Паскаль тіліні? негізгі элементтері

Паскаль тілін 1968-1971 жылдары швецариялық ғалым Никлаус Вирт оқып-үйренуге қолайлы программалау тілі ретінде ұсынды.

Паскаль тіліндегі программа жеке

жолдардан тұрады.

Программа алдындағы азат жол немесе

бос орын саны өз қалауымызша

алынады.

Бір қатарға бірнеше команда немесе

операторлар орналаса алады, олар

бір-бірімен нүктелі үтір (;)

арқылы ажыратылады.

Паскаль тіліндегі программа үш бөліктен тұрады: тақырып, сипаттау бөлімі және операторлар бөлімі.

Кез-келген программаның алғашқы жолы PROGRAM сөзінен басталатын оның тақырыбынан тұрады. Программаның соңғы және негізгі бөлімі операторлар бөлімі болып табылады. Ол begin түйінді сөзінен басталып end түйінді сөзімен аяқталады.

Program BASTAU:

Сипаттау бөлімі

Begin

Операторлар бөлімі

End .

Turbo Pascal 7.0 программасын іске қосу үшін: 1. С: каталогында орналасқан* Turbo Pascal 7.0 қапшығын ашу. 2. Turbo Pascal 7.0 қапшығынан BIN қапшығын тауып ашу. 3. BIN қапшығынан turbo (.exe) файлын ашу.

Турбо Паскаль ортасының негізгі командалары мен осы командаларды жылдам орындауға мүмкіндік беретін пернелердің комбинациясы:   

Ctrl+F9 – программ аны орындау, іске қосу Alt+F5 – пайдаланушы экран ын көру F2 – программ аны сақтау F3 – сақтаулы тұрған программ ан ы ашу Alt+F3 – белсенді терезені жабу Alt+X - Турбо Паскаль ортасынан шығу F1 – жанама көмек Ctrl+F1 – курсор орналасқан оператор жөнінде анықтама алу Alt+Backspace – соңғы әрекетті болдырмау Ctrl+Y – жолды алып тастау Shift+стрелки – мәтін блогін ерекшелеу Ctrl+Insert – ерекшеленген блокты буферге көшіру Shift+Insert - буфер ден кірістіру            

Мысал. Радиусы r =5,5 см. болатын берілген шеңбердің ұзындығын табу керек. Шеңбер ұзындығын есептеу үшін l=2 π r формуласын пайдаланамыз. Program bastau; // программа тақырыбы Const pi=3.14159; // π тұрақтысының мәні Var r,l: real; // r,l мәндерінің нақты (аралас) сан екенін сипаттау Begin // Оператор басы R :=5.5; // r мәнін беру L:=2*pi*r; // l мәнін беру Write(‘l=’, l:6:3); // нәтижені экранға шығару End. // программа соңы

1-тапсырма. Тік төртбұрыштың ауданын есептеудің программасын құру керек. Ені 7 см. Ұзындығы 4 см. 2-тапсырма. Герон формуласын пайдаланып, үшбұрыштың ауданын есепте. 3-тапсырма. Квадрат теңдеуді шығарудың программасын жазыңдар.

Сабақты бекіту сұрақтары. 1. Паскаль тілі қай жылы енді? 2. Программаның басы мен соң қандай сөздер арқылы жазылады? 3. Деректер дегеніміз не? 4. Нәтижені алу дегеніміз не? 5. Цикл деген не?

Үй тапсыпмасы: 1. 34-38 беттерді оқу. Терминдерді жаттау. 2. У =4х 2 +3х(5-х); 3. У=10х+14 z 2 -3; 4. У = 20 z-13x 2 +5x;