«Білім биржасы» зияткерлік ойыны. 9-10 сынып

«Білім биржасы» зияткерлік ойыны.

Тақырыбы:1920-1930 жылдардағы Қазақстан Мақсаты: Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін, зеректік, шешендік қабілеттерін қалыптастыру. Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру, алған білімдерін тереңдетіп, өздігінен іздене білуге үйрету

Көрнекілігі: Интерактивті тақта. «ХХІ ғасыр көшбасшысы», «Миллион кімге бұйырады» зияткерлік ойындарының желісімен. Пәнаралық байланыс: Қазақстан тарихы, қазақ әдебиеті. Ұйымдастыру кезеңі. (1 - 2минут) Ойыннын барысы: І тур. Білім аукционы. Ойынның шартымен оқушыларға 6 сұрақ қойылады. Дұрыс жауап беру арқылы топ өз ақша қорын жинайды. ІІ тур. Тарихи көмбе. Әр көмбенің астында сұрақ жасырылған, сұраққа жауап берсе, тиісті қаржы жинақтайды, жауап бере алмаса сондай қаржы қайтарылады. ІІI тур. Эрудиттер сайысы «Тұлғаны таны».Берілген суреттегі тұлғаның аты-жөні мен қызметі жайлы әңгімелеу. » Әр сұрақ құны 10 тенге. Бірден дұрыс жауапқа 10 тенге беріледі.Қосымша көмек пайдаланған жағдайда 5 теңге, жауап бермеген жағдайда қосылмайды. ІVтур. Таңдау – табыс. Әрбір топ таңдаған ұяшық бойынша берілген тапсырманы орындайды. Мұғалім: Қайырлы күн, құрметті қонақтар, ұстаздар мен білімге құштар жас өрендер! «Білім биржасы» атты зияткерлік ойынға хош келдіңіздер! Ойынымыздың алдында білім сайысының әділ эксперт мүшелерімен таныс болыңыздар.

1. Сауле Мазыкеновна - директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары 2.Ақерке - қазақ тілі пәнінің мұғалімі

3.Гүлбану- математика пәнінің мұғалімі Алдарыңызда өз білімімен, ақыл - ойымен, эрудициясымен ерекшеленген әр топтың білімді оқушылары. Ендеше кезек оқушыларда (Әр топ өз атымен және ұранымен таныстырады). «Болашақ» тобы Ұраны: Болашақтың ұрпағымыз білімді, Көрсетпекпіз мектепте алған білімді. «Талапкер» тобы Ұраны: Тапқырлық таныту мақсатымыз, Біліммен шықсын тек жақсы атымыз.

Мұғалім: «Адам байлығының ішіндегі ең тамашасы - білім», - деген екен шығыс ғұламасы Әбу - Райхан әл Бируни. Ендеше, білім байлығы саудаға түсер аукционымызды бастайық. Аукцион шартымен таныс болыңыздар. Әзірше әр топтың қорында 50 мын тенгеден бар. Бұл – бастапқы капитал. Өз капиталыңызды көбейту - өз қолыңызда. Пән бойынша сұрақтың бастапқы бағасы – 2 мың тенге .Топ капитаны бағаны 10 мың теңгеге дейін жоғарылата алады. Ең жоғары баға ұсынылған соң сұрақ оқылады. Егер дұрыс жауап айтылса – баға құны сол топқа беріледі, ал қате жауап айтылса, онда топ өз капиталынан сол ақшаны қайтарады. Ескерту: егер топ қорында бар барлық сомаға сұрақ сатып алып қателессе, онда банкрот, өкінішке орай, ол топ аукционға қатыса алмайды. Сонымен, «Білім – біліктілікке жеткізер баспалдақ, ал біліктілік – сол білімді іске асыра білу дағдысы», - деген ұлы ұстаз А. Байтұрсыновтың сөздеріне сүйеніп, «Білім аукционы» атты І турды бастайық. 1.Қазақстандағы индустрияландыру неден басталды? 2. «Кіші Қазан» идеясының мәні неде? 3.1928-1932 жылдары Қазақстандағы күштеп ұжымдастырудың зардаптары қандай болды? 4.1931-1933 жылдардағы Қазақстандағы аштық жайлы хат жазған ұлт зиялылары кімдер? 5.Ұжымдастыру жылдарында қанша көтерліс болды? 6. Қазақстандағы лагерьлер жүйесін ата. Жүргізуші: Осымен І тур аяқталды. Қорытындысын эксперттер айтады. Жоғары капитал жинаған топ.......................................... Біздің екінші турымыз «Тарихи көмбе» деп аталады. «Тіл қаруы – сөз, сөз қаруы – ой, ақылды ой, алғыр сөз – адамның ең жоғарғы қасиеті», - деген Ғабиден Мұстафин сөзімен сайысты ең көп капитал жинаған топтан бастаймыз. ІІ тур. Тарихи көмбе. Айғай құм:( 20000) 1931-1933 жылдардағы қазақ даласындағы мүшкіл ахуал жөнінде үкімет орындарына хат жазған мәдениет қайраткерлерін ата

Есік қорғаны:( 10000) 1928 жылдың соңында «буржуазияшыл-ұлтшылдар» деп айыпталып тұтқындалған кімдер?

Бесшатыр (15000) 1937-1938 жылдары атылған белгілі жазушылар мен ақындар, мемлекет, қоғам қайраткерлері жапай жерленген жер кай жерден табылды?

Шілікті (5000) Қазақстанда күштеп ұжымдастыруға қарсы қарсылық өткен жылдар?

Сарыарқа (20000) 1920-1930 жылдардағы қазақ әйелдері арасынан шыққан белсенділерді ата.

Алатау (10000) Голощекиннің индустрияландыру саясатына қарсы пікір айтқан кім?

ІІІ тур. Эрудиттер сайысы. «Тұлғаны таны» Әр сұрақ құны 10 тенге. Бірден дұрыс жауапқа 10 тенге беріледі.Қосымша көмек пайдаланған жағдайда 5 теңге, жауап бермеген жағдайда қосылмайды. Болашақ тобына

1)Сталиндік жазалаудың құрбаны болған , Санкт-Петербургтегі Орман техникалық институтының экономика факультетін бітірген, Конститутциялық-демократиялық партияның мүшесі,1-ші шақырылған Мемлекеттік Думаның депутаты болған тарихи тұлға

( қосымша көмек) «Алаш» партиясының негізін қалаушы, автономиялық қазақ үкіметінің басшысы Айқап, Қазақ, газеттеріне мақалалар жазып тұрған

(Ә.Бөкейханов)

Талапкер тобына

1) ХХ ғасыр басындағы еліміздің тәуелсіздігі мен бостандығы жолындағы күрескерлердің ірі өкілі, 1890ж Қызылорда қаласында дүнеге келген. Ташкент гимназиясын, Петербург университетінің заң факултетін бітірген. 27 жасында Түркістандағы ұлт-азаттық қозғалыс басшыларының біріне айналған.Ол ағылшын, орыс, француз, неміс, түрік, араб тілдерін меңгерген тарихи тұлға

(қосымша көмек)1917ж Құрылған Түркістан автаномиясының М. Тынышбаевтан кейінгі призиденті болған тарихи тұлғаны атаңыз. (Мұстафа Шоқай)

Болашақ тобына

2. Тұңғыш кәсіби- техникалық маман, тарихшы-ғалым, қоғам қайраткері 1900ж Верный гимназиясын алтын медальмен ,Санкт-Петербургтегі Императорлық қатынас жолдары институтынын алтын медальмен бітірген, 1907 ж Жетісу губерниясынан ІІ мемлекеттік Думаға депутат болып сайланған,1937ж стлиндік репрессияның құрбаны болған тарихи тұлғаны атаңыз. (Қосымша көмек)

Инженер ретінде Түрксіб құрлысын жобалау мен жүргізуге белсене қатысты, 1917 жылы Алашорда үкіметінің құрамында болды, Түркістан Уақытша үкіметінің тұңғыш төрағасы болып сайланған (М. Тынышбаев)

Талапкер тобына

2.Көрнекті мемлекет қайраткері, Мәскеу көлік инженері институтын бітірген, 1918-1920 жылдары «Кедей даусы» газетінің редакторы, қазіргі Абай атындағы ҚазҰПУ дың ректоры болған, 1921-28 жылдары ҚазАКСР

мемлекеттік жоспарлау комиссиясының төрағасы қызметтерін атқарған тарихи тұлға

(Қосымша көмек) Небәрі 33 жас қана өмір сүрген, аймақтық партия комитетінің бюро мүшесі , Қазақстандағы индустрияландыру жылдарында Голощекинге қарсы «Қазақстан отар боп келді, отар боп қалды» деп өткір

пікір айтқан. Сұмағұл Садуақасов.

3. Болашақ тобына

Көрнекті партия және мемлекет қайраткері, Қазақстанда Кеңес өкіметін орнатуға қатысты, Ұлт істері жөніндегі Халық Комиссариатында, Коминтерннің Моңғолиядағы өкілі болды. Қазақстандағы халыққа білім беру ісін дамытуға және қазақ тіліндегі оқулықтардың жеткіліксіздігінеүлкен мән берді.1926-1937 жылдары РКФСР Халық Комиссарлары Кеңесінің Төрағасы Сталиннің орынбасары болып 11 жыл қызмет еткен тарихи тұлға.

(Қосымша көмек )

1917ж «Қазақ жастарының революцияшыл одағының» мүшесі болған. РКФСР ХКК жанынан оның төрағалығымен Түрксіб құрлысына жәрдемдесу комитеті құрылды.1932жылы қазақ даласын жайлаған аштық жайлы Сталинге хат жазған адам.

3.Талапкер тобына

Мемлекет және қоғам қайраткері, көрнекті тарихшы- ғалым, Петербургтегі әскери-дәрігерлік академияны бітірген,Мәскеу Мемлекеттік Университетінің профессоры,1935 жылы «Қазақстанның өткені деректер мен құжаттарда» атты кітабы жарық көрген.Түркістан Компартиясы ОК орынбасары қызметін атқарған сталиндік қудалауда қаза болған тарихи тұлға.(Қосымша көмек)

ҚазКСР денсаулық сақтау Халық Комиссары, Алматыдағы педагогикалық, медициналық институттарды құруда еңбек сіңірген, бұл оқу орындарының тұңғыш ректоры болған. Осы оқу орындарының біріне есімі берілген.

Санжар Асфендияров

ІҮ тур. Таңдау –табыс. Әрбір топ таңдаған ұяшық бойынша берілген тапсырманы орындайды. 5 (оң жақ)Түрксіб теміржолы салынған жылдар? 5(орта)Инустрияландыру туралы шешім қай жылы қабылданған ? 5 (сол жақ)Бірінші бесжылдық жылдары

10(оң жақ)1933 жылы Ф.И.Голощекин қызметінен босатылған соң орнына бірінші хатшы болып кім сайланды?

10(орта)1931-1933 жылдарында Қазақстанда қанша адам қырылды, қанша мал басы қалды? 10(сол жақ)Күштеп ұжымдастыруға қарсы қарулы қақтығыс болған жылдар?

20(оң жақ) «Қазақстаннан жуылған жүнді Ресейге шығарып, осы жүннен тоқылған «мәскеулік» шұғаны кері қарай тасығаннан гөрі, Қазақстаннан дайын шұғаны темір жол арқылы сыртқа шығару жеңіл емес пе?» деген көрегендік пікір айтқан кім? 20(орта) «Ауылда Кіші Қазан төңкерісін жасау қажет. Байға қарсытап күресінде кедейлерге көмек беру керек. Егер бұл азаматтық соғыс болса, біз оған барамыз. Ауыл Қазан революциясының лебін әлі сезінген жоқ» деген кім?

20(сол жақ) «Қызыл астананы салушылар қаскүнемдігі» деп айыпталып , жазаға тартылғандар кімдер және қай жылы?

Ү. Қорытындылау. Әділ қазылар алқасына сөз беру. - «Білім биржасы» атты қайталауға арналған интеллектуалдық тарихи - танымдық ойынымызды қорытындылаймыз. Топтардың ұпай сандарын есептеп шығарып, атап айтамыз. Ерекше жауап берген оқушыларды атайық. ҮІІ. Мұғалімнің қорытынды сөзі: - Қазақ елі туралы білмеген жер шарының түкпір - тукпірі тек тәуелсіздігін алған соң ғана танып білуде. Тәуелсіздіктің тірегі- білім. Дана халқымыз: « Білегі мықты бірді жығады, білімі мықты мыңды жығады»,- деп баяғыда айтқан. Қиялына қанат біткен ойы ұшқыр, білімді жастар болатындарыңа сенемін. Өткенім бар, өкініш жасыра алман, Тарихым бар жазылған ғасырлардан. Қазақ деген ел барын әйгілейік, Орындалсын аңсаған асыл арман, - дей отырып, елбасымыздың «Қазақстанның болашағы, балалар, сіздердің қолдарыңызда»,- деген аталық сезімін ақтай біліңіздер демекпін. – Тыңдағандарыңызға рахмет