1824 жылы Қарқаралы және Көкшетау округтік приказдары ашылып қаржы
жетіспеуінен басқа округтік приказдарды ашу кейінге қалдырылды.
Қоңырқұлжа Құдаймендіұлы сұлтан бастаған ақсүйектер Омбыға бірнеше рет барып
Округ ашуды өтінді.
Петропавл бекінісінің коммендаты Ф.К.Шубин 1830 жылы жазда
200 казак отрядымен жолға шықтыБозаққа
1 .Қараөткелде сауда керуендері
2. Есіл өзенінің оң жағындағы шөбі шүйгін жер
3. Экспедиция мүшелері отын ететін тоғай
Ақыр соңында бұл жерде орта жүздің ірі рулары көшіп жүрген орталық стратегиялық жер
Ақмола округтік приказының ашылуы
Жылы Ресей императоры
І Николай сыртқы жаңа округтің ашылуына рұқсат етті.
Ақмола сыртқы округінің ашылуы ресми ашылуы 1832 жылы 22тамызда салтанатты жағдайда өткізілді.
Округтің аға сұлтаны Қоңырқұлжа Құдаймендіұлы сайланды. Ол орта жүздің ханы болған Сәмекенің шөбересі еді.
Аға сұлтан, болыс сұлтаны, старшындар, билер патша үкіметіне адал болуға құран ұстап ант берді.
Бірнеше рулар округтің құрамына өз еркімен кірсе, ал бірін күштеп кіргізді.
Көп ұзамай Ақмола бекінісі Орталық Қазақстандағы ірі әскери –әкімшілік жәнемәдени орталыққаайналды.
Округтік приказдың орталығында ағаштан жасалғанмешітболды. Орта Азия көпестері де осы жерде намаз оқыды.
Мешіттің жанында қазақмедресесіболды. Онда молдаҚарабек Байбековбалаларға ислам ілімін үйретті.
Ақмола ірі сауда орталығы “айырбас сауда”
Мәскеуден
Төменгі Новгородтан
Орта Азияның қалаларынан
Петербургтан
1852 жылы Ақмола станциясында 2 жәрменке ашылды
Дмитриев
Қалада жүзден астам диірмен түрі болды.
Ол ұнға сұраныстың көп болуымен байланысты еді.
Константинов
ХІХ ғасырдың соңына қарай жылдық сауда айналымы 4 миллион сомға дейін жетті.
Жергілікті сауданы көпес Кубриндер қадағалады
1865 Жылы олардың жылдық айналымы біржарым миллион сомды құраған.
1862 жылы Ақмоланы ресми түрде округтік қала деп жариялады.
Қалада қалалық басқарма құрылды. Дума депутаттары 4 жылға сайланды.
Қазақ балаларына интернат
Қаржы кассасы пайда болды. (апат, жұт, ашаршылыққа 10 сомнан 300 сомға дейін)
Уезд бастығы Подпалковник Троцкийдің күшімен қала жасыл – желекке оралып, бақ тұрғызылды
Алайда тас жолдың жоқтығы көктемде жауын-шашында жаяу жүруді қиындатты.
Қалада өнеркәсіп дами бастады.
Сабын қайнататын
Май шайқайтын
Сыра ашытатын
Тері илейтін
диірмендер
Темір ұстаханалығы
Тәтті тоқаш, нан
Қала халқы санының өсуі
1882 жылдан бастап Ақмолаға саяси жер аударылғандар М.Кутневский, П.Румянцев, Б.Ендрушек, Ф.Иваницкий, А.Уфимцев жалпы 50ден астам саяси жер аударылғандар келді.
1914 жылы қала тұрғындарының саны 16,5 мың адамға жетті.
Орыстың ғалымы Г.Н.Потанин Қараөткелде (қазіргі Астанада) қазақтардың астанасы болатынын, онда дербес жоғарғы оқу орнының ашылатынын кездейсоқ армандамаған болуы керек.