Факультатив

Факультатив

Жалпы білім беретін мектептерді? 9-сынып о?ушыларына арнал?ан «Алаштану» факультативтік курсыны? ба?дарламасы.
Жалпы білім беретін мектептерді? 9-сынып о?ушыларына арнал?ан «Алаштану» факультативтік курсыны? ба?дарламасы.
Т?сінік хат
?азір ?аза?стан республикасы т?уелсіздік ал?ан ?леуметтік ?ділет орнап, ?ркім ойын ашы? айтып ойласу?а, а?ылдасу?а м?мкіншілік туып отыр?анда, кейбір м?селелерді ?айта ойласып шешуіміз керек. Соларды? бірі- «Алаш» м?селесі. ?асыр?а жуы? уа?ыт «Алаш»с?зін айту?а тиым салынды. Айтыла ?алса ?ара бояуы ?алы? жа?ыл?ан, ?о?ам?а зиянды, ?ауіпті ?оз?алыс ретінде ?ана к?рсетілді. Б?л с?здерді? шынайы м?нін білетіндер іштен тынды.Кейінгі ?рпа? м?ндай ?оз?алысты? бол?анын м?лдем білмей ?сті.
Бізді талайдан бері аластап, елді шошытып келген осы «Алаш» шынында да хал?ымыз?а жат болып жауызды? істеді ме? Сонша «??быжы? » к?рінген «Алашорда» ?андай ??рылым? Осы с?ра?тарды? жауабын іздеу, Алаш азаматтарын таныту, оларды? е?бектерін кейінгі ?рпа??а о?ыту ?лі де т?менгі де?гейде ?алып отыр.
Алашорда ?аза? жерінде ??рыл?ан Алаш автономиясыны? орталы? ?кімет билігі.?мір с?рген уа?ыты -1917 жылды? желто?саны мен 1920 жылды? наурызыны? аралы?ы. ?аза? ?лтты? мемлекетін ??ру ?рекетінен туында?ан б?л ?кіметті? ?мірге келуіне ды? бол?ан «Алаш» партиясы. «Алашорда» бізді? ?аза? ?лтыны? мемлекеттілігін ?алпына келтіруге талпыныс жаса?ан ж?не оны ?ыс?а мерзімге болса да ??ра ал?ан, с?йтіп ?лтты? рухты оята білген билік еді.
«Алашорда»?кіметі тарихы м?селелерін о?ыту?а мектептегі ?аза?стан тарихы п?ні ба?дарламасы бойынша са?ат саны ?те аз б?лінген. 9-сыныпта?ы ?аза?стан тарихы курсыны? ба?дарламасына с?йкес, «?аза?стан 1917 жыл?ы А?пан т??керісі кезінде» ж?не «?аза?стан1917 жыл?ы ?азан т??керісі кезінде» атты та?ырыптарда «Алаш» партиясы, «Алашорда» ?кіметі туралы берілген ма??лматтар жеткіліксіз.Сонымен ?атар 5- сынып?а арнал?ан «?аза?стан тарихынан ??гімелер» курсында «Алаш ?оз?алысы» та?ырыбыны 1 са?ат ?ана б?лінген. 11-сыныпты? ?аза?стан тарихы о?улы?ында «?азан т??керісі ?арса?ында?ы ?аза?стан» та?ырыбында Алаш туралы м?ліметтер жалпылама берілген. Сонды?тан мектеп о?ушыларына «Алаштану» факультативтік курсы ар?ылы Алаш азаматтарыны? ?лтжандылы?ын, к?рескерлігін, ?айраткерлігін жеткілікті де?гейде насихаттау керек.Осындай оймен ?ріптестеріме к?мек ретінде жалпы білім беретін мектептерді? 9-сынып о?ушыларына арнал?ан «Алаштану» факультативтік курсыны? ба?дарламасын ?сынып отырмын.
Курсты? ма?саттары мен міндеттері:
?аза? еліні? т?уелсіздігі мен азатты?ы жолында жанын берген Алаш азаматтарыны? аманатын кейінгі ?рпа? санасына сі?іре отырып,оларды? бойында ?ткенге ??рмет к?рсету,арда?тыларымызды ба?алай білу ?асиеттерін ?алыптастыру.
Жас ?рпа?ты алаш тарихымен ке?інен таныстыра отырып,Алаш идеясын ?рпа? бойына сі?іру. Алаш идеясы ?лтты біріктіруші,т?тастырушы идея ретінде ?ашанда ?аза?пен бірге жасай беретіндігін ??ындыру.
?аза?ты? тілі мен м?дениеті, ?нері мен ?дебиеті, тарихы мен салт-д?ст?рі ?аза?ты ?аза? ететін рухани олжа екенін ??ындыру.
Мектепте Алаш идеясы туралы о?у-т?рбие ж?мыстарында пайдалануды ж?зеге асыру.
«Алаштану» факультативтік курсыны? ба?дарламасы.
(Аптасына І са?ат, барлы?ы 34 са?ат)

№ ?тілетін та?ырып Са?ат саны уа?ыты
1. Кіріспе. 1
2. Елдік рухты? ?айнары- Алаш ?оз?алысы. 1
3. Алаш ?оз?алысы- т?уелсіздік ?шін к?ресті? бастауы. 1
4 Алашорда ?кіметі тарихыны? кейбір пара?тары. 1
5 Алаш аманаты ж?не ?лтты? идея. 1
6 «Алашорда » кезе?і- ?аза?ты? ?лт ретінде бірігу кезе?і. 1
7 ?лихан Б?кейханов-Алаш ?айраткері. 1
8 ?. Б?кейхановты? Ма??ыстауда болуы. 1
9 М?стафа Шо?ай ж?не Алаш. 1
10 М?хтарият- халы?ты? ?зін-?зі билеу ??рылымы. 1
11 Халел,Жа?анша Досм?хамедов- Алашты? аяулы ?лдары. 1
12 ?лтымызды? ?ні бол?ан «?аза?» газеті. 1
13 Ресей мемлекеттік Думасы ж?не Алаш ?айраткерлері. 1
14 ??лжанов Н?р?али ж?не Алаш автономиясы. 1
15 С?лтанбек ?ожановты? ?о?амды? саяси ?ызметіні? кейбір м?селелері. 1
16 Х. ?аббасов. М. Тынышбаев. 1
17 А?артушылы? ??былысы ж?не Алаш ?айраткерлері. 1
18 ?аза? зиялыларыны? м?ралары. 1
19 Ма?жан – Алаш а?ыны.Ма?жан м?ралары 1
20 Тілді? ?лтты? сана ?алыптастыруда?ы р?лі 1
21 Алаш зиялыларыны? тілдік м?расы 1
22 Алаш т?л?асы- Ахмет Байт?рсынов. 1
23 ?лт ?стазыны? м??гілік м?расы. 1
24 Міржа?ып Дулат?лы-?лт ма?танышы. 1
25 С?лтанмахм?т Торай?ыров ж?не Алаш ?айраткерлері. 1
26 ?аза? зиялылары ?лт экономикасы туралы. 1
27 Зиялы ?ауымды жаппай ?удалау. 1
28 Алаш ?айраткерлерін тергеу материалдар жина?ы. 1
29 ?лтты? сана негізі- рухани ??ндылы?тар. 1
30 ?аза? елін ?лем таниды. 1
31 Эссе ?ор?ау: «?лтты? сана ж?не Алаш арыстары» 1
32 Сына? саба? 1
33 М?ражай?а экскурсия 1
34 ?орытынды саба? 1

О?ушыларды? білім да?дыларына ?ойылатын талаптар:

1. Алаш идеясын о?ып ?йрену ?р азаматты? міндеті екенін ??ыну.
2. Алаш ?айраткерлері е?бегін саралай білу.
3. Азатты? жолы арман бол?ан а?а ?рпа?ты? аманатына берік болу.
4. Алаш жолы б?гінгі т?уелсіздігімізді т??ырлы етер ?стындарды? бірегейі екенін ??ыну.

Пайдаланыл?ан ?дебиеттер:

1. Алаш ?оз?алысы,Алматы: Алаш,2004.6-б.
2. ?ойгелді М.?лтты? саяси элита.Алматы:Жалын, 2004.
3. ?ойгелдиев М. Алаш ?оз?алысы, Алматы, 1996
4. ?ойгелді М. ?лихан Б?кейханов. Алматы:?аза?стан
5. М?стафа Шо?ай, Та?дамалы,2-том, Алматы: ?айнар,2007.
6. М?стафа Шо?ай, Та?дамалы,шы?армалар,3томды?, Алматы: ?айнар,2007.
7. М?стафа Шо?ай. ?лтты? зиялы.//А?и?ат, 2012. №5,6-б.
8. Есма?анбетов К. ?лем таны?ан т?л?а.Алматы: Дайк-Пресс,2008.504 б.
9. Ж?ртбай Т. ?раным- Алаш! Алматы: Ел-шежіре,2008.
10. Б?кейханов ?. Шы?армалар, Алматы: ?аза?стан,1994.384 б.
11. ?озыбаев М. ?лт зиялылары//Заман ?аза?стан.1999.4 тамыз
12. Ожанова Ж. Халел ?аббасов.//?аза? тарихы.2004.№4, 101 б.
13. ?уезов М. ?дебиет тарихы. Алматы: Ана тілі,1991. 240 б.
14. ?ирабаевС. ?аза? к?ркем с?зіні? шеберлері. ?ара?анды,2010.
15. Абай ??нанбай?лы.2томды? шы?армалар жина?ы, Алматы: Жазушы, 1995.382б.
16. А?зам?ожаев С. Т?ркістан м?хтарияты:?лтты?-демократиялы? мемлекет ??ру т?жірибесі. Ташкент:Руханиет,2000,168-б.
17. Ахмедов ?. Алаш «Алаш» бол?анда. Алматы:Жалын,1996.
18. Айбын. Энциклопедия. Алматы: ?аза? энциклопедиясы,2011.
19. ??дайберді?лы Ш. «Иманым», Алматы: Арыс,2000.
20. ??дайберді?лы Ш. «?ш аны?», Алматы, 1991.
21. Та?атарова Ж.Г. Потанин ж?не ?аза? зиялылары: саяси ж?не рухани к?з?арастарды тарихи талдау. Алматы:2008.
22. Н?рпейіс К.Алаш ??м Алашорда. Алматы; 1995,156 б.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Факультатив»

Жалпы білім беретін мектептердің 9-сынып оқушыларына арналған «Алаштану» факультативтік курсының бағдарламасы.

Жалпы білім беретін мектептердің 9-сынып оқушыларына арналған «Алаштану» факультативтік курсының бағдарламасы.

Түсінік хат
Қазір Қазақстан республикасы тәуелсіздік алған әлеуметтік әділет орнап, әркім ойын ашық айтып ойласуға, ақылдасуға мүмкіншілік туып отырғанда, кейбір мәселелерді қайта ойласып шешуіміз керек. Солардың бірі- «Алаш» мәселесі. Ғасырға жуық уақыт «Алаш»сөзін айтуға тиым салынды. Айтыла қалса қара бояуы қалың жағылған, қоғамға зиянды, қауіпті қозғалыс ретінде ғана көрсетілді. Бұл сөздердің шынайы мәнін білетіндер іштен тынды.Кейінгі ұрпақ мұндай қозғалыстың болғанын мүлдем білмей өсті.
Бізді талайдан бері аластап, елді шошытып келген осы «Алаш» шынында да халқымызға жат болып жауыздық істеді ме? Сонша «құбыжық » көрінген «Алашорда» қандай құрылым? Осы сұрақтардың жауабын іздеу, Алаш азаматтарын таныту, олардың еңбектерін кейінгі ұрпаққа оқыту әлі де төменгі деңгейде қалып отыр.
Алашорда қазақ жерінде құрылған Алаш автономиясының орталық өкімет билігі.Өмір сүрген уақыты -1917 жылдың желтоқсаны мен 1920 жылдың наурызының аралығы. Қазақ ұлттық мемлекетін құру әрекетінен туындаған бұл үкіметтің өмірге келуіне дық болған «Алаш» партиясы. «Алашорда» біздің қазақ ұлтының мемлекеттілігін қалпына келтіруге талпыныс жасаған және оны қысқа мерзімге болса да құра алған, сөйтіп ұлттық рухты оята білген билік еді.
«Алашорда»үкіметі тарихы мәселелерін оқытуға мектептегі Қазақстан тарихы пәні бағдарламасы бойынша сағат саны өте аз бөлінген. 9-сыныптағы Қазақстан тарихы курсының бағдарламасына сәйкес, «Қазақстан 1917 жылғы Ақпан төңкерісі кезінде» және «Қазақстан1917 жылғы Қазан төңкерісі кезінде» атты тақырыптарда «Алаш» партиясы, «Алашорда» үкіметі туралы берілген мағұлматтар жеткіліксіз.Сонымен қатар 5- сыныпқа арналған «Қазақстан тарихынан әңгімелер» курсында «Алаш қозғалысы» тақырыбыны 1 сағат ғана бөлінген. 11-сыныптың Қазақстан тарихы оқулығында «Қазан төңкерісі қарсаңындағы Қазақстан» тақырыбында Алаш туралы мәліметтер жалпылама берілген. Сондықтан мектеп оқушыларына «Алаштану» факультативтік курсы арқылы Алаш азаматтарының ұлтжандылығын, күрескерлігін, қайраткерлігін жеткілікті деңгейде насихаттау керек.Осындай оймен әріптестеріме көмек ретінде жалпы білім беретін мектептердің 9-сынып оқушыларына арналған «Алаштану» факультативтік курсының бағдарламасын ұсынып отырмын.
Курстың мақсаттары мен міндеттері:
Қазақ елінің тәуелсіздігі мен азаттығы жолында жанын берген Алаш азаматтарының аманатын кейінгі ұрпақ санасына сіңіре отырып,олардың бойында өткенге құрмет көрсету,ардақтыларымызды бағалай білу қасиеттерін қалыптастыру.
Жас ұрпақты алаш тарихымен кеңінен таныстыра отырып,Алаш идеясын ұрпақ бойына сіңіру. Алаш идеясы ұлтты біріктіруші,тұтастырушы идея ретінде қашанда қазақпен бірге жасай беретіндігін ұғындыру.
Қазақтың тілі мен мәдениеті, өнері мен әдебиеті, тарихы мен салт-дәстүрі қазақты қазақ ететін рухани олжа екенін ұғындыру.
Мектепте Алаш идеясы туралы оқу-тәрбие жұмыстарында пайдалануды жүзеге асыру.
«Алаштану» факультативтік курсының бағдарламасы.
(Аптасына І сағат, барлығы 34 сағат)

№ Өтілетін тақырып Сағат саны уақыты
1. Кіріспе. 1
2. Елдік рухтың қайнары- Алаш қозғалысы. 1
3. Алаш қозғалысы- тәуелсіздік үшін күрестің бастауы. 1
4 Алашорда үкіметі тарихының кейбір парақтары. 1
5 Алаш аманаты және ұлттық идея. 1
6 «Алашорда » кезеңі- қазақтың ұлт ретінде бірігу кезеңі. 1
7 Әлихан Бөкейханов-Алаш қайраткері. 1
8 Ә. Бөкейхановтың Маңғыстауда болуы. 1
9 Мұстафа Шоқай және Алаш. 1
10 Мұхтарият- халықтың өзін-өзі билеу құрылымы. 1
11 Халел,Жаһанша Досмұхамедов- Алаштың аяулы ұлдары. 1
12 Ұлтымыздың үні болған «Қазақ» газеті. 1
13 Ресей мемлекеттік Думасы және Алаш қайраткерлері. 1
14 Құлжанов Нұрғали және Алаш автономиясы. 1
15 Сұлтанбек Қожановтың қоғамдық саяси қызметінің кейбір мәселелері. 1
16 Х. Ғаббасов. М. Тынышбаев. 1
17 Ағартушылық құбылысы және Алаш қайраткерлері. 1
18 Қазақ зиялыларының мұралары. 1
19 Мағжан – Алаш ақыны.Мағжан мұралары 1
20 Тілдің ұлттық сана қалыптастырудағы рөлі 1
21 Алаш зиялыларының тілдік мұрасы 1
22 Алаш тұлғасы- Ахмет Байтұрсынов. 1
23 Ұлт ұстазының мәңгілік мұрасы. 1
24 Міржақып Дулатұлы-ұлт мақтанышы. 1
25 Сұлтанмахмұт Торайғыров және Алаш қайраткерлері. 1
26 Қазақ зиялылары ұлт экономикасы туралы. 1
27 Зиялы қауымды жаппай қудалау. 1
28 Алаш қайраткерлерін тергеу материалдар жинағы. 1
29 Ұлттық сана негізі- рухани құндылықтар. 1
30 Қазақ елін әлем таниды. 1
31 Эссе қорғау: «Ұлттық сана және Алаш арыстары» 1
32 Сынақ сабақ 1
33 Мұражайға экскурсия 1
34 Қорытынды сабақ 1

Оқушылардың білім дағдыларына қойылатын талаптар:

1. Алаш идеясын оқып үйрену әр азаматтың міндеті екенін ұғыну.
2. Алаш қайраткерлері еңбегін саралай білу.
3. Азаттық жолы арман болған аға ұрпақтың аманатына берік болу.
4. Алаш жолы бүгінгі тәуелсіздігімізді тұғырлы етер ұстындардың бірегейі екенін ұғыну.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Алаш қозғалысы,Алматы: Алаш,2004.6-б.
2. Қойгелді М.Ұлттық саяси элита.Алматы:Жалын, 2004.
3. Қойгелдиев М. Алаш қозғалысы, Алматы, 1996
4. Қойгелді М. Әлихан Бөкейханов. Алматы:Қазақстан
5. Мұстафа Шоқай , Таңдамалы,2-том, Алматы: Қайнар,2007.
6. Мұстафа Шоқай , Таңдамалы,шығармалар,3томдық, Алматы: Қайнар,2007.
7. Мұстафа Шоқай. Ұлттық зиялы.//Ақиқат, 2012. №5,6-б.
8. Есмағанбетов К. Әлем таныған тұлға.Алматы: Дайк-Пресс,2008.504 б.
9. Жұртбай Т. Ұраным- Алаш! Алматы: Ел-шежіре,2008.
10. Бөкейханов Ә. Шығармалар, Алматы: Қазақстан,1994.384 б.
11. Қозыбаев М. Ұлт зиялылары//Заман Қазақстан.1999.4 тамыз
12. Ожанова Ж. Халел Ғаббасов.//Қазақ тарихы.2004.№4, 101 б.
13. Әуезов М. Әдебиет тарихы. Алматы: Ана тілі,1991. 240 б.
14. ҚирабаевС. Қазақ көркем сөзінің шеберлері. Қарағанды,2010.
15. Абай Құнанбайұлы.2томдық шығармалар жинағы, Алматы: Жазушы, 1995.382б.
16. Ағзамқожаев С. Түркістан мұхтарияты:Ұлттық-демократиялық мемлекет құру тәжірибесі. Ташкент:Руханиет,2000,168-б.
17. Ахмедов Ғ. Алаш «Алаш» болғанда. Алматы:Жалын,1996.
18. Айбын. Энциклопедия. Алматы: Қазақ энциклопедиясы,2011.
19. Құдайбердіұлы Ш. «Иманым», Алматы: Арыс,2000.
20. Құдайбердіұлы Ш. «Үш анық», Алматы, 1991.
21. Таңатарова Ж.Г. Потанин және қазақ зиялылары: саяси және рухани көзқарастарды тарихи талдау. Алматы:2008.
22. Нұрпейіс К.Алаш Һәм Алашорда. Алматы; 1995,156 б.