғашқы адамдардың қалай өмір сүргендігін біліп түсінеді

• Тірек сөздерді қолданып алғашқы адамдардың тұрмыс тіршілігі жайлы әңгіме құрастырады;

• Уақыт сызығына дәуірлерді рет-ретімен орнастырады;

• Алғашқы адамдардың тұрмыс тіршілігі туралы сурет салады;

• Картаға археологиялық ескерткіштерді түсіреді;

Алғашқы адамдардың тұрпатына антропологиялық сипаттама жасап талдайды

• Алғашқы адамдардың тұрпатына антропологиялық сипаттама жасап талдайды

Алғашқы адамдардың даму эволюциясын талқылайды

• Адамның эволюциялық даму сатысын ретімен атайды

• Ежелгі адамның антропологиялық ерекшеліктерін сипаттайды