Операциялық жүйемен және оның қызметімен, түрлерімен, объектілерімен таныстыру. Оқушылардың компьютерлік сауаттылықтарын арттыру. Теориялық білімдерін практикада ұштастыра алуға және ауызша жауап беруге дағдыландыру.
Күтілетін нәтиже:
Оқушылар операциялық жүйенің не екенін біледі және оның түрлерімен, функцияларымен танысады, теориялық білімдерін практикалық тапсырмалар арқылы шыңдайды.
Бағалау критерийлері:
Теорияны түсіну, негізгі идеяны білу, практикалық жұмысты орындау, рефлексия жасау.
Әдіс-тәсілдер:
Түсіндіру, баяндау, практикалық, сұрақ-жауап
Сабақтың барысы:
Кезеңі:
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының
іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Ұйымдастыру кезеңі
(1-2 мин)
Сәлемдесу
Түгендеу
Оқушылар оқу-құралдарын дайындайды
Ауызша мадақтау
АКТ смайликтер
І. Кіріспе
Үй тапсырмасын сұрау:
“Пирамида” тапсырмасы
(4 мин)
Жылдам тест тапсырмасы
(4 мин)
“Пирамида” тапсырмасы:
1.Ақпаратты сақтауға арналған құрылғы. Жауап: Жад
2.Жад қандай топтарға бөлінеді? Жауап: Ішкі және сыртқы
3.Кэш жады дегеніміз не? Жауап: ол аса тез әсер ететін компьютерлердегі жедел жадқа қол жеткізуді жеделдетуге арналған.
4.Процессор қандай мәліметтерді өңдейді? Жауап: тек өзінің ішкі жадындағы мәліметтерді
5.Жадтың ішкі және сыртқы болып бөлінуі неге байланысты? Жауап: оның қолдану сипаттамасы бойынша
6.Программа іске қосылғаннан бастап оның жабылуына дейінгі жасалған жұмыстар қайда сақталады? Жауап: Жедел жадтау құрылғысында
Мұғалім берген тапсырманы орындау
Өзін өзі бағалайды
Компьютер, проектор слайд, бағалау парағы
Таныстырылым
Адасқан әріптер
(3 мин)
Тақырыпты ашу: «Адасқан әріптер»
Тақырыпты ашу Адасқан әріптер ыипеоқрцаял еүйж операциялық жүйе oiwnswd windows ixun unix SDO DOS апбуат баптау фсиртенйе интерфейс xinlu linux
Оқушылар тыңдай біледі, сұраққа жауап береді
өзін өзі бағалайды
АКТ, слайд Бағалау парақшасы
Негізгі бөлім:
(15 мин)
Жаңа тақырыпты түсіндіру: Операциялық жүйе - компьютердің жұмысын басқаратын басты бағдарлама. Драйверлер - компьютерге қосылған түрлі құрылғылардың жұмыс істеуі үшін қажетті программалар. Утилита - компьютерге мұрағаттау, дискілердегі ақпараттың бұзылмауын тексеру, қажетті файлдарды іздеу сияқты қызметтер көрсететін шағын программалар. Программалау жүйелері – басқа программаларды құруға арналған орта. Компьютер іске қосылғанда операциялық жүйе дискілік жадыдан оқылып, компьютердің жедел жадына орналастырылады. Бұл үдеріс операциялық жүйенің жүктелуі деп аталады. Операциялық жүйе – компьютердің жұмысын басқаратын басты программа. Операциялық жүйесіз тұтынушыға компьютермен жұмыс істеуге қиын болар еді. ОЖ әртүрлі құрылғылардың жүйелік блоктың ішінде орнатылуымен де сыртына қосылуымен де байланысты міндеттерді орындайды. ОЖ – ны компьютердің қатты дискісіне компьютер сататын фирмалар орнатады. ОЖ-сыз компьютерді сатып ала алмайсың. Компьютер іске қосылғанда ОЖ жедел жадыға жазылады да, онда компьютер өшкенге дейін сақталып қалады. Бұл үдеріс операциялық жүйенің жүктелуі деп аталады.
WINDOWS-тың негізгі объектілері:
Қапшық – объектілерді сақтайтын орын. (файлдар, таңбашалар, және т.б.)
Файл – аты, типі, өлшемі, құрылу уақыты деп аталатыын қасиетке ие бар объект.
Таңбашалар – нақты объектіге сілтеме.
Терезелер- экранда жақтаушамен шектелген төртбұрышты аймақ. Басқару элементтері мен жұмыс істеу аймағы болады.
Оқушылар тыңдай біледі, сұрақ қояды
Компьютер, слайд, проектор, стикер, суреттер
Ой қозғау:
(2 мин)
Ой қозғау сұрақтары:
1. Сіздің үйіңізде қандай ОЖ орнатылған?
2. ОЖ-сіз компьютер жұмыс атқара алама?
3. ОЖ қандай түрлерін білесіздер?
Оқушылар сұрақтарға жауап береді
АКТ, слайд
Қолдану:
Тапсырма 1. Уақытты баптау
(7 мин)
Тапсырма 2. «Сәйкестендіру»
(3 мин)
Жаңа сабақты практикалық жүзінде іске асыру
Тапсырма 1. Уақытты баптау.
1. Бас менюден Настройка – Панель Управления командаларын таңдаңдар
2.Басқару панелі қапшығының терезесінде Дата/Время белгісінде екі рет шертіңдер.
3. Екі қосымшасы бар Свойства: Дата/Время терезесі пайда болады.
4. Дата и Время қосымшасын активті жағдайға келтіріңдер.
5. Дата бөлімінде туған күндеріңді қойыңдар: ол үшін Жыл көрсетілген
өрісте Айналдыру батырмасының көмегімен туған жылдарьңды
таңдаңдар, содан кейін Ай көрсетілген өрісте туған айларыңды таңдаңдар
да, күнтізбеден маусты шертіп, санды табыңдар.
6. Время бөлімінде мектепте сабақ аяқталатын уақытты қойыңдар: ол
үшін сағаттың астындағы уақыт көрсетілген өрісте маусты шертіңдер,
содан кейін Айналдыру батырмасымен қажет уақытты таңдаңдар немесе
оны пернетақтадан енгізіңдер.
7. Применить батырмасын шертіңдер.
8. ОК батырмасын шертіңдер.
Экранда Міндеттер панелінің төменгі оң жақ бұрышьшда қойған
уақыттарың бейнеленеді.
Тапсырма 2. «Сәйкестендіру»
Оқушылар жаңа тақырыпқа сай практикалық жұмыстар орындайды
Өзін өзі бағалайды
Компьютер, проектор, слайд, бағалау парақшасы
Жаңа сабақты қорытындылау:
(3 мин)
Сабақты бекіту сұрақтары:
1. Операциялық жүйе дегеніміз не?
2. Операциялық жүйе не үшін қажет?
3. Интерфейс деген не?
4. Операциялық жүйе қалай жүктеледі?
5. Бір міндетті және көп міндетті операциялық жүйелердің айырмашылығы қандай?
6. Әрбір операциялық жүйе қандай міндетті бөліктен тұрады?
Оқушылар жаңа тақырыпты қаншалықты меңгергенін сұрақтарға жауап беру арқылы дәлелдейді
өзін өзі бағалау
Слайд, проектор, компьютер, бағалау парақшасы
Үш тұғырлы тілді білу мақсатымыз
(2 мин)
Бүгінгі тақырыпқа байланысты термин сөздер.
1) Операциялық жүйе – операционная система- operating system
2) Қатқыл диск - жесткий диск - hard drive
3)Жад - память - memory
4)Сыртқы жад - внешней памяти - external memory
5)Терезе – окно – window
6) Файл – файл – file
7) Жұмыс үстелі – рабочий стол – desktop
8) Баптау – настройка - setting
Оқушылар берілген термин сөздердің қазақша, орысша және ағылшын тілдерінде айтылуын қайталайды және жазып алады
Компьютер, проектор, слайд, жұмыс дәптері
Қорытынды
(2 мин)
БББ әдісін ұсыну
Рефлексия жасау
Оқушылар өзін өзі бағалайды, жиынтық бағаны өзім қоямын.
Үйге тапсырма: Операциялық жүйенің
жіктелуі және функциялары тақырыбында 10 сұрақтан тұратын тест тапсырмасын жасау және оқып келу.
Просмотр содержимого документа
«Операциялық жүйелердің жіктелуі және функциялары»
Сабақтың құрылымы:
І. Кіріспе
Үй тапсырмасын сұрау
1. “Сәйкестендіру” тапсырмасы
2. “Пирамида” тапсырмасы
ІІ. Жаңа сабақ таныстырылымы
1. “Адасқан әріптер”
2. “Ой қозғау” сұрақтары
ІІІ. Жаңа сабақты практика жүзінде іске асыру
1. “Жылдам тест” тапсырмасы
IV. Жаңа сабақты қорытындылау
1. Сабақты бекіту сұрақтары
2. Үш тұғырлы тілді білу мақсатымыз
3. Рефлексия
4. Бағалау
5. Үйге тапсырма
Өзін-өзі бағалау парағы
0-1
0-6
Пирамида
Жылдам тест
0-7
Адасқан әріптер
0-8
«Баптау»
0-7
0-6
«Сәйкестен
Қорытынды сұрақтар
діру»
28-35 ұпай – “5”
19-27 ұпай – “4”
11-18 ұпай – “3”
“Сәйкестендіру тапсырмасы”
WINDOWS
Графикалық жүйе
аты, типі, өлшемі, құрылу уақыты деп аталатыын қасиетке ие объект.
Қапшық
нақты объектіге сілтеме.
Файл
экранда жақтаушамен шектелген төртбұрышты аймақ. Басқару элементтері мен жұмыс істеу аймағы болады.
Таңбаша
Көп міндетті атқаратын ОЖ
Терезе
объектілерді сақтайтын орын. (файлдар, таңбашалар, және т.б.)
MS DOS
Бір міндетті атқаратын ОЖ
WINDOWS, UNIX
Графикалық жүйе
WINDOWS
аты, типі, өлшемі, құрылу уақыты деп аталатыын қасиетке ие объект.
Қапшық
нақты объектіге сілтеме.
Файл
экранда жақтаушамен шектелген төртбұрышты аймақ. Басқару элементтері мен жұмыс істеу аймағы болады.
Таңбаша
Көп міндетті атқаратын ОЖ
Терезе
объектілерді сақтайтын орын. (файлдар, таңбашалар, және т.б.)
MS DOS
Бір міндетті атқаратын ОЖ
WINDOWS, UNIX
Пирамида
6
4
5
1
2
3
№1
Сұрақ:Қандай операциялық жүйелерді білесің?
Жауап:Windows, Unix, Linux
№2
Сұрақ:Жад қандай топтарға бөлінеді?
Жауап:Ішкі және сыртқы
№3
Сұрақ:Ең көп таралған операциялық жүйе және оның түрлері
Жауап:Windows, 95, 98, 2000, xp, vista
№4
Сұрақ:Компьютер қосылған соң ОЖ жедел жадқа жазылады және ЖЖҚ-да орналасады. Бұл үдеріс қалай аталады?
Жауап:операциялық жүйенің жүктелуі
№5
Сұрақ:Бұл программалық жабдықтама мен қолданушының , программалық жабдықтама мен компьютердің аппаратурасының араларында өзара әсерді қамтамасыз ететін программа.
6. Ақпаратты тасымалдауыштар жадтың қай түріне жатады?
А) бейнежад
В) ішкі жад
С) сыртқы жад
Д) жедел жад
Е) тұрақты жад
Дұрыс жауап
1) В
2) А
3) С
4) Д
5) А
6) С
13.10.2016ж
7 “А” сынып
Операциялық жүйелердің жіктелуі және функциялары
Аралас сабақ.
Маханбетова Мақпал
Мақсаты:Операциялық жүйемен және оның қызметімен, түрлерімен, объектілерімен таныстыру. Оқушылардың компьютерлік сауаттылықтарын арттыру. Теориялық білімдерін практикада ұштастыра алуға дағдыландыру.
Күтілетін нәтиже:Оқушылар операциялық жүйенің не екенін біледі және оның түрлерімен, функцияларымен танысады.
Операциялық жүйе
Компьютерді іске қосқан кезде жүктелетін және барлық құрылғылардың жұмысын басқаратын арнайы программа.
Бір міндетті және көп міндетті қатар атқаратын
Бір адам және бірнеше адам пайдаланатын
Операциялық жүйе
Интерфейс
Драйвер
Ядро
Пайдаланушы мен компьютер арасындағы қарым-қатынас.
Компьютер құрамына кіретін әртүрлі құрылғыларды басқарады.
Командалық интерпретатор, программалық тілден машина тіліне аударатын аудармашы.
99
Операциялық жүйелердің жіктелуі
№
Жіктелу белгілері
1
Қолданушылар саны
Түрі
Бір қолданушылық
2
Көп қолданушылық
Үдерістер саны
3
Бірміндеттік
Есептеуіш техниканың құралдарының типі
көпміндеттік
Бір процессорлық
Көппроцессорлық
4
Интерфейс типі
жүйелік
Бұйрықтық жолдар
графикалық
WINDOWS-тың негізгі объектілері:
Қапшық– объектілерді сақтайтын орын. (файлдар, таңбашалар, және т.б.)
Файл– аты, типі, өлшемі, құрылу уақыты деп аталатыын қасиетке ие бар объект.
Таңбашалар– нақты объектіге сілтеме.
Терезелер- экранда жақтаушамен шектелген төртбұрышты аймақ. Басқару элементтері мен жұмыс істеу аймағы болады.
Жаңа сабақ. «Алгоритм» ұғымы информатикада ақпарат сияқты іргелі ұғымдар қатарына жатады. Алгоритм атауы атақты араб математигі Әбу Жафар Мұхаммед ибн Мұса әл - Хорезми ( 763 - 850 ж. ж) есімінің латынша Algorithmi (Алгоритми) болып жазылуына шыққан. Ол санаудың ондық жүйесінде көп орынды сандар мен арифметикалық амалдардың орындалу ережесін ұсынған. Бұл ережелер қосынды мен көбейтіндіні табуға арналған амалдарды орындауға қажетті тізбектен құрылған. Сол ереже осы күнге дейін қолданылып келеді. Әл - Хорезмидің ұсынған тәсілін жақтаушыларды алгоритмдіктер деп, ал «алгоритм» ұғымын бірқатар қасиеттері бар ережелер жүйесі деп атаған. Қазіргі кезде «алгоритм» ұғымы тек математикалық есеп шешу әдісімен ғана шектелмейді. Оның мағынасы әлдеқайда кең. Әрбір компьютер алдын - ала берілген алгоритммен, яғни жоспарлы жұмыс істейді. Алгоритм дегеніміз – іс әрекеттің рет - ретімен орындалуы. Кез - келген есепті қарапайым амалдарды тізбектей орындау арқылы шығаруға болады. Алгоритімді компьютерде орындау үшін оны программа түрінде жазып шығу керек. Программа компьютерге түсінікті командалардан тұрады. Осы командалар тізбе орындау соңында есептің нәтижесі шығады. Командалар тізбегін – программа қарастыруға болады. Команда бір ғана қарапайым амалды орындау үшін берілген бұйрық ретінде қабылданады. Командалар: арифметикалық немесе логикалық амал; ақпарат тасымалдау командасы; берілген сандарды салыстыру командасы; берілген сандарды салыстыру командасы; нәтижені экранға, қағаз басып шығару командасы; келесі командаға көшу тәртібін орындау; т. б. болып бөлінеді. Атқарушы түсінігі Алгоритм атқарушысының рөлін адам немесе автоматтандырылған құрылғы: компьютер, робот және т. б. орындайды. Жалпы алғанда, өміріміздің барлығы алгоритм тізбектерінен тұрады десек те болады. Алгоритм орындалу барысында атқарушы қандай инструкция келесі орындалу керектігін біледі. Атқарушы орындай алатын командалардың жиынын атқарушы командалар жүйесі деп атаймыз. Сонымен, алгоритм атқарушысы алдын - ала қойылған әрекеттерді орындап, нәтижеге жететін адам, компьютер немесе техника болуы мүмкін. Егер есепті шешу үшін техникалық құралдар пайдаланылса, орындалатын әрекеттер тізбегі нақты және түсінікті болу керек. Қаншалықты әрекеттер түсінікті де, нақты болса, соншалықты нәтижеге жету тез және дұрыс болады. Алгоритм жазу жолдары Алгоритмді компьютерде орындау үшін оларды алдын - ала жазып алу керек. Жалпы жағдайда, алгоритм жазудың келесі түрлері қабылданған: 1) табиғи тілдегі жазылуы; 2) белгілі бір түйінді сөздер – терминдер арқылы қысқаша тізбекті түрде жазу; 3) графиктік жолмен жазу; 4) программалау тілдеріндегі жазылуы. Бірақ табиғи тілде жазылған алгоритм компьютерде орындалмайды, өйткені бұл жағдайда дәлдік, нақтылық сақталмайды. Алгоритмдерді графиктік жолмен жазу, кейіннен осы программалау тіліндегі программаға айналдыру жұмысы мемлекеттік стандартпен бекітіліп, ақпарат өндеу жұмысында кеңінен қолданылады. Алгоритмнің графиктік түрде кескінделуі Алгоритмнің графиктік түрде кескінделуі – кең таралған әдіс. Бұл – жазудың түсінікті, анық, көрнекі түрі болып табылады. Алгоритмдерді графиктік жолмен жазудың мемлекеттік стандарты анықталған. Онда кез - келген амал белгілі бір геометриялық фигурамен өрнектеледі. Олар фигуралар немесе блоктар, амалдар немесе операциялар символы деп те аталады. Блоктар бағытталған сызықтармен байланысып, бірінен соң бірі ретімен орналасады. Ақпарат өңдеудің әрбір буыны немесе орындалатын операциялар реті алгоритм схемасымен айқындалады. Алгоритм схемасын оның блок схемасы деп аталады. Алгоритм блоктарының ішінде орындалатын іс - әрекеттің мазмұны жазылады. Блок схемада пайдаланатын фигуралар оның блоктары, ал оларды бір - бірімен қосатын сызықтар байланыс сызықтары деп аталады. Назар аударыңыз! Жасырын мәтінді көру үшін сізге сайтқа тіркелу қажет.
Кері қайту
Материал рейтингісі:
Ой қозғау:
Сіздің үйіңізде қандай ОЖ орнатылған?
ОЖ-сіз компьютер жұмыс атқара алама?
ОЖ қандай түрлерін білесіздер?
Уақытты баптау
Тапсырма 1
Бас менюден Настройка – Панель Управления командаларын таңдаңдар.
2.Басқару панелі қапшығының терезесінде Дата/Время белгісінде екі рет шертіңдер.
3. Екі қосымшасы бар Свойства: Дата/Время терезесі пайда болады.
4. Дата и Время қосымшасын активті жағдайға келтіріңдер.
5. Дата бөлімінде туған күндеріңді қойыңдар: ол үшін Жыл көрсетілген
өрісте Айналдыру батырмасының көмегімен туған жылдарьңды
таңдаңдар, содан кейін Ай көрсетілген өрісте туған айларыңды таңдаңдар
да, күнтізбеден маусты шертіп, санды табыңдар.
6. Время бөлімінде мектепте сабақ аяқталатын уақытты қойыңдар: ол
үшін сағаттың астындағы уақыт көрсетілген өрісте маусты шертіңдер,
содан кейін Айналдыру батырмасымен қажет уақытты таңдаңдар немесе
оны пернетақтадан енгізіңдер.
7. Применить батырмасын шертіңдер.
8. ОК батырмасын шертіңдер.
Экранда Міндеттер панелінің төменгі оң жақ бұрышьшда қойған
уақыттарың бейнеленеді.
Сұрақ-жауап:
Операциялық жүйе дегеніміз не?
Операциялық жүйе не үшін қажет?
Интерфейс деген не?
Операциялық жүйелер қалай жіктеледі?
Бір міндетті және көп міндетті операциялық жүйелердің айырмашылығы қандай?
Әрбір операциялық жүйе қандай міндетті бөліктен тұрады?
Үш тұғырлы тілді білу мақсатымыз!
1)Операциялық жүйе –операционная система-operating system
2)Қатқыл диск -жесткий диск- hard drive
3)Жад -память- memory
4)Сыртқы жад -внешней памяти- external memory
5)Терезе –окно– window
6)Файл –файл– file
7)Жұмыс үстелі –рабочий стол– desktop
8)Баптау –настройка- setting
28-35 ұпай – “5”
19-27 ұпай – “4”
11-18 ұпай – “3”
БББ стратегиясы бойынша бүгінгі алған білімдеріңді білдіру үшін, стикерге жазып тақтаға ілуге рұқсат.
Үйге тапсырма:
Операциялық жүйенің
жіктелуі және функциялары
тақырыбында 10 сұрақтан тұратын тест тапсырмасын жасау және оқып келу.
